N° 93.
Zondag 6 October 1872.
2(le Jaergang.
WERELYRSCH NIEUWSBLAD.
Robrecht de Monnik.
Aelst, 5 October.
Riiilcnlandsch Aieuws.
Gazette vail Aelst
Ilct Rurrcl van hot hln<l Is gevestigd In do Knpellestraet 11, wnei* alle beleven, gelden, enz. vraohtvpy moeten loegezoitden woeden.
Abonnenientsppys fr. *sjaees, vooraf betuelhaee. Voor den bulten kan men inseliryven in al «Ie postkantooren, en voor de landelyke gemeenten by «Ie brie
Wat er te winnen is met de werkstakingen.
By na (lagelyks meldt men nieuwe werksta
kingen, voortdurend verwekt door de trawan
ten der Internationale. De werkstakingen be
schouwd onder het opzigt van 's werkmans be
lang zei ven, leveren de volgende bemerkingen op.
Vele lieden meenen dat de werkstakingen voor
gevolg hebben de bestendige verhooging van
prys op de bewerkte stoffen, en ook het nut en
de welvaert van den werkman. Noch het eene
noch het andere is waer.
Wanneer er vraeg is op zeker artikel, is die
vraeg steeds onderschikt aen den prys van het
artikel, en wanneer het zelve niet te bekomen
is aen den gewenschten prys, is de minste ver
hooging dikwyls genoeg om de vraeg te doen
ophouden. Van liet oogenblik dat, ten gevolge
eener werkstaking, de stof niet meer te beko
men is dan aen meerderen prys, vermindert de
vraeg in evenredigheid van de prysverhooging.
Dan komt de vreemde concurrentie, en brengt
artikels voor om het in prys verhoogde voor
werp te vervangen; velen koopenhet artikel niet
meer en de vraeg vermindert.
En dan, wat doet denyverheid? Denyverheid
brengt zoo overvloedig niet meer voort, en een
acnlal werklieden die voor dezen hun brood
wonnen vallen stil. Het eerste gevolg is een deel
der werklieden op straet te zetten; het tweede,
een overdreven dagloon te verschaffen aen de
genen die aen het werk gebleven zyn.
Vooreerst dus het verderf en het verval van
een deel van 't werkvolk.
Doch daerby bepalen zich de gevolgen der
werkstakingen niet. Van den eenen kant hebt
gy een artikel voor het oogenblik in rag» gere-
zen en waerop de vraeg is verminderd; van den
anderen kant, een zeker getal werklieden een
dagloon ontvangende overdreven in vergelyke-
nis met hetgeen andere winnen. Wat moet eruit
volgen? De concurrentie zal onvermydelyk
nieuwe machienen uitvinden, zy zal des noods
andere werklieden opzoeken zelfs in andere
streken; ofwel zy zal zich koopwaren doen op
zenden uit den vreemde alleenlyk om beterkoop
te kunnen uitzetten. Wat meer is, het hooge
loon door eenige bevoorregte werklieden ge
trokken zullen andere werklieden doen bykomen,
en al die omstandigheden samen moeten nood
lottig de pryzen doen toëugkomen op hetgeen
zy voortyds waren en waerschynlyk nog lager.
En wat zullen de grevisten er by gewonnen
hebben
Zy zullen aen een gering getal werklieden,
voor nauw bepactden tyd, een overdreven loon
hebben bezorgd, terwyl duizend andere zonder
brood zitten. Daerby hebben zy een nyverheids
vak, misschien zeer belankryk, voor al tyd ge
krenkt en in verwarring gebragt en de fortuin
van plaets doen veranderen; en na dit alles is
gedaen geweest, en na vele opofferingen zyn
geeisclit geworden, doet de concurrentie, die
toch niet kan vernietigd worden, den prys dalen
op hetgeen hy was voor de verhooging.
Derhalve, iets wat de werkman niet genoeg
bëgrypt, is dat, eischt hy verhooging van dag
loon, de nyveraer verhooging eisciit van prys,
(Naer een vlaemsch handschrift van 1457.)
(3® VERVOLG.)
Het leger van dc koningen van Frankryk cn van
Engeland was reeds de H. slad naby en het beleg ging
beginnen toen er eensklaps betreurenswaerdige on-
eenigheid ontstond tusschen de vorslelyke bondge-
nooten. Het leger slaekte zynen togt; Sultan Saladdyn
bood eenen wapenstilstand aen, dien de koningen, el
kander mistrouwende, zich verhaesten aen te nemen.
Gedurende den wapenstilstand verkleedde zich
Robrecht in pclegrim en trok naer Jerusalem om het
H. graf te bezoeken. Op het oogenblik dat hy de kerk
binnendrong werd hy aengehouden door de spiong
van Saladdyn. Voorden Sultan geleid, werd hyopge-
eischt zyn geloof af te zweeren 'op straf van als slaef
verkocht te worden; maer antwoordde dat hy liever
te sterven had op oen kruis dan ongetrouw te worden
aen de door hem gedane belofte zyn leven lang dc
ontheiligers van Christus graf te bevechten. Saladdyn,
in toorn ontstoken gebood dat men den christen
hond geketend en gebonden naer Egypte zou
overvoeren om afdaer met vele andere geloóï'belyders
in een donker kot te worden opgesloten.
Robrecht onderstond die vervolging om 's Heeren
wil en mei eenvoorbeeldclyk geduld; alleen betreurde
hy zyne wapenmakkers met raed en dacd niet te kun
nen bystaen.
Eilacs! de God der heirkrachlen was met de kruis-
vaerders niet meer: de tweedragl was in hunne ran-
gengeslopen. Hunne heilige zending vergelen, leverden
cn dat alles komt eindelyk uit op... vorhooging
van prys op de levensmiddelen. Ten slotte dus:
vermindering op de eigenlyke waerde van het
geld.
O^cs—
FRAAKRVK.
De bedevaert van Nantes naer O.-L.-Vrouw
van Lourdes is by hare terugkomst in de stad
gestoord geworden.
Onder het zingen der Marseillaise en het uit
jouwen der bedevaertgangers werden deze aen
de statie door 'tschuimder bevolking beleedigd.
Er was geen hoegenaemde policie te zien. Op
de ka,ei tegenover de statie waer de grootste
hoop janhagel zich verdrong, werd de kolonel
van het 12'' regiment dragonders, op de grofste
wys beleedigd, omdat hy de verdediging der be
devaarders wilde nemen tegen de onruststokers
die de vrouwen en kinderen sloegen cn mishan
delden. Twee zusterkens van liefdadigheid en
een bedevaerder waren verpligt zich door een
gendarm te doen vergezellen en ondanks die
voorzorg, moesten zy in een huis op hunnen
weg gelegen vluglen,omaen de mishandelingen
der betaelde menigte te ontsnappen.
Een anderen persoon antwoordde op eenen
stamp met eenen stokslag en van dan al werd
er een koncert aengeheven van scheldnamen en
beleedigingcn zonder einde tegen die twee zus
terkens van liefdadigheid die in eene apotheek
gevlugl waren, ook de ruiten lagen weldra ver
bnfzeld ten gronde. Verscheidene persoonen
liepen naer de gendarmerie en generael Merle
vergezeld door den kolonel van het 28'' nam de
twee zusterkens onder zyne bescherming, doch
hy werd zoodanig bestookt dat hy verpligt was.
zyne manschappen die op de Plooc Louis X VI
stonden te doen oproepen.
Op andere plaetsen ging men zoo verre dat
men de bedevaerders zonder lydige hulp in de
Loire zou gedrongen hebben. Een rytuig dat
traeg door den volksoploop heendrong werd
met geweld geopend omdat men dacht dat den
bisschop hierin zat, doch zy spuwden de per
soonen welke er in zaten in het aengezigt om
zich over hunne teleurstelling te wreken.
De botaelders van den volksoploop liepen on
der dit uitschot rond en deelden hier een halve,
daer eene heele frank, verder eenige centiemen
aen de menigte uit.. Er was een straetbengeldie
zegde dat hem dit oploopje 20 fr. had aenge-
bragt.
Toen eenige personen de politie-agenten na
derden, welke aen de statie verspreid waren,
om hunne hulp in te roepen, werd hen door
deze geantwoord dat zy zelve en de bedevaert
gangers, de uitdagers van dien volksoploop
waren.
De krygsraed te Versailles heeft zekeren
Garot veroordeeld tot twintig jaren tuchthuis
straf. .Meh zou dien man waerschynlyk nooit
hebben verdacht of gevonden, als hy geen kony-
nen gehouden en aen die dieren, waervan hy
zeer veel hield, de namen van Raoul, liigault,
Pyat, Delescluzc, Flourens, Duval, enz., gege
ven had. De buren, die telkens den naem van
een commune-man hoorden roepen en daerbj^
van schrik opsprongen, hebben de policie aeti-
MEEaH3SI3EK9 -
zy zich over aen ondeugd cn wanorde en bevochten
elkander met de zelfde hardnekkigheid welke zy legen
de Sarrazvnen hadden aen den dag gelegd. Het
noodlottig gevolg ervan was dal de ongeloovigen
zonder wederstand te ontmoeten hel grootste getal
hunner verloren sleden en plaetsen weder innamen.
Eindelyk, door den tegenspoed ontmoedigd, zegden
de koningen van Frankryk en Engeland hunne over-
eenkomstop om elk naer hun land weder te keeren.
Richardus het Leeuwenhart verliet heimelyk zyn leger
maer werd om zynen ontrouw gestraft door de lang
durige gevangenschap welke hy in Duitschland onder
ging. Koning Filips scheepte in met het grootste deel
zyner magt cn de andere vorsten volgden zyn voor
beeld, zooihit haestde Musultnannen in bezit kwamen
van al wat de kruisvaerten hun ontnomen hadden.
Vooraleer Judeën te verlaten, verwisselde Filips
met Saladdyn de krygsgevangen. Robrecht was onder
het getal dergene die in vryheid kwamen en die
vrome ridder zag zyne wapenbroeders terug na twee
jaer bittere afwezigheid.
Ziende dal hv den Heer in het H. land niet meer
ten dienst kon staen, scheepte hy in met den koning
vanFrahkryk en volgde, hem tot Parys. Daer bood hem,'
Filips een prachtige heerlykheid aen en beloofde hem
eeneprinccrsseinhuwelyk; maer Robrecht antwoordde
dat hy heer was van Assehe en Ter Heyden eu dal hy
den ouden Idesbaldus zynen vader wou wederzien.
Dit vernemende, omhelsde hem de koning, deed hem
ryke geschenken en wenschte hem eene gelukkige
afreis.
V.
Robrecht verliet Parys met zynen schildknaep en
loog Vlaenderenwaerts zonder tyd te verliezen. Hy
was ongeduldig om nieuws van zyn land cn van zyne
d ach tig gemarkt op dc eigenaerdigc benaming
van konynen. Men heeft onderzoek gedaen naer
Garots verleden en bevonden, dat de man een
werkzaem aendeel had genomen aen den opstand
en nu op zyne konynen de liefde voor de helden
der commvne had overgebragt.
'Men leest in den Courrier de France: Wy
weten uitgoede bron dat de aenleidersderradi-
kalc party op dit oogenblik ruimschoots formu
lieren aen hunne af'gevaerdigden der departe
menten ronddeelen, met het vooruitzicht op den
kruistogt die de ontbinding der Nationale Ver
gadering ten doel heeft. Die kruistogt welke
doorliet verbod der banketten scheen gedwars
boomd te worden, wordt nu ten sterkste aen-
gepredikt -in die rondgestrooide formulieren*
Bovendien is het geweten dat er naer verschil
lende departementen agenten gezonden worden,
welke voor zending hebben door hunne rede
voeringen op het volk der plattelandsgemeenten
een durenden invloed te bekomen. Verscheidene
persoonen, voorzien van kategorieke onderrig-
lingen, zyn reeds vertrokken naer de departe
menten Doubs, Jura, Haute-Saóne en andere,
zonder te weten dat zy onder eene strenge be
waking van hel gouvernement staen.
De Ooster-spoorweg-maetschappy heelt
het volgende ingesteld
Sedert eenige dagen ontvangen de reizigers,
die van deze lyn gebruik maken, eene kaert.,
waerop't volgende is vermeld: Daer de express-
treinen slechts zeer kort aen de statie teVesoul
stil houden, worden de heeren reizigers, die
verlangen te ontbytcnof te dineeren verwittigd,
dat aen het buffet zullen in voorraed zyn warme
diners, gepakt in mandjes, v-oor den prys van
fr. 3 ft 3-50, eene hahe flesch Bordeauxwyn
daeronder begrepen. Deze diners bestaen uit
dry schotels, eene halve flesch wyn, brood en
ctéssett. l>c mandjesworden genomen teVesoul,
en teruggegeven te Port-d'Atelier, of te Luze.
De overtogl tusschen Vesoul .en deze twee sta
tiën, geschiedt zoo wat in een half tier, zoodat
de reizigers al den tyd hebben om hun mael in
den waggon te gebruiken.
De instruktie der zaek van maerschalk
Bazaine wordt, naer men meldt, meer en meer
ingewikkeld, zoodal de maerschalk onmogelyk
in de maend november, gelyk men eerst gedacht
heeft, voor den krygsraed zal kunnen gebragt
worden. Vermoedolyk zal de openbare behan
deling van zyn proces niet vroeger dan tegen
het laetst der maend december beginnen.
Er heeft dezer dagen eene volkstolling te
Parys plaets gehad. Daeruit is gebleken, dat het
1,732,529 katholieken telt, 30,421 joden, 17,281
calvinisten, 14,940 lutheranen, 9482anglicanen,
methodisten en kwakers, 422 Mahomedanen,
Budhist.en en Brahminen; voorts 2500 personen,
die verklaerd hebben tot geen godsdienst te
behooren.
In de rue Vaugirard te Parys woonde een
huisgezin dal zichtbaer in de grootste armoede
leefde. De man, beambte by eene administratie,
vervulde met stelselmatige nauwgezetheid zyne
bediening; hy kwam immer op hel bepaélde
uer op zyn bureel en verliet dit met dezelfde
nauwkeurigheid.
Die voorbeeldige nauwkeurigheid had hem
achtervolg ens in rang doen opklimmen en ge-
volgentlyk zyne jaerlyksche verdiensten ver
familie Ie vernemen. Aen eiken reiziger die uit het
noorden kwam vroeg hy of hem de oude Idesbaldus
was bekend en of de hertog van Rraband in vrede
leefde met zyne gebaren. Al wat hem de reizigers
doorgaens wisten te antwoorden was dat aller aendacht
gevestigd was op den oorlog tegen de ongeloovigen;
maer niet eene kende den heer van Assehe, hoewel
Idesbaldus in zyn land in hooge achting stond om
zyne magt cn wysheid. Aldus vooruit rennende,
kwam Robrecht in Picardië, eene grensprovincie van
Arlois; hy hield sland in eene kleine stad, St-Qucntin
genoemd, waer zyne schildknoop ziek viel van ver
moeidheid. Deze wederwaerdigheid baerde hem veel
pyt. Na eenige dagen wachlens, ziende dat zyne
dienaer niet beterde, begaf by zich naer een naestge-
legen klooster, en verzocht defl abt zich te willen
gelasten met de verzorging van zynen welbeminden
kranke. Heer abt, sprak hy, ik moet haestig naer
myn land terug. De krygsman die my ten kruisvaert
heeft gevolgd, is in deze stad ziek geworden en zon
der hulp kan ik hem niet laten. Wildot gy voor hem
zorgen, ik kon myne reis voortzetten. Hier hebt gy
geld om geneesheer en geneesmiddelen te betalen.
De abt stond het verzoek loc en Robrecht was
weder op weg. Hy kwam zonder ongeval toe te
Gent.
Te Gent zocht hy eene herberg om* te vernachten.
Al wandelend op dc markt, onlwaerde hy eene her
berg voor uithangbord dragende: in den koopman van
Leuvenhy ging binnen, vroeg eene kamer en beval
des hospes goed zyn pcerd te bezorgen. De baes
even als meest al de lieden van zyn bedryl, was een
jraetzieke man en ondervroeg Robrecht nopens zyne
olgevallen, nopens zyn land en zyne familie. Robrecht
antwoordde: Ik kom terug van dc kruisvaert en
hoogd, Noglans, boe ouder by werd, des te
geringer werden zyne uitgaven en immer kromp
de soin in, welke by voor bet huishouden aen
zyne huisvrouw gaf.
Zyn leven was zoo nauwkeurig berekend als
een kronometer, en tusschen al zyne bezigheden,
welke immer dezelve waren, kwam er geen
enkele voor die eene gelduilgave voor gevolg
kon na zich slepen. Hy moest dus sparen, dat
was zeker; maer waer duivel mogt hy zynen
spaerpot verbergen
Zyne vrouw die van een toegevenden aerd
was en ook voor zyne kleinste gril 't hoofd
boog, zou hem voor geenen prys luernaer heb
ben durven vragen.
M. V..., du* was dc naem van den wandelen
den spaerpot, bad de jaren bereikt waerop by
zyn regl op pensioen kon doen gelden, doch dit
maekte zyne berekening niet en dagelyks nog,
zooals in vroegere jaren, kwam het geregelde
uerwerk voorby dezelfde plaetsen, om zyne
bediening op de administratie waev te nemen,
en wisten gevolgentlyk de personen die hem
zagen komen en vertrekken, op den minuet al
hoe laet hét was. Ongelukkiglyk kwam eene
omstandigheid, geheel onafliankelyk van zynen
\vil,*hieraen een einde stellen, daer hy door
eene beroerte getroffen werd, die hem met eene
byna geheele lamheid sloeg, en daerdoor was
hy wel verplicht zyn regt op pensioen te doen
gelden.
Van het oogenblik dal de beroerte hem het
gebruik zyner ledematen ontzegd had. Scheen al
zyne genegenheid overgogaen te zyn tot. eenen
ouden zetel, welken hy om zoo le zeggen niet
meer verliet en waervan hy de nadering, door
vreeselyke blikken aen zyne zwakke vrouw
verbood.
Het weder wordt reeds min of meer koud,
vooral «les morgends en daarom deed hy eenige
dagen geleden een vuer aenleggen iirden haerd,
waerby zyn zetel geschoven stond. Zyne vrouw
verliet voor eene ol andere boodschap het ver
trek, na alvorens eenige versche stukken hout
op het vuer gcplactst te hebben. Een dezer
brandende stukken hout rolde van dehaenlstede
tot tegen den vermolmden zetel en deelde het
vuer aen den stoel en de kleederen van den
lammen man mede.
Het eenigste wat hy in dit geval doen kon,
was om hulp roepen. De geburen liepen op dit
ongewone voorval de deur open en doofden in
tyds dit begin van brand uit. Ofschoon de lamme
heer V. geene enkele wonde bekomen had,
blies by toch weldra den lactsten adem uit. De
schrik welke hy door dit voorval onderstaen
had, was genoeg om het weinige leven dat er
in zyn lichaemwas overgebleven, uit tedooven.
Toen zyne vrouw terug le huis kwam, was
zy zeer bedroefd over bet onverwaebtte over-
lyden van den zelfzuclitigen lammen echtgenoot,
vooral daer zy nu bel pensioen zou moeten
missen hetwelk in bare dagelyksche behoeften
moest voorzien. Een der geburen, die inmiddels
nog bezig was om bel vulsel uit den door. liet
vuer gedeeltejyk verteerden zetel te balen, trok
hiermede eene oude portefeuille te voorschyn
die goeu gesloten was, en o heir elin die oude
brievenlesch stak een heele hoop bankbriefjes,
Me zorgvuldig bewaerdcr scliat, van hel at&e-
loopen uerwerk.
ik bon op weg naer Assehe in Rraband, by den heer
Idesbaldus, myuen vader.
Gewaer wordende dat by te doen had met een
byzondcr edelman, onihaclde hem dc gastheer met
buitengewone belecfdjioid en sprakylToogedele rid
der, gy kont niet beter gevallen zyn; ik Herberg voor.
het oogenblik een uwer landgcnooleii, eenen wever
van Leuven, Richardus genoemd, die naer Londen, in
Engeland, trekt om er zyn bedryl' uil tc oefenen.
Indien bel zyne heerschap verlangt zal ik hem by den
wever brengen opdat hy nieuws van zyn land verncme.
Gy kunt ongestoord kouten op uwe kamer en ik heloot
u eenige vcrzeltclyke avondstonden voor weinig l)Ed.
mynen ouden bourgonjewyn gebruiket.
Robrecht volgde don raed van zynên gastheer en
vroeg aen den leuvensehen wever om nieuws van
zynen vader Idesbaldus en van Gceracrd zynen broe
der.
Deze vraeg maekte den wever vorwonderd en ver
legen en antwoordde op treurigen toon: Eilacs, edele
ridder, ik ga u moeten bodroeven: weet dat de heer
Idesbaldus sedert lang is ten gravo gedaeld, cn dat
uw broeder
Welhoc! riep Robrecht uil, ik zal mynen vader
niet meer zien, den vroomsteu der ridders, den wys-
slen der mensehen! Ja gy bedroeft my zeer. Maer' is
het wacrheid die gy spreekt?
Loutere waerheid; eb loch is hel nog het minste
der rampen die uw huis hebben getroffen. Uw broe
der onteerl uvVen naem. Ily heeft de erfenis van Ides
baldus met list en geweld ingenomen en doel zich in
de streek vcrJ'ocien om zyne buitensporigheden cn
zyne sirooperyen. Ik, ik moet hem vervloeken; aen-
hoor mei geduld wat ik u tc melden heb:
(Wordt voortgez:t.)
