N° 96.
Zondag 27 October 18727
2(,e Jaergang.
WEKELYI1SCH MEUWSBLAD.
Robrecht de Monnik.
Aelst, 26 October.
De kwestie der Kerkhoven.
Buitenhmdsch Nieuws.
G-azette van Aelst
Het Bureel van liet bind is gevestigd in de Knpellestraet IV0 11, waer alle brieven, gelden, enz. vroclitvry moeten toegezonden worden.
Abonnementuprys Ï5 fir. 's Jners, vooraf betaelbaor. Voor den buiten kan men inechryven in al «le postkantooren, en voor de Inndelyke gemeenten l»y de briefdragers.
Naden feuilleton Robrecht
de Monnik zullen wy geven
DE BENDE VAN JAN DELICHTE
Dees sujekt, hoe belangvol ook voor
Aelst en de omliggende streken, is
meenen wy, tot heden niet beschreven
geweest. Wy hebben ons de moeite ge-
daen de stukken op te zoeken welke
betrek hebben op het proces van JAN
DELICHTE en de werking zyner
bende. Een letterkundige onzer vrien
den komt hetverhael te bewerken naer
die bronnen en heeft zyn gewrocht in
eigendom aen de GAZETTE VAN AELST
geschonken. Wy hopen dezen feuilleton
te kunnen beginnen met November of
December aenstaende. Wie dan een
abonnement voor EEN JAER op de
GAZETTE neemt zal de geschiedenis
van den geduchten Kapitein bezitten,
want wy zullen een jaer noodig heb
ben of misschien meer, om het ingezon
den verhael in wekelykschen feuilleton
te kunnen afgeven.
Onder de dringende maetregelen welke liet
publiek van ons wetgevend korps vereischt
staet vooruit de beslissende regeling van de
kwestie der kerkhoven. Ofwel het bestuer
officieel verklare dat dewetvanprairial in voege
bljrft, ofwel het een projekt van nieuwe wet
voorstede, toch is liet zyne pligt opwelkdanige
wyze voldoening te geven aen de al te gegronde
reclamatiën der katliolyke Belgen. Wy zyn zeker
dat bet ministerie die pligt herkent.
Niets derhalve is eenvoudiger dan die kwes
tie. Het geldt hier enkellyk aen den willekeur
van zekere burgemeesters de buitensporige magt
te ontzeggen van zekere wetten te overtreden,
onder voorwendsel dat die wetten hunnen
tyd hebben gedaen, en aldus het regt der ka
tholyken te handhaven, in overeenkomst met
het artikel der grondwet, dat de vryheid van
eeredienst waerborgt.
Wy hopen dus dat de aenstaende zitting on
zer wetgevers de zaek eens effendoor en voor
altyd klaer zal spinnen. Wel is waer de vryden-
kers en hunne gazetten zullen misschien wat
lawyt maken, roepen langs de straet dat het
vaderland in gevaer is en eischen, den kalsei
in de vuist, dat men, namens Vrijheid, Broeder
lijkheid en Gelykheid, hen en hunne burgemees
ters meester late in 't land en op.deszelfs'kpI^.
(Naer een vlaemsch handschrift van 1457.)
(6® VERVOLG.)
Hoe! gy zyt het, riep hy in aengenamc verrassing
uit, gy myn trouwe wapenknecht, mvn goede Alfons,
die ik te St-Qucntyn voor dood heb gelaten? Daer zyt
gy in voilé gezondheid weer, en ligter te been dan
wanneer wy gezamenlyk het kasteel van den ouden
Idesbaldus verlieten.
Ja, meester, het is uw dicnaer aen wien God het
leven heeft terug geschonken, en die op weg was om
u te gacn vervoegen op het kasteel van uwen edelen
vader. Maer wat beteekent dat kostuem? Neem myn
peerd en laet my u te voet volgen.
Neen, Alfons, hier "wil ik onbekend blyven.
Eilaes! ik ben ongelukkiger dan een gebanvloekte uit
Asië. Zie, ik stort tranen... Maer aenhoor my en zeg
of ik reden heb om te weenen.
En Robrecht vertelde zyne lotgevallen aen zynen
wapenknecht en gaf hem kennis van hetgeen hy
voorgenomen had te doen.
Alfons antwoordde: Ik herken u niet meer, zoon
van Idesbaldus! Zyt gy het wel, gy de vrome ridder
wier heldendaden Paus en Christenen hebben toege
juicht? Gy dien men den dappersten aller Brabanders
'noemde, gy laet u ontblooten door eenen verrader.,
door eenen moordenaer? Robrecht, edele meester,
vat de lans terug op en toon u aen uwe vassalen. Zeg:
oorlog aen den overweldiger! en de onderdanen van
den ouden Idesbaldus zullen toeloopen onder uwe
bannier. Gy alleen zyt heer van Assche en Ter Heyden;
ik herken geen anderen en ben ongeduldig oin uw
regt met het zweerd in de vuist uit te roepen.
Dappere Alfons, bcdaer. Geeraord is myn broe
der. Eilaes, zal ik zyn bloed vët-gielen en den naem
myner vaderen bevlekken? Neen, zoo duer wil ik myn
ïYv'tjitël terugkoopen. Zooals ik het u kom te zeggen,
hoop ik dat het geweten van Geeraerd myn ccnigsle
wreker zal zyn. Om myne planhen te dienen, ver
trek gy naer het kasteel van Assche, men zal u her
hoven, hoewel nogtans de leden der Roomsch
katholieke Kerk de overgroote meerderheid der
belgische bevolking uitmaken.
Die schoone heeren spreken geern van Vry
heid, Broederlykheid en Gelykheid.
Zy zeggen dat de mensch vry geboren is
Waerom dan ontzeggen zy ons liet regt van vry
te sterven en» begraven te worden gclyk wy
willen?
De nauwste en heiligste Broederlykheid
vereenigt ons in onze kerken. Waerom dan mo
gen wy niet vereenigd blyven na ons afsterven,
in die plaetsendie toch niets anders zyn dan de
kerken der dooden?
De volledigste en treffendste Gelykheid
brengt ons, binnenst ons leven, samen by de
H. Tafel. Waerom dan mogende katholieken
die gelykheid niet betrachten tot in hel graf en
eischen dat de kerkelyke zegen hunne overblyf
seis vergezelle, zoowel te Brussel als op de
minste buitengemeente van het land?
Kwamen onze vrydenkers en diergelyken wat
beter met zich zei ven overeen, de zoo druk be
sproken kwestie der kerkhoven ware reeds
lang opgelost geweest, ol liever, zy ware nooit
besproken geworden. In de maetschappelyke
betrekkingen verfoeien en schuwen zy degenen,
die zy dagelyks cretins, pilaerbyters,
langrandisten, dieven, ianatieken,
inquisiteurs en eerlooze klcrikalen bee-
ten. Waerom dan willen zy na hunne dood ne
vens zulke genieene kerels begraven worden
Maer neen lievergaenzy doorvoor menschen
die niet weten wat zy zeggen, liever dan de ge
legenheid te missen van hunne katholieke mede
burgers te plagen, de Kerk in hare regeltucht
te d warsboomen en den Godsdienst te vervolgen.
Wy hopen dus stellig dal het bestuereen cin-
delyk einde zal stellen aen dien jammerlyken en
onwettigen staet van zaken. Ware ons bestuer
liberael- of vrydenkersgezind, ware het turksch
of joodsch,nog zouden wy hier voldoening vra
gen voor onze billyke grieven. De Grondwet is
voor iedereen, en die zelfde Grondwet die geen
eerdienslelyke opinie herkent, waerborgt nog
tans de volle vryheid van eeredienst voor ieder,
zonder dè minste uitzondering.
AMERIKA.
Onder de prachtige gebouwen in het weer
opgebouwde Chicago, neemt het hotel Torter
Palmers eene eervolle plaets in: het heelt an
derhalf millioen dollars in aenbouw gekost. De
voorgevel is gebouwd in den styl van het paleis
der doge's te Genua, de St-Marcuskerk te Vene
tië en een binnengallery van aen Louvre. Een
van de vleugels is eene kopie van het vaudeville
theater te Parys, en het front aen de zyde van
de Wabash-avenue is in zuiver franschen styl
gebouwd. Het hotel heeft aen devoorzyde eene
tengte van 254 voet, aen de achterzyde van 125
kennen, men zal zich herinneren dat gy met my
vertrokken zyt naer het H. Land, men zal u nopens my
ondervragen en gy zult zeggen dal Robrecht, uw
meester, niet voornemens is haest naer zyn kasteel
weder te keeren. Doe of ik van de dood van Idesbaldus
of van de verhelling van Geeraerd niet wist; in een
woord, tracht zoo te handelen datmen vrees noch
vermoeden opvatte. Ga, Alfons, na eenige dagen zult
gy my terug zien.
De wapenknecht vertrok en Robrecht, in gepeinzen
verslonden, vorderde alleen zynen weg.
/^"^nen avond dat Geeraerd de booze, van eenen logt
in zyne domeinen te huis kwam, en hy den binnen
trap beklom om zich naer het vertrek der edelvrouw
van Buggenhout te begeven, vernam hy eensklaps
boven zyn hoofd eene stem die riep: Geeraerd, doe
boetveerdigheid, want Gods wrake nadert!
De heer van Assche stond en zag uit naer de plaets
van waer de stem scheen te komen; maer niets ont
warende op de sombere wanden, trok hy het vertrek
zyner vrouw binnen grammoedig morrend
Die slem verveelt 111^; twee nachten reeds belet
zy my te slapen. Geloofde ik aen het bestaen der
helsche geesten, ik zou zeggen dat het de stem van
Lucifer zelveu is.... Maer neen, ergens een ontrouw
dienaerdie de gangen van het kasteel kent, zoekt my
bang te maken alsof ik, Geeraerd de booze, nog een
kind ware. Maer hy zwichtc zichDat ik hem maer
betrape?
En was de kamer in van zyne vrouw.
Dappere Geeraerd, zegde de edelvrouw van
Buggenhout na eenige minuten gesprek met haren
nftin, ik heb uw een geheim te vertrouwen dat my
kwelt, eene zwakheid die ik niet weet te overwinnen.
In hel midden van den nacht hoor ik gedurig eene
slem die tot my spreekt, die my bestraft, die my....
lastert en hoont. Zou het huis van mynen edelen ge-
mael geen veilig oord meer zyn voor my?.... Men
heeft meer nog durven doeneen spook is door myne
kamer gelrokken en is lot myn bed genaderd, zeg
gende: Wie tot kwaed opstookt zal gestraft worden
even als degene die kwaed doet....
voet en aen de zyde van Monroë 253 voet. Er
zyn 7 verdiepingen met 830 kaniers en 1000
bedden. Het Pacific-hotel bevat475 kamers, kost
800,000 dollars en is in rcnaissance-styl ge
bouwd. Het Sherman-hotel heeft 275 kamers en
kost 600,000 dollars. Deze gebouwen zullen in
de maend mei van het volgende jaer geopend
worden.
Ziehier volgens de San Francisco News
Letter een voorbeeld van den rykdom der gron
den in Galifornië. Dit Dagblad baelt dry groote
hoeven aen waerop graen bebouwd wordt in
de vallei van San Joaquin, die elk eene opper
vlakte hebben van 36,000; 25,000 en 17,000 ge-
met. Op de grootste dezer hoeven, was de ge
middelde opbrengst per gemet 40 schepels. De
güheele opbrengst bedraegt 1,440,000 schepels,
waertoe er 40 schepen van eene gemiddelde
tonnemaet noodig zyn, om die oogst naer eene
vreemde markt te vervoeren. Het aenkoopen
van zakken alleen voor dezen overgrooten tar
weoogst, zou voor de meeste landbouwerseene
onoverkoinelyke moeilykheid aenbieden. De
grens van eene der zyden der hoeve heeft eene
lengte van 17 engelsche myleri. Er waren 40
paerden aen evenveel ploegen gespannen noo
dig om het land te beploegen, alvorens den
oogst te zaeien. De maeiers gebruikten hun
middagmael halfwege en hun avondeten aen de
grenzen der hoellanden, gevolgenilyk op-17
mylen afstand van hun vertrekpunt en" keerden
des anderendaegs op dczcllde wys weder. Er
werden twintig groote dorschmachienen ge
bruikt om den oogst uit te dorschen en dit jaer
zyn er verscheidene duizende ton graen op het
veld achtergebleven zonder ecnig voordeel aen
derybgenaer op te brengen.
TURKYE.
Zooals wy gezegd hebben heelt er eene groote
verandering in het turksch ministerie plaets
gehad en is daer de oude turksche party weer
meester, 't Is ons onverschillig, zal men zeg
gen. Toch niet. De Neue Freie Presse ziet in
die verandering de hand van Rusland en het
aenbreken van nieuwe en gewigtige gebeur
tenissen in het Oosten. Oostenryk en Pruisen
zyn niet vry van ongerustheid; Frankryk is
dit minder, aengezien de komst van Sever-
paclia te Parys, als eene vriendschappelyke
stemming tusschen Turkye en Frankryk wordt
aenzien.
ZUTTSERLAHD.
De Swiss Times, berigt dat de boringswer-
ken van den S. Gothard met groote krachtda
digheid voortgezet worden. Men verwacht eer
lang de komst van machtige werktuigen, die
moeten dienen voor het doorboren van het bin
nenste des bergs.
ITALIË.
Men spreekt te Rome voortdurend over de
brieven van Victor-Emmanuël, die de Paus be
zit. De roode bladen verzekeren dat Z. H. die
-publiek zal maken, waerdoor Victor-Emmanuël
Uwe verbeelding zalubegochelil hebben, vrouw,
antwoordde Geeraerd op somberen toon; niemand kan
dqze kamer binnen wanneer de sleutel ervan onder
myn hooldkussen rust. Wat de slem betreft.... 't is
mogelyk.... ik geloof liet.... ik heb ook zoo iets ge
hoord; maer wees zonder vrees.
Dappere Geeraerd, sprak nog de vrouw, laet
uwe echtgenote over ccn ander vertrek van het
kasteel beschikken; in deze kamer nog blyven kan ik
niet meer.
Ik slem toe. Ga voor deesmael vernachten in
myn vertrek, ik zal in het uw^slapcn. Ga, wy zullen
zien of er iemand ter wereld roekeloos genoeg is om
moedwillig'op myn zwaerd te loopen.
De regtvcerdige vreest den booze niet
sprak dene slem die door de wanden drong.
liet is de wraekslem, zuchtte de vrouw; kom,
Beeracrd, vertrek van hier en blyven wy dezen nacht
samen.
De boosheid zal de boosheid niet vertroos
ten hernam de onbekende slem.
Hoort gy, Geeraerd? Laet ons vluchten! De
geest Gods vervolgt ons; vertoorn hem niet.
Geeraerd had met gespannen aeudacht op de slem
geluisterd. Toen zy zweeg, schoot hy als uit eenen
droom en sprak op vasten loon:
Neen, ik blyf. Ik wil dat geheim ontdekken. Hel
zal niet gezegd worden dat ik voor iemand, wie het
ook zy, zal geweken hebben.
Alleen gebleven, doorzocht Geeraerd de kamer met
eene brandende fakkel. Hy zag niet dan zyne eigene
schaduwe op de muren, en builen, de schildwachten
die boven de wallen, onder het maenlicht, heen en
weder wandelden.
Ik ben alleen, sprak hy; en hy legde zich te bed
na dolk en zweerd onder het bereik zyner hand te
hebben geplaetst.
Hoe verhard men ook zy in het kwaed, slaept men
nooit gerust, wanneer ecu misdadig verleden ons op
het harte weegt. Robrechts broeder scheen gerust, hy
beefde niet; zyne moed verbande de vrees welke
anderen in zynen toestand zou bekropen hebben.
Nogtans zynen geest was in sombere gepeinzen aen
zeer zou gekompromitteerd worden. Deze ver
zekering is slechts de vorm van eenen aendrang,
die men op den Paus wil uitoefenen. Dc rooden
hopen dat Pius IX in den val zal loopen door
de brieven te openbaren,immers wanneer zulks
zou hebben plaets gehad, en de zoo lang be-
raemde-aenslag tegen den troon van Victor-
Emmanuël werd voltrokken, dan zouden de
rooden de schuld op Pius IX werpen, als zou hy
door zyne openbaringen oorznek zyn van den
oproer. Dc hoo'ge wysheid van Pius IX zal even
wel deze duivelsche lust der revolutionnairen
weten te beschamen.
FRAlVKItVK.
De Somme, een dagblad van Amiens, heeft
een zeer kurieus stuk afgekondigd, 't Is een
brief van Robespierre, onlangs in familiepapie
ren gevonden. De brief werd aen den abt Proyard
gezonden, die alsdan het kollegie vanLodewyk-
dcn-Groote, verlaten hebbende, de stad St-Deim
bewoonde.
Deze brief, in origineel, draegt het volgende
opschrift: Aen M. Proyard, te St-Denys, Ile-
de-France.
Parys, 11 april 1778.
Mynheer,
Ik verneem dat de bisschop van Atrecht te
Parys is; ik zou hem wel willen zien, maer ik
heb geene kleören en er ontbreken my verschei
dene dingen, zonder welke ik niet kan uitgaen.
Ik hoop dat gy u wel de moeite zult willen ge
ven hem zelf mynen toestand voor oogen te
brengen, ten einde van hem te bekomen wat
ik noodig heb om voor hem te verschynen.
De Robespierre, oudste.
Wy laten aen de lezers de zorg over op dien
briel aenmerkingen te maken. Hoe veel woeste
demagogen zyn op dezelfde wyze in hunne jeugd
te werkgegaen ais bovengenoemde!
De citoyens libre-penseurs van Villefranche
hebben het noodig gevonden lmt bevvys te leve
ren van hunne ongodsdienstigheid. Zy hebben
zich meester gemaektvan liet lykvan A.Pelosse
en hebben dit zoo maer in den grond gesteken
als eenen vrydenker, buiten weet der weduwe
en barer dochter, daer het hun gelukt was de
beide vrouwen te verwyderen, en ondanks de
christelyke gevoelens van den overledene, die
nog op zyn sterfbed eene christelyke begrafenis
gevraegd had.
De arme vrouw heeft aen den Journal de Vil-
lejranche, de volgende proteslalie gezonden,
waarin zy krachtdadig aen hare verontwaerdi-
ging lucht geeft:
Ik ondergcleekende Anna Geoffray, echtge
note van Antonius Pelosse, protesteer met ver-
ontwaerdiging tegen de burgerlyke begrafenis
waermeê myn arme echtgenoot, die schielyk
overleed, begraven werd. De begrafenis die bui
ten myne weeten op eene schurkachtige manier
plaets had, na dat men eerst my en myne doch
ter had vemyderd, gebeurde ondanks de wel
bekende godsdienstige gevoelensvau den over-
l dolende knaging begon zyn geweten le kwellen.
Eensklaps wordt het licht zyner fakkel uitgedoofd:
de behangsels van Zyn bed vliegen met geweld open,
cn vooraleer Geeraerd zyne wapens kan vatten, ligt
hy gesleurd en weerloos op den vloer.
Wie daer! riep hy in woede ontstoken; wie durft
de hand leggen op den heer van Assche en van Ter
Heyden? Ik....
Gy liegt, werd hem geantsvoord; gy zyt de wet
tige opvolger van Idesbaldus niet.
Laet my, verrader, en zeg wie gy zyt!
Geeraerd, gy ligt onder myne voelen, uw geroep
zal men niet hooren en rcglstaen kunt gyniet. Luister:
waer is uwe eerste vrouw? waer is uw broeder
Robrecht? waer is uw zoon Aruoldus?
Die vrouw is by haren vader; Robrecht is in
Pclestina, en Arnoldus...Ninaer nog eens, wie zyt gy
om my te ondervragen:
Uwe vrouw weent; uw broeder schaemt u, en
een dag zal komen dat uw kind den naem zyns vaders
niet zal durven noemen. Gy hebt het leven van uwen
vader verkort; gy hebt reizigers vermoord en uwen
zoon hebt gy willen verderven. Hebt gy schelmstuk
ken genoeg bedreven, Geeraerd? Vreest gy niet Gods
geduld moede te maken? Het is tyd, bekeer u, leg af
wat u niet toebehoort, roep uw kind terug, verlaet
de booze vrouw die uw huis onleort, vertrek naer het
II. Land om er door vrome daden tegen de ongeloovi-
gen uw misdadig leven uil te boeten. Ten dien pryze,
zal Robrecht den hoon vergeten die hein is aengcdacn.
Beloof my wat ik vraeg en ik laet u vry.
De ontembare hoogmoed van Geeraerd was gansch
gevallen: hy besefte do boosheid zyner wanbedryven
en eene traeu ontsprong zyne oogen, dc eerste tracn
die hy ooit had gestort.
Vreemdeling, sprak hy, uwen raed zal ik volgen
cn optrekken naer Palestina; maer, nog eens, zeg my
wie gy zyt.
Ik zal het afzien, antwoordde de stem.
En Geeraerd werd los gelaten. Hy regtle zich op
gansch ontsteld, kleedde zich met haest en liep de
kamer uit regtstrceks naer het vertrek van vrouw van
Buggenhout. (Wordt voortgezet.)
