N° 100. Zondag 24 November 1872. 2,le Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
BERIGT.
De Bende van Jan de Lichte.
Aelst, 23 November.
TEGENSTRYDIGHEID.
De pariyen in Frankryk.
Buitenlandsch Nieuws.
G-azette van Aelst
Het Bureel
Abonncinentsppys £5 fr. 's
l.et blod Is gevestigd in <1<- Kopolle.troot W li, »»er olle brieven, golden, on. vrnehtvry moeten toegezonden worden.
jacrs, voorafbetaelbaer. Voor den buiten kun men luachryven In ul de pootkontooren, en voor de londelyke gemeenten by do briefdragers.
Zooals wy het reeds meermaels
hebben aengekoncligd, zal, wie van
heden een abonnement neemt op de
GAZETTE VAN AELST, voor 1873,
het blad GRA T1S ontvangen tot Nieuw-
jaer aenstaende.
Franbryk is, sedert eek tiental dagen, in bui
tengewone beweging.
De minister van onderwjrs en eerediensten,
bad voor den dag der opening van den wetge-
venden zittyd, aen de bisschoppen verzocht
openbare gebeden voor te schryven, ten einde
Gods zegen over de werkzaemheden der fran-
sche Kamers te roepen. Al de bisschoppen zon
den bevelbrieven, de gejoovigen uitnoodigcnde
acn het verzoek van den minister tc beantwoor
den. Die oproep werd niet te vergeefs gedaen.
Dell li dezer begon een plegtige Iriduum 111 al
de kerken van liet land, en overal is die gods
dienstige oefening met verbazenden toeloop van
volk gevolgd geworden. Van liet zuiden tot bet
noorden, van bet oosten tot bet westen hebben
millioeuen fraaschen hunne slem tot den hemel
verbeven om de hulp af te smeekenvan den God
die kaslyüt, maer kastydt om te redden. Zoo
groot was de beweging dat de slechten zich let-
tprlyk overmand voelden, en hunne gazetten
nauwelyks eenige spotternyen durfden wagen,
die nergens weerklank vonden. In de kapel van
liet kasteel van Versailles werd ook de openbare
biddag gevierd. M. Thiers, voorzitter der fran-
sche republiek, M. Grevy, voorzitter van het
wetgevend korps, de ministers, en verders al de
notabiliteiten van het bestuer en van liet leger
woonden de plegtigheid by. Dien dag mocht men
zegden: Frankryk bidt, Frankryk is met verlo
ren0 Wie men dien dag nergens heelt ontmoet,
noch in de kapel van bet kasteel van Versailles,
noch in andere kerken of bidplaetsen, waren de
leden van het wetgevend korps die men noemt
d i radikalen, de revolutio'nnairs, de vrydenkers.
Die heeren achten zieli niet compétent om van
God de redding van Frankryk at le smeeken....
Nogtans liet is ten hunnen gunste dat liet
franscli bestuer, byna dien dag zelve, heeft uit-
spraek gedaen.
By de opening van den zittyd moest M. Thiers
eene Boodschap brengen aen het wetgevend
korps, het is te zeggen, liet verslag aflezen van
den*toestand van het land. In dat verslag heelt
fay durven verklaren dat de Republiek in Frank
ryk is gesticht en dat men nutteloozen tyd zou
verslyten met dezelve uit te roepen.
Dit verklarende, komt hy te kort aen de over
eenkomstvan Bordeaux welke hy by eed gezwo
ren heeft getrouw te blyven. Het verdrag van
Bordeaux houdt stiptelyk voor dat het tegen
woordig bestuer van Frankryk een voorloopig
bestuer blyft, tot dat het wetgevend korps een
bestendigen en vasten bestuervonn liebbe uit
geroepen, keizerryk, koninkryk of republiek.
Vandaer misnoegen, gisting,en misschien haest
groote wanorde in het land.
Dit verklarende, uit zich M. Thiers gansch
voor de party der radikalen. De republiek heeft
nooit geluk gebragt aen Frankryk en die be-
stuervorm is de wensch en de droom der
slechten. De republiek is voor Franki^k liet
troebel water waer de vyanden van Godsdienst,
Orde en Vaderland best vangst in vinden. Ook,
op twintig malen dat de boodschap van den
president in liet wetgevend korps werd toege
juicht, kwamen de toejuichingen van den kant
der radikalen. Zelfs, de radikale gemeenteraden
van Frankryk, en er zyn er ongelukkiglyk veel,
zenden hunne officieële gelukwensehingen op
aen M. Thiers....
Aen het hoofd der radikalen staet zekeren
Gambetta die, na den val van Napoleon III, als
dictator van Bordeaux, zekeren rol heeft ge
speeld waer men totr heden niet zeer klaer in
ziet.
Die Gambetta maekt deel van de wetgevende
kamer en slyt zynen vacantietyd met zieli in
zekere woelzieke sleden van Frankryk te doen
inhuldigen en daer redevoeringen le houden,
die het programma zyn van de grondigste om
wenteling der samenleving.
De vrome generael Ghangnrnier, ook lid van
liet wetgevend korps, maendo, by de opening
der zitting, het bestuer uit, zieli tegen de rede
voeringen van Gambetta te verklaren, en, voor
liet goede de rust van 't land, opentlyk en be
slissend af te scheiden van de radikalen. M.
Thiers, en de minister, die namens het'bestuer
te antwoorden had, hebben wat flauwe reden
voorgebragt; zy hebben, wel is waer, de leer
stelsels van Gambetta afgekeurd, maer tol beden
\Veet niemand in Frankryk juist te zeggen boe
ver de vriendschap en de betrekkingen staen
tusschen het bestuer en M. Gambetta, met zyne
radikalen.
En wat nog jammerlyker is, de regterzyde
der kamer, de goeden van Frankryk, bezitten
niet genoeg krachtswil om liet tempeest liet
hoofd le bieden. Zy zyn van goeden wil, maer,
ongelukkiglyk, na vier en twintig uren, stilt en
vei'gaet de fransche furie. M. Kerdrel, heelt
■geeischt dat er geantwoord werde op de bood
schap van M. Thiers, omdat hy heeft durven
zeggen dat de republiek het vaste bestuer was
van liet land. Het is te vreezen dat die billyke
eiseh op weinig zal uitkomen, en dit door de
schuld van M. Kerdrel en van de regterzyde.
(i)
Dus, ze bidden in Frankryk om hulp cn licht
en kraehl in te roepen over het bestuer; en zy,
die de vertegenwoordigers zyn van degenen die
hidden Je n M. Thiers en zyn bestuer vooral,
steken den stek in 't wiel om de hulp van God
tegen te werken. Hun hoogdravend menschelyk
verstand heeft hel oude spreekwoord vergeten:
Help u zeiven en God zal u helpen.
Als Frankryk het zal verdienen, zal gracf de
Chambord den troon beklimmen, en, met Gam
betta en de rest kort spel maken.
In hem zal Frankryk zyne redding vinden.
Eerstdaegs zullen wy weder getuige zyn van
het franscli deklamatiespel. Zooals Frankryk is,
zoo is de kamer: zooveel hoofden, zooveel zinnen.
De kamer, gelyk liet land, is verdeeld in twee
groote staetspartyen, namelyk de konings en de
republiek gezinden. De eerste party is onder
verdeeld in de uiterste regterxyzy bestaet uit
de legitimisten of de aenhangers der Bourbons,
den wettigen vorstenstam de regterzy be-
staende uit hen die eene versmelting of eene
overeenkomst betrachten tusselien de Bourbons
ende Orleanisten, eindelykliet regter centrum
of de zuivere Orleanisten, voorstaenders dor af
stammelingen van Louis-Philippe, den in 1848
verjaegden koning der Fransclien.
Deze dry vereenigde partyen maken de meer
derheid uit in de Kamer. Indien zy elkander
verstonden, zouden zy de wet geven aen Frank
ryk; doch overeenkomst ligt niet in den fran
sclien volksaerd. 't Is Frankryks verderf.
Op hunne beurt zyn de republieksgezinden
eveneens in dry partyen verdeeld uiterste lin
kerzij of de radikalen, republiekeinen van den
oudcirstcmpel, by wie Gumbella de rol vervult
van Robespierre; de linkerzy gematigde repu-
btic-Feiflftn en het linker centrum, mannen
welke min aen den regeeringsvorm dan aen de
liberale grondbeginsels houden.
Zyn op politiek gebied de twee lioofdfraktiën
der kamer sterk van'elkaer gescheiden, dat be
staet ook op kerkelyk gebiedde koningsgezin-
den erkennen het geestelyk gezag; de republie
keinen zyn meestendeels vrydenkers en god-
loochenaers.
Dus zes partyen in de Kamer vertegenwoor
digd Dan nog bestaet er eene zevende party;
doch deze is nog weinig afgeleekendnamelyk
de bonapartisten.
Al deze partyen betwisten aen elkaer den
voorrang, liet gezag des lands. Zy zyn ontslaen
uit de revolution en de veranderingen van regee
ringsvorm die Frankryk sedert nagenoeg eene
eeuw onderging: zooveel revolution en regee-
ringsvormen, zooveel partyen! Het zyn deze
partyen welke de binncnlandsche rust, de orde,
•de vryheid,de maetsehappelyke instellingen ge
durig in gevaer houden en Frankryk van den
eenen afgrond in den anderen storten.
Eene tretïelylte familie.
(le VERVOLG.)
Het was op eenen namiddag van de laelsle dagen
van November. De scherpe noordwind loeide tusschen
de naekle hoornen en joeg de droge bladeren in fui-
schendc warlwolken over liet eenzaem veld.
De dag was reeds aen 't dalen en wie, hy het grauwe
schemerlicht, met het oog door de beslovene vcnstcr-
ruitjes van 't Jeef de Lichte's kroeg had kunnen drin
gen, had er op dit oogenblik bazin Beth gevonden,
alleen by den liaerd en driftig acn 't werk met den
spinrok.
Die bazin Beth was een leelyk versleten wyf, iels
wat van diep in de zestig. Gelyk. zy daer zat met hare
diep gezonken oogen, fonkelend achter gryze styve
haerlokken haer verlapt hooldhulsel ontvlucht, met
hacr vael cn gerimpeld wezen, haren gekromden cn
magcren rug en hare slordige lompen, stelde zy wel
de afsehuwelykste tooverheks voor, welke ooit do
verontruste verbeelding- des dichters hebbe gcscha-
pen.
En nogtans dat wyf slak geenszins af op hetgeen
haer omringde: zy'was, in den vollen.zin des vvoofds,
ten harent.
Verbeeld u lamelyk een ruim doch laeg vertrek,
eenen hobbeligen aerden vloer misschien sedert
w'ckeri niet meer opgereinigd, lompe pikkelhankcn
langs berookle en gekloven wanden, in 't midden,
eene zware, manke tafel, wacrop eene gebroken
bierkan tusschen hare schyven lag omgeworpen, en,
hooger op, eene ncderzakkendc zoldering in wier
hoeken spinnen en dei'gelyk gedierte mogt werken en
leven; verbeeld u dat alles, en gy zult een onvolmaekt
denkbeeld opvatten van het wal gelyk nest dat bazin
Beth met hoogmoed hare herberg noemde, lladdc
(t) Eigendom der Gazette van Aelst.
Brauwer, de drollige schilder, ten dien lyde geleefd,
het was daer dal hy voorzeker zyn meesterstuk zou
gevonden hebben.
Iels toch wal Brauwer ongetwylëUl zou verrast
hebben was van, in 't midden dier oiibeschrylelyke
wanorde, wederzyde den haerd, een koppel pistolen
le zien hangen, zorgvuldig gepoetst en blinkend als
zilver. Wie nieuwsgierig was te welen wat baes
'L Jeef met die wapens, en met zulke schoon onder
houden wapens deed, dien had hy onvermydelyk
geantwoord dat hy den koning van Spanje had gediend
en die-stukken eeoe gedenkenis waren van zynen
jongen tyd.... Vreemde gedenkenis! vermits die vrome
dienacr van Vorst en Vaderland na, om zyn voorbecl-
delyk gedrag, felle kaslyding le hebben ondergaen,
waervan derhalve zyn rug nog de sporen-droeg
schaudig uit het leger was weggejacgd.
Nu, dien avond, zag vrouw de Lichte er buitenge
woon slecht gestemd uit, iets wat haer terugslootend
voorkomen weinig bckoorlykheid byzette. Grammoe
dig stampte zy met haren houten kloef in den haerd
dat de asschc ia volle wolken rond haer opstoof. Zy
morde van dieven en stroopers en, haren spinrok met
geweld legen de bank sïaendC, riep zy gedurig:-—
liet zal er niet by blyven, zeg ik, neen hel zal er
niet by blyven! Maer met al dat slaen.... brak de
draed en hare gramschap klom een loontje hooger.
Nydigzond zy hel onschuldig tuig ten vloere neer cif
vloog het trapken op dat, Ier zyde van den haerd, op
eene keldcrkamer uitkwam.
Daer, in eenen verloren hoek, schopte zy op eenen
hoop vodden, lol eindelyk een yzeren kistje te voor-
schyn kwam dal zy bevend greep en open wrong....
Een gerammel als van zilveren en gouden munt liet
zich liooren.
Het wyf ontstak licht cn viol aen 'l lellen.
Verloren geteld! jammerde zy, er ontbreken
ér veertig, veertig kronen! flel.is om van le sterven!....
Ik ben bestolen, bestolen in myn eigen huis en van
myn eigeu volk!.... Maer hel zal er niet by blyven,
zeg ik, neen, by duivel en hel, hel zal er niet bv bly
ven lly 'is alweer, op weg sedert den vroegen
morgend, en ergens den ganschcn dag aen 'l slempen,
de droukaerd.... Zyne kliek zal er wel mee gevaren
zynhv zal kunnen traklceron hebben en betalen voor
allen.... Maer laet hem te huis komen, hy zal afleg
gen ja, afleggen zal hy, of ik hael hem de oogen uit
zynen leelyken ossenkop!....
Nog eens hertelde zv, maer.... twee dikke tranen,
tranen van spyl en razerny, rolden over hare wangen,
en sprakeloos aonzng zy haren ingekorlen schat.
liet zicht zelf van het geld moest eenen byzonderen
indruk doen op dat wyf, en wel liplooverend moest
liet blinken in hare oogen, want allengskens scheen
hare hevige gramschap te koelen en, tusschen hare
tranen, lachttc zy hel met wellust legen.... Hoe
spytig toch, zuchtte zv, want wat zyn 'zy schoon die
ronde lieve schyfkens! Hoe bcerlyk blikkeren zy, hoe
blinken zy lieflyk! Hoor!.... En met onverzadelyken
drill wrodelden hare lange magere vingeren in jiel
metael....
Die vrouw was klaerblykend bezeten van den duivel
der'gierigheid.
Nog langen tyd misschien had zy aldus haer harte
lust gegeven, toen eensklaps niet.ver van -hare kluis,
eene stem weergalmde, een zware manncstem, die
een drenkelied had aengeheven. De stem naderde ge
durig.
Daer is hy, riep Belh verrast.... rap hier weg!
De deur ging open met groot gedruis, en in de kluis
klonk nu het begonnen lied. Maer de zanger stronkelde
in de duisternis, slootte tegen banken en tafel, en
zweeg.
Hy keek rond....
Hola! riep hy, niemand 't huis?
Geen antwoord.... Maer al zoeken en tastend meende
hy, by den twyfelachtigen schvn van den stervenden
haerd, eene schaduwe te ontdekken, welke hy haest
herkende.
Ha! juichtlehy,Betjelier,goedenavond! Hocvaer
gy? Maek eens cffentjes wat licht, want hel is hier
om hals en nek tc breken.
Beth sprong op en grendelde de deur. Dan keerde
zy naer haren hoek terug en haer grys oog straelde
den ingekomen met.gloeiend verslinden blik legen
Of gy licht zult maken, vrouw?
Niemand gelooft het evenweliedereen ziet
geen ander heil mogelyk dan in de zegeprael
van zyne gezindheid. Aldus blyft de burgeroor
log in Frankryk bestaen, zoo niet stoffelyk, dan
toch zedelyk,*en zoo loopt Frankryk van den
eenen afgrond den anderen te gemoet....
ITALIË.
Het italiaensche gouvernement vreest by de
opening van bet Parlement niet alleen voor
moeielykheden in de Kamer, maer ook daer-
buiten, in de ohmiddellyke nabyheid. De party
der werking zal in het laetst dezer maend een
groote meeting houden, vlak tegenover de ver-
gaderplaets van 's lands vertegenwoordigers,
om op bare beurt over staetszaken te beraed-
slagen.
Vfftien duizend lieden ongeveer zullen een
nationale «byeenkomst houden, onder voor
zitterschap vanMcnotti Garibaldi. Het algemeen
stemregt, dat in bet jonge koninkryk Italië, nog
ver te zoeken is, zal ter sprake komen en men
zal dat regt, reeds sinds zoo lang beloofd,'van
het Parlement eischen.
Tevens zal men zich zoeken te verstaen over de
spoedige inrigting der republiek. Het koninkryk
Italië moet derhalve binnen kort de republiek
Italië wordenVictor Eminanuël heeft reeds
lang genoeg gekroond en behoeft zelfs niet te
abdikeeren.
Deze en dergclyke onderwerpen gaen in liet
openbaeren naby 't koninklyk paleis en dat der
Wetgevende Vergadering, behandeld worden.
En wat de kroon zet op al deze schoone din
gen, is, dat de leden van rcvolutionnaire werk
mansgenootschappen, waerover de vermoede-
lyke troonopvolger, prins Humbert, als hono
rair president gesteld is, aen de nationale mee
ting willen deel nemen.
Het eigenlyke hoofd van die genootschappen
was tot voor eenige dagen de beruchte prins
van Teano, een romeinsch demagoog.
Deze is echter door de arbeiders van zyn pre
sidentschap vervallen verklaerd, omdat by liet
gouvernement beloofd had, dat zyne clubsgc-
nooten de byeenkomst niet zouden bywoonen.
De elubsmannen hebben hem echter laten weten,
dal zy wel bepaeldelyk er heen zullen gaen en
reeds overlegd, of zy oök niet aen prins Hum-
bert zyn ontslag zuilen geven.
EIUAKUVK.
Men leest in de fransche dagbladen, dat de
metalen kardoes stellig is aengenomendoor het
gouvernement, in vervanging van de tot nu toe
gebruikte kardoezen voor de cbassepotgeweren,
welke met een geweefd bekleedsel overtrokken
zyn. De aenneming van dit nieuw model van
kardoezen, zal de hervorming van al de chasse-
potgeweren van het leger noodzakelyk maken
en die hervormingen zullen te Saint-Étienne
uitgevoerd worden. Men rekent dat elke veran-
En daer Belli hem roerloos bleef aenstaren, trok hy
uit eenen hoek een bussel ryshoul, smeet hem op den
haerd cn blies het smeulend vuer aen. Haest steeg
ceno heldere vlam achter liet schouwkleod op.
Goed zoo sprak hy; nu toch zullen wy zien wat
wy zeggen, want ik héb nieuws, Belh, goed nieuws.
Luister!
En dit zeggende wierp hy zynen vilten hoed op do
tafel en zeeg neer op de nevenstaande bank.
De man, die bazin Beth kwam zyne vrouw le
groeten, was een kerel van weds gevorderden ouder
dom, maer van voorkomen, zoo niet min onedel, dan
toch gansch verschillend van zyne waerdige weder
helft. Hy was kloek en log van ledon, en kael van
hoofd; 'hy had glimmende holle wangen, in wier
midden een purperroodc honk stond geplant, die
zvne neus was.
Daer zat waerschynelyk hy, dien Belli, in haer dolle
spyt, kwam droiikaerd en slemper te heclen,
want, op gansch zyn uilcrlyke, droeg de man de on
miskenbare sporen van een baldadig cn zorgeloos
leven. Op dees oogenblik zelf was hy zicnlyk bedron
ken, maer hy zag er toch zeer opgeruimd uit.
Vrouw', vroeg hy, is Jan al tc huis?
Een dof gegrol was hare antwoord.
Ik vraeg of Jan al le huis is.... of ligt gy reeds
aen 'I droomen, Beth?
Schelm! bromde zy.
Ha! daer spreekt gy, myn allerliefste! Ik dacht
dat ge dood wacrt....
Dief!
Ik vraeg of Jan....
Maer het.zal.er niet by blyven, horst het wyf
eensklaps los, neen, zeg ik, het zal er niet hy blyven
Hoort gy het, lieve man?
De man krabde zich de ooren.
Drommels, dacht.hy, het ziel er hier niet pluis
uit dezen avondWat mag cr nu alweer haperen?....
Wordt voortgezet.)
ERRATA. De mud Aelst werd ontmanteld in 1732; leest:
werd ontwantetd in t'182.
