N° 116. Zondag 16 Maert 1873. 3de Jaergang. WEKELYKSUH NIEUWSBLAD. De Bende van Jan de Lichte.(I) Aelst, 15 Maert. Rampspoedige jaren. In Spanje. G-azette van Aelst Het Bureel van liet blad lm gevestigd In de Hapellestraet IV" 11, waer alle brieven, gelden, enz. vrnchtvry moeten toegezonden worden. Abonneinentiprys K fr. Jaer», vooraf betaelbaer. Voor den bulten kan men tnscbryven In al de postkuntooren, en voor de landelyke gemeenten by de briefdrager*. (5e VERVOLG.) De winter van 1683 tot 1684 was uiterst streng door gansch Europa. Het vroos zonder ophou den van 17 november tot 25 lebruary. AI de rivieren lagen zoo diep gesloten dal de Schelde, voor Antwerpen, op zon- en feestdagen met kramers en volk was overdekt. Te Oostende reden de wagens op de zee, een halve uer verre van de kuslen. Die buitengewone harde winter deed veel menschen omkomen. Een geweldige springvloed volgde in maert. De overstrooming van 1703, welke hetgroot- ste deel van hetWaesland bezette, verschilt van al degenen tot hiertoe vermeld, in dezen zin dat zy hel werk was van 's menschen handen. De bondgenooten, in oorlog tegen Frankryk, sta ken eenige dvken door en de Franschen deden betzelfde op* hunne beurt. Onze ongelukkige buitenlieden werden de slagtoffer* vaneenen oorlog wiens oorzaken gansch vreemd waren aen hunne belangen. Die ramp niet gerekend onder degene welke de natuer alleen veroorzaekt, werd België ge- spaerd van 1682 tot 1714. Den 2 maert 1714 brak de opkomende ty den dyk van Calloo en eenige andere langs de Schelde. De wateren verwoestten op weinig uren tyds eene groote uitgestrektheid gronds. Vele kieine steden en dorpen stonden over stroomd. Eenige persoonen kwamen om en byna al het vee verdronk. Den zondag, 3 maert, van het volgende jaer, beproefde eene noodlottiger overstrooming de zelfde landstreken. Het land van Hulst lag ten geheele onder water. Het meestendeel der pol ders in de omstreken van Antwerpen werden door de golven ingenomen, te weten de polders van Klein Kieldrecht, den ouden Polder, den Dullaert, den Langendam,de polders van Cam- bron, van Namen, Welmerdonck, enz. Antwer pen zelf leed veel. Even als tydens de groote overslroomingen der XVIIe, XVIe en XVe eeuw, drongen de golven over de kaeien de kelders en de stapelplaatsen binnen en rigtten zeer mer- kelyke schade aen. DeL.-V. Hoofdkerk, stond voorde vierde maelonder water. Een schryver, een ooggetuige, bevestigt dat de waters de ge- raemten derdooden uit het diepste der Kerk op hadden. Vele persoonen kwamen dien dag om het leven en de zeerampen waren zeer talryk. Op de kusten van België en Holland verongeluk ten meer dan 200 schepen. In Holland, en wel byzonderlyk in Zeeland en Friesland, was de overstrooming veel aenzienlyker nog dan ten onzent. Den 25 december 1717, te middernacht, brak over land en zee een tempeest los dat uiterst rampspoedig was voor Holland. Naer eene be rekening opgemaekt door de hollandsche over lieden, verongelukten ongeveer 12,000 persoo nen en 150,000 koppen vee. Het tempeest van l december 1720 brak vele Scheldedyken door. Te Oostende vergingen vyf schepen óp de duinen. Eenige polders van het Waesland bleven 18 maenden onder water. Van Oostende tot Nieuwpoort stond geheel de streek overstroomd. In Vlaenderen wierp de wind 300 huizen in den grond. De overvloedige regen van 1725 deed de rivie ren overstroomen en eenige steden hadden druk te lyden. Brussel, Leuven, Luik, Geerardsber- gen, Gent, Deynze, Brugge en Aelst stonden gedeeltelyk onder water. De ysgang, in maert 1726, veroorzaektc ins- gelyks aenzienlyke schade. Vele bruggen wer den door het ys omgeworpen en medegeslepen. In 1737 en 1740 stroomden de wateren zoo geweldig Vlaenderen binnen, dal vele huizen en molens werden omgeworpen. Wordt vervolgd.) o<-o—<- In Spanje staen tegenwoordig twee preten denten naer de kroon en beiden heeten zich wettige pretendenten. Waeraen is zulks toe te schryven? Zie hier wat er in Spanje is gebeurd. Ferdinand VII, na dry opvolgende malen in den echt te zyn getreden, had geene kinderen gekregen. Volgens 's lands wetten was de kroon dus voorbeschikt aen zynen broeder, tweeden zoon van Karei IV, don Carlos van Bourbon. Die broeder genoot geenszins de genegenheid van het volk en Ferdinand VII, vreezende voor den toestand van Spanje na zyne dood, ging een vierde huwelyk aenliy trouwde Maria-Chris- tina van Napels. In het vooruitzigt van de ge boorte eener dochter, schafte hy, met toestem ming der natie, de salische wet af welke de vrouwen als onbekwaem aenziet van te regee- ren.Maria-Christina bragt inderdaedeene doch ter ter wereld, Isabella. Don Carlos verviel van zyn regt op den troon, en, na de dood van Fer dinand VII, werd dezes dochter uilgeroepen als koningin van Spanje onder den naem van Isa bella II en onder de regentie van Maria-Chris- tina (24 October 1833.) Zy trad in den echt met haren kozyn, don Frans van Assisen. Uit dit huwelyk werd geboren don Alfons, thans pre tendent benevens de jonge don Carlos. Het is nog op te merken dat de zoon van don Carlos van Bourbon in 1860 volkomenllyk afstand deed van zyn gewaend regt op de spaensche kroon, regt hein door zynen vader overgelaten. Bygevolg, van den eeneu kant, eene wet, welke aen de dochter van Maria-Christina de kroon geeft, eene wet door de natie bygestemd en bekrachtigd; van den anderen kant, de vol strekte afstand van een regt dat wettiglyk nie tig was geworden. Op welk hoofd, op dit van don Carlos of op dit van Alfons, berust dus de legitimiteit? Wat betreft de politieke partyen welke het spaensche republiek willen besturen, er zyn er natuerlyk veel. Vooreerst hebt gy de zuivere republikeinen. Het zyn zy die aen 't bestuer kwamen na de abdikatie van Amedeus. Hunne onbekwaemheid en flauwhartigheid heeft hen voor het bestuer onbekwaem gemaekt. Vervolgens komen de fedei-alisten of radikakn. Zy willen dat elke provincie, elke stad, elke gemeente, enz. liaer eigen zelve besture, onaf- lankelyk van wie of wat het zy. Ook nog de gevorderde federalisten, eene party welke steunt op het gepeupel en op al wat bru- tael is. Deze party staet onder het opperbevel der Internationale en haer eenige droom is te moorden, te plunderen en te branden en de Commune van Parys te evenaren en zelfs te overtreffen. Zoo staet het met de spaensche republikanen. En hoe met den toestand in Spanje? Overal ontbinding en wanorde; schier ner- gers-veiligheid. De wegen zyn ingenomen door moordenaers en struikroovers,de yzeren wegen en telegraef- lynen afgesneden, de standplaetsen in brand gestoken. Men heeft de galeiboeven in vryheid gesteld en het schuim van alle landen stroomt samen te Madrid. De ryken vluchten,de burgers rapen al byeen wat zy bezitten om te kunnen vluch ten, en degene die blyven, spannen samen om gewapenderhand hunnen eigendom en hun leven te verdedigen. In eenige sleden wappert het roode vaendel en men moord er op de wreedste wyze.Van den anderen kant, er bestaet geen leger meer. De soldaten zyn meester en doen wat zy willen: de officieren*vluchten langs alle zyden en.... don Carlos komt gedurig voorwaerts. O- De Belgische Bedevaerders te Rome. Een byzonder berigt uit Rome, gedagteekend 7 maert, meldt dat de internationale deputatiën dien dag in 't Vatikaen zyn ontvangen geweest, in plegtig gehoor door den Opperpriester. De Yoornaemste Europesche natiën en Ame rika waren in deze deputatie vertegenwoordigd, samengesteld uit twee honderd persoonen. De prins van Lichtenstein heeft een zeer krachtig adres afgelezen. Z. 11. de Paus heeft geantwoord: Het adres zegt harde waerheden, maer het zyn waerhe- den. De Opperpriester heeft vervolgens eene treffende aenspraek gedaen. Z. H. heeft de dwaling betreurd der zwakke geesten, die 't behendig meenen, de grondbe ginselen op te offeren in de hope, met hunne vyanden zich te verzoenen, en hy heeft den moed geprezen dergenen, die luidop en vry- moedig liet kwaed durven afkeuren, het aen- sporende om te volharden in de worsteling, dre eenmael zal zegevieren. De gezondheid van den Heiligen Vader is uit muntend. Verleden zondag hebben de bedevaerders in 't Vatikaen de pauzelykc mis bygewoond en uit de handen van Zyne Heiligheid de H. Communie ontvangen. SENAET EN KAMER. Het art. 63, tyt. X van het nieuwe Handels- wetboek, betrekkelyk de Maetschappyen, reeds gestemd door de Kamers is gewyzigd door den Senaet, naer het onderzoek der coinmissien verzonden. De Kamer had aengenomen dat het genoeg was dat eene actionnans alleen opkwam tegen de goedkeuring van het bilan, om het regt te hebben, in den loop des jaei s, de Maet- sohappy en de bestuerders te .betrekken. De ze maetregei als te streng geoordeeld is, op voor stel van M. Fortainps, door den Senaet inerke- lyk verzacht geworden. Na bet onderzoek der coinmissien, onderzoek dal op gansch het ka pittel der Maetschappyen zal loopen, zal de Ka mer der Volksvertegenwoordigers andermael uitspraek te doen hebben. De Senaet heeft de lytels X en XI, betrekke lyk de Assurantiën aengenomen. De discus&ie over het wetsprojekt van af koop door den Staet van den yzeren weg van Groot-Luxemburg enz., is gesloten, na eenige leden der linkei zyde hun best hebben gedaen om dezelve te dwarsboomen. Volgens de con ventiegesloten met M. Philippart,gedelegeerde der Socie'.eit, moest de zaek effen zyn voor den 15 maert, zooniet was de conventie vernietigd. in blinkend koper na te poetsen wat in zuiver glim mend goud hing uitgesteld, bic tinnegieter was nie mand anders dan de bedelaer, die, met de brillantcn ook de gouden ringen had opgernepl welke de deftige brabandei' den lyd had gehad in een handvol katoen te wentelen. Het kon tien ure voormiddag zyn. Twee onzer bruinvellcn staen te klappen achter den hoek der St*Martenskerk. Zy zyn gemakkclyk te her kennen den pachter en don bedelaer, die den juwelier komen te trakteeren. I)e derde is 't Appelkcn. Zyne bedelaers plunje heeft hy verdoken onder eene groene kazak die hem tol op de hielen hangt, zoodat hy cenigszins voorkomt als een boerenknecht. Eh wel, Manuel, vroeg den bedelaer aen den pachter, hoe staen de zaken? Voortreffelyk, Adriaen, voortreffelyk! De vrien dekens hebben gewerkt op de vier hoeken der stad dat de duivel zynen bril zal opzetten om de reste te vinden. De Kortrykers zullen ons bezoek lang geden ken, hoewel zv niet vermoeden wie hen is komen bezoeken en hel de eerste mael zy dat wy hun de eer verschaffen ons te onthalen. —Dan zou het ook wel de laetstc mael kunnen zyn. Altyd is het zeker dal wy ons ten minsten dry maend zullen moeten stil houden. Nu om 't oven! Een gansch half jaer, kunnen wy leven van ons deel.... Is het zoo erg als Manuel vertelt, viel de bedelaer in, dan zou ik hel geraedzaera vinden op staenden voet by moeder terug te keeren; na een halve uer ver loops staet geheel de stad in rep en roer, en voor geen goed ter wereld wou ik dat uien my aftaste, want ik zit met myn zakken vof. Uwe vrees is gegrond, bevestigde '1 Appelken. Moest men iemand verdeuken, gy zoudl de eerste zyn, want, met uw valsoh oog en uw lompen om het lyf, ziel gy er een echt galeiboef uit! Geef uw goed af aen pachter Pieter: hy toch heefteen al te treffblyk voor komen om niet al de trawanten van Schout en Dros- saert van het spoor te helpen. De bedelaer volbragl hel bevel en de twee Bohemers gingen zich vcrwyderen; maer '1 Appelken wedor- hield ze. Nog niet, sprak hy, hoewel reeds meest uwe ge zellen te huis zyn. Ik heb hier cenc sehoonc koperen keten waer ik 't allerminste vyftig guldens moet op winnen. Gy zult my beiden helpen. IV. De Bohemers. (17® VERVOLG.) Op een der hoeken van de markt stond inderdaed eene ruime barak opgeslagen. Naer hetgeen vermeld stond op hel beschilderd zeildoek dat boven den ingang hing tc vlotten, en naer hetgeen Mvnheer en Madamê uil de barak, met woorden en gebaren hel saemgeslrooinde volk trachtten te doen begrypen, moest daer iels te zien zyn dat op wilde dieren trok. De welsprekendheid van Mynheer, de kwinkslagen van hansworst en de aengejaegde nieuwsgierigheid om haest de wonderen te gaen aenschouvven hielden de aenhoorders zoo diep verslonden dat zy geen oogen meer hadden om te zien wat rond hen omging, zelfs niet dat onze lompe Spanjool gansch op zyn gemak de geldbeurs ontfutselde van eenen slruischen peerden- kooper, die met de anderen op de barak stond tc ga pen.... Slechts tien minuten later, wanneer hy naer geid tastte om ook een visiet in de diergaerde te be talen en na hy, in zyne verrassing, zeer naïef gansch zyn groot lvf had afgezocht, tot zynen hoed toe, raedde hy wat er was gebeurd en schreeuwde wan hopig dat hy bestolen was, dat er dieven ter plaetse waren!.... De wanorde kwam onder de omslaenders; ieder onderzocht zyne tesch en wie de beurs niet ver liezen wou verhaestie zich het gedrang te verlaten, zoo dat, na weinig tyds geen tien menschen meer samen stonden, tot innig spyt van Mynheer en Madame uit de barak.... Wie de laelsle de plaels ruimde was de Spagnool. Nu myne beurt! sprak pachter Pieter; en hy trok eenen lakenwinkel binnen, waer twee onzer zeeuw- sche boerinnen Lusschen vele stukken goeds, in wan orde op den toog uitgepakt, stonden te kiezen en te bedingen. Men was op hel punt nopens den prys overeen te komen; maer de pachter was haeslig en möesl aenstonds bediend worden: hy had eenige ellen stof noodig, laken van ginder omhoog, uit de hoogste vakken.De koopvrouw vroeg verschooning aen de twee boerinnen en was de ladder op. Is T dees wat UEd. begeert? vroeg zy. (t) Eigendom der Gazette van Aelst. Neen.... dat: lings.... juist, daer hebt gy het. Laet zien!.... Gy hebt u vergist, vrouw; het was een vak hooger.... Daer, een, twee, het derde te begin nen van hel vensterraem. Voor de tweede mael was de winkelierster de spor ten op tot tegen de zoldering, en dcesmael trof de pachter zynen keus. Vier ellen werden afgesneden en uetaeld, en Pieter vertrok. De boerinnen ook vertrokken, maer zonder te heb ben gekochtde prys beweerden zv, was overzet en de stof te ouderwelsch. Twee uren later, wanneer de winkelierster hare vakken aen 't opschikken ging, vond zy dal twee stukken van 't fynste goed verdwenen waren!.... Die stukken hadden het magazyn verlaten onder de rokken der boerinnen, rokken opzettelyk voorzien met groote diepe zakken, ruim genoeg om vele stuk ken gelyk te bergen. De te leur gestelde vrouw bestrafte zich zelve. Het is myne schuld, gromde zy, myn eigene schuld Voor de derde mael is het dat ik my alzoo laet afvan gen !....Voortaen toon ik geen stukken meer vooraleer degene zyn onderzocht geweest, op hunne plaets zyn terug gelegd.... Ten andere, waerom, op verkoopda gen als deze, wanneer vele kalanten gelyk te bedieneu zyn, eh de wanorde op den loog byna onvermydelyk wordt, waerom my niet doen bystaen door genoeg gasten of meiden,'die een oog in 'tzeil houden en, moet het zyn, met luider stem afroepen welk stuk of hoeveel slof er komt verkocht te worden? Dieven heb ben scherp geboor en zullen aenstonds vatten wal er schilt. Nu, de les is genoeg herhaeld en duer genoeg beiaeld om niet op te passen. Wat de winkelierster had besloten deed zy, en zy deed wel. Verder de markt op, in den winkel van eenen goud smid, outmoeteu wy eenen auderen onzer verkleedde brabauders. Deze is nog ryker uitgedost dan zyne makkers: op zyn eerlyk eu deftig voorkomen alleen zou men hem eenen sebal vertrouwen. Niemand heelt bemerkt dat by, pas een kvvaerl uers geleden, in gesprekstond melden tweedep uitzendeliugdcrbende, met 't Appelken, die hem iets in de hand had gesloken, wy welen niet wat. De juwelier heeft eenige zakskens diamant ont knoopt welke de pachter nauwkeurig onderzoekt. Hv schynl een fyn kenner te zyn en de koopman beveelt hem druk zyne waren aen. Op den stond zeiven verschynt een bedelaer voor de deur die eene aelmoes vraegt. De pachter reikt hem een stuk geld; maer het stuk valt op den vloer. De bedelaer buigt zich, neemt het op, steekt het in de leseh, bedankt en trekt voort. Dit alles heelt geen vyf seconden geduurd. De juwe lier, verre van iets te vermoeden, heeft zelfs niet be merkt dal iemand voor de deur is blyven staen. De prys is bedongen; de pachter belaelt en vraegt kwittantie. Alles is afgedaeu. Maer, zyne pakskens samenbren gende, ontdekt de verschrikte juwelier dat er voor dry honderd guldens brillanten zyn verdwenen!.... Hy zoekt en herzoekt: het vermiste paksken is nergens te vinden.... De pachter, die ruimen lyd alleen in den winkel heeft gestaen, beweert on zweert dat by het huis niet zal verlaten vooraleer men Jiem van hoofd tot de voelen hebbe afgetast.... De juwelier weigert: de man ziel er te deftig uil. De pachler houdt aen.... Om hem niet te misnoegen voldoet men aen zynen wcnsch. Ai wat men vindt op hem is alleen hel gesteente dat hy komt te betalen, eene nog lamelyk wel gevulde beurs en vooral.... uit muntende goede papieren!.... De juwelier vraegt andermael verschooning cn bekent, zonder hy begrypt hoe, dat de brillanten zyri gestolen geweest voor de komst van den ryken brabander.... Deze vertrekt. Waer gaol hy heen?.... By den be delaer, eenen anderen bohemer, die, met het stuk gevallen geld, het zakskeu vermiste diamanten heeft opgeraept, dal de deftige pachter zeer behendig had van den loog doen glyden. Eenigen tyd later ontdekte by geval dezelfde juwe lier dat een gansch roedeken trouwringen, die achter hel raem ten loon hingen, vervangen waren door eene roede volstrekt gelyke, maer eilaes, koperen ringen!.... Hy berinuerde zich dat do pachter in spraek eenen ring uil den hoop had gekozen cn gekocht; maer hy toch kon onmogelyk de dief, de goochelaer wezen: hyzager veel te deftig uit; hy had te weinig op den koop afgedongen en al te rvkelyk belaeld om een deugniet te zyn, en, wal meer is, had hy zich niet laten aftasten van het hoofd tot den voel, cn was hy niet voorzien van uitmuntende goede papieren? Arme juwelier, die niet wist dat zekere slecht ge- kleedde tinnegieter,geleden veertien dagen,een halve uer lang met deu neus op het raem van zynen winkel had gestaen, zyne ringen had geteld, dezelve met het oog had gemeten en zynen tyd had wacrgenomen om

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Gazet van Aalst | 1873 | | pagina 1