N° 127. Zondag 1 Juny 1873. 3de Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
De Bende van Jan de Lichte,(1)
Kiezing van een Lid voor den Provincialen Raed,
Aelst, 51 Mei.
Vlaemsche Grieven.
Buiteuhindsch Nieuws.
G-azette van Aelst
Het Bureel van het blad Is gevestigd In de Knpelleatraet ÏM° 11, waer alle brieven, gelden, enz. vrachtvry moeten toegezonden worden.
Abonnementsprys S» IV. *s Jaers, voorafbetuelbaer. Voor den buiten kan men Insehryven in al de postknntooren, en voor de landelykc gemeenten by de briefdragers»
gedaen te Aelst den 26 Mei.
Ist® B.
2de B.
3de B.
4de B.
5de B.
6d' B.
Ingeschrevene Kiezers.
466
345
314
410
463
467
2435
Getal stemmers.
242
144
148
204
242
246
12 26
Geldige stemmen.
241
144
144
201
241
243
1214
Witte briefjes.
1
4
2
1
3
11
M. CH. LIENART.
241
143
144
198
238
243
1207
De verwachting der conservateurs is niet tg leur gesteld geworden. Hoewel er geen tegen
kanting was, bevond zich een buitengewoon groot getal kiezers aenwezig. Do katholieke gezind
heid liield eraen den naem van M. Cli. Lienart met eere uit de bus te doen komen en liy werd
uitgeroepen ais Lid van den Provincialen Raed met 1207 stemmen.
l)en zelfden dag, in den vooravond, is de Harmonie de Jonge Garde, waervan M. Cli. Lienart
ondervoorzitter is, den nieuw gekozen komen vereeren met eene ailerluisterlykste serenade, on
der de directie van M. Michel Schelfhout.
DE ZAEK SCHOEP.
Er was 'ne keer, schryft de brusselsclie kro-
;nyk, er was 'ne keer te Molenbeek, een vlaem
sche boekbinder met naem Schoep. Hy had een
kind op te geven op het gemeente-huis. Nu,
er leefde te' Molenbeek een officier van den civie-
len stand, die niet sprak of niet anders wilde
spreken dan fransch.In deze tydenvan voor
uitgang, van gelykheid en regt voor iedereen,
hebben de bedienden zich met ander zaken te
bekommeren dan de tael aen te leeren van de
lieden die ze betalen.
Dus, die beambte van den burgerlyken stand
eisehte volstrekt dat de geboorte-akt van 's boek
binders kind, akt opgesteld in 't fransch, door
den vlaming werde onderteekend, beweerende
dat het zoo de wet was.
De vlaemsche boekbinder kwam tegen het
wereischte in en verklaerde niet te zullen teeke
nen hetgeen hy niet verstond, en dat hy eenen
4tkl vergde geschreven inzyne tael, in 't vlaemsch.
De beleefde officier van den civielen stand van
Molenbeek weigerde.
De boekbinder hield aen van zynen kant.
De vlaming werd voor hetcorrectionneel ge-
Klaegd en hy werd voor het correctionneel ver
oordeeld.
Hy ging in appel, en hy werd in appel ver
oordeeld.
Hy ging in cassatie, en hy werd in cassatie
veroordeeld.
En dat heet men de zaek Schoep.
En zoo is het gebeurd dat in België, 43 jaer
na Revolutie te hebben gemaekt en Willem den
koppige te hebben verjaegd om zich te ontma
ken van liet verpliglend nederlandsch, de Vla
mingen onder hetjukzyn hervallen van hetver-
pligtend fransch.
Vb
Het Reuzenplan.
(27® VERVOLG.)
Het was de laetste dag of beter gezegd, de laelste
■nacht van de maend february.
Onder de kluis, beneden in den kelder van bazin
Beth, brandde licht.
Rond eenige lampen en keersen wemelden men-
schenschaduwen welke, klimmend en dalend, als
spooken tegen het somber gewelf en de zwarte wan
den der krocht opdansten.
Tusschen den verstikkenden smook dor liehlGn en
de zware wolk tabakrook welke het hol vervulden
was het by't eerste zicht moeieiyk iemand onder die
schaduwen te onderscheiden; slechts na eenige
oogenblikken aenwezigheid gelukte men erin die
halve duisternis te peilen, te ontdekken hoe buiten
gewoon ruim die kuil was en welke wezens men
voor hande had.
Onder die wezens treffen wy hior en daer oude
•kennissen aen.
Het zyn vooreerst Gabriol Van der Cruysscn van
Petègem-by-Dcynze, dien wy vroeger ontmoetten hy
Siska Lauwaèrts, aen de Leybrugge; Simon Ysenbaerl
van Maria-Oudenhove en Jan De Priester van Ronsse,
twee onzer veekoopers van hy Koben uit hel
Kruisken. Zy zitten in eenen hoek, rond een slacht
van kapblok, aen 't teerlingspel met oenen vierden
makker, Adriaen Vagenendc, geborlig van Bavegem,
een roekelooze kerel.
De spelers zyn slordig aengedaen; zy zien er ellen
diger uit als de haveloosste bedelaer, en nochtans,
onder de dansende vlam der dikke roeten keers, in
haer afloopend vet op den kapblok geplant, gliuteren
(4) Eigendom der Gazette van Aelst.
En men staet dan verwonderd dat de Vlamin
gen morren en klagen, dat zy op hunnen poot
spelen en dagelyks luider en luider roepen om
de vereffening en voldoening hunner billyke
grieven
FRANKRYU.
De tydingen, welke ons uit Frankryk toeko
men, zyn van het grootste gewigt. M. Thiers,
de president der Iransche republiek, heeft zyn
ontslag gegeven en is door M. Mac-Mahon ver
vangen geworden.
Het ontslag van M. Thiers werd aengenomen
met 368 stemmen tegen 339, dus met eene meer
derheid van slechts 29 stemmen.
M. Mac-Mahon is met 390 stemmen tot presi
dent der republiek gekozen, legen 1 stem, welke
aen M. Grevy werd gegeven. Al de overige Jp-
den hebben zich by die stemming onthouden.
M. Mac-Mahon heeft dan ook, niet zonder
tegenstand, het presidentschap aengenomen.
De beurs van Parys heeft den val van M.
Thiers met eene aenzienlyke ryzing begroot.
Dit belangryk feit, dit oogenblikkelyk vertrou
wen in het nieuwe gouvernement iseene schit
terende veroordeeling der noodlottige politiek,
welke M. Thiers gedurende zyn presidentschap
gevolgd heeft.
M. Thiers rekende op eene overwinning, en
hicraen twyfelde hy niet het minste. Het be
kendmaken van het cyfer der meerderheid, zon
der byvoeging langs welke zy de meerderheid
zich verklaerd had, maekte hem zeer vroolyk.
Ik rekende op zooveel stemmen niet, was
zyn antwoord, maer toen hem gezegd werd,
dat de meerderheid tegen hem was, stond hy
stom van verbazing. Hy kon echter nog nietge-
looven dat zyn ontslag zou aengenomen wor
den, en vooral niet zoo schielyk; hy hoopte dat
die stemming zou uitgesteld zyn tot den volgen
den maendag.
De troepen waren verleden zaterdag uit voor
zilveren speciea en zelfs hier en daer gouden munt.
Er liggen ook, ten pand op den inzet uitgehaeid,
stukken van verbroken juweclen....
Men weet het, geen volksken dat in 'l algemeen
kwistiger te werk gaet dan wel dieven wanneer zy
met poen byzittenmei 't fluitje gewonnen en met
't Irommelken verleerd.
Misschien toch kwam een tweede spreekwoord hier
beter te pas. Wie weel wat al gevaer de zoo zor
geloos uitgespreiden buit aen die ODgelukkigen had
gekost? Wie weet of de prangende nood misschien
hunne lafhartige luiheid niet was komen bezoeken en
hen tot stelen en inbreken had aengedreven, om de
van honger kryschende vrouw en kinderen den mond
te stoppen? Er lag daer zilver en goud genoeg om
veel ellende ter hulp te komen, en zie, op eenige
minuten tyds ging het dwaze kansspel, een blinde
teerlingvvorp hel al nutteloos verslindenNeen, on-
regt goed bedydt niet cn op menigvuldige wyzen zul
len wy in den loop dezor geschiedenis, dien spreuk
waergemaekl zien.
Rond den kapblok gaet het spel in koortsige stilte
vooruil.
In het midden der krocht verheft zich eene breede
tafel, uit los herden schragen opgemaekt.
Op de tafel staen potten en kannen; bier, jenever
cn wyn vloeien daer by stroomen; er ligt ook hesp en
brood ten dienste der liefhebbers.
Een zestal schuwe mannen zyn er met ingehouden
stem aen 'l kouten. Hel zyn:
Pieler De Moor, van Oosterzclc. Ily is een jonge
ling van ongeveer dertig jaer oud, klein en mager van
persoon, heeft bruin,geslepen haer en blauwe óogen;
hy draegt zilveren oorringen, uit oorzaek zyner leep-
oogen, welke, geprikkeld door den bvtenden rook der
krocht, hy gedurig zit te wryven. Q*
wy verwittigen den lezer dat al de door ons geschetste
portretten letterlyk zyn overgenomen uit onbesprekelyk echte
bewysschriften.
zorg gekonsigneerd, maer sedert zondag is het
konsigne reedsgeheven,daer Paryszyn gewoon
en dagelyksuiterlyk heeft terug bekomen.
Zoo min in de departementen als in de hoofd
stad werd de orde in het minste verstoord en
overal rekent men op eene groote herneming
der werkzaemheden. Te Havre alleen hebben
eenige manifestatiën plaets gehad.
Ziehier de samenstelling van het Nieuwe Ka
binet.
MM. de Broglie, buitenlandschezaken en onder
voorzitter van den raed.
Beulé, binnenland;
Magne, financiën;
Ernoul, justicie;
Batbie, openbaer onderwys;
La Bouillerie, koophandel;
De Seilligny, openbare werken,
Admirael Dampierre-Hornoy, marine;
Generael de Cissey, oorlog.
Ziehier eenige levensbyzonderheden over
maerschalk Mac-Mahon, welke thans tot presi-
den der republiek is gekozen:
Maerschalk Mac-Mahon, hertog van Magenta, is ge-
horen te Sully, departement Saóne-et-Loire, op 13
july 1808 en stamt af van eene oud katholieke eu ier-
sche familie, welke haer lot verbond aen dit van het
huis Stuarl.
Als zoon vaneen pair van Frankryk, die persoon-
lyke vriend was van Karei X, werd hy in 1825 in de
militaire school van Saint-Cyr opgenomen, en nam
zyne eerste proeven in den oorlog legen Algerië. Hy
was aide-de-camp van generael Achard, by het beleg
van het kasteel van Antwerpen in 1831, werd tot ka
pitein bevorderd in 1833 eu keerde mei dien graed
naer Afrika terug.
Hier onderscheidde hy zich door lalryke dappere
feiten, onder andere in 1837, hy de bestorming van
Constanline, waerna hy als luitenant-kolonel hy de
jagers te voet overgeplaetsl werd. Op 24 april 1845
kreeg hy do epauletten van kolonel voor het 41" linie
en by was brigadc-generael in 1848 voor het dislrikt
Tlemsen. Hy werd verheven tot divisie-generael den
6 july 1852 en grootkruis van hel Eere-Lcgioen in no
vember 1855, daer hy reedsiu augusty 1853 totgrooj-
offlcier van dit orde verheven was.
In april 1855 werd hy uit Algerië naer Parys ont
boden en in augusty dacropvolgende tot hevelhebber
eener divisie-infanterie benoemd, die met hel korps
van maerschalk Bosquet naer den Krim moest vertrek
ken. Op 8 september viel hem de gevaervolle eer te
beurt, om de versterkingen van den Malakofl'-toren te
veroveren, daer die versterkingen do sleutel waren
van Sebastopol.
Nicttegenslaende de herhaelde en woedende acn-
vallcn der Bussen, behield hy de veroverde positie,
die eindelyk alle verdere poging opgaven om ueFran-
schen uit hunneveroverdestellingen te verjagen. Voor
dit heldenfeit was hel groot kruis van het Eere-legi-
oen en later een senaleurs-zelcl de welverdiende be
looning.
In 1857 voerde Mac-Mahon als generael hel bevel
over eene divisie infanterie, tydens de expeditie tegen
de Kabylen, waerby hy de Kabylen uit hunne onge-
naekbaersle stellingen verjoeg. Korts daerop werd hy
lol opperbevel heb her der land- cn zeemacht in Alge
rië benoemd.
Van hel begin des nieuwen oorlogs in Italië, die
op 23 april 1859 verklaerd werd, nam hy het bevel
over het tweede korps van h.et leger der Alpen en
Frans Meulebrock, oud achttien jaren, van Cas-
terc,kaslclny Audoftaerdc. Hy is iets als vyf voet lang,
blond van haer en bleek van aenzichl; hy draegt wille
kousen en eene lynwaden voermanskazak.
Adriaen de Egypteriaer. Hel is een onzer bruin-
vellen van op Korlryk marktdag, een oude kennis.
Lieven Faviel, van St-Maria-Lierde, oud omtrent
vier-en-twintig jaren. Gansch de uitdrukking van zyn
wezen heeft iels in zich dat yzing verwekt: hy is een
echt moordenaerslypc. Menigmacl nog zullen wy Lie
ven ontmoeten voor hy geradbraakt worde.
Michiel Embo, een wael van Ogy in 't land vaii
Henegauvven,oud vi er-en-dertig jaren, een echt joden-
gezicht. Hy is de byzonderste prangdief der bende, de
schatbewacrdcr van Jan De Lichte.
Jan Savoye, van SL-Truien, land van Luik. Hy is
achttien jaer oud, maer ziet er veel jonger uit. Hy meet
omtrent vyt voet en een kwaerl;hy heeft lange, dunne
beenen en bierkleurig haer; hy is zeer leer en mager
in zyn wezen, maer sluer van gelael: hy de bende is
hy gekend onder den spotnaem van klein Janncken.
Eindelyk Jan Collenier, van Wortegem.lly is een
man van vyf voel lang, zwart van haer on baerd, en
lang van beenen; maer kloek eu struisch van gestel en
zelfs redelyk dik. Hy is de oudste der acnwezigen,
hoewel hy op verre i.aer geen veertig jaren lelt. Hy is
de hansworst der bende en de makkers heetten hem,
omzynepoetsen en kwinkslagen,deZot van Worlegcm.
By den ingang der krocht kwam men eensklaps
gerucht te vernemen.... Elkeen zag op.... Een man,
kruipend op handen cn voelen, rees op van onderden
grond.
Eindelyk'.juichteSimon Ysenbaerl,daeris Jan!....
De kapitein nadert. Sa, jongens, kort spel hier ge
maekl! Dubbel ofkwyt, in dry worpen: stemt gy toe?
't Gael er. op los, was de antwoord.
He! zie nu! riep men van eenen anderen kant,
't is dePoclenier! Welkom, Poelenier!
nam een acnzienlyk doel in de overwinning van Ma
genta, op 4 juny. Op het slagveld zelve werd hy lot
hertog van Magenta en maerschalk van Frankryk ver
heven.
Na als vertegenwoordiger van Frankryk by de kro
ning van Wilhelm III, tot koning van Pruisen, in 4861,
aenwezig te zyn geweest, werd hy verheven tot be
velhebber van het 3" legerkorps, in vervanging van
maerschalk Canroherl, en by keizerlyk besluit van
4 september 4864, werd hy tot gouverneur-generael
van Algerië benoemd.
Ily vertrok onmiddelyk naer zyn nieuwen post en
in zyn eerste proklamalie legde hy hot program der
keizerlykc denkbeelden bloot, welke op de fransche
kolonie zouden toegepast worden. Hel stolsel beoogde
de oprichting van een arabisch koninkryk, dat echter
met meer gelatenheid dan. goed gevolg nageleefd
werd. De volksplanting verloor dagelyks in weerde
en in plaets van naer Algerië uit te wyken, zochten
zoowel franschoals andere ouropesche landverhuizers
hun heil in Amerika.
In de fransche kolonie heerschte in volle kracht
hel persoonlyk gouvernement, wacrdoor de volks-
planlers afgeschrikt werden, om daer een goed heen
komen te zoeken, en de vreeselyke hongersnood,
welke dit zelfde jaer over geheel de landstreek woedde,
veranderde de inboorlingen in wezentyke menschen-
elers.
Niettegenstaande allo aengewende pogingen van
Mac-Mahon, wilde het nieuwe arabiscne koninkryk
geen wortel schieten en hoewel de Bezittingen van
de landstreek slechts eenmael aen keizer Napoleon
betwist werd, bleef Frankryk toch in het onverdeelde
bezit der slecht bevolkte provinciën.
In 4860 deden de leden van den stam Culed Sidi-
Cheik een inval op de fransche bezitting, van uit de
Sahara, maer zy werden weldra terug naer de over-
groole zandwoeslyn gedreven, en sedert dien wap
perde de fransche vlag ongestoord op al de torens der
versterkingen.
Wal het aendcol betreft, hetwelk door maerschalk
Mac-Mahon genomen is, in den fransch-duitscben oor
log van 4870-71, het is onnoodig hierop weêr te kee-
ren, daer dit nog versch in ieders geheugen ligt.
Groot nieuws! Maerschalk Mac-Mahon is,
zegt de Patrie, het eens met den minister van
financiën, om (le uitgaven van het oorlogsbudjel
te verminderen, en om de belasting te falen val
len, welke men tydens M. Thiers gelegd had,
op de eerstnoodwendige nyverheids stoffen,
welke belasting overigens niets anders heell
voortgebragt, dan eene groote ontgoocheling.
ITALIË.
De romeinsche korrespondent van den l/ni-
vers stelt tegenover de in omloop gebragte ge
ruchten, dat de Paus doodelyk zwak zou zyn,
een trelfend vorhael acngaende de audiëntie,
den 16 dezer, door den H. Vader aen een jong
geestelyke verleend. Zoodra Pius hoorde dat
zyn bezoeker, die nog eerst de kleinere orden
heeft ontvangen, als pauselyke zouaef had ge
diend, voegde hy hem de volgende woorden
toe
Zoo! gy zyl zouaef geweest. Ik houd zooveel van
myne dappere zouaven en zy houden ook veel van my!
God heeft hen gezegend, cn overal doen zy zich zei ven
en de Kerk, die zy gediend hebben, oer aen. Welnu,
myn kind, wat kan ik voor u doen? Gy draegt thans
't priesterkleed; misschien wenschl gy ontheven te
worden van eenige censuer. Hoeveel garibaldislen
hebt gy gedood? Dal weet ik niet, H. Vader,
Hekozyn, kom eens by, riep de zot van Wortc-
gem; ik ben aen 't vertellen hoe wy onlangs gevaren
zyn te Lede en ze maken my Uier uil voor leugenaer.
Pier De Cock en Pier Van de Pullc waren erby, maer
zy zyn afwezig. Ginder, Gabriel Van der Cruyssen was
er ook; maer de jongen heeft gecncn tyd om te luiste
ren hy zit zyn broek en hemd te verspelen. Geluk-
kiglyk was er de kapitein ook, en die zal u zeggen of
ik zeo zot ben als myne mulse staet. Luister, Poele
nier, ik herneem myn historie op nieuw....
De Poelenier was aen 't rondkyken in de krocht en
zyn onderzoek voldeed hem gariseh. Ily bestatigde
hoe hartelyk de makkers zich vermaakten cn hy wreef
zich de handen,
He wel, vroeg hy, hoe vindt gy myn werk?
Een meesterstuk, anlwoorde Adriaen de Egypte-
naer; er ontbreekt hier niets, noch eten noch drin
ken....
Noch slapens, viel een andere in: wel te vcr-
staen voor degenen die gewend zyn aen de laugo
pluimen, want bussels stroo, zie ik, outbroken hier
ook niet.
Er ontbreekt hier niets, juichltc de Poelenier.
En zeggen dal het onder'l wakend oog onzer wan
trouwige gobureri zeiven was dat wy hel bevel van
den kapitein hadden ten uitvoer tc brengen! Waren
zy komen te raden wat eigenlyk onze bakken cn kar-
reljens inhielden, op dees uer, vriendjes, zoudl gy
hier aen de kermis niet zitten.
Op de gezondheid dan van onzen entrepreneur
rnher Jan De Schepper! werdt er geroepen.
Ik, kuchte Collenier, ik hen juist geen entrepre
neur; nochtans, had ik de zaek moeten besturen, my
dunkt, ik had het hier heter geredderd. Wy zitten
zonder venster noeli luchtgat, en het is my onmoge-
lyk te begrypen hoe wy sedert een uer niet allen
verstikt en versmacht liggenhet rookt eu smookt
hier gelyk in d'helie hy Lucifer; cr is geen schouw
in T kot en wy verslyven van koude; cr is geeu
