N° 158.
Zondag 11 January 1874.
4dc Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
18737
De Bende van Jan de Lichte.
Aelst, 10 January.
Builenlandsch Aieuws.
G-azette v
Aelst
blad 1» gaveatlgd In da Kupolloatraet I11, vraer alle brieven, «oble.i, enz. vracbtvry moeten toegezonden worden.
vooraf betaolbaer. Voor den bulten kan men lnnchryven In nl de poatkuntooren, en voor de landelyko gemeenten by de briefdragers.
Het Bureel van het
jgfeennementsprya u ft*. Jaers,
(vervolg.)
Oostenryk heeft den XXVjarigen jubilé ge
vierd van de troonbeklimming van keizer E rans-
Jozef (2 december 1848). Het heeft ook zyne
wereldtentoonstelling geliad welke liet slecht
weder, de duerte der levensmiddelen en vooral
de schrikkelyke tinancieele knsis
ten deele hebben doen mislukken. Ons Belg e
was in de tentoonstelling, op de roemiykste
wyze vertegenwoordigd.
In Engeland is er weinig merkwaerdigs ge
beurd, ten zy dat liet liberael
stone de nederlaeg beeft bekomen met de wet
aengaende de Universiteit van ierland. De
servatieve princiepen winnen dagelyks grond
in Engeland en het is te voorzien dat liet kabi
net Gladstone liet niet lang meerKzalv®1p^f„ "(i
In den loop der maend meert begon Rusland
zynen veldtogt tegen Khiva, ten gevolge dei-
ongehoorde strooperyen welke in dit land on
gestraft werden bedreven. Thans ligt de on-
meetbare uitgestrektheid van het russisch gi ond-
gebied met een deel van het Khanaet vermeer
derd. Onder het opzigt van d.e.b,es®^?„Voüf<.n
Khiva is deze nieuwe annexie niet te betreuren.
Portugael heelt de weersohok gevoeld van de
gebeurtenissen in Spanje. l)e spaensche com
munards hebben gepoogd erbinnen te d''"ge"-
en vele groote familien van Spanje hebben ei
eene schuilplaetsgevonden tegen de,ve™°'f'"f"
De revolutionnairen wilden Portugael inetSpanje
vereenigen, maer Engeland is er tusschen ge
komen en Portugael heelt zyne onafhankelyk-
heid behouden. Er heerscht rust en vrede dank
aen de krachtdadige houding van het bestuer
tegen de doening der spaensche omwentelaers
eni)e Sultan van Atchin (eiland Sumatra), Oost-
Indiê niet volkomen hebbende aen de traktaten
met Holland gesloten, zoo is deze mogendheid
tegen den meineedige te velde getrokken. De
eerste expeditie mislukte en de nederlandsche
opperbevelhebber verloor er het leven. Eene
tweede, veel beter ingerigt, en bestaende uit
10 a 11 duizend man, heelt reeds merkelyke
voordeelen behaeld. Haest, hoopt men, zal de
veldtogt met den besten uitslag bekroond wor
den, iets wat eenen nieuwen luister zal byzet-
ten aen de XXVjarige jubelfeest van den koning
van Holland, dat gevierd zal worden den 12 mei
1874.
In de Nieuwe-Wereld zyn er slechts twee
(1)
Staten waer er rust is, in het zuiden, Brazilië
en, in het noorden, de Vereenigde-Staten, waer
generael Grant voor vier jaren is herkozen als
President.
In 1873 hebben de Vorsten veel gerotst en
gereisd. De keizer van Duitschland is aen den
Tzaer van Rusland het bezoek gaen wederge
ven dat deze hom had gebragt te Petersburg in
1875. De schab van Perzië heelt byna gansch
Europa doorloopen. De koning der Delgen, de
keizer van Rusland, die van Duitschland en de
koning van Italië hebben Frans-Jozef bezocht
ter gelegenheid van de tentoonstelling van Wee-
nen. De keizer van Oostenryk vertrekt in Fe
bruary aenstaende naer Petersburg. De keizerin
van Rusland is eenigen tyd te Sorrente verble
ven en heeft Italië niet verlaten zonder een by-
zonder bezoek af te leggen by den Paus.
Den 9 january is te Chisleliurst overleden de
gewezen keizer Napoleon III, en, den 29 Octo
ber, Jan, koning van Saxen. Zyn zoon Albertus
is liern opgevolgd.
Wat ons eigen land betrelt, kalmte, voorspoed
en tevredenheid zyn er voortdurend blyvenheer-
schen, dank ten grooten deele aen de wyze en
regtveerdige doening van het huidige ministerie.
De tydingen uit Spanje zyn van het uiterste
gewicht. In dit ongelukkige land volgen de
ministerieele krisissen en staetsaenslagen,, el
kander op, terwyl van den anderen kant de bur
geroorlog, met meer woede dan ooit wordt
voortgezet.
Op vrydag, 2 january, zyn er te Madrid ern
stige gebeurtenissen voorgevallen, en dit wel
by de opening der Cortes. M. Caslelar, presi
dent der spaensche republiek, had lezing ge
geven van zyne boodschap.
Die boodschap eindigt met een beroep op
alle liberale partyen, tot vestiging van eene
progressistiscbe republiek, welke al de krach
ten der samenleving in zich vereenigt.
Vervolgens had er ee'ne beraedslaging plaets,
welke niet minder dan 14 uren heelt geduerd,
namelyk van 2 ure des namiddags tot 4 ure
's morgends. In twee achtereenvolgende stem
mingen bekwam het gouvernement de neerlaeg,
en alsdan gaf M. Castelar zyn ontslag.
Schier onmiddellyk daerop, werd er aen
M. Salmeron, voorzitter der Cortes, een brief
gebragt van generael Pavia, kapitein-generael
van Madrid, hem gebiedende tot de ontbinding
der Cortes over te gaen. Er drong eene kom-
pagnie der burgerwacht in de zittingzael en de
TWEEDE DEEL.
VI.
Pastoreel vlslet.
(58° ybrvOlg.)
Zy kwamen dus aen in den boschkant, by^Iarie
Guillielmus en, hoe afzichtelyk ook zy uit hun mod
derbad waren gekomen, zy werden zeer vriendelyk
onthaeld. Marie had weinig vertier in hare herberg
en de- komst van makkers was haer aityd uiterst aen-
genaera: het waren schier de eenige kalanten die zy
te stroopen kreeg.
Die Mie was nu rond de veertig. Zy had de dry
vierden van haer leven versleten langs de bacn, niet
aenhoudende dan met schelmen en dieven, en was
uit dien hoofde, zooals Pier Putte hel even komt te
herinneren, reeds meermaels door beuls handen ge
passeerd. Jan de Lichte die haer keude van over jaren,
had in hel wyf zekere hoedanigheden ontdekt die
hem ten nutte konde staenonbeschacmde stoutheid
genoeg om politie en gendarmen zonder vrees in
't aenzieht te kykcn, en genoeg listigheid en geveinsd
heid om iedereen te pieren. Daerop had de kapitein
liaer doen woonst nemen niet verre van Thiell in de
bosschen, en had haer eene herberg geopend. Derge-
lyke gewaerborgde schuil- en vergaderplaetsen, had
hy, gelyk uit het volgend kapittel zal blyken, op alle
hoeken* en kanten van Vlaenderen en, verder nog,
gevestigd.
Mie was dus van landloopster herbergierster ge
worden. Hare herberg was wel maer een vvalgelyke
bedelaerskroeg; maer slecht volk, gelyk doorgaens de
bezoekers waren, ziet er niet al te nauw op: het was
een halte voor de zwervende bende, een vergelen
hoek waer de makkers ongestoord mogWÜP brassen,
als er te brassen was, en dat voldeed ruimschoots.
Nu, Mie was tamelyk nauw by haren intrest en zy
meende niet heter of dien dag zat zy met de kans. Zy
vroeg beleefd wat de makkers beliefde.
Twee stoppen wyn van den beste! gebood Lc-
houcke.
Wyn?... Waer zou ik hier in dees mottig luizen
nest wyn gaen ontgraven?
Gy zyt gpiukkig, Mieken, lachte Jef, want
(1) Eigendom der Gazette van Aelst.
zoowaer ik Lehouck heel, 'l geen ook de naem was
van rnyn vader en van myu grootvader, deesmael
hadt gy de stoopen aen uw been!.... Laet hooren,
wat hebt gy anders ten beste.
Bier, zooveel gy will....
Dal is te gemeen voor lieden als wy. Kom,
Pier, zit hy: het is nog vandaeg niet dat wy van hon
ger of dorst zullen sterven.
Daerop schudde Jef zynen knapzak uil, en dc llesch
jenever werd tusschen 't brood en 't spek op de tafel
geplaetst. De roovers vielen gulzig op de proviand.
Mie, met de armen gekruist, stond gram en ver
baesd te kyken.
Wat comedie is dat nu? keef zy. Myn herberg is
geen duivenhok waer men naer beliefte in en uil
vliegt zonder bescheid te doenWacht een oogenblik.
Zy liep naer den kelder, en, eenen pot bier op de
tafel stootende:
Daer, riep zy, en zy reikte de opene hand lot
Jef.
Geld? vroeg deze.... Och, Mieken lief, wy zyn
zoo arm als Job.
Maek dat 'nen dooven wys.... Waer zyt gy ge
bleven met uw deel van Harlebeke? Gy waert erby,
en gy daer ook, Van de Putte
Aliemael op, Mieken, allemael op! Vraeg het
liever acn Pier.
Dan kunt gy ook wel op slraet gaen vreten
Zy greep het geregt en ging inderdaed de gansche
hoedel ter deur uitschieten.
Zachtjes, zachtjes! sprak Jef; en zyne nypende
vuisten wierpen Mie Willems in den hoek, dat de hut
daverde.
Blyfdaer staeu, bevool Pier; fixe!
x_ is het toch mogelyk, kreet het wyf, zoo onbe
schoft te moeten behandelt worden, en dat nog in
zyn eigen huis!....
liet is hier 't huis van den kapitein, en bygevolg,
zoowel het onze als het uwe.
Zoo? zoo? Dan loop ik liever wederom op den
bedel. Ik ben gewend aen de volle vrye lucht, ik, en,
in dees enge krocht, zit ik te smachten.... Spot maer:
ik heb vrienden in de wereld, en met die is er nog
wat te verdienen. 0 myn schoone jonge tyd
Bravo! riep Jef. Zing ons liever een lieken van
Den jongen tyd
Die 'i hart verblydt....
Ik en Pier zullen u begeleiden. Maer zwicht u,
wyf, van uw herberg te verlaten zonder meester Jans
afgeveerdigden werden er met geweld uitge
dreven. Generael Pavia stond met zynen staf
voor liet gebouw, waertegen de kanons waren
gerigt.
Het ministerie is samengesteld als volgt:
Serrano, president; Sagasta, buitenlandsche
zaken; Lavala, oorlog; Figuerola, justicie; Bec-
cera, landbouw; Ecliegaray, financiën; Garcia-
Ruiz, binrtenlandsche zaken; Topete, marine.
De gouvernementskrisis, welke er thans is
ontstaen, is reeds de vyfde sedert de stichting
der spaensche republiek, welke zooals men
weet slechts dagteekent van den val, ol beter
gezegd de vlucht van Amedeus, in de maend
february 1873. Eerst had men liet drymanschap
Figueras, Castelar en Pi-y-Margall; dan Figue-
ras alleen, welke werd omgeworpen door Pi-y-
Margall, die zich welhaest voorSalmcron moest
verwyderen. Op zyne beurt werd deze laetste
igedwongen plaets te maken voor Castelar, en
iet is deze die nu door de stemming der Cortes
genoodzaekt is geweest al te treden.
Thans is het prësidVntschap in handen van
maersclialk Serrano, gerugsteund door eene
vereeniging van officiers, waervan hy de aen-
leider is, en zooals men uit de samenstelling
van zyn ministerie zien kan, maken de voor-
naemste party hoofden er deel van, welke de
revolutie van 1868 hebben veroorzaekt en den
troon van Amedeus hebben gevestigd ol onder
steund.
Wat generael Pavia, de dader van den staets-
aenslag, betreft, deze heeft zich in de laetste
dagen van den burger-oorlog onderscheiden,
door de inneming van Sevilla en Valencië, on
der het ministerie Salmeron. Men zegt dal hy
tot de republiekeinsche detikwyze behoort,
doch het verdient welligt opgemerkt te worden,
dat hy deTiroeder is van maersclialk Pavia, die
in den veldslag van Alcolea, over de troepen
van koningin Isabella het hevel voerde.
Volgens de laetste berigten is de krygswet in
Spanje overal geproklameerd. Al de grondwet-
telyke waerborgen zyn onbepaeldelyk opge
schorst.
Het is tot nu toe moeielyk te voorzien, welke
de gevolgen zullen zyn der gebeurtenissen, die
in Spanje, op Nieuwjaersdag, hebben plaets
gehad. De aenwezigheid van maerschalk Ser
rano aen het hoofd van het gouvernement en
die van den admirael Topete aen het departe
ment van marine, geven,zoo niet eene alfonsis-
tische, dan toch eene monarcliieke, beteekenis
toelating, of wy klagen u aen, en morgen zal dc heul
u alweer eens de lenden smeren.
Dal ze dan hun woord houden, die gevloekte
rabauten! viel Mie brutael uil. Z'hadden my beloofd
eerlyk paerl en deel in alles, en ik zit hier te vergaen
van gebrek. Ze roovcn en stelen op de vier hoeken
van't land, en'k weet den tyd niet le noemen op
welken ik de kleur hebbe gezien van hunne munt.
Zie, Mieken, dal is niemands schuld. Ge-weet
het, de kapitein heeft tien maend lang tc Aelst doode-
lyk ziek gelegen, en middelerwyl zyn de zaken wat
in de war geraekt.
De zaken gingen noglans goed op Harlebeke,
niet waer? De duivel weel met hoeveel honderdc
kronen gy daer zyt opgesleken....
Juist honderd duizend en een kleintje, Mie.
En 't is dan allemael opEn daer zitten de vet-
muilen dat er ne mensch de geeuwhonger zou van
krygen, en dat wil zelfs zynen stoel nog niet beta
len
Sa, sa, viel Pier Putte in, dat begint my le
vervelen als kofi pap. Komaen, dat ze meeëtc en
zwyge.
Halte la! sprak Jef; meepeuzel'en magzy, maer
op één conditie.
Tc weten? vroeg Mie.
Dat gy onmiddelyk na den disch vertrckkel naer
Thiell en terugkomet met Jef Van de Maele.
En vóór ik terug zy, slael hier het heele kol hel
onderste boven cn al myn bier is uitgedronkenik
ken u.
Mie Willems, antwoordde Jef op ernsligen loon
wy zyn treffelyke lieden, of voor wie aenziel gy ons?
Voor wie gy zyt.
En gaven wy u ons woord van eer; zwoeren wy
hy den rossen knevel van den kapitein, dal wy in
uwe afwezigheid niets in uw huis zullen raken?....
Zoo nicl, klaeg ons aen hy de vrienden als verraders
en slecht volk.
Dergelyk geslaefde belofte was goud wcerd by de
bende en Mie schoof by.
Op dezen oogenblik Irad langs de achlcrdeur, eene
nog jonge vrouw in de kroeg. Zy was zoo buitenge
woon lang vim gestalle dal zy moest bukken om
binnen te geraken. Op den rug droeg zy eene zware
hot, in de hand eenen ruwen mispelaren stok, en
plompe mansblokken aen de voeten. Zy wierp slok en
hol in eenen hoek cn sprak met grove heeschc stem -
aen de beweging, waerdoor de Cortes ontbon
den werd. Wat dus eerst een staetsaenslag
scheen te wezen, neemt alzoo eenigszins het
karakter eener revolutie aen.
In alle geval staet Spanje weer juist op het
zelfde punt als hy het uitbersten der septem-
ber-omwenteling, daegs na het omverre wor
pen van Isabella's troon. Zooals men zich her
inneren zal, was Serrano in dien tyd een der
ieverigste verdedigers van die koningin, of
schoon hy later de party koos van maerschalk
Prim, in zynen opstand tegen de vorstin.
KU8LAIVD.
Het militarism wint in Rusland allengs meer
en meer veld, en de aenneming van het wets
ontwerp op dc algemeene dienstpligtigheid,
door den ryksraed, wordt spoedig te gemoet
gezien. In de laetste zitting werd liet vraegpunt
)esproken, of aen den adel het regt van vry-
stelling van militairen dienst mogt worden ont
nomen. Daeraen valt evenwel niet meer te twy-
lelen. Niet alleen heeft de keizer met nadruk te
kennen gegeven, dat met betrekking op de mili
taire dienstpligtigheid,alle Russen moeton wor
den gelyk gesteld, maer wegens liet stelsel in
andere groote landen, is dit ook eene noodza-
kelykheirl geworden.
De algemeene dienstpligtigheid zal alzoo
worden ingevoerd hy eene bevolking van 80
millioen zielen, die binnen tien jaren een leger
en eene reserve zal kunnen hebben, ruim twee-
mael grooter in getalsterkte dan in andere
groote europcesehe Staten. Een vroeger bezwaer
tegen liet oyeenbrengen van zulk een leger,
groote afstanden zonder gemeenschap, is dooi
de snelle uitbreiding van het russisehe spoor
wegnet vervallen. Wanneer men nagaet welk
een geduchte magt Rusland door het nieuwe
stelsel inettertyd op de heen zal kunnen bren
gen, vindt men daerin ruime stof tot nadenken
en moet men zooveel te meer wenschcn, dat,
even als de tegenwoordige keizer,ook zyne op
volgers gezind mogen zyn om zoo krachtig mo
gelyk, den vrede te handhaven.
FltAAKRYU.
De Courrier de Chdlon zegt dat, sedert eenigö
dagen, verscheidene vluchtelingen der Commune
langs den Jura, terug in Fraukryk zyn gedron
gen, en in al de plaetsen waer zy zyn doorge
trokken, eene menigte brocliuren hebben ver
spreid. De grenzen worden thans streng hevvaekt.
De policie van Soissons heeft den kunst
schilder Fortin aengehouden, welke als oud
aide-de-camp van generael Dombrowski, onder
de Commune, hy verstek tot verbanning naer
eene versterkte*plaets en verlies van burger-
lyke regten, veroordeeld was.
Ik dacht zoojuist niet te roden: 'k heb wie ik
hebben moest.
He! He! riep Jef verrast, nog een Miel Wel
kom Mie!
Mie de geitdarmc'. sprak de bazin.
Bliksems, morde Fier Pulie zich de ooren
krabbende, het is Mie kapitein'..... Wat gaet er my
nog gebeuren
De-ingekomene, zonder den minsten groet le wis
selen, trok af op de kroeghoudster en duwde haer
twee kronen in de vuist.
Dat is voor u, sprak zy.
Laet eens zien? laet eens zien? vroeg Jef.
't Geld zat reeds diep in den heupzak.
He, Mieken, ging Jef schertsend voort, klaeg nu
nog, mor nu nog op die gevloekte rabauten!....
Mie kapitein keek vertoornd op; zy blikte dreigend
hel verschrikt bazinneken ih d'oogen....
Wat hoor ik? gromde zy; gy mort? gy klaegt?....
Neen, neen! kreet d'andere; 'tis niet waer, ik
heb niets gezegd
En, zonder nog ergens naer om te zien, vloog zy
de kroeg uit, gelukkig van aen de vuist van den gen
darme te zyn ontsnapt.
Jef keek haer achterna door het vensterken cn
lachte dat hy schokte.
Ziet ze loopenriep hy.
Wat is haer overgekomen! vroeg Mio kapitein;
waerom is zy gevlucht
Zy had, antwoordde Jef, een haestige boodschap
voor ons, en nu loopt zy al dansend en springend van
blydschap de bacn op naer Thiell: 't is 't effekt van
't duimkruid, Mie.
Mie goot een groot glas jenever in, ledigde het in
eenen teugen viel op net brood en hel spek dat ge
sneden stond voorde bazin.
Gy daer, vroeg zy, zegt op! Waer is mync man?
Hebt gy hem gezien? Waer zit hy? Het is haest een
maend dal ik hem achterna loop en vind hem ner
gens.... Heeft men hem ievvers geradbraekt?....
Terwyl Jel aen 't verhalen is wat hy vernomen had
nopens de avonluer van den kapitein op Caster, en
hoe hy, in 't gezelschap van Lieven Favicl en Arjaen
Vagenende, naer 't land var. Aelst was weergekeerd,
gaen wy kennis maken met onze nieuwe personage,
met Mie dc gendarme alias Mie kapitein. In de bendo
heeft zy eeife der voornaemsle rollen gespeeld en ver
dient eene byzonderc melding. Wordt voortgezet).
