N° 162. Zondag 8 February 1874. 4<le Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
De Bende van Jan de Lichte.(1)
Aelst, 7 February.
Buitenlandsch Aieuws.
G-azette vail Aelst
Het Bureel .ei, liet bled Ie gevestigd In do Itiipelleetrnet RI* 11, weer alle brieven, gelden, on. vrecl.tvry moeten toejetonden worden.
Ab»ou«iiients[)rj8 K fr '8ja«r«, voorafbetaelbaer. Voor den buiten kun men inscbryven In nl de postliantooran, en voor do laudelylte gemeenten by de briefdrager*
DUIT8CHLAND.
Wy vinden in de Nordd. Allg. Zeitung eene
officieele nota, welke geenen twyfel meer laet
bestaen, ten opzigte der fransche prelaten,
welke bevelbrieven hebben uitgegeven die te
Berlyn als beleedigend werden beschouwd.
Wanneer Duitschland opmerkt, dat er na een
zekeren tyd tegen deze bisschoppen geene
maetregelen worden genomen, zal M. von Bis-
mark hunne inbeschuldigingstelling vragen.
Het artikel der Norddeutsche Allgememe Zei
tung, strekkende om de godsdienstvryheid in
Frankryk en België te beperken, heeft ïnFrank-
ryk veel indruk verwekt, vooral in de parle
mentaire kringen. Men wil er het klaerblykend
inzigt van Pruisen in zien, om de kabinetten
van Versailles en Brussel te doen vallen. Diens
volgens hebben vele algeveerdigden, welke tot
nu toe besluiteloos of vyandig waren, besloten
het ministerie te ondersteunen.
Men denkt dat de afgeveerdigden der uiterste
regterzy, om dezelfde reden, zullen afzien van
al de betwistingen over het karakter van Mac-
Mahon's zevenjarig bestuer. Ook loopt het ge
rucht, dat de interpellatie van Gambetta zou
ingetrokken worden. Alzoo zou het duitsche
blad, zonder het te weten, een grooten dienst
aen M. de Broglie hebben bewezen.
Voor de eerste mael hebben er maendag
in Elzas-Lotharingen, kiezingen voor het par
lement plaets gehad. Te oordeelen volgens den
uitslag, welke de telegraef ons aenbrengt, moe
ten die kiezingen als eene protestatie tegen de
annexie dezer twee provinciën worden aenge-
zien. Te Straetsburg isM. Lauth,gewezen mair
van die stad en kandidaet der lransche party,
gekozen met 5096 stemmen tegen 2926, welke
aen M.Schneegans werden gegeven;de socialist
Bebel bekwam slechts 168 stemmen. M. Haeffely,
insgelyks kandidaet der fransche party, is te
Mulhousen gekozen.
Te Altkirch is de eerw. heer Winterer en te
Guebviller de eerw. heer Gueber, welke beide
de anti-pruisische opinie vertegenwoordigen,
gekozen.
Verder zyn nog gekozen: te Metz, de bisschop
Mgr Dupont des Loges; te Rappoltsweiler, de
eerw. heer Simonis; te Berlyn, de progressist
Herz, enz.
Volgens de depeche heerschte er by de kie
zingen veel kalmte.
Mgr Ledochowski was verleden maendag
gesommeerd, door de regtbank van Posen, om
TWEEDE DEEL.
VII.
Onderwege.
(62* VERVOLG.)
De twee roovers stormden de herberg uit, hielden
stand dertig passen verder en luisterden.... De kreet
help! help! verflauwde allengskens totdat hy eindelyk
slechts meer galmde dan als een stervende echo....
Dan hoorde men niets meer tenzy, in de verte een
zwaren aravenden stap als van iemand die vlucht.
'tis in de richting van Sevecote, sprak Jan.
Spoed gemackl! zy voeren ze weg.... de galg wacht
hen
Ter vermoede plaets gekomen begonnen de roovers
aen 't zoeken.... Zy zochten vruchteloos!....
Te laet, kreet Gabriël, te laet! Zy zyn reeds bin
nen Ninove.
Jan stond te stampvoeten van woede.
Gillis, Gillis, brulde hy, dal gaet gy duer be-
koopen!.... Vooruit, naer Ninove!
Stil! gebood eensklaps Gabriël.... Ik hoor
zuchten. Hy plakte het oor tegen de grond:
Op tien passen lings, in den boschkant, ligt er
iels te roeren.
Jan vloog vooruit en.... slronkelde. Hy zocht
tastend voor zich neer....
Eene! riep hy juichend.
Gabriël bragt net licht by.
Een lyk! gilde Jan. Z'hebben hert vermoord,
de rabautenAenzie my dal wezen met slyk en bloed
bemorst; hy is niet meer te herkennen, de arme mak
ker! Wee! Wee!....
Gabriël plaetste de hand op de borst van den ge
velde:
Kapitein.... hy leeft nog!
De kapitein trok haeslig eene kalbasflesch vol
sterken brandevvyn op en goot er den lydende eeneil
teug van tusschen de tanden.
Hy verrees oogenblikkelyk ert kwam tol spraek.
Help! Help! kermde hy.
Hy is aen't dolen, sprak Gabriël,'t zal over-
gaen.... He! riep hy den bezwymdein 't oor, gy zyt
by vrienden, by Cruysken en Klysler Licht!....
(1) Eigendom der Gazette van Aelst.
by gebrek aen betaling der talryke boeten waer-
toe hy veroordeeld was, zich naer de gevange
nis te begeven om er de straf uit te doen, welke
het niet betalen der boeten na zich sleepte.
Des anderendaegs 's morgends, ten half vyf
ure, bezette eene sterke policieinagt het bis-
schoppelyk paleis. Mgr Ledochowski gaf zich
aen M. Standy, overste der policie gevangen;
maer verzocht om door twee zyner kanunniken
vergezeld te worden.
Deze gunst werd hem geweigerd.
Hy moest naer de-gevangenis van Frankfort
aen den Oder overgevoerd worden; maer lui-
dens eene tweede depeche, is de prelaet op
tegenbevelen uit Berlyn, naer Ostrowo gevoerd.
Er had geene demonstratie plaets, dan dat de
poolsche schouwburgen gesloten en alle feeste-
lykheden opgeschorst werden.
De wybisschop Mgr Saniszewski is met hel
bestuer van het bisdom gelast.
De ISorddeutsche Allgemeine Zeitung heeft
een tweede artikel afgekondigd, om liaer eerste,
gericht tegen Mgr Dechamps, uit te leggen, en
te zeggen, op welke wyze Duitschland verstaet
tusschen te komen in het buitenland, om zynen
haet tegen Rome te koelen. Het is niet gewa
penderhand, zelfs niet met bedreigingen, maer
by middel van vriendschappelyke raedgevin-
gen, onbaetzuchlige verwittigingen, en vooral
door te laten weten, dat elke poging, welke
een nationael bewind in België of in Frankryk
doen zou, om den Staet te onttrekken aen de
theocratische eischen, in Pruisen zou kunnen
rekenen op de levendigste sympathie, op eene
vriendelyke medewerkingop eene verkleefde
bewondering. Duitschland, zegt von Bismarck in
zyn blad, eerbiedigt ten volle de binnen- en
buitenlandsche vryheid zyner géburen, doch
het ziet in hunne onafhankelykheid van allen
geestelyken invloed een pand van algemeenen
vrede.
De Belgen kunnen de sympathie, de mede
werking en de bewondering van den braven
Pruis heel goed missen. Zyne vriendelyke
raedgevingen zullen hier by de overgroote
meerderheid des volks geenen weêrklank vin
den.»
Een cirkulair van den minister van bin-
nenlandsche zaken, waerschuwt de ambtenaren,
dat de bedienden, welke deel maken van katho
lieke vereenigingen, zullen afgezet en voor de
regtbanken vervolgd worden, dewyl deze ver
eenigingen aenzien zyn als vyandig aen den
Staet.
OOSTENHYK.
Het Vaterland van Weenen bevat eene kor-
respondentie uit Munchen, waerin bestatigd
wordt dat er in de hoofdstad van Beieren eene
De andere keek verwilderd op, maer sloot even
gauw de oogen weder toe.
Wat nu gedaen? vroeg Gabriël. Gaen wy nog
naer Ninove?
Jan stond te dubben.
Kom! kom! sprak hy, het haestigste eerst. Wy
zullen hem naer den Paling dragen. Daer zullen wy
trachten hem tot zyn zelvcn te brengen en hem te
doen vertellen wat er is geschied. Dan zullen wy ons
besluit nemen.... Sa, alle mannen, gelyk! gy by de
beenen, en ik by de schouders.... Wacht, eerst nog
'nen slok, 't zal hem deugd doen. Gaep, kamaraed
't Is klaer
En Jan blies het licht uil.
Help! Help! kermde gedurig de zieke.
De stoet geraekte zonder hinder op Aspelaer en
trad de keuken der herberg binnen, langs de achter
deur.
Gillis Van der Eist zat in eenen hoek met bazin Trien
aen de zyde, die hem uit medelyden laefde.
He! Trien, riep Jan, laet dat slangenvel daer
maer liggen: wy zullen hem haest zyne rekening
afmaken. Hier hebt gy een treffelyken man voor
hande. Gauw, uw beste zetel en uw malschle kus
sen.
Trien verliet haren Gille en volbragl het bevel.
Daerop viel zy aenslonds den gewonde het aenzicht
aen 't baden.
De roovers stonden ernstig de bewerking na te
schouwen, angstig nieuwsgierig als zy waren om te
vernemen welk wezen er van onder dal bloedmasker
ging te voorschyn komen.
Wasch eerst zyn oogen, sprak Gabriël, de jongen
kan niet zien.
'k Geloof het wel, antwoordde Trien, zie eens
welke troef op zyu voorhoofd: geheel hel vel ligt open.
Ze moelenerop gezeten hebben mei den houten kloef....
Het afgeloopen bloed staet een vinger dik gesloft in
d'oogputten.
Trien waschte en plaeslerde voorzichtig aen, ter-
wyl het kille water op de ontstelde hersens des
lydenden allergunstigst begon te werken. Haest ging
de reiniging voltrokken zyn.
Maer.... maer, stamelde Van der Cruyssen,
naer mate het werk vorderde, my dunkt, of bedrieg
ik my? dat is.... dat is Embo niet!....
Dal is Michiel Embo niet, herhaeldc de kapitein,
en 't is nog veel min Jan Petryns....
groote ontroering heersclit. Ziehier om welke
reden
Een dagblad uit Munchen heeft bevestigd dat
Maximiliaen, koning van Beieren, niet overte-
den is, maer dat de Pruisen hem in 1864 zouden
opgeligt en voor overleden doen doorgaen heb
ben, door de lykkist te vullen met een wassen
beeld dat de gelykenis des konings had.
De korrespondent van Das Vaterland voegt
er by, dat de studenten van Munchen, welke
geerne dit geheim zouden ontsluierd hebben,
de kerk der Theatynen wilden overrompelen,
waerde afgestorven leden der koninklyke fami
lie rusten; maer dat de overheid de kerk door
soldaten liet bezetten, ten einde schandelyke
tooneelen te voorkomen.
FHANHEIVH.
De munlkonventie te Parys, heeft hare werk-
zaemheden geëindigd. Frankryk, Italië en
Zwitserland hebben eene bygevoegde konventie
geteekend, waerby eenige punten uit de kon
ventie van 1865 worden herzien, zonder in
eenigerly opzigt de grondslagen zelve te wy-
zigen van het muntstelsel der vier landen. De
fabrikatie van 5 frankstukken is voor 1874
aldus beperkt: Frankryk 60 millioen, Italië 40,
België 12, Zwitserland 8 millioen. Italië zal in
1874 voor het reservefonds der Nationale Bank,
eene som van 20 millioen kunnen fabrikecren.
Het budjel voor 1875 is thans bekend ge
worden. Hel effektief van het leger zal bestaen
uit 442,000 man, waervan 381,000 man voor
het binnenland en deoverige troepen van Alge-
rië; voorts uit 99,000 peerden, waervan 14,000
voor Algerië.
Onder de manschappen komen er 27,000
voor,behoorende tot de gendarmerie en van de
republikeinsche garde.
Het schynt dat de kommissie en de verte
genwoordigers van den ouden burgerlyken lyst
eindelyk tot overeenkomst geraekt zyn, nopens
de reKiamenderkeizerin Eugenie. Het ehineesch
museum en de kollektie Soltikoff zouden niet
teruggegeven, maer hunne weerde in geld aen
de erfgenamen van Napoleon III uitbelaeld
worden.
Zondag zyn er te Brest 84 vrouwen en 20
kinderen van bannelingen op de Sybille inge
scheept om de reis naer Nieuw-Caledonië mede
te maken. Den vorigen dag had dit vaertuig te
Camarel 200 lot verbanning veroordeelde lie
den opgenomen, en met deze vracht vertrok
het in den avond van 2 february naer zyne
bestemming.
In de officieele fransche dokumenlen,
welke openbaer gemaekl zyn door het bestuer,
komt eene algemeene statistiek voor, over de
handelsmarine der verschillende volkeren:
Nochtans.... wacht.... ik meen dat wezen nog
gezien te hebben.... Die trekken zyn raynielvreemd....
Waer breng ik die t'huis....
Eensklaps opende de kranke zyne oogen en liet ze
langzaem dwalen rond het vertrek....
Hel was wel een vreemd tafereel dat, onder hel
smokend en dansend licht der lamp, zich voor zynen j
verwonderden blik ontvouwde. Daer, voor hem,
twee onbekenden, zwart van aenzicht als de duivels
der hel; verder, in den hoek, de half geworgde Gille
die lag te hygen en te zuchten; en op de tafel, pisto
len, glinsterende ponjaerds en de blanke sabel van
Jan....
Waer ben ik? kreet de ongelukkige.
En, als verbliksemd, zich de handen voorde oogen
slaende.
Hulp! Hulp! riep hy met bovendo slem, spaert
my!....
Hy is van zyne zinnen, spotte Jan.
Neen, neen, niet van myne zinnen....
Wat hebt gy dan gedurig te janken van hulp!
hulp!.... Gy zyt immers by goö jongens.
Ik zie maer al te wel waer ik hier ben.... ik zit
in den moordkuil.... ik zit in d'handen der bende!....
Wy zullen op 't einde nog niemendal weten,
gromde Jan.
't Is onze duivclstroiiie die hem bang maekt. Ik
ga my wasschen.
Neen, neen, nog nieteerst welen wien wy voor
hebben. Sa, jongen lief, gy moogl zoo 'L kind niet
uithangen; wy zullen u niet opeten. Wy hebben u
opgeraeptin den boschkanl, waer gy overdood laegt;
wy hebben u verzorgd en wy zullen u genezen.... Zie
en Jan wrong de handen van voor zyn aenzicht.
Zie, daer staet een beker wyn: drink hem uil, 'l zal u
verkwikken.
Ik zal al doen wat gy wilt, mynheer; maer
spaer my, o spaer myIk heb reeds zooveel afge
zien.
Ik zeg dat gy drinken zult, schoot Jan ongedul
dig op.... Zoo.... Nog 'nen beker.... op myn gezond
heid
De verblufte vreemdeling klonk met den zwarten
roover.
Rest. Nu gaen wy klappen. Gy ziet er my een
jonkheid van rond de dertig: raag ik welen wie gy
zyt? van waer gy komt? wie u zoo deerlyk bejegend
heeft op Sevecote?....
Ik zal al zeggen wat gy wilt; maer, nog eens,
Het totael getal voertuigen, welke de zeo
doorploegen, bedraegt 56,281 zeilschepen en
5,148 stooinbooten.
Engeland alleen bezit meer dan de helft dier
stoomhooten, namelyk 3,061 stoomers en ruim
een derde der zeilvaertuigen, dewyl dit getal
20,842 bedraegt. Tegenover die cyfers kan ge
zegd worden, dat Engeland sedert twee eeuwen
eene onbetwistbare heerschappy op zee uitoe
fent.
Na Engeland volgen de Vereenigde-Staten
en na Amerika is de beurt aen Frankryk met
392 stoombooten en 3,973 zeilschepen.
Duitschland dat sedert den oorlog met de
hertogdommen, al zyne pogingen aenwendt
om eene zeemogendheid te worden, volgt
Frankryk van naby op. Het bezit vandaeg reeds
3,984 vaertuigen, zoowel zeilschepen als stoom
booten.
Belgie, dat slechts eene groote en twee
kleine havens bezit, biedt volgens dezelfde do-
kumenten een toestand aen, welke nergens
elders terug gevonden wordt. Dat land bezit
meer stoombooten dan zeilvaertuigen.
De ingenieurs des onderzeeschei) tunnels
van Calais naer Douvres, zullen te Galais een
put laten graven welke verscheidene honderde
meters diep is, met eene walervlakkige galery,
wier dak een kilometer onder zeediepte zou
liggen. Die proefneming moot dienen tot voor-
looper der eigentlyke werken van den tunnel.
iPANJE.
Don Garlos heeft don Alfonso tot bevclheb-
ber-generael van Catalonië en de helft van Va
lencia benoemd.
Cabecilla Freixa, gewezen kolonel der gen
darmerie, is tot bevelhebber der provincie Bar
celona verheven, Tristany lot kommandant der
provincie Lerida aengesleld en generael Plana
met dezelfde magt gekleed in de provincie
Tarragona.
Cabecilla Saballs, welke in ongenade geval
len is, werd naer het hoofdkwartier ontboden.
AI de opgegeven benoemingen werden by
dekreet in liet officieel dagblad El Cuastel Ileal
bekend gemaekt.
Een ander dekreet beveelt onder doodstraf
aen al de Carlislen welke hel indulto der repu-
bliekeinen inriepen, om onder hunne \anen
terug te keeren.
Te zelfder tyd is het verzenden der dagbla
den verboden, want de carlislisehe overheid
gaet zelve postzegels uitgeven, ten gevolge van
welken maetregel elke verzending met den post
die deze postzegels niet draegt, zal acngehou-
den worden.
De brugboog van den yzeren weg te Cindad
Real, naby Badosoz is opgebroken.
wcest my genadig.... Ik ben, och arme, een deserteur
van 't leger!....
Anders niets? onderbrak Jan lachend, wel, dan
zyt gy welkom. Geef my d'hand, kamaraed, ik ook,
ik hen een deserteur van 'l leger. Uw naem?..X Mis
schien heb ik u gekend.
Ik heel eigenlyk De Mulder, Dartel De Mulder,
geborlig van Aelst.
Ziet gewei! riep Gabnël; De Mulder, van Aelst!
Gy zyt de broer van Mie Mulders, of ik verlies er
mynen naem by. Gy gelykl elkander als twee druppe
len water, met dees verschil dat gy een pronte flink-
sche jongen zyt, en dal uw zuster d'eone schouder
wat hooger draegt dan de andere....
Gy spreekt van Mie den hult? vroeg Jan.
Ja, knikte Gabriël.
Wel, Bartel, vriend, dan bevindt gy u in 't mid
den uwer familie!
Zyt gy van myne familie? Wie zyt gy?
Luister. Mie is van de bende, en.... wy ook. Al
wie in de beucle zyn, zyn broeders en zusters onder
elkander, dus.... Trien, hael wyn op! Wy drinken
de gezondheid van broeder Bartel.
11a! grommelde Bartel binnensmonds, Mie is van
de bende?.... Die venynige heks! zy is er waerlyk
slecht genoeg voor! Geraek ik hier builen, ik zal ze
spreken; 'l zal er op zyn, op haren loelyken bult!....
Trien bragt den gevraegden wyn op en duwde
levens een gevouwen papierken in d'hand van Jan.
Van den bode, fluisterde zy.
Wat op dat papierken gekrabbeld stond ware een
onoplosbaer raedsel geweest voor iemand andèrs dan
Jan, al ware die iemand nog de grootste geleerde ge
weest van Europa....
Embo en Petryns zullen morgen komen, las
Jan: onvoorzien belet heeft hen wederhouden.
Zy hebben ons fel doen loopen dezen avond, doch 't is
hun vergeven. Gabriël, vul de kroezen en gy,
Bartel, vertel voort: nu welen wy nog niet boe gy
lot op Sevecote zyt gesukkeld, waer men u schier het
hoofd heeft gekloven. Drink eerst, en vertel op uw
gemak: wy hebben tyd om te luisteren.
Bartel was allengikons tot hel bewustzyn van zynen
toestand gekomen, en meende niet beter uit de hfan-
den der roovers te geraken dan met hen in alle3
gewillig te voldoen. Hy begon dus het verhacl zyner
lotgevallen.
Een oogenblik, onderbrak Cruysken. Het is
nu klaer bewezen dal Gillis ginder, in alles onplichtig
