N° 165.
Zondag 1 Maert 1874.
4de Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
De Bende van Jan de Lichte.
Aelst, 28 February.
Buitenlandsch Nieuws.
Gazette vail Aelst
Biet Bureel ran li«t blad I» gavesligd in da linpell^alraet IV* 11, waer alia brlnvan, golden, ruz. vrachtvry inootan toegezonden worden.
AbannainenUprya SS fr. 'sjanra, vooraf batualbner. Voor den button ban man Inacliryvon in nl da poslbnntooran, en voor da landelyke gaineenion by do brlefdrngara
IIUIHCHIAM).
Ia den duitschen Ryksraed heelt de veld-
maersclialk von Moltke, ter verdediging van het
zwaer oorlogsbudjet, zich eenige woorden laten
ontvallen, die verdienen opgemerkt te worden.
Sedert den laetsten oorlog, zegde de over-
winnaer der Franschen, heeft Duitschland veel
in achting, maer niet in sympathie gewonnen.
Van alle zyden stooten vvy tegen het wantrou
wen, dat de magt van Duitschland opwekt.
Dat schynt von Moltke te verwonderen, zegt
het Fondsenblad, doch ligt dit niet in den aerd
der zaek zelve? Wordt eene natie, om 't even
welke, niet te meer door andere gevreesd, naer-
mate zy hare sterkte en magt uitbreidt? Boven
dien de aenmatigende toon, dien de offïcieele
en officieuze pers van Duitschland sedert eeni-
gen tyd aenslaet, de kwalyk verborgen zucht,
omzicht in 'tstaetshuishoudenvananderevolken
te moeien, billyken voorzeker dit wantrouwen.
Men vindt in België (gaet von Moltke voort)
veel sympathie voor Frankryk en weinig voor
Duitschland. Men heefter nog niet erkend, dat
de belgische onzydigheid maer éénen vyand te
vreezen heeft, en daler maer één is.vanwien zy
eene krachtige bescherming verwachten kan.»
Het volk van België ziet evenmin in Duitsch
land oenen redder zyner onafhankelykheid als
in Frankryk. Heeft het niet vergeten, dal in geene
eeuw de fransche natie ons land geluk, vryheid
ofwelvaert heeft gebragt, het houdt al even
weinig van een duitsch protektoraet, dat zou
moeten betaeld worden door de opoffering van
de kostelyke vryheden.
In alle geval, heelt Frankryk in iedere eeuw
een begeerigoog op ons land geslagen, Duitsch
land zou, mogt het gebeuren, met evenveel ge
noegen die kostelyke brok inpalmen. De een en
de andere gelyken den vos uit de fabel, die de
zwakkere dieren maer beschouwt, om ze... op
tyd en stond in te slikken.
In Holland is men al even weinig pruisisch
gezind alshier;immersdaer,(bekentvonMoltke,)
heeft men de lyn der overstroomingen, tegen
Duitschland uitgebreid.
In Denemarken Engeland is ereene beweging
in denzelfden geest, zoodat het geheele noord-
(1)
TWEEDE DEEL.
VII.
Onderwege.
(65* VERVOLG.)
Den dag zeiven, hernam Bart, dat geregt werd
de ongelukkige dien gy den stropdrager heet,
een noodlottige naem voorwaer zegde ik eeuwig
vaervvel aen den koning en zyne bandieten en ik ver
trok naer 't land van Aelst, in de hoop er ergens myne
zuster Annemie te ontdekken en samen uit te zien
naer middelen van beslaen. Doch, het schynt dat haer
fortuin reeds gemaekt is: zy is van de bende, zegdet
gy daer even.
Haer ontbreekt niets, viel Jan in. Zy is de beste
vriendin geworden van Mie-gendarme en beiden
zitten thans te Hundelgem by Tante Vina, in het
Zwacntje.
Dan trek ik maer regt van hier naer Hundelgem
on, ontmoet ik ze daer inderdaed, ik beloof het u,
't zal zyn van aië mynen bult'k Zal haer leeren
brigand spelen en....
Ga voorts! ga voorts!
Ik was op weg naer 't land van Aelst en zocht
<len koristen weg mogelyk. Doch, omtrent Melle ge
komen, werd ik gedwongen zuidwaerls af te wyken.
Ik ontmoette er eene vrouw vergezeld van een vyftien-
jarig dochterken, die my vertelde hoe de parochie vol
Iranschen lag, hoe zy streng waren op het passcport
der vreemdelingen, en, hoe zy zelfe met haer kind
was gevlucht, by gebrek aen goede papieren. Ik, ik
had geen papieren, en ik schoot over langs Lands
kouter en Oosterzelc. De vrouw vergezelde my een
einde wegs. Zy zegde geborlig te zyn van Duinkerke
en voor het oogenblik op zoek naer werk. Zy wist ook
te zeggen waerom de franschen zoo streng waren op
de vreemdelingenzy vreesden gedurig voor verraed.
De engelsche soldalen van den hertog van Cumber
land, bondgenooten van Oostenryk, hadden te Melle
de priory Ten Hole geplunderd en in brand gesto
ken, uil voorwendsel dat de prior franschgezind was
en aen prins Cumberland valsche en verraderlyke be-
rigten had gesluerd.
De vrouw verliet my op Gondrode en trok het boscli
in, in de richting van Massemen.
Ik was ze nauwelyks uil het gezicht verloren of
daer kreeg ik eensklaps de fransche maréchaussee op
de hielen. Ik meende niet beter of deesmael was ik
eraen voor goed. Reeds van toen ik Gent had verla
at Gesupprimeerd in 1784, onder Keizer Jozef 11.
Lettres hisloriques. Revue de Bnuelles. Septembre 1837.
westen van Europa, gelyk eertyds tegen de Noor
mannen, het gebed opzegt: Van Pruisen,ver
los ons Heer
Van wege de rykskanselary zyn by den
Ryksdag ingezonden de noodige bescheiden, ter
beoordeeling van de verrekening der fransche
oorlogsbelasting.
Daeruit blykt, dat zyn uitgekeerdaen Beie
ren 90,200,411 tb., Wurtemburg 28,500,870
th., Noord-Duitschland (Noordduitsche-Bond)
530,116,053 th., Baden 20,133,182 th. en Hes
sen 9,333,674 th. Daerenboven zyn tot dekking
van verschillende uitgaven nog aengewend
115,715,810 th., welke met de vroeger gemelde
sommen uitmaken het beschikbaer gebleven be
drag van 793,000,000 th., in eene ronde som
genomen. Het bedrag door Frankryk betaeld als
oorlogsschatting, is 5 milliards; aen intrest
(301,191,959 fr.) of 1,413,651,189 th.
De oorlogskontributie door de stad Parys
opgebragt, heelt beloopen 53,505,865 th. Ver
der is door Frankryk in het door de duitsche
troepen bezette gedeelte opgebragt aen belas
tingen, om verschillende redenen geheven, een
netto bedrag van 17,394, 220 th. Het totael der
inkomsten van verschillende aerd klimt daer-
door tot 1,483,551,274 thaler.
Hiervan is aen Frankryk betaeld 86,666,666
th. (325,000,000 fr.) voor de spoorwegen in
Elzas-Lotharingen afgestaen; ten gevolge hier
van blyft eene ontvangst van 1,397,884, 608 th.
By wettelyke bepaling zyn aenzienlyke sommen
beschikbaer gesteld, ten behoeve vanhetRyks-
Invalidenfonds, uitbreiding van vesting-werken
en de uitrusting daervan, bewapening van het
leger, schadeloosstelling aen reeders,enz.,enz.
Na altrek, van al die uitgaven, bleef ter ver
deeling in eene ronde som over, de vroeger
vermelde 793,000,000 th. derhalve ongeveer
de helft. Dit gansche bedrag is eigenlyk nog
niet beschikbaer. De regeering heeft nog niet
in handen het bedrag der wissels by de verre
kening ontvangen; van vele en voor een groot
bedrag is de vervaltyd niet daer. Ten andere
is de afrekening met Frankryk, betreffende het
laetste milliard en de daerop verschuldigde
rente, nog niet tot stand gekomen.
ERA.MiUÏK.
De studiën der nieuwe versterkingswerken
van Verdun worden met spoed voortgezet.
Men denkt dat de aenbesteding der vier for
ten en der gedetacheerde werken, binnen
(1) Eigendom der Gazette van Aei.st.
ten, had ik zeer verontrustende renconters gehad.
Ik voelde maer al te wel dat de bandieten die ik zoo
gelukkig was onlloopen, my niet waren vergeten en
men eindelyk hel spoor van den deserteur had gevon
den. Dat dacht ik: die in regel niet is heeft altyd te
vreezen.
Dat is volgens, bemerkte Jan.
Dan, het liep goed af. Het was achter my niet
dat ze zaten, maer wel achter de vrouw en hel kind
met wie ik even kwam te sprekenzy kwamen te
Melle, in een huis waer zy geslapen hadden, een stuk
vleesch te stelen.
Gy hadt te doen met Nelle Verbeke, sprak Jan;
het kind dat erby was, heet Marianneken Bleecker.
Beiden kwamen van Oordegem met eene boodschap
voor den kapitein.
Zyn zy misschien ook al van de bende?
Gelyk gy zegt.
Bliksem en hel! het schynt dat die bende overal
zit?
Overal en nog verder.
Maer dat kind?
De kleinsten zyn de besten. Er zit van alles in
die bende, zelfs honden.... Zeg eens, onlmoel gy ooit
op't grondgebied der kastelnyen of landen van Korl-
ryk, Audenaerde, Aelst en Dendermonde ergens eenen
keffer, die niemand schynt toe te behooren, en die u,
zonder spreken, met de tanden in de broek of in de
kazak springt, wilt gy vernemen te weten of die keffer
van de bende is?
Volgaerne, 't kan te pas komen.
He wel, dan moogt gy het beest, om zyne onbe
leefdheid, noch schoppen noch slagen, want anders
valt het aen 't blaffen en vyf minuten later zyt gy een
uitgeschudde man....
En viel hel by geval aen 't blaffen zonder ik het
mishandele?
Dan hebtgy maer te roepen: «loert, Jan! en
de hond zal optrekken om zyne meesters te gaen
zeggen dal zy u moeten in vrede laten.... Dat is aer-
dig, he?
Zoodanig aerdig dal ik het maer slecht geiooven
kan....
Dezen avond.zult gy waerschynlyk nog veel aer-
dige dingen vernemen en zelfs moeten geiooven....
Wal? wat zal ik vernemen?
Vertel voort!
'kZou willen weten wal?.. Dan, wat het zy of niet,
ik lach ermee. Ik ben arm als de straet en de lompen
die ik om het lyfdracgzyn 'tuitschudden niet waerd...
Gy bezit iets waer de kapitein zooveel prys aen
hecht als aen geld en aen goed....
Wal, wat bezit ik?
Vertel voort!
eenige maenden zal plaets hebben. Zooals
men ziet stelt Frankryk zich allengs in staet,
om des noodig, aen wie het ook zy, het hoofd
te kunnen bieden.
Ziehier volgens de voorzieningen van het
budjet der marine voor het jaer 1875, hoe en
de vloot, en het leger der vloot zullen samen-,
gesteld zyn
Hel aktieve deel der vloot zal beslaen uit 92
gewapende vaertuigen, waervan 7 gekuras-
seerde, en uit 78 reserve-schepen, of zulke welke
proefvaerten zullen doen. Onder dit laetste ge
tal zyn61 gekurasseërde schepen en 6 die moe
ten dienen tot plaetsvervangende schepen.
Het effektief van het personeel zal bestaen
uit 29,477 man te land en ter zee.
EAGELAIVD.
Men maekl thans te Porsmouth houwitsers
gezegd van 24 pond van eene gansch nieuwe
samenstelling; de voornaemste byzonderheid
dezer werptuigen beslaet in een langwerpig
hoofd, eene soort van kogel, die met de meest
ontplofbare stoffen is opgevuld.
De uitwerksels dezer houwitsers zyn voor de
schepen en de huizen zeer noodlottig, ter oor-
zake der moeielykheid om dezelve uit te doo-
ven, zelfs dan wanneer men ze gansch met
water zou begieten, of ze tydelyk onder de
aerde zou begraven. Onmiddelyk na den schok
waerby zy vuer vatten, dringen er langs alle
zyden vlammen uit, waerdoor al hetomringende
in brand wordt gesteken.
ITALIË.
Uit Rome wordt van 22 dezer gemeldt, dat
de H. Vader een groot getal vreemdelingen
heeft ontvangen, waeronder zich verscheidene
protestanten bevonden. De Paus heeft, in het
lransch, eene korte redevoering uitgesproken,
over de voortrelfelykheid van den katholieken
godsdienst. Al de aenwezigen hebben opge
merkt, dat Pius IX eene uitmuntende gezond
heid geniet.
arA,\jE.
De tydingen van de spaensche grenzen zyn
zeer verward. Generael Moriones schynt eene
duchtige neerlaeg le hebben geleden. Zyne
troepen hebben naby Bilbao 500 man verloren.
Het verlies der Carlisten wordt niet gemeld.
Deze zouden 25,000 man sterk zyn, terwyl
Moriones slechts eene legermagt van 17,000
man bezit.
Vonnissen XXVII en XXVIII.
't Zy. Gelyk gy komt le hooren, heb ik, sedert
ik was gedeserteerd, weinig kans gehad. Eerst in
d'handen der fransche bandieten, dan met de maré-
chaussée op het lyT,dan in gezelschap van tweewyven
der bende, dan half doodgeslagen op Sevecolc, om
eindelyk opgeraept le worden door dezelfde bende
van Jan De Lichte! Hoe langer hoe schooner! 't Staet
op geen beleren met my....
'1 Is juist nu dal 't begint le beleren.... En zullen
wy nu eindelyk vernemen, eeuwige zageman die ge
zyt, hoeveel uren verhaels gy nog noodig hebt om,
van Gondrode, waer gy Nelle Verbekeverliet,le komen
op Sevecolc?
'k Ben juist op Sevecolc. Van Oosterzele vertrok ik
naer Leeuwergem en vandaer, altyd langs de groolc
baen, naer Hemelvcerdegem. De reis liep goed af; ik
had geene renconters meer; maer, ontbloot van
alle3, vond ik my gedwongen le bedelen hier en daer:
een hard stieltje, jongens, voor iemand die nooit
heeft gebedeld!.... Dan, ik kon niet anders, en de
grootste omweg was voor my de veiligste. Op Schen-
delbeke gekomen sprong ik over naer Ninove, om
's anderdaegs, langs Aspclaer, Nederhasselt, Kerkxken
en Haellerl te Aelst le geraken. Dat was myn plan,
en cilaes! nu zit ik hier, met een plaesler opliet
voorhoofd, mi misschien veel verder van Aelst dan ik
wel dacht....
Gy zult te Aelst zyn, sprak Jan, laet zien?....
—Ik'rekendeeraéntckomen morgen of overmorgen.
Neen,gy zult er zyn vandaegdrv weken... Gaet u
dat?
Volstrekt niet!.... Nu, om '1 even.... Mag ik
voortvertellen?
Zeker ja't duerl al lang genoeg;
Vandaeg, in den nanoen, verliet ik Ninove. In den
valavond stond ik op Sevecote, uitziende waer ik
ergens een stuk brood zou krygen en slapen's voor
den nacht. Ik ontdekte een huis, lamelyk afgezonderd
van al andere woonsten. Naderende, vond ik eenen
grooten wilgen boomtronk bezyden de deur, en ecuen
houten kloef voor uithangbord: ik was by eenen
blokmaker. Ik klopte stout aen. Een sterke kerel, een
echte reus, kwam openen, en ik vroeg wat ik te vra
gen had.... De woorden waren uil mynen mond niet
of ziet ik stond met de deur voor den neus.... en
achter de deur hoorde ik zeggen: 't Is non bedelaer
van de bende! Piet, houd hem in 'l oog!....
lk trok op, uiterst verrast van hel slecht onthael,
en nog meer bekommerd met hetgeen ik kwam le
hooren«nen bedelaer van de bendezegde ik tot myn
eigen.... ik ben geen bedelaer....
Ik ook niet, viel Jan in, en nogtans ik ben van
do bende.
'Nen bedelaer van de bende.... Van welke bende?
Wel bliksems, van de onze! Er beslaet maer
ééne meer in 't land....
Comitelt. voor «le vonledigioK vim «lo
KoilMilieiiMllge lir^riilrniH,
Ziehier de hoofdinhoud der redevoering van
Mgr Bracq.
Na ontkend te hebben, dat er, volgens den
heer baron d'Anethan, een ontwerp tot verzoe
ning bestond tusscheu de katholieke leer en de
ongelukkige denkbeelden van den dag, welke
verzoening zou overeenstemmen met de ge
dachten van den prelaet, maekt Mgr Bracq zyn
persoonlyk gevoelen bekend over de kwestie
dat hy meent geheel overeenkomstig te zyn
met al de geeslelyke schryvers
I. De H. Kerk, door den Kerkraed vervangen,
moet hare kerkhoven, daerwaer zy er bezit, bewaren,
en er hebben in de nieuwe parochiën.
Gelyk zy hel regt heeft eene plaets van vereeniging
voor hare levende kinderen le hebben, heelt zy ook
het regt er eene te hebben voor hare kinderen na den
dood. Wy zeggen in onze tnelkerk en kerkhof, de
kerk en den hof van de kerk, kerl: voor de levende
christenen, en hof xoor de overledenen, opdat zy in
vrede rusten.
II. De kerkhoven moeien gewyd zyn volgens
den kanonioken ritus; de geeslelyke wetten gebieden
het; gelyk de kerken, hebben zy eene wyding noodig
vooraleer men er eenen geloovige mag begraven.
Op het kerkhof moet een betamelyk deeh'door eene
haeg, muer of gracht gescheiden, voorbehouden bly-
ven voor hen, die zonder doopsel gestorven zyn, en
voor al degenen, die in geene gewyde aerdo mogen
begraven worden.
Zoo is de wetgeving der katholieke Kerk, die door
de Belgische grondwet gewaerborgd is.
De wetgeving van het keizerryk voorziet door het
decreet van 23 prairial jaer XII, in de begraving van
hen, die aen de Kerk niet toebehoorcu, die eenen
verschilligen eeredienst volgen. Deze wetgeving be
slaet nog, en lol heden hebben de Protestanten en
Joden hun byzonder kerkhof gehad.
Niels belet er, een te geven aen de Mahomedancn,
aen de Evangelisten, aen de Vrydcnkcrs, die zich
ergens zouden vestigen.
Niejs belet een gemeentelyk kerkhof in te richten,
en er eene groole en belamelyke plaets te laten voor
hen, die gccnen eeredienst volgen, of die zich zelvcn
aenbidden, geen wezen boven hen herkennende, en
die meu, betamelyk gesproken, zou mogen zclfaen-
bidders noemen.
De Burgemeester, volgens hetzelfde dekreet van
Prairial, heeft de overheid, do politie en de vvaek-
zaemheid over de kerkhoven, zelfs over deze, die de
byzondcren op hunne eigendommen, volgens artikel
XVI van dit dekreet, maken. IIy heeft de overheid om
de orde le doen handhaven en de uilvoeringder wellen
en reglementen over de diepte en de lengte der graven
Zie ik er dan toch zoo brigandsch uit, vroeg
Bartel?
Jan lachte hartelyk.
En dan nogPiet, houd hem in 't oog!.... Wat
ging er gebeuren?.... Ging men my acnklagen en
vangen?.... lk was deserteur, ik heb geen papieren....
Dan erinnerde ik my den armen stropdrager, dien
ik le Gent had zien hangen, en reeds zag ik ter markt
van Ninove, de galg geplant voor Bartel MuldersI....
Ik vluchtte den naeslen boschkant in en zat mynen
droeven toestand le overwegen.
Er waren geen tien minuten verloopen, toen ik, in
den boschkant, hoorde fluisteren achter my.... 'k zag
op.... T Was de reus, de kloefkapper, vergezeld van
'nen krommen leelyken deugeniel met 'nen grooteu
bult op zynen rugge.,..
Piet, sprak de reus, 't is hy!.... Zweepe, Pietl
wy zullen hem afwerken.... 't Zal 'nen schelm min zyn
in Vlaenderen!...
En, op min tyds dan ik hel u verhalen kan, zat
Bartel Mulders met een strop over lyf en armen en
Bartel lag gestropt.... Het ging nogtans niet zeer ge-
makkelyk. Ik verweerde my met handen en landen
en schopte om reus en bullenaer do beenen te breken
'1 was te vergeefs, lk lag overmand, en dan zyn ze
beginnen le slagen slag op slag, totdat ik eindelyk
in bozwyming lag.... Heb ik dan geroepen om hulp,
ik weet het niet.... En zoo ben ik geraekl op Aspelaer
in den Paling, wreed mishandeld omdat ik verdacht
werd deel le maken van de bende van Jan De Lichte,
en opgeraept en verzorgd door dezcllde bende....
iels toch, waer ik de bende en haren kapitein eeuwig
dankbaer zal voor blyven. En daermee zyn myne
avonturen uit.
Kapitein Jan zat driftig zyne zwarte tronie le wry-
ven en, met zyne krampendo zwarte vingeren, zynen
rossen haerbos ledoorploegen.
Er verliepen vyf minuten stilzwygcnhcid.
Bartel Mulders, sprak Jan, uwe avonturen zyn
niet uit....
Dan hebt gy maer zelf de resto te vertellen, ant
woordde Bart, want, zoolang ik van myn zeiven lag,
heb ik natuerlyk niet gevoeld wal er rond my is
omgegacn.
Doch, decs weel gy, niet waer, dat de kloefkap
per om geen ander reden heelt mishandeld,dan omdat
hy u van de bende waende?
Dat weet ik vast en zeker.
Zoodat de hoon u aengedacn gansch en geheel
terug valt op de bende?....
Bartel zag vreemd op....
Wal zyt gy van zin? vroeg hy.
Gillis, gebood de kapitein, blyf zitten: gy moet
mee. En gy, fluisterde hy Gabriel in 't oor, houd
Bart nog een oogenblik acn den klap, ik moet do bazin
sprekenWordt voortgezet).
