N° 166.
Zondag 8 Maert 1874.
4(,e Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
De Bende van Jan de Lichte.
Aelst, 7 Maert.
Buitcsilandseh Aieuws.
Gazette van Aelst
ISet Bureel van liet blad I» gevestigd In de Kapellestroet AT® 11, weer alle brieven, golden, enz. vracbtvry moeten toegezonden worden.
Abonnementsprys S» fr. ja«re, vooraf botaelbaer. Voor den buiten kan men inscliryvon in al de postkantooran, en voor do landelyke gemeenten by de briefdrager*.
EUANKHYli.
Het detachement soldaten, dat Frankryk te
Yokohama onderhoudt, ?al binnen kort terug-
geroepen worden. De oorzaek daervan isjiet
geschil, bestaende lusschen verschillende mo
gendheden van Europa en het japansche gou
vernement, hetwelk hardnekkig weigert, aen
de Europeanen toegang tot het binnenland te
verleenen, indien de mogendheden niet van de
konsulaire jurisdictie afzien.
De fransche minister van oorlog heelt, in
navolging van den minister van binnenlandsche
■zaken, eene cirkulaire aen de korps-oversten
gerigt, waerin zy uitgenoodigd worden niet te
dulden, dat hunne ondergeschikten aen Bona-
partistische manifestatiën deelnemen. Elke over
treding van dit bevel, zal door den minister
streng gestraft worden.
Voortdurend loopt het gerucht, dat het
regter-centrum voornemens is, den hertog van
Aumale tot onder-president van de republiek
te benoemen. Men beweert dat de vrienden van
den hertog, in openbare vergadering, de geheime
stemming zullen vragen, waerdoor zy hopen de
meerderheid te bekomen, tevens rekenende op
de hulp van een gedeelte van 'tlinker-centrum.
Het Journal du Lot et Gar.onne kondigt een
nieuwe pretendent aèn, bestemd om met Naun
dorlï in konkurrentie te treden, namelyk een
jongeling die zich Lodewyk-Karel-Maria van
Bourbon doet noemen. Hy bewoont de omstre
ken van Montauban en de gansche nabyheid
spreekt van hem. Hy heeft aen verschillende
leden der legitimistische party geschreven, ten
einde zyne regten te doen gelden; doch hy
scliynt weinig gevaerlyk te zyn, daer hy zegt
den troon van Frankryk niet te willen beklim
men dan na den graef van Chambord.
Het beroepshof van Parys heelt, gelyk reeds
gemeld is, in de zaekder erfgenamen vanNaun-
dorff, uitspraek gedaen. Ziehier in hoofdzaek de
overwegingen, die het hof tot hetreeds bekende
arrest geleid hebben:
Lodewyk XVII is den 8 juny 1795, werkelyk
in den Temple overleden; de authentieke akte
van zyn overlyden heeft bestaen,en zoo zy door
den brand van het raedhuis in 1871, al vernield
is, er bestaen toch afschriften van dit stuk, die
alle zekere waerborgen aenbieden.
De voorzorgen, die genomen warén ter be
waking van den dauphin en zyne zuster, gedu
rende hunne gevangenschap in den Temple, wa
ren zoo t'alryk en zoo buitensporig streng, dat
ze elke ontvluchting moesten verhinderen, zoo
dat het onderschuiven van een ander kind tot
drymael toe, waerop de verdediger zich beroe
pen heeft, teenemael onmogelyk was.
Ten opzichte van het bewys, dat men ontlee-
(i)
TWEEDE DEEL.
VII.
Onderweg©.
(66® VERVOLG.)
Gilles! had Jan gezegd, gy moet meó!
Gilles had wel volgaerne hernomen vvaerhcnen hy
mcê moest.... Hy hield nieuwsgierig hel oog geves
tigd op de deur laixjs waer Jan de keuken had verla
ten.
Bart, uiterst bekommerd, kéck 'n dezelfde richting.
Waerom, vroeg hy aen Gabriël, waerom is hy
zoo in eens weggeloopen?....
Gabriël wiens rooversinstinkt reeds had geroken
waer de lonte lag te vinken, zat lachend in zyn han
den te wryven, de lippen te likken, morrende bin
nensmonds van poen en van buil....
Ba, antwoordde hy op Barlelsvraeg,de kamaraed
is zeer gevoelig op de zenuwen. Gy komt iels te
vertellen dat hem zeer onaengenaem heeft .verrast.
.Inderdaed, ge vraegt naer nieuws van eenen vriend,
van iemand dien ge, slechts eenige dagen geleden,
gezien en gesproken hebt, ge vraegt hoe het gaet
met zyne gezondheid, en ge krygt voor antwoord:
reeds van, over twee weken is hy naer Gent om
kemp!.... Ge begrypt?....
Bart begreep zeer wel, maer de verklaring voldeed
hem geenszins. Hy aenzag Gillis ondervragend in
d'oogen....
ban herinnerde zich Cruysken wat Jan hem had
opgelegd, te welen, dat hy Bartel nog een oogenblik
aen den klap moest houden: en den jongen op de
schouder kloppende.
Ga voorts! gebood Cruysken....
Bartel stond juichend op, vatte zyne klak, groette
en bedankte het gezelschap en was naer de achterdeur
om vijort te gaen.
De jongen moest mis verslaen hebben, want even
gauw zat hy met Gabriël op hel lyf.
(1) Eigendom der Gazette van Aelst.
nen wil aen de dry brieven van Laurent, is het
bedrog evenzeer in 't oogvallend.
De erfgenamen hebben geen enkel ernstig per
soon kunnen noemen, die de ontvluchting van
den dauphin of de onderschuiving van andere
kinderen begunstigd heeft.
Een onwederlegbaer bewys vindt men in de
getuigenissen van Germain en Lasne (1834, '1837
en 1849), die de cipiers waren van den hertog
van Normandië, die hem hebben zien sterven
en by de lykschouwingzyn lyk herkend hebben.
Behalve de be.wyzenvan stoffelyken aerd,zyn
er ook zedelyke bewyzen, als men overweegt,
dat de koningsgezinde party gedurende de oor
logen in de Vendée, eene groote kracht zou ge
put hebben uit het nog in leven zyn van Lode
wyk XVII, iets, waeraen men zelfs niet gedacht
heeft, daer men de zekerheid had dat de dauphin
dood was.
Het avontuerlyke leven van Naundorlï' in Prui
sen, in Engeland en Nederland, zyne veroordee
lingen,zyneopsluiting in de gevangenis wegens
het verveerdigen van valsche munt, zyn onmo
gelyk overeen te brengen met den vorstelyken
rang, dien hy iicli toeëigende.
Dit alles nagaende, kan men in Naundorlï niets
anders zien dan een onbeschaemden, door en
door slimmen gelukzoeker, die met meer be
hendigheid dan deandere valsche pretendenten,
de rol van dauphin heeft gespeeld.
Maendag is in dcrue Violet eene gaerkeu-
ken geopend, onder de bescherming van Mev.
Mac-Mahon. Dit gesticht is aengelegd in een
huis, bestuerd door de zusters van den H. Vin—
centius a Paula.
Graef de Chambord heeft 3000 fr. aen deze
weldadige instelling doen geworden.
Het onderzoek derzaek van kolonel Stof
fel is geëindigd. De kapitein verslaggever heelt
geene andere getuigen gehoord dan die, welke
in het proces Bazaine werden opgeroepen. Ko
lonel Stoiïel is slechts tweeniael ondervraegd.
Het verslag zal weldra naer den gouverneur
van Parys gezonden worden.
Men heelt dikwyls gevraegd welk het be
drag der onkosten van het Proces Bazaine mogt
zyn. De raed buiten Parys moetende zetelen,
werd er van den beginne af besloten dat eene
schadeloosstelling by uilzondering zou toege
kend worden aen de oliieiers, gelast met het
onderzoek even als aen de grilliers. Een der-
gelyke maetregel werd genomen, ten voordeelc
van de regters, aen wie men 10 fr. per zitting
toekende. De schadeloosstelling aen de getui
gen, die volgens de wet 2,50 per 24 kilometers
en per dag is, werd op 6 fr. gebragt.
De algemeene onkosten beliepen ongeveer
Ir. 84,000; de inriebt-ing te Trianon en te Com-
piègne kostte 80,000 Ir. of in ronde cyfers, een
totael van 160,000 fr.
Dewyl de maersclialk tot de kosten van het
proces verwezen is, noodigde de schalbewaer-
der in den loop van january, den grelïier van
Botterik! onbeleefderik! viel Gabriël uit: is hel
alzoo dat men Vrienden verlaet? Ha, gy vvoudt vluch
ten!.... Zwicht u, kerel!....
Vooraleer nog eenen voet te verzetten zult gy de
orders afwachten van den meester.... En nu, terug
op uwen sloël en, voor uw straf, zult gy voort aen
'L vertellen gaen, al vcrloort gy er uwen laetsten
adem by.... Laelhooren, wy luisteren!
Bartel krabde zich wanhopig achter 'l oor....
Mislukt! gromde hy, hoe geraek ik hier builen!....
Of gy vertellen zult'.' school Gabriël op.
Wat moet ik vertellen? Ik ben uitverteld....
Er volgde een oogenblik slilzwygenheid.... Bartel
was tol bedaren gekomen en meende zyn plan gevon
den te hebben.
't ls wel, hernam hy, ik zal vertellen al wat ge
wilt, al ware het honderdinael 'l zelfde; maer op één
conditie: zeg my wat uw zwarte makker, hy die de
keuken komt te verlaten, zeg my wat hy u daereven
in 't oor komt te blazen....
Is 't maer dal? lachte.Gabriël: hy zegde my
dal hy de bazin ging spreken'en.... en zorgen voor
hel avondmael....
Ik geloof u, antwoordde Bart het hoofd schud
dend.... en nu, wal moet ik vertellen?
Weet ik het?.... vertel van den stropdrager....
van Gent.... van den koning.... van al wal ge wilt.
Bartel bedacht zich:
Wilt gy vernemen, vroeg hy, hoe men Lode
wyk XV, by zyne uilrede te Gent, heeft onthaeld? Ik
was er by.
't Is my gelyk!.... Komen er daer ook stropdra
gers en bandieten lusschen?.... Ik hoor geerue ver-
lellen van dieven en moordeuaers.... Hoeveel heelt
men er dien dag, ter eere van den koning, te Gent
gehangen en geradbraekl?....
Luistert, sprak Bartel, ik ga u in twee woorden
herhalen wat ik gehoord en gezien heb.
Bartel begon; maer hy keek gedurig naer de deur
langswaer de kapitein was verdwenen: de arme jon
gen zag er gansch verstrooid uit en had liever gehad te
mogen zwygen en wachten.... Doch hy ving aen:
Dus, 'den 24 july verlieten 's koningshuis, de
gendarmerie, het regiment der fransche en zwitser
den 1° krygsraed uit, eenen staet der kosten op
te maken. Een gewetensbezwaer ontstond op
het laetste oogenblik in den geest van het be-
stuer. Was liet regtveerdig den maersclialk de
inrigtingskosten en de verhoogingen aen de
getuigen toegekend, te doen betalen?De vraeg
voor den minister gebragt, werd ontkennend
opgelost. Men maekteeene nieuwe berekening,
gegrond op den wettigen taks en men kwam
tot een cyfer van 23,000 fr. Het was dit cyfer,
dat den 5 lebruary aen de schatkist werd op
gegeven. De maersclialk werd verwittigd, dat
hy die som te betalen had. In andere landen,
in Engeland by voorbeeld, waer zeer hooge
schadeloosstellingen aen de getuigen worden
verleend, zouden de kosten van zulk proces veel
hooger geweest zyn.
Terwyl in Frankryk het proces gevoerd
werd vaneen zoogezegde Lodewyk XVII, wordt
er in eene kleine stad van Toskanen een man
aengewezen, welke beweert de hertog van
Reichstadt, of de zoon van Napoleon I te zyn.
De wezenstrekken van' dien persoon roepen
werkelyk het gelaet van Napoleon I terug in het
geheugen, zooals die waren in de laetste jaren
zyns levens, maer derzelver uitdrukking is niet
zoo krachldadig.
Die persoon is noch zinneloos, noch een in
trigant. Hy leeft nederig van de hulpmiddelen
welke hem eene onbekende hand mededeelt, en
hy geniet de achting van allen die hem kennen.
Hy verhaelt zeer ernstig hoe in 1814, er een
ander kind inzyneplaels gestelden hoe hy eerst
aen de zorg van eenen Doiniiiikaen en vervol
gens aen eenen ridder van Malta toevertrouwd
werd.
Eene zaek is hierin zeker, namelyk dat gedu
rende de 60 jaren welke.hy in Toskanen ver-
blyft, hyaltyd zyne verzekeringen staende hield,
zonder noglansooit hieruit reglstreeksol'zyde-
lings voordeel te willen trekken.
De Weener Presse meldt, dat er in Beieren
eene beweging tegen Pruisen is ingericht; zy
heeft tot aenleiding de inhechtenisneming van
Mgr Ledochowski. liet weener blad zegt, dat
al de katholieke genootschappen, de burger- en
volkskringen, de kringen der werkgezellen enz.,
onderling overeen gekomen zyn om een adres
te zenden aen den prelaet, en zyne gevangne
ming af te keuren. Reeds heeft Munchen be
gonnen, en dit voorbeeld zal door al de steden
en dorpen van Beieren worden gevolgd.
Die tegenstand rnaekt M. von Bismark woe
dend. Ook heeft hy besloten de vervolging,
met meer kracht dan ooit, voort te zetten. De
bisschop van Trier.is reeds verwittigd, dat hy
de gevangzilting moet ondergaen, waerloe hy
veroordeeld is, en op den aartsbisschop van
Keulen zal ongetwylëld dezelfde straf worden
toegepast, want hy ook gaet onder eene vcr-
oordeeling gebukt.
Er hebben ernstige wanordelykheden plaets
schc garden het kamp van Borst en kwamen vlaende-
rens hoofdstad binnen langs de'koizerpoort. 's Ande-
rendaegs trokken de schepenen hun plechlgew3ed
aen, begaven zich builen de Heuvelpoorl tot aen de
barreel. Daer verwachtten zy den koning, /.y moglen
er tamelyk lang staen schilderen; maer eindelyk toch,
meester was daer. Zyne majesteit moest ergens dien
nacht slecht treslanen hebben, want hy zag er maer
vies gezind uit.
't Schynt dal het niet al te best gaet in zyn huis
houden, bemerkte Cruysken. Zyne vrouw een door-
braef mensch noglans....
'I fs geweten, hervalle Bart. Lael my voortgaen.
De wyn van eer werd aengeboden en de eerste
staetspensionnaris; Mher Ameye, deed een aenspraek
in 't franseh.
'I Was zeer schoon om hooren, zoodanig dal, na de
aenspraek leneindewas,de koning bilzig antwoordde:
Fort bien.
Anders niet?
Anders niet.
't Was niet zeer beleefd voor 'nen franschman,
en dal nog voor 'nen koning.
De franschen zyn maer beleefd als ze '1 huis zyn,
en de grootslen zyn de slechtslen.... Daerna boog
het magislraet de knie en boden do sleutels aen van
de slaa. De stoet zelle zich in beweging. Voor den
monark marcheerden op de twee ryen, honderd man
zeer rylt en op dezelfde wyze gekleed. Zy droegen elk
eene brandende, torts van witwas. De huizen waren
fraei versierd en de straet met zand bestrooid; het
kanon donderde in de stad en op de ciladeRde klok
ken en de beiaerd lavvyllen om hel meeschoven op
den draeg van 'l belfroot stond iemand eert overgroot
vaendel te zwaeien ten leeken van vreugd. En dan
werd het Te Deum in St-Baefs en 's ayOnds was het
volle kermis. De burgery werd gedwongen vrijwillig
by te leggen om te helpen verlichten, op straf van
boel. Het belfroot hing vol-lanleernen, boven op den
draek brandden pektonnen, en gansch hel stadhuis
was verlicht met fakkels. Het franseh garnizoen had
overal danspartyen ingericht, speelde muziek en slak
een grootvuerwerkal'; inéén woord, het spookte er
dien nacht tc Gent....
gehad te Munster, by liet in beslagnemen der
meubelen van den bisschop. Het volk wilde zich
tegen het wegvoeren der meubelen verzetten en
nam eene dreigende houding aen. Daer de poli-
cie niet sterk genoeg was deed de overheid de
soldaten oprukken, om het hooger bevel uit te
voeren.
Er wordt gesproken over lalryke aenhoudin-
gen. Ook scliynt het dat er verschillende pcr-
suonen gekwetst zyn. De troepen zyn in hunne
kazernen gekonsigneerd en hebben kardoezen
inet kogels gekregen.
Te Triër hadden dezelfde tooneelen plaets,
maer het schynt dat het volk daer bang was,
voor het sterke garnizoen der plaets. De justicie
onderzoekt de feiten.
Volgens een berigt zou er indeaenstaende
maendmei,teStuttgaru eenesamenkomst plaets
hebben tusschenjje koningen van Beieren, Wur-
temburg en Saksen. De ondervinding heeft die
vorsten geleerd, dat de politiek van den duit-
Sjcheii kanselier, ten hunnen koste, het gebouw
van het duitsche unitarism voltooit. Het is on-
noodig hierby te voegen, dat M. von Bismark
al het mogelykc zal doen om de samenkomst
dezer vorsten te verhinderen, die zich voorstel
len te redden wal hun nog van hunne souverei-
nileit is overgebleven, en van den gunstigen
samenloop van omstandigheden, die zich zou
kunnen opdoen, gebruik te maken, ten einde de
magl te verzekeren, die zy zich in de vreugde
over hunne overwinningen, onvoorzichliglyk,
hebben laten ontnemen.
fél'ANJE.
Het wordt van alle kanten bcvêstigd, dat de
republikeinschegenerael Moriones,voor Bilbao
eene duchtige neerlaeg heeft geleden. Hy is van
Soifiorostro langs Castro-Urd tales op Santona
achteruit geweken. De Carlisten zyn, te midden
van de vreugdebetuigingen der bevolking, te
Aridoam, Tolosa en Hcrnani binnengetrokken.
Wat Bilbao betreft, het bombardement is ge-
staekt en de voorwaerden van overgaef aèn
don Carlos, worden geregeld.
Inlusschen voelt men zich ie Madrid onmng-
tig. De gemeenteraed en de provinciale depu
tatie, hebben verschillende maetregelen geno
men, om het gouvernement, in den Qorlog
tegen de Carlisten te helpen, en eene progres-
sislische vereeniging te Tertulia, heeft maer
sclialk Serrano, per telegraef, van hare onder
steuning verzekerd.
De bankier M. Gandeara heelt eene vereeni
ging der drukpers teweeg gebragt, waerin hy
de inrichting van 40,000 vrywilligers heeft
voorgesteld, mits een voorschol van 30 railli-
oen realen, hetwelk door de bankiers en de
kapitalisten van Madrid zou worden gedaen.
Hy zelve wil aen die leening van 4 inillioen
realen deelnemen.
Zal men met dit alles den vooruilgang der
Carlisten kunnen tegenhouden? Dit valt sterk
te betwyfelen.
Jan Dc Lichte Irad binnen met de bazin.
Gabriël deed Bartel zwygen.
'l ls wel, sprak hy; wy welen nu genoeg en gy
zyl bedankt.... ik heb in de mol dat het er dezen nacht
iewers in d'omslreek ook zal spooken....
Do bazin moest vooruitkomen.
llerhael voor de makkers, gebood de kapitein,
wat gy my even komt zeggen.
Ik zegde, sprak de bazin, dat die kloefkapper 'nc
\arsche botte kerel is, allyd uil op geweld. De kama
raed daer is de eerste niet die door zyn handen is
gepasseerd: in den wandel lieelen ze dien biclebouw
Tist den beer.
Wy zullen dien beer eens kammen, viel Jan in.
Ja, kamt hem maer, en kamt hem goed; niemand
in de gebuerte zal liet kwalyk nemen.... 'k ben zeker
dat hy, waert gy op hel geroep van den gekwetsten
niet tocgcloope.i, by den jongen zou doodgeslagen
hebben. Gelukkiglyk hebt gy hem op de vlucht gedre
ven, iels wat, ten andereu, niet zeer mooilyk is: Tist
den beer vreest gedurig voor wedeFwraek, en die
vrees maekl hem lal'.
En wal is er zoo al to krygen, by den bullebak?
vroeg Jan.
Kloefen in'overvloed. Hy moet er tegenwoordig
wel met dry honderd paer byzilten
Hemeltjelief! lachte Cruysken, ware ïïicgcndarmc
bier, zy deed hare provisie op voor tien jaor!
Inderdaed, antwoordde Jan; maer kloefen kun
nen ons niet dienen. Wal ligt er nog? Is er geld.
Dal weel ik nicl.
Komt, jongens, riep de kapitein, wy zullen eens
gaen zien. Gy, Bartel, vooruil!
Dat zal ik niet, antwoordde Bartel op beslolen
loon. Wilt gy den bietebouw gaen uitslroopen, dal
gaet u aen. Ik, ik ga niet mee; ik hei) liet gezegd en
hel blyl't gezegd: moorden, branden of stclon zal ik
nooit.
Wie spreekt er vr.n moorden, branden ol slelen,
snul die ge zyt? Of zoudl gy misschien liever de slagen
van Tist den beer oofeölaeld laten?
Zyne plaketten zal ik hem uitwisselen, de eerste
ma el ik hem ontmoet; maer dal zal ik doen voor eigen
rekening: met u ga ik niet mee.
