N° 173.
Zondag 26 April 1874.
4de Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
De Bende van Jan de Lichte/1'
Aelst, 23 April.
Buitenlandsch Nieuws.
Gr&ZC
Aelst
■let Bureel -ran liet blad Ia gevestigd In tie Kupellestrnct I%T* 11, waer olie brieven, gelden, enz. vraclitvry moeten toegezonden worden.
Aboiinementsprys CS IV. 'aja«ra, vooraf betaalbaer. Voor den buiten kan men Inachryvon in al do postkant ooi-en, on voor do lan«lelyke gemeenten by do brlefdra^ern»
llOLLilND.
Een by liet nederlandsclic departement van
koloniën ontvangen telegram van luitenant-
generael Van Swieten, gedagteekend, Atchin,
14 dezer, behelst het volgende
Van de Staten aen de oostkust,was nog geen
enkel berigt ontvangen. Aen de noordkust had,
behalve Gighen, ook Endjoeng denederlandsche
souvereiniteit erkend. l)en 11 dezer, heeft de
vyand een sedert lang aengekondigden aenval
op onze legers gedaen, waervan hy zich veel
by val en onze verdry ving had beloofd. Wanneer
dit de maet moet zyn van 's vyands aenvallende
kracht voor de toekomst, dan is zy zeer gering.
Ofschoon door de vyandige hoofden alle krach
ten zyn ingespannen, was de opkomst niet ster
ker dan ongeveer twee honderd man. De aenval
werd gemakkelyk afgeslagen, met een verlies
by den vyand van 25 dooden, terwyl aen onze
zyde slechts 3 ligt gekwetst werden. De on
derwerping bleef nog ontbreken, al schynt de
massa van het volk het vechten moede. Het
logiest voor de achterblyvende magt is byna
voltooid. De hoofdmagt zal einde van april of
begin van mei op Java zyn.
De Arnh. Ct. bevat 't volgende uittreksel
uiteen brief van Atchin, gedagteekend 5 mèèrt:
Het nieuws van hier is gedaen. Na den 45
february houdt men zich bezig met den kraton
gereed te maken. Tegen het einde van april,
zegt men, vertrekken de generaels met de over
tollige troepen. Als ik zeg overtollig, dan be
doel ik overtollig voor de bezetting van den
kraton en het strandfortje; want om de macht
van den vyand te breken, kunnen de troepen
nog gpnoèg dienen. Het schynt evenwel dat
generael van Swieten niet van plan is om meer
te laten vechten. De bezetting, die achter zal
blyven, moet 2500 man infanterie, eenebaltery
bergartillerie en 1 compagnie vestingartillerie
bedragen. Ik hoop tot de gelukkigen te belmo
ren, die riaer Java terugkeeren; het verblyf hier
in den regenmoesson zal niet vroolyk zyn. Al-
tyd opgesloten in den kraton natuerlyk; want
nu nog gaet er byna geen dag voorby, zonder
dat de vyand onze posten beschiet. Het is zeker
eene vreemde manier om eene expeditie te ein
digen! In november zal het wel opnieuw be
ginnen; nu, voor het leger is het goed...
FRA.VKHÏK.
Men heeft alle reden te hopen dat de Vendo-
mekolom tegen de aenstaende maend gansch
heropgebouwd zal zyn, en dat zy aen de be
wondering der Paryzenaers en der vreemdelin
gen zal terug geschonken worden op den dag
zelve waerop zy ingehuldigd werd. Er blyven
slechts dry gedeelten van het toppunt te plaet-
sen. De bèkrooning van het gedenkteeken, 't is
te zeggen, het kapiteel, het voetstuk en het
standbeeld, zullen maer eenige dagen meer
vergen om op hunne plaets hersteld te zyn.
TWEEDE DEEL.
VIII.
In 't Brekelboscli.
(73® VERVOLG.)
Vyf minuten later kwam Jan voor den dag met eene
overgroote korfflesch, zwart van stof en spinneweb-
ben.
Dal is iets, riep hy juichend, dat dakteekent ten
minste van den lyd der Spanjacrds.
Het spyt my innig, sprak de baes, dat er maer
éen meer te vinden lag; anders, gy weet hel, het ware
u uitterharte gejond.
Gy zyt 'ne brave vent; ook, gy gaet bescheid
doen met kapitein Jan.
Dank, dank, mynheer Jan, 'lis allemael voor u.
Ons rekening dan, want vvy zullen hier niet lang
verblyven.... Reken om toe te kofhen, baes.
Er is niets te rekenen; 't is allemael voor u....
Opregt gemeend?
Ik belief u geerne.
Jan bedacht zich.
Dan zult gy toch wel een geschenk aenveerden,
«ene gedenkenis van Jan De Lichte?
Al wat gy wilt, mynheer.
Jan stond regt en haelde zyn Ruitje op....
De baes verbleekte.
Alweer dal leelyk ding? kermde hy.
Zvvyg, en onthoud wat ik zeggen ga: Baes Van
Dooren, hel leelyk ding dat ik hier in de hand houd,
zou ik aen den baljuw van Aelst niet verkoopen al gaf
hy er my duizend kronen voor; en, om de vvyze te
ieeren, hoe dat leelyk ding te doen spelen, daervoor
zou mynheer Leonardus Martinus de Sl-Marlin, raed
ende procureur-generael van den koning, van de
(1) Eigendom der Gazette van Aelst.
In clebut'gerlyke gevangenissen van Frank-
ryk bevinden zich tegenwoordig 53,000 veroor
deelden. Hiervan zyn 2400 voor politieke mis-
dryven veroordeeld. Men verwacht datditcyfer
in 4875 ten hoogste 54,700 zyn zal. Het onder
houd dier gevangenen kost den Staet jaerlyks
47,310,000 fr.; hun arbeid brengt eene som van
3,200,000 fr. op.
De veiligheidspolitie heeft zekeren Berux
ontdekt, die onder de Commune luitenant was
by de «.wrekers van Flourens.
Tydens hel beleg, maekte Berrux deel van
het 474e bataillon, gekommandeerd door Flou
rens, dathetsladhuis overweldigde op 31 Octo
ber. Berrux, die alsdan sergeant was, drong
met een tiental kerels van zyn bataillon in de
appartementen voortyds door M. Haussman be
trokken, alwaer zy al de meubelen verbryzel-
den.
Berrux legde zich geheel gekleed in het bed
van den baron Haussman, en na tien minuten
lag hy te ronken. Zyn slaep werd echter wel
dra onaengenaem gestoord door de nationale
garden der orde, die hem met kolfslagen ont-
waekte en verder gevangen namen.
De Commune had het gedrag van Berrux be
loond, door hem tot luitenant te benoemen.
Iiy is aengehouden op den Boulevard de Belle
ville en in de gevangenis opgesloten.
De afmeting der nieuwe forten rond Pa-
rys, zuid-, oost en westkant,is byna geëindigd.
Binnen eenige dagen zal er een aenvang met
de aerdeyverken genomen women
Zooals men weet, is de schriftvervalscher
Becady tot levenslangen dwangarbeid veroor
deeld. De Siècle meldt dat deze schriftverval
scher in de gevangenis een voorstel heeft ge
daen, volgens hetwelk hy zich verbindt een
middel aen te duiden, waerdoor hy beweert
dat alle namaking van bankbiljetten voortaen
onmogelyk zou zyn. Hiervoor zou de veroor
deelde, van de Bank van Frankryk een centiem
vragen, per bankbiljet, dat men voortaen zou
verveerdigen.
Volgens wy vernemen is prins Napoleon
naer Italië vertrokken, en dit ten gevolge van
eene derde vergadering van den algemeenen
raed van Korsika, welke geen beteren uilslag
opleverde als de twee voorgaende, daer er
slechts 24 raedsheeren van de zestig aenwezig
waren. Dit aenhoudend verzet der algemeenc
raedsheeren van Korsika, tegen het zetelen
onder het voorzitterschap van prins Napoleon,
bewyst hoe laeg het krediet van dien prins in
Korsika gedaeld is. Zyn vertrek naer Livorno
schynt tevens een blyk te zyn, dat hy ten min
ste tydelyk van den strydt afziet.
DeSo/r meldt, dat de minister van buiten-
landsche zaken de processen-verbael dermunt-
konventie, tusschen België, Frankryk, Italië en
Zwitserland gesloten, heeft afgekondigd. Het
alles maekt een boekdeel uit klein in-folio, be
vattende 440 bladzyden.
De persoonen, die zich met de munt-kwestie
bezig houden, zullen veel te Ieeren vinden in
het aengeduidde boekdeel.
connetablie, gendarmerie ende niaréehaussée van
Frankryk, ende van 's konings leger, daervoor, zeg
ik, zou die oolyke doortrapte vos zeer gewillig duizend
goudstukken van 't zyne byleggen.... En nogtans, ik
schenk liet u, dal leelyk ding; ik leer u tevens de
manier om er u van te bedienen en dat allemael gratis.
Gael u dat?
Baes Van Dooren aenveerde Jans gezegde voor enkel
gezwets en nam het op een lachje.
Al lyd mee kluchtjes, die mynheer Jan, aJlyd mee
kluchtjes
Er is hier niet te lachen of te kluchten, ik spreek
ernstig.
Dan steekt er alweer toovery onder, of hebt gy
misschien geërfd van Jnckcn met zyn fluitje'.'
Juist baes; 't is daermee dat wy do boerkens
doen dansen.... Opgelet!
Jar. ontsloot hel vensterraem langs de strael, en
een lang scherp gefluit weergalmde door de velden....
Anders niets? vroeg de baes lachend.
Zit neer, man; gy hebt lyd om een bil van
't kieken te eten en een glas wyn te drinken.
En dan?
Jan luisterde.
Kyk door 't sleutelgat, baes: ik meen te hooren
dat er iemand binnen komt.... de deur der keldcrka-
mer niet te openen!
Dan zal ik los door de plank moeten kvken,
want het sleutelgat is niet doorgeboord.
Jan vatte zynen ponjaerd en draeide een hol in het
berd.
Kyk nu door de plank, sprak hy. Wie ziet gy?
Eene vrouw. Zy slact rond te zien.
Hoe oud ziet zy eruit?
Iets zoo van 't halven de twintig. Zy heeft scheel
oogen....
Die vrouw is Jooskens Mie, baes. Hare man is te
Brugge opgehangen.
't Is misschien eene van de bende?
Kyk voort, baes; ik hoor,een tweede binnen komen.
BUIT8(;iILAI\'D.
Do Nordd. Ally. Zeitung deelt mede dat de
minister van oorlog een besluit heeft genomen,
betreffende de ontwerpen tot versterking van
Koningsbergen, indertyd door de genie opge-
maekt. Aen de alsdan opgemaekte plans heeft
men een zeer belangrykc uitbreiding gegeven.
Behalve de vroeger ontworpen gedetacheerde
forten, \*-lke op den Quednauerberg zullen
worden gebouwd, en de twee forten, in de
nabyheid van Neudamm aen le leggen, heeft
men thans bepaeld, dat nog 8 andere forten
zullen gebouwd worden en wel by Onder-Rey-
dritten, Charlottenburg, Mariënburg, Kolzu,
Hoch-Karchau, Almeiden, Seeligenvëld en
Neuendorf. De Stad zal derhalve met een bree-
den gordel van groote forten wordenomringd.
Weldra zal het werk op verschillende punten
worden aengevangen; de vereischte, terreinen
zal men weldra overnemen.
Over het algemeen denkt men te Berlyn,
dat het zoogezegde ontwerp der geestelyke
wetten, erin begrepen de voorschriften tot uit
banning der aen het^ouvernement niet onder
worpen- bisschoppen, zonder moeilykheid door
't duitsehe parlement zal goedgekeurd worden.
Devrye kommissie dezer vergadering heeft, met
algemeene stemmen, het grondbegin van kon
trol aengenomen, in wat de verbanning en
hel verlies van het inboorlingschap belrelt.
Wel zal men, naer het schynt, een amen
dement opstellen, opdat de bisschoppen, door
die twee straffen getroffen, zouden kunnen in
beroep gaen; maer wat zal dit helpen?Inplaets
van eens, zullen ze dan twëemael veroordeeld
worden, ziedaer alles!
In Pruisen zullen de katholieke burgers
nog donkere dagen beleven; de Kerk-vervol-
ging zal er op groote schael worden ingerigt,
tot groot "genoegen van M. von Bismark en
zyne partygangers. In afwachting van de toe
passing der nieuwe wet, heeft het gouvernej
ment, in de Ryn-provincie, reeds de eerste
kerk doen sluiten; de pastoor zit in de gevan
genis en de deur der pastory is met yzeren
kettingen gesloten.
In de fabriek van Krupp, te Essen, wordt
voor de Ryksregeering een stuk geschut ver-
vaerdigd, dal inderdaedeen reusachtiggevaerte
zal worden. Het projectiel van dit stuk zal eene
zwaerte hebben van 4100 pond en de lading
een gewicht van ruim 160 pond. Hetisbestemd
ter verdediging van den toegang, van de zee-
zyde, tot Wilhelmshaven. Het zal het grootste
stuk geschut zyn, dat bestaet en het monster
stuk, hetwelk ter Parysche wereldtentoonstel
ling zoo zeer de verbazing gaende maekte, verre
overtreffen.
Er is tusschen het groothertogdom Baden
en het Zwitsersch kanton Thurgau eene niet
onbelangryke grenskwestie ontstaen. De regee
ring van Thurgau heeft namelyk eenen reepel-
grond van betrekkelyk grooten omvang, langs
het meer van Conslanlz, ten zuiden van Rau-
henegg, verkocht. Dit heeft te Conslanlz aenlei-
ding gegeven tot nasporingen in het archief,
't Is 'ne manspersoon..* omtrent van den zelfden
ouderdom.... hy draegl een groene kazak en zyne
beide ellebogen zyn met roUden baei verlapt.
Dat is myne papegaei, baes. De jongen heet
Pier Van Cauwenberghe, alias Waulapper. Hy komt le
trouwen met Wanne Van Dorpe, myne nicht.... ik wil
zeggen, met de nicht van Mie Gendarme.... Kent gy
Mie Gendarme?.... Neen?.... 't Is spylig: die is 'ne
kerel, baes.
Nu komen er dry gelyk in.... De vyf bezien
elkander, doch spreken geen woord....
Zy wachten op 't bevel van dengene die komt le
fluiten, baes.
Het hart van den baes begon le klopfien; hy voelde
zekere wankeling in zyn beenen, zoodot de man nu
met beide handen tegen de doorboorde deur stond le
steunen....
Zie nu, riep hy met bevende slem, zy nemen
plaets rond de tafel, gansch op hun gemak, net ol ze
te huis waren, dat slecht volk!.,..
Dal volkskcn is overal le huis, baes.
Jan kwam by, plantte den verschrikten baes nevens
de deur in den hoek, en legde het oog tegen liet
kykgat.
Nog dry kennissensprak hy. Kom hier, baes,
ik zal ze u noemen.
Baes Van Dooren, bleek als de dood, stond le
schudden en te beven in zynen hoek.
Jan trok hem voor hel kykgat.
Ziel gy dien kleine daer, den jongsten van allen?
Dat is Hansken van Weiteren, 'l ls slechte kweek;
'k zal hem zelf moeten africhten; en, pakt het niet, ik
doe hem hangen. Nevens Hansken zit Jan Le Cou-
vreur, met zynen hoogen rug. Als hy regt staet op
zyn magere beenen meet hy zes voet lang. Er is geen
behendiger vlug in gansch de streek om in kelders le
breken, en hy is de broer van Laf, den besten vriend
van mynen luitenant Simon Ysenbaerl en van Gabriel
Cruysken. De derde, die met zyne zilveren oorin-
gen, is Pier De Moor....
omtrent bet regt van eigendom op de gronden
langs den oever van het meer, en daerby is uit
verscheidene oude stukken gebleken, dat niet
slechts het verkochte gedeelte, maer de geheele
streek van Rauhenegg tot Bottighofen, ten ge
volge van vroegere overeenkomsten, de eigen
dom van het groothertogdom Baden is. Indien
de regeering, van Thurgau haer regt van eigen
dom niet kan bewyzen, kan de zaek tot veól
moeilykheden aenleiding geven.
OOSTEMIIYK.
De oostepryksche minister van oorlog, baron
von Kulin, heeft eindelyk de noodzakelykheid
begrepen, om de militaire uitgaven nïfcrkelyk in
te krimpen. Het budjet van oorlog voor 4875,
welke verre van de gevreesde verhoogingen te
bevatten, behelst integendeel aenzienlyke ver
minderingen op al de buitengewone uitgaven,
welke niet dringend zyn. Het ware te wen-
schen dat dit wyze voorbeeld ook in andere
landen, en voornainelyk in het onze, navolging
mogt vinden
De Volks/reund behelst het volgende be
rigt, dut, zoo het of) waerheid is gegrond,
belangryk heeten mag: Volgens eene zooeven
uit Rome ontvangen mededeeling, luidt het
antwoord van den keizer aen den Paus werke-
lyk zacht en vriendelyk. Wel erkent Z. M., dat
hy aen de konfessioneele wetten zyne goedkeu
ring moet vcrleenen, omdat dil de duidelijk uit
gesproken toil van zyn Parlement is, maer hy voegt
by die woorden verzekeringen, welke de bitter
heid dezer zaek kunnen verzachten. Op den Paus
heeft die brief een gunsligen indruk gemaekt. »-
ITALIË.
liet inbeslagnemen, of beter gezegd de dief
stal der geestelyke goederen, wordt door het
italiaensche gouvernement op groote schael
gepleegd. Volgens het laetste ollicieel overzigt,
zyn er in de afgeloopen maend 4284 koopen
kloostergoederen in veiling aengcslagen en
geschat op eene weerde van 2,457,250 fr.
voor 3,044,830 fr. verkocht. In den loop van
het tegenwoordig jaer werden er 3475 koopen
voor 8,424,674 fr. toegewezen. In het geheel
zyn van 26 october 4867 tol 31 meert 4874
97,851 koopen voor 455,779,569 fr. verkogl.
BPAAJE.
De Gazelle de France heeft, uit het carlisli-
sche hoofdkwartier voor Bilbao, eene depe-
che ontvangen, meldende dat don Carlos, by
dekreet van 46 april, zyn gouvernement heeft
samengesteld. Generael Ellio is, met den titel
van maerschalk, tot minister van oorlog be
noemd; admirael Vinalet, minister van buiten-
•landsche zaken, en graef del Pinar, minister
van binnenlandsche zaken en financien.
Uit Barcelona wordt gemeld, daldekapitein-
generael en de burgerlyke gouverneur beslo
ten hebben, de burgerwacht herinterigten,
ofschoon die instelling door het grootste ge
deelte der bevolking niet geerne wordt gezien.
Volgens een telegram uit Figueras, gedag
teekend van 49 april, zyn de carlistische gene
raels Saballs en Tristany naer Perpignan ver
trokken, om met don Alfonso te onderhandelen.
Op dit oogenblik trad een zesde roover in de her
berg.
Die ontbrak er, juichte Jan; Lieven Faviel
Bekyk hem eens wel, baes, 't is eene van myn besten.
Hy heeft voor de makkers by eed gezworen dal by
minstens eöns per maend zou inbreken, en hy houdt
zyn woord.... Nog eenen! Er komt van alles by!
Welke hutsepot van rol en grauw! Dat is nu een
bruinvel! Kyk eens, baes, 't is Manuel Hendrikx, de
bohemer; geen behendiger schavuit in geheel het
land om boerkens op hun bed te binden
Baes Van Dooren zal voor de tweede mael op zyn
knieën gevallen voor den kapitein
Is 'l nu genoeg? vroeg by kermend.
'I Fs't cflekl van 't fluitje, baes.... By duivel en
hel, zy komen uit den grond gekropen dat het een
plezier is! Ik wist niet dal ze zoo naby de Sclior
iagen; zy zullen icwcrs hun meester geroken hebben,
want.... 't zyn getrouwe honden, baes.
Mynheer Jan, mynheer Jan. kreet de doodblceko
wacrd, gy handelt niet wel met my. Ik heb u*zoo
wel onlhaeld en gy zendt my gansch do bende op het
lyf!....
Gansch de bende? 't Is nog alleens de voorwacht
niet!
Ware de vrouw 'l huis, zy stierf van schrik.
't Is 'l eflbkl van 't fluitje, baes.... Nu wees zon
der vacr noch vrees, 't Was maer om le lachen....
Kom by; er gaet een ander comedie beginnenzeg my
wat gy ziet....
Jan bragl zyn tooverluig aen den mond, en dees-
mael, in plaets van den langen schferpen loon, welken
hy er eerst had uitgehaeld, gaf hy dry achtereenvol
gende korte trokken.
Wal ziel gy, baes? vroeg hy lachend.
Dc lezer weze en blyve verwittigd dat al onze opgaven
ontleend zyn aen de echtste bronnen, aen de vonnissen en de
processtukken der bende, enz. Zoo lezen wy b. v. in het vonnis
van Lieven Faviel dat hy ten lyde van twee jaeren vieren
twintig huysen heeft besloten by braecke. -■
