Nü 179.
Zondag 7 Juny 1874.
4<le Jaergang.
WEKELYRSCH NIEUWSBLAD.
De Bende van Jan de Lichte.
Aelst, 6 Juny.
De Militaire kwestie.
Buitenlandsch Aieuws.
G-azette van Aelst
Hut Bureel van
het blad Is gevestigd tn do Itapellestraet W" 11, vvaer
allo brieven, gelden, en*, vraclltvry moeten toegezonden worden.
Abonnementsprj's S
fr 'sjoors, vooraf betaolbuor. Voor den bulten linn men Inseliryvon
In al do postUanteoren, en voor do landelylte gemeenten l.y do briefdragers.
DE KIEZINGEN VAN 9 JUNY AENSTAENDE.
Senatoren.
VAN DE WOESTYNE, THEOPHIEL,
LEIREKS-ELIAERT, LEO.
Volksvertegenwoordigers.
VAN WAMBEKE, VICTOR,
VERBRUGGUEN, KAREL,
WOESTE, KAREL.
Deze kwestie, zoo druk besproken ten allen
tyde komt vooral te berde in tydenvan kiezing.
Dat is natuerlyk; want vóór men naer de slem-
bus trekt, heeft men geerne beslissend te weten
wat men betrekkelyk de krygslaslen te vreezen
heeft van de politieke partyen die zich bet be
wind betwisten.
Hen wete dus en vooral men vergele liet niet,
dat al die krygskosten en al die krygslaslen
waertegen het land zoo algemeen en niet zoo
vqel rede opkomt, te wyten zyn aen onze tegen-
11 "iie'reuzenforten van Antwerpen, die zoo eenen
aenzienlyken invloed hebben op ganscb onze
krygsinrigting, zyn gebouwd geweest door een
1 iberael ministerie.
In 1868 bragteen liberael mimsteriehet jaer-
lyks contingent van 't leger op 12,000 man en
deed in princiep, een leger decreteeren van
130,000 soldaten.
Ware in 1870 het kabinet Frère-Pirmez niet
van kant gezet, er lag eene wet gereed waerby
30,000 jongelingen, uil het lot gevallen ol ge
remplaceerd, eene reserve van het leger moes
ten uitmaken en het geluk zouden genieten van,
onder het bevel van officiers van 't leger, jaer-
lyks voor zes weken naer 't kamp van Beverloo
te gacn paradeeren. M. Rogier zegde zelfs dat
by de jongelingen, die dezen dienst op zyn prui-
sisch zouden weigeren, verloochende voor
Belgen
Het was onmogelyk voor onze katholieke mi
nisters, ingezien den toestand hun door hunne
voorgangers opgemaekt, en ingezien ook de
tegenwoordige tydsomstandigheden, aen elke
vereischte voldoening te geven. Nogtanszy heb
ben gedaen wat mogelyk was. liet projekt, eerst
voorgedragen door generael Thiebauld, hebben
zy aenzienlyk gewyzigd en verzacht; zy hebben
den personelyken last verminderd by middel van
geldelyke vergoedingen; en steeds hebben zy
wederstaen aen de militariste aenhitsingen die
kwamen van de linkerzyde der Kamers.
M. Malou heeft stellig verklaerd dat hy nooit
de burgerwacht in duitschen Landlucht' zal in-
rigten, terwyl MM. Rogier, Guillery, enz., niet
min stellig zich ten gunste van dergelyk regiem
hebben geuit. M. Guillery heeft liet gezegd in
den naem zyner party: Wy wyken niet voor
de verantwoórdelykheid dergelyke wet aen het
gouvernement aénteraden; wy wyken niet voor
de misnoeging welke zy by het volk schynt te
moeten verwekken.
Dan, het is gekend dat de overgroote meer
derheid der linkerzyde Voor het pruisisch krygs-
regiem isvindt men er daer die er tegen zyn,
het zyn zeldzame uitzonderingen.
liet is juist het tegenovergestelde by de reg-
terzyde: de overgroote meerderheid is er tegen
en eenige zeldzame uitzonderingen zyn er voor.
HOLLAND.
Tydiugen uit Buitenzorg (Batavia), in dag-
teekening van 31 mei, zeggeu dat de vyand up
Atcliin, de plaetsen Kotaradja, Penajong en
Marahta heelt aengevallcn. De Nederlanders
hebben echter de aenvallers afgeslagen, en deze
zyn met aenzienlyk verlies achteruit gegaen,
om ooslwaerts af te zakken. De gezondheids
toestand van het leger is niet gunstig.
Deze depeche komt de waerheid bewyzen
van eenige brieven, door officiers uit Atchin
geschreven, en door de nederlandsche bladen
publiek gemaekt, meldende dat de oorlog op-
verre na niet geëindigd is, en er, wie weel!
eene derde expeditie zal noodigzyn. Hetklimaet
en de grondgeslellenis zyn twee grooleen mag-
tige medehelpers voor de Atcliineezen.
De Amhemsche Courant kondigt een nieuws
af, dat te gewichtig is om liet niet mee te dee-
len, ofschoon wy er moeilyk geloof aen kun
nen hechten. Het pruisisch gouvernement zou
do nederlandsche famillicn, in de Rhynprovm-
cien, verwittigd hebben, dat zy het tand moes
ten verlaten, of zich doen naluraliseeren. En
wat zou liet hollandsch gouvernement doen
met de 30,000 Duilscherff, die daer woonen,
indien liet eerstgemolde nieuws waerheid be
vatte?
rnwKitvu.
De vergadering van Versailles heeft maendag
de beraedslaging begonnen over liet eerste ka
pittel der municipale wet, die welke handelt
over de kiezingen. Niet alleen heeft een repu-
bliokein der linkerzy, M. Jozon, de wel aenge-
rand, niaer ook de burggraef d'Haussonville.
Beiden verwierpen het dubbel kiesstelsel. De
laetste heeft lievig de party der Bonaparten
aengevallen.
M. Haussonville is verder gegaen en heeft
zyne aenvallen geiigt tegen de legitimisten.
Die spreker wil dus alle voorloopige ter zyde
(1)
TWEEDE DEEL.
VIII.
In 't BreUelboach.
(77® VERVOLG.)
üe veekooper was nauwelyks een kwaert myls het
veld in naer Pollaere, toen de dog, die buitengewone
moeite deed om zynen meester op te volgen, eensklaps
als magleloos ineen zakte, en hygend en smachtend
zich uitstrekte in het zand.
Wat zal't nu zyn! gromde de koopman. Sa,
op, Kladde!
De dogverhief kermend en smeekend zyn verflauwd
oog. De koopman streelde hem, sprak hem moed in,
noemde hem by de tcedersle namen, tierde tegen den
vuilen ruigaerd die hem had gebeten en nog meer
legen deszelfs meester die in de Schor scheen met
hem, koopman, den spot te willen dryven.
Kladde spande al zyne krachten in en hinkte wag
gelend den koopman achterna.
Maer een loopken verder, viel hy voor de tweede
macl.... De tong hing hem bevend uit den muil; zy
was droog en ruw als een rasp.
Ik geloof hel wel, riep de koopman: het arm
beest zit met de koorts op het lyf
Hy zag uit naer water, en eenen sloot ontdekt heb
bende, vulde hy zynen hoed. Kladde werd gelaeftjen
zvnewonde gcwasschen en met ecnevod ingebusseld.
De verpleging had het beest gansch verligt. Zonder
bevel deesmael of zonder aeiimocdiging sprong hot
op zyn poolen en volgde slreelend zynen meester.
Maer hel was slechts schyn van beternis. Vyf minu
ten later keek de veekooper om.... Kladde lag alweer
in 'l zand, twintig passen achter hem!
Doemnis, viel hy uit, zal 'l blyven duren? Ik kan
hem toch op myne schouders niet dragen.,.. Gevloekte
pry van Boef, kryg ik u ooit onder de handen....
Maer, wat zie ik?..,. Een tweede hond,die uil den kant
springt en zich uitstrekt voor den mynen, juist gelyk
Boef vooi' Kludde lag in de herberg.... By duivel en
hel't is Boef zelf! Wacht, gy zult geen doggen meer
.knakken, gy
stellen, en hel gezag van den maerschalk op
vasten grondslag vestigen; doch hy vergeet dat
het voorloopige in den geest des volks ligt, en
liet volk naer hel koningdom terug wil.
De Patrie van Parys zegt, dat Pruisen er
aen houdt goed ingeligl te zyn over Frankryk.
De eerste militaire geattacheerde aen de duit-
sche ambassade te Parys, heelt by zyn gouver
nement een uitvoerig verslag aengeboden, op-
zichtens den militairen toestand van Frankryk.
Indien Frankryk in 1870 zich even nauwkeurig
over Pruisen had ingeligt...
Volgens een in Frankryk aengenotnen
plan, houdt het gouvernement zich, met eene
groote wei'kzaemheid, met het labrikeren van
kanons bezig. De gietery te Nevers wordt ver
groot; er zullen daer werkhuizen worden by
getimmerd. De kosten van bouwen, daerin niét
begrepen kosten van materieel en geschiktma-
king, beloopen 310,000 fr.
De Univers van ParAs zegt, dat de kuipery
aengeknoopt lusschen M. von Bismark en Ser
rano, opzichtens de kroon van Spanje, haren
loop volgt. Volgens goede inligtingen zou het
geen Hohenzollern zyn, die men dezen keer
aen den Spanjaerd zou willen opdringen; maer
wel prinsFrederik-Karel, bygenaeindderoode
prins. Deze laetste is niet katholiek, maer M.
von Bismark ziet er geene moeilykheid in. Als
die kandidatuer kon gelukken, zou het katho
lieke Spanje maer des te meer vernedert zyn.
DUITSCHLAND.
Uit Berlyn wordt geschreven, dal het intcr-
nationael kongres, betreffende het volkenrcgt,
zich te Brussel zal vereenigen, niet den 13 juli,
maer den 27 juli. De europesche gouvernemen
ten zullen er aen deel nemen, en het program
van prins Gortschakoff zal daerin worden ge
volgd.
De bisschop van Paderborn, op dit oogen-
hlik ziek zynde, is nog niet naer de gevangenis
geleid. Noglans, voorziende dal hy binnen wei
nige dagen zyne geliefde diocesanen zal moeten
verlaten, heelt hy hun eenen vaerwelbrief tocge-
stuerd,diealseen gedenkleeken zal blyvenin de
jaerboeken der katholieke Kerk in Duilschland.
Daerin zegt de moedige prelael, dat het oogen-
blik gekomen is, waerop men hem met geweld
van hen zal wegrukken. Hy wakkert de geloo-
vigen aen, onwankelbaervereenigd te blyven in
het geloof en de liefde tot den H. Stoel. Hy be
veelt hun, nooit andere priesters te erkennen,dan
degene door den Paus gezonden, en die door
hun geloof en gehoorzaemheid met den Stoel
an Petrus vereeuigd blyven.
Vadersen moeders, zegt hy, leert gy zelve aen
uwe kinderen de waerheid van den christen
godsdienst, liever dan hunne opvoeding en on
derwys toe te vertrouwen aen onweerdigen.
Blyft in uwe huizen, bidt daer en zingt er te
(t) Eigendom der Gazette van Aelst.
Hy hief den slok hoog en ging legen den ruigaerd
inloopen....
Iemand wedcrhield hem.
Goeden dag, koopman, sprak deze.
üe koopman erkende den meester van Boef!....
11a! vloekte hy, daer zyl gy alle twee! Eerst zal
ik uwen helsehen hond den nek gacn kraken en dan
zal ik afrekenen met u....
Jan hield hem legen.
Geef u de moeiie niet van zooverre te loopen,
sprak hy, ik zal Boef roepen.
Jan floot.
Boef stond met vlammend oog en ontsloten landen
op zyn meesters bevel te wachten.
Hier slael hy, hernam Jan, op zynen hond wy-
zende; hier slael hy, wal hebt gy hem te zeggen?
De koopman,gansch onthutst onder den dreigenden
blik van den verkleedenroover,liet zynen stok neergacn.
Dal is beter, lachte Jan, wam had gy een haer
van zyn vel gdraekt, gy hadl hond en meester te ge
lyk op de kazak....
Wat hebt gy gedaen aen mynen dog? vroeg
de koopman met slecht bedwougenc woede; het beest
ligt te zieltogen....
- 'k Heb ik hem toch niet gebeten, meen ik?....
- Waerom dan vervolgt gy my langs de baen?,
Wat moet gy van my hebben? Ik ken u niet....
Koopman lief, gy zyl te driftig. Laet uwen Kludde
een half lier uitrusten, het beest is vermooid.
Het beest heelt de koorts, of 't is belooverd!...
Ik weet niet water hier omgaet....Daer slael gy eens
klaps voor my, gy, als kwaemt gy uit den grond ge
kropen. Vanwaer komt gy, ik ben u nergens gewaer
geworden
De kapitein had onopgemerkt de linker hand in zy
nen vestzak gesloken.
Koopman lief, sprak hy, ik was gekomen om u
te verzoeken my in uw gezelschap te willen aenveer-
den ten einde samen onzen weg te vervorderen.... Gy
trekt naer Poliaer om kalvers te betalen, dus gy hebt
geld. Ik ook, ik zit met geld by,en,gelyk gy hel daer-
eveu zegdet in de Schor, het is tegenwoordig veiliger
getweeën op reis te zyn dan alleen; dus....
Wie zyt gy? vroeg de koopman barsch en mis
noegd.
Man lief, het spyl iny hel u le moeien zeggen;
maer wie ik ben, dal zyn uwe zaken geenszins.
samen de gewyde gezangen, liever dan de liei-
ligschendende diensten van eenen npostact by
te woonen, die de Goddelyke Majesteit beleedigt.
Zelfs wanneer gy in gevaer van sterven zyt,
wacht u wel tot een afgevallen priester uwen
toevlugt te nemen; doopt zelf uwe kinderen en
begraelt uwe dooden, vergezelt hen met uwe
gebeden tot hunne laetste rustplaets, en zingt
godsdienstige zangen op hun graf.
Wal de huwelyken betreft, de moedige bis
schop zal weldra de bevelen bekend maken,
welke hy daerover uit Itome verwacht.
EAGELAAb.
By de aenkomst van Rochefort te New-York,
moesten alle de revolutionairs hem aen de sta
tie gacn afhalen. Vrydag is nern een banket
aengeboden. Hy zou maer twee of dry dagen te
New-York verblyven en te scheep gaen op een
paketbooot der Gunardlinie. In plaets van le
Liverpool zal hy te Quecnstown in Ierland
aen wal stappen, ten einde vroeger te Londen
aen te komen. Men weet niet op welke manier
hy hier zal onthacld worden. Eene inschryving
ten zynen voordeele, heeft tot heden slechts zes
schillings opgebragt.
ITALIË.
Men meldt uit Rome onder dato van 29 mei
Dc Paus is gansch hersteld, de ligle koorts,
die hy door eene verkoudheid gekregen had, is
gansch verdwenen en met haer den hoest en
de benauwdheid.
De grryze Paus-koning komt nog niet in de
hoven van het Valikaen, maer hy verlaet niette
min zyne kamer.
Maendag bestond zyn middagmaol, hetwelk
hy ten 2 ure neemt en zyne byzonderste mael-
tyd uitmaekl, uit vleeschsoep, een weinig ge
vogelte, een weinig kalfsvleesch, een oranje
appel en een glas Gapriwyn; een noemmael dat
men in elke restaurant van Rome aen 3 lr. 30c.
kan bekomen. Pius IX heelt altyd eene voor
beeldige matigheid aen den dag gelegd.
De geneesheeren zyn van meening, dal een
verblyfin den buiten, al was het slechts^ van
eene inaend, op het pauzelyk kasteel van Gastel
Gondolfo, den besten invloed op de gezondheid
van den H. Vader zou uitoefenen. Doch men
denkt dat Pius niet van zin is het Valikaen to
verlaten.
Men denkt dat het konsistorie op 3 juny zal
vergaderen, doch de kardinalen Chigi en Gui-
bert zullen misschien eerst na vyf dagen kun
nen aenkomen.
Door een dekreet der kongregalic van het
koncilie, wordt de benoeming van geestelyke
herders door de bevolking, veroordeeld, zoo
als dit in eeuigc dorpen van Opper-Italiö plaets
heelt. Alwie aen deze benoemingen deel neemt,
zal door den kerkban getroffen worden.
Zoo? liesvel, mag ik niet weten met wien ik op
de baen ben, dan reis ik alleen. Onbekend is onbe-
ipiiid en.... onbelrouwd....
Ha! Gy betrouwt my niet?
Neen, ik betrouw u niet!....
Dan zullen wy moeten scheiden, koopman?
Doe eer boe liever! Goe reis dus en.... loop naer
den duivel met uw vuile pry van Boef!
En gy insgelyks met uwen sehoonen Kludde
koopman
De veekooper haelde zynen mispelaren slok op;
maer oogcublikkclyk kreeg hy een volle peule snuil-
tabak in d'oogcn en Jan, rap als de bliksem,zette hem
een bcenlje, en de veekooper lag in bet zand, niet
verre van zyrten hond....
Toen liy klaer begon le zien, vond by zynen trou
wen dog dood aen zyne zyde en.... zyne zakken ledig.
Zyne aenvaller was lang verdwenen. Hy zal op de
kelderkamcr der Schor liet gedoofde geld te tellen.
Embo cn Pelryns kregen elk een goed sink; maer Jack
Sloven, die erby zat, kreeg geen duit.
Jack, sprak Jan, gy moogt kiezenofwel bier by
ons blyven op de kamer,olwel eenen sloop gaen drin
ken beneden.
Steven was nieuwsgierig le welen wat de roovers
zoo byzonders le verhandelen hadden en, misschien
voor de eerste mael zyns levens, bragt hy eenen hem
aengeboden sloop zyne nieuwsgierigheid ten offer.
Ik blyl, antwoordde liy.
Gelyk gy wilt. Zet u daer in den hoek en slacp wal.
Daerop nam Jan hel woord, maer in ecue zoo
aerdige brabbellael dal de cipier er geen enkel woord
van opraepen kon. Alleenlyk scheen het hem dit
kramersialyn nog gehoord te hebben, den namiddag
van den licuglyken kermiszondag wanneer de Bohe
mers zongen en sprongen op de markt te Aelst.
Embo en Pelryns aniwoordden in dezelfde lael cn
Steven trok ei\van door.
Waer loopt gy? vroeg Jan.
Om mynen sloop.
Eénc maer, hoon ge, eéne alleen
Steven zal reeds mct'de beencn onder tafel in ge
zelschap van baes Van Dooren.
Nu de onbescheiden liefhebber weg is, spreken
wybrabaudscli, lachte Jan. Laet hooren Embo,hoeveel
is er in kas?....
Wy zullen den hoogen raed laten begaen en wy
trekken naer'l Brckclboscli. De episode van den vee
kooper beeft ons lo langopgehoudencnwelligi moglen
wy bet rooversfeest missen.
Hel Hrkkklrosch, op'oudere kacrlen acngclcckcnd
onder de benaming van Boisde Cvlatnbre, ook Bots de
Cocarnhre, was slechts een acnhangsel van liet uitge
strekte Ronsevvoud. Dilacnhangsel lag lusschen House,
Sohoorisse en Everbeek; palende zuid aen den ZaveJ-
berg boven Flobeeq. Hol Brekclbosch samen met lut
Konsewoud besloeg dus eene oppervlakte van ruim
dry mylcn lengte, op een myl en half breedte.
Ten allen lydc, vooral in lyden van wanorde cn
stroopory gelyk doze welke wy beseliryven, genoten
dc bosschen liet voorregt eener allerslechtste be
faamdheid. Niet alleen vossen, wolven cn everzwy-
nen verborgen zy hunne ongenaakbare holen, maer
ccne gansohc bevolking, gescheiden van de besohaefde
samenleving, woest cn wild als die wilde dieren, be-
slaendc uit arme houtkappers en kool branders, de
beste vrienden van la ndloopers, dieven cn moordenaers.
Zelden, zeer zelden vinden wy berydbare banen ge
trokken door die wouden.In hel woud in spraek tref
fen wy er slechts Iwecaeu, die van Konse op Oudcn-
hovc én die van Leupegem op Ellczclles; en nog kwa
men beiden elkander doorsnyden juist op hel smalste
deel van 'i woud,onder Oudenhoven, waer Ronscwoud
en Brekclbosch ceno engte vormdeu van geen vierde
myls breed. En nog waren die banen niet veilig! Wie
reizen moest en onaengesproken ol'ouuilgcslroopt bet
doel zyner reis wilde bereiken, vermeed de bosschen
en deed eenen omweg.
Zelfs dc politie, hoewel zy zeer wel wist welk gc-
vaerlyk broed daer nestelde, dacht er dry mael op voor
aleer zich in den somberen en verraderlyken doolhof
dier wouden te wagen. Zy alleen die ze bewoonden,
kenden er de heuvels en dalen van, de geheimnissen
der ondergrond en rots gegraven holen, de bcdrieg-
pullen, en vooral het ononlwarbaer net hunner gan
gen cn kronkelwegen.
Welke kans dus voor eene bende als die van Jan De
Lichte, was niet hot Ronse- en Brckelbosch! Daer
mochten zy, de kwasten, vry en ongestoord hun hart
ophalen, slechts de Prevolèit van Aelst hadden zy te
vreezen, en daer zaten zy, zes a zeven uren ver bui
ten het bereik van den geduchten Marten dc St-Mar
tin, op hun eigen grondgebied! Wordt voortgezet.)
