N° 183.
Zondag 5 July 1874.
4de Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
De Bende van Jan de Lichte.(1)
Aelst, A July.
Builculundsch Nieuws.
G-azette van Aelst
Ilct. Ourccl van hot blacl Ih gttvcailgd In <1® Unpellastraet 11, uraer alia brloven, golden, enz. vraclitvry mooton toegezonden worden,
/tbonnemcntsprys fr. 'u jner», voorat" botaolbaer. Voor den bulten ban men Ineeliryvon In nl do poatliuntooron, en voor do Inndelybe goineunlon by do briefdragers*
FRAi\UHYK.
Het voorstel Casimier Périer is door de kom
missie van Dertig verworpen met 19 stemmen
tegen 6. Waersehynlyk zal het voorstel Lambert
Sainte-Croix geen beter onthael genieten, want
er is reeds eene onderkommissie benoemd,
samengesteld uit MM. Daru, Lacombé en Ven-
tavon.Die leden moeten een wetsontwerp neêr-
leggen, dat niet alleen de grondslagen eener
konstitutie, maer de wezenlyke artikels eener
wel zal bevatten, die het hoofdzakelyke eener
grondwet inhoudt.
Ziedaer dus de onzekerheid der verschillende
frakties van de Nationale Vergadering geëindigd,
nopens het besluit der kommissie van konstilu-
tionneele wetten. Het eenigste wat nu nog ver
langd wordt door de legitimisten, is, dat het
voorstel de la Rochefoucauld, dat aen de goed
keuring der kommissie van initiatief onderwor
pen is, en waerin de republiekeinen met gelyke
meerderheid zetelen, als de legitimisten by de
kommissie van Dertig, terzelfdertyd in de Nati
onale Vergadering ter beraedslaging gebragt
wordt, met de twee voorstellen die het prokla-
meeren der republiek vragen.
Teregt vraegt eenieder zich alWat moet
het einde van al die tweedragt, van al dat twis
ten worden? Stelt Frankryk door het gedrag
zyner vertegenwoordigers, waervan het eene
deel de proklamatie der republiek als het hoog
ste geluk aenziet, en het andere deel de herstel
ling der monarchie als het eenige redmiddel
voor het land beschouwt, zich niet bloot aen de
kuiperyen eener derde party, die der bonapar-
tislen, waerin de eensgezindheid door niets ge
dwarsboomd wordt en die daer door, onafge
broken op het eenige doel afgaet, de herstelling
van het keizerryk, de proklamatie van Napo
leon IV.
Er wordt veel gesproken over het kracht
dadige dagorde, dat door maerschalk Mac-Ma-
hon aen het garnizoen van Parys gericht is. De
president der republiek was vooral gevoelig
aen de blyken van deelneming, welke by van
de toeschouwers ontving, die, zoolang de revue
duerde, niet ophielden te roepen: Leve Mac-
Mahon! zonder over de republiek te gewagen.
Het schynt dat de bonapartisten geene
moeite sparen om in troebel water te visschen,
dat is,«dat zy niets onaengeroerd laten, om
party te trekken uit de oneenigheden der legi
timisten en de vyandschap der republiekeinen,
met de verschillende frakties der regterzy.
De schilder -communard Courbet is door
de regtbank veroordeeld tot betaling der her-
opbouwingskosten van de kongreskolom.
TWEEDE DEEL.
VIII.
In 't Brekelbosch.
(81* VERVOLG.)
De roovers, die hun leven lang overtuigd waren
geweest dat mannen van hun soort nergens in de
wereld geenén spreek meer hadden en niets verdien
den dan verachting en straf, waren uiterst verbaesd
over het nooit gehoord gezegde van Nellc en, niet
min benieuwd te vernemen wat zy ter staving ging
inbrengen, schoven zy stilzwygend by.
Te Parys, sprak Nelle, loopen er onlellyk veel
dieven. Hoe kan hel anders? Te Parys ligt veel te
rapen en, gelyk ik u kom te zeggen, de dieven zyn er
waerlyk bevoorregl en worden van hooger hand be
schermd. Üe luiteiionl-generael der politie kent ze en
hy kent ze geerne; wat betreft ze tot ondadigheid te
dwingen, 'dat is,schynt het, zyn vak niet; integendeel,
zyn zy doortrapt en behendig, hy gebruikt ze lot zyn
vermaek en tolverzet van 't hof. Gy gelooft het niet?
't Is noglans zoo. By voorbeeld, komt ergens een
vreemdeling van aenzien de hoofdstad bezoeken, aen-
stonds zendt hem de luilenant-generael zyn rapste
vluggen op de hielen en eene eerlyke belooning wordt
beloofd aen wie erin gStukken zal hem zyn uervverk
of weldanig ander juweel vün waerde te ontfutselen.
Eens de diefte gedaen, wordt evengauw de politie
verwittigd en, wanneer de vreemdeling zyne klagt
komt indienen,staet hy als verstomd: nauw'elyks heeft
hy het vermiste voorwerp beschreven of reeds is het
hem ter hand terug gesteld! Zoo vangen die fransche
pochers het ginder aen om te doen gelooven en te
bewyzen dat de politie van hun land de eerste politie
is van gansch de wereld!.... Wie er zich als dief door
zyne behendigheid onderscheidt is verzekerd tegen
alle straf. Dikwyls zelfs daegt de luilenant-generael
zyne kwanten uit; hy verzamelt de befaemsle in zyn
kabinet en zegt hun: mynheeren, bemerkt wel,
vrienden, dat die goede jongens, onze confraters, daer
mynheer genoemd worden, en dat nog van den
luitenant-generael der politie.
(1) Eigendom der Gazette van Aelst.
De heropbouwing zal niet voleind zyn voor
het einde van juli. Aengaende bet standbeeld
dat dezelve moet bekroonen is nog niets be-
paeld.
DUITgCHLAXD.
De Pall Mall Gazette bevat eene depeche uit
Berlyn, onder dato 27 juny, die wanneer zy
niet buiten de waerlieid gaet, een bewys geelt
van het despotism in Rusland en de hardnek
kigheid waermêe de scaer aen zyne opperheer-
schappy houdt. Volgens die depeche, zou den
groothertog Nikolaes, zoon van den keizeraller
Russen, levenslang naer het Caucasusgebergte
gebannen zyn, nadat hem het grootkruis van
St-Joris ontnomen werd, dat hy voor zynedien-
sten in Khiva bekwam. De reden, waerom die
verbanning plaets had, wordt niet opgegeven.
M. von Bismark, de almachtige kanselier
van het duitsehe keizerryk, had voor de regt
bank van Osnabruck, eenen eisch tot schade
vergoeding voor laster ingespannen tegen twee
dagbladschryvers. De regtbank heelt dezen
eisch van de hand gewezen en von Bismark tot
de kosten veroordeeld. Een der dagbladschry
vers had geschreven, dat von Bismark den groo-
ten brand van 1866 had aengestoken, zonder te
spreken van dien van 1870 een brand die aen
honderd duizenden Duitschers het leven heeft
gekost. De tweede had in zyn blad gezegdWy
zyn het niet, die valsche depeehes hebben ver
spreid, om het nationael gevoel aen le prikke
len en het Duitsehe volk tot een yselyken oor
log op te ruien. De regters van Osnabruck wa
ren van gevoelen, dat von Bismark door die
zinspelingen niet gelasterd was en hebben zyne
vraeg verworpen.
SPANJE.
Maerschalk Manuel del la Concha, markies
del Ducro y Habana, is gesneuveld in het ge
vecht teMaro,nabyEstella. De8üjarigegrysaerd
is vervangen door cenerael Zahallu. minister
van oorlog, en als plaetsvervangervan den Jaet-
ste is benoemd generael Cottouer, bestuerder-
generael der infanterie, oud-kapitein-generael
van Catalonië.
Te Madrid wordt het overlyden van maer
schalk Concha als een groot verlies aenzien
voor het republikeinsch leger, hoewel hierdoor
echter de oorlogsoperatiën geenszins zullen ver-
traegd of opgeschorst worden. Het plan van den
overleden maerschalk zal met de grootste kracht
dadigheid voortgezet worden door generael
Zaballa.
Don Manuel della Concha, markies del Duero
y Habana, werd in 1794 te Madrid geboren.
Zyne eerste wapenfeiten grepen plaets onder
den onafhankelykheids-oorlog, tegen Napoleon 1.
In 1816 vertrok hy naer Zuid-Amerika, om de
oproerige kolonisten te bevechten, waerby hy
zich met maerschalk Espartero onderscheidde.
In 1824 werd hy brigade-generael en veld-
maerschalk tydens den oorlog tegen don Carlos.
Hy werd algeveerdigdc voor Cadix, was aen-
hangervan koningin Maria-.Kristina en de infante
Isabella, maer werd, na de neêrlaeg van Espar
tero, een der steunpilaren van het gouvernement
Narvaez.
Van 1843 tot 47 streed hy met goed geluk
tegen de liberalen. In 1853 stelde hy melO'Don-
nell, Gonzales Bravo, graef de SMo Mayor, enz.
het beruchte adres op tegen het gouvernement
van koningin Isabella, waerin de onmiddellyke
byeenroeping eener Cortes gevraegd werd.
Dit adres dat de oorsprong werd van den op
roer in 1854, haelde eene verbanning op den
hals van de onderteekenaers, naer de Canarische
eilanden. Markies Concha verkoos echter een
verblyt in Frankryk boven zyne verbanning en
weldra verscheen hy aen het hoofd der junta
revólutionnar in Saragossa, welke eindigde met
de verbanning van koningin Maria Kristina, den
val van Narvaez en de herstelling van Espartero,
Concha werd in al zyne titels hersteld, bestuer-
der der artillerie benoemd en tot maerschalk
verheven.
Hy was en bleef een der warmste aenhangers
van koningin Isabella II, tct na het uitbersten
der revolutie van 1868 en werd toen tot voor
zitter van den kabinetsraed verheven, maer gal
zyn ontslag omdat de koningin niet wilde terug-
keeren naèr Madrid.
Hy ging zelve naer de grenzen, zyn ontslag
in handen der koningin neerleggen, na voor
eerst aen al de bevelhebbers van het garnizoen
der hoofdstad den last te hébben opgedragen,
zich niet langer te verzetten legen de volksbe
weging.
Zyn overlyden zal vry spel leveren aen de
republikeinen, want hy was en bleef tot aen zy-
nen dood de warmste aenhangeren verdedigei'
van don Alfonso, prins van Aslurië en zoon van
konin«in Isabella II. wier region hv tol het
einde toe verdedigde.
Maerschalk Serrano zal waersehynlyk niet
sterk over zynen dood treuren, want Concha
was, zooals wy reeds hooger gezegd hebben,
een hevigen aenhanger der Altonsisten. In de
laetste dagen waren er zelfs vele verschynselen,
die deden vermoeden, dat hy aen de heroprig-
ting van den troon voor don Alfonso meé-
werkle.
Dat was het gevolg waerom het gouvernement
van Madrid bevel zond aen maerschalk Concha
om de soldaten, die hun diensltyd volbragt had
den vry te laten. Deze moesten naer de garni-
zoenplaetsen gezonden en door rekruten ver
vangen worden.
Dit bevel werd algemeen beschouwd, als een
blyk van wantrouwen in den opperbevelhebber
van de spaensche troepen, dewyl maerschalk
Serrano vreesde voor een pronunciamento tot
proklamatie van don Alfonso als koning van
Spanje. Het plan hiervan werd aen maerschalk
Concha toegeschreven.
Sedert vrydag avond was maerschalk Con
cha meester over de posilien van Abarzuza, Vil-
latuella, Muro enz.
Des zaterdags werd dealgemeene aenval met
groote hevigheid hernomen; maer rond 4 ure
namiddag werd de regtervlcugel van het repu
bliekeinsch leger teruggeslagen van de ontzag-
gelyke position welke door de Carlislen, naby
Estella, bezet waren.
De divisie Compos, welke door het vuer der
Carlisten verpletterd werd, week in wanorde
achteruit.
De brigaden Echague en Blanco sprongen de
wykende divisie ter hulp, maer werden totstaen
gebragt door eene frontverandering der Carlis
ten en de losbrandingen der bataillons Navar-
reezen.
Op dat oogenbiik werd maerschalk Concha
doodelyk gekwetst.
Een algeineene schrik en verwarring maekte
zich van het republiekeinsch leger meester.
De brigade Blanco en de ruitery dekten den
aftocht; maer de Carlisten hernamen Muro en
Abarzuza, en het republiekeinsch leger zakte
des avonds af naer Tafalla en Laroggo, met
zyne konvoois levènsvoorraed, munitiën, al
zyne kanons, maer met achterlating van byna
al zyne gekwetsten.
De verliezen der republiekeinen worden be
rekend op 4000 man aen dooden en gekwetsten.
Buiten maerschalk Concha zyn een brigade-
generael en 300 olliciers buiten gevecht gesteld.
Een dagorde uil 't carlistisch hoofdkwar
tier, zegt, dat de oorlog zal voortgezet worden
zonder genade.Hunne leus is overwinnen
of sterven.
ZWITSERLAND.
Men schryft uit Goumois, 23 juny, aen do
Libert^ \an Freiburg:
Zondag, 21 juny, had er opaeiranscnc gren
zen eert barbaerseli tooneel plaets, dat eene
onuitwischbare vlek zal printen op het voor
hoofd der latte werktuigen van hel priestersver-
volgend gouvernement van Bern. Deeerw. heer
Lacliat, onderpastoor van Saignelégier, was
verscheidene zieken gaen berechten, die aen-
gedrongen hadden om de laetste hulpmiddelen
van den godsdienst, uit de handen van een ka
tholiek priester teontvangen. Rond 5ure's mor-
gends kwam hy naby de Doubs, in gezelschap
van eenige jongelingen, die zich naer Goumois,
op het fransch grondgebied begaven om er de
mis by te wonen.
De priester werd by de policio verraden door
eenen persoon die door iedereen met de vingers
gewezen wordt. De gendarmen van Saignelégier
spoedden zich hem te achtervolgen. Toen de
eerw. lieer Lacliat hen zag naderen, sprong hy
in de rivier de Doubs, welke de grensscheiding
dal hel de Zot van Worlegom is die het heeft gedaen.
De Zot trdk op.
Wat was hy, gelyk hy daer liep, wat was hy toch
een aerdigc earicalticr, die Zot van Wortcgem, met
zyn dik lyf op zyne twee magere bcsemslelen; met
zyne broek die veel te wyd was en zyne vest die veel
te nauw was; met zyn dik kacl hoofd dat allyd knikle;
met zynen zwarlen ongekamden baerd en zynen krom
men ravenneus die uitslak als een kapmes; met zyne
armen, ook krom en veel te kort, en die allyd slinger
den, net, had een drukkersgast gezegd,of hy lusschcn
twee parenthesen marcheerde.... Zoo noglans mar
cheerde, sedert veertig jacr, zotte Jan door hel leven,
iedereen doende lachen en iedereen latende lachen.
Ziet hem daer eens loopen waggelheenen, lachte
Cruysken, ge zoudt zeggen dat hy geen dry kan telleiij
maer of hy rap hy d'hand is, daer zult ge over oor-
deelen. Ik ga u een strophe verhalen van Cottenier.
Het was te doen te Lede; 'k was erby; Pier Cock cu
Pier Putte waren er ook by, en de kapitein ook.
Tineke stond eensklaps regl en verliet den groep.
He, luitenant, riep pachter Adriaen, Cics, waer
nu henen?
Men komt van den kapitein le spreken, zegde
een andere, en gy weet het, Cies kan daer niet
legen.
't Moet wat anders zyn. Ziet, hy baelt Coltenier
in, hy houdt hem slaen....
T Is Mie gendarme die hem in T hoofd speelt...,
hy is er benauwd van....
Dal meen iR niet. Tineke, vêor zooveel ik hem
ken, is voor niemand bang, en zou zich liever armen
en beenen laten afslagen dan voor wie het zy den
duim te leggen.
Hy is al meer aen 't leggen dan den duim, sprak
de oude Seghers. Kykl eens!
Iuderdaed! lachte Cruysken. De Zot heefl hem
•nog geen dry woorden gezegd en ziet hein daer eens
staen, die held van Tineke! Ziel eens hoe hy het hoofd
lael hangen, beteuterd en bedeesd!.... Eu nu, blik
sems, geven z'elkanderen de handWaer gaen wy dat
8chryvenEn nu keeren z'op hunne stappen terug
enkomen samen naer ous, arm aen arm!... Plaets,
jongens, plaets!....
Meester Tineke zag er buitengewoon droef en spy-
tig uit; het was of hy wel aen '1 weenen wilde gaen.
't Is daerom, viel Cottenier in, dat onze geduchte
kapitein, een jongen wel gekweekt en die zynen wereld
kent, zich ook mynheer doel heelen.
T Is, gromde Tineke, 't is 'ne schoone mynheer,
uwe kapitein, met zynen leclyken rossen....
Tineke kreeg iewers van den eenen of anderen der
aenhoorders eenen schop in de lenden, en Nelle mogl
voortgaen.
Mynheeren, spreekt hy hun toe, hel geldt hier
de eer en facin der parysehe schuimers. Die en die
dielte is le plegen, en men beweert, en er is gewed,
dat gy er niet zuil doorgeraken, want de persoon die
moet bestolen worden is verwittigd en houdt zich op
zyn hoede.... Dus, neem uwe voorzorgen, en vergeet
niet dal ik verantwoord heb voor den goeden uil-
slag.O
Bliksems, schoot Hansken van Welleren geest
driftig op, ik ben jong, ik kan nog veel leeren en ik
wil hel avonturenIk vertrek naer....
Hans, houd u geslotengebood de Zot, laet Nelle
spreken.
Gelyk men hier aen de politie eenen veldwach
ter of eenen beul ontleent, ontleent men daer in dat
luilekkerland eenen dief; en de adel, de ambassadeurs,
de prinsen en de koning zelf worden uilgenoodigd
op zyne oefeningen. Zoo heelt er de luitenant-generael
allyd een twintigtal in de mouw, van 't puik uit, die
hy in beschik houdt voor 't lydvcrdryf van '1 hof. Het
zyn allyd gasten van hoofsche manieren, en gevvoon-
lyk zelfs uitgeschudde edelmans, ridders, graven en
markiezen,die in de gauwdieveryJiun verbrasl fortuin
en hunnen verloren rang zoeken terug le vinden. Dan,
gelyk de hooge stand ginder leeft, met zyne zeden en
gebruiken, moeten dieven en schelmen niet schamen
er zich by aen te biedenzy zyn by hun gelyken..,.
Het gebeurt schier dagelvks dat op hel vriendelyk
acndringen van deze of gene hertogin, een dief, ver-
inaerd om zyne toeren, uit hot gevang wordt gehaeld;
men zet hem op proef, en, beantwoordt zyn talent
aen het groot gedacht dat madame er van had, het is
zelden dat de luitenant-genorael aen een zooverdiensl-
vol sujekt de vryheid niet schenke voor altyd. Verzint
een dief ergens een nieuwe kunstgreep die doe lachen
O Al deze opgaven nopens de parysehe politie van dien tyde,
zyn leltorlyk ontleend aen menig uitgegeven Gedenkschrift
h indelende over de Regeering van Lodewyk XV,
of bewondering bare, alles is hem vergeven, zelfs
zyne toekomende zonden.Hel is juist niet le zeggen
dat er van tyd tot lyd niet éóne zy die al eens 't gelag
belale. Doch, dan nog mag hy met troost naer de galg
trekken. Die arme Cartouche, byvoorbecld, wanneer
men hem naer de Grèvc voerde, weenden al de damen
van '1 hof: T was om een bculshart te breken....
Genoeg! riep Hansken. Ik trek naer Parys, op
staenden voet. Wie gaet mee?
Cottenier lachte Hansken vierkant uit.
Gy naer Parys? spotte hy. Ilebl gy niet begrepen
wal Nellc Verbeek komt te vertellen? Er is hier kwestie
van heerendieven, en wy, och arme, wy zyn maer
onnoozele boerend ie ven....
Wel gezegd, bevestigde Tineke, juist gelyk onze
lekkere kapitein, al meent hy hel anders, enkel maer
een Boercncarlouche is....
Tineke, viel Lieven Faviel veronlweerdigd in,
den kapitein zal ik overbrieven dat gy hem Boerencar-
Louche hebt verwelen, en, verliest gy er deesmael
uwe strepen niet by, zeg dan dat 'k 'nen deugniet
ben....
Zoudt gy geerne luitenant worden, Lieven?....
Gy zult tyd hebben om er naer te wachten, naer myn
strepen, hoewel men waent dat er de mot in zit! Wel
is waer, het spyt my innig dat ik ze heb moeten ont
vangen van Jan De Lichte; maer ik houd wal ik heb.
Vandaer geraekl men verder....
Hier hebt gy het, lachte Cottenier, Tineke gaet
kapitein worden
Waerom ik zoowel niet als een ander?
Ziel ge wel, kreet de Zot,'l was toch waer!....
Hemeltje lief, onze Cies wordt stapel zot! Houdt hem
vast, jongens, en bindt hem!..,. Gy, kapitein?
Na acht dagen ware g'hcel de Bende om zeep,
sprak pachter Adriaen.
Gy kapitein? Ik ging nog 'ieverwerkendan onder
u te dienenLach niet, Tineke: wat ik zeg, wat ik
u zweer is gemeend, want zulken eed doe ik nooit....
Gy, kapitein?.... Ha, ge zult ook tyd hebben om er
naer le wachten, naer dat pluimken en ge moogt er
naer steken met de palingsehaer!.... Gy, kapitein
Dat moet ik gaen vertellen aen Mie gendarme! Kon ze
lachen, Mie, ze zou plezier hebben; doch, maekl zy u
vandacg simpelen soldaet, luitenant Cies, het zal aen
my niet liegen en zeg dan aeu al wie 't hooren wil
