N° 189.
Zaterdag 15 Augusty 1874.
4(,e Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
De Bende van Jan de Lichte.
Aelst, 14 Augusty.
Buitenlandsch Nieuws.
G-azett
Aelst
■let Bureel van list blutl Ih govestlgd In tie Evapelleatraet IV* 11, waer all* brio van, gulden, enz. vraelilvry moeien toegezonden worden.
AbonnemenUprya K fr. 'a jnora, vooraf belaelbaer. Voor den buiton ban man Inacliryvuii In al da poatknutooran, en voop da lundelyke gaineuntun by do briefdragers*
FRAAKHYIi.
Volgens de Gaulois zou er een belangryke
nota aen al de vertegenwoordigers van Duitsch-
land gezonden zyn, die aen deze ambtenaers
oplegt, aen de gouvernementen by wie zy
afgeveerdigd zyn, vanwege prins von Bismark
te berigten, dat de grootkanselier van Pruisen
denkt dat het oogenblik geslagen is, om bet
gouvernement van maerschalk Serrano te er
kennen.
Zou die aendrang somtyds moeten gezocht
worden in de mededeeling der Weser-Zeitung?
Dit dagblad zegt immers, dat er reeds twee
spaensche opperofltciers te Berlyn zyn aenge-
komen, om bezit te nemen van de aengekochte
geweren voor de buitengewone reserve. En de
handel van het duitsche keizerryk moet langs
alle zyden begunstigd worden.
Verder wordt er verzekerd, dat het duitsch
gouvernement zich niet verzetten zal tegen de
verzending dier wapens, dewyl Duitschland er
een overgroot getal te veel bezit, sedert den
laetsten oorlog met Frankryk. De Volkszeitung
te Keulen, bevat bovendien een telegram uit
Berlyn, hetwelk beweert, dat het niet herkend
spaensch gouvernement aen het pruisisch gou
vernement moet gevraegd hebben, om eenige
der prysgemaekte kanons uit den laetsten oorlog
in te koopen. Maerschalk Serrano zou zich des
noods zelfs vergenoegen met buiten dienst ge
stelde stukken der pruisische artillerie.
Prins von Bismark is tot nu toe echter het
antwoord schuldig gebleven op deze laetste
vraeg, dewyl het spaensch gouvernement nog
niet erkend is. Waerschynlyk is de nota waer-
van de Gaulois gewaegd, een gevolg der aen-
vraeg van maerschalk Serrano; want twist
zoeken legen Frankryk, onder bewering dat
dit land de Carlisten openlyk begunstigt, en
oorlogsmateriëel, dat aen Frankryk toebehoord
heelt, aen een even weinig erkend spaensch
gouvernement verkoopen, zou al te duidelyk
liet nagejaegde doel van prins von Bismark voor
geheel de wereld blootleggen.
Dat er overigens weinig kans bestaet om het
gouvernement van het sabelregt eerstdaegs er
kend te zien, mag stellig bevestigd worden. Dit
blykt ten volle uit de sluitingstroonrede .dei-
koningin van Engeland, want ofschoon ook dit
gouvernement de voortdurende onlusten in dat
land diep betreurt, en er met verlangen de her
stelling van orde en rust te gemoel ziet, gelooft
de koningin nogtans dat elke tussclienkomst
nadeelig zou werken op de spaensche «ongele
genheden. Waertoe zou dus eene erkenning
van het gouvernement Serrano dienen
De kansen voor eene erkenning door Rusland
zyn even gering, want de Nord een officieus
dagblad der russische politiek, verklaert zich
rondweg en krachtig tegen welkdanige tus-
schénkomst in Spanje. Eene erkenning van het
spaensch gouvernement, op aendrang van
Duitschland, zou niets anders zyn dan eene be-
(i)
TWEEDE DEEL.
VIII.
In 't Brekelbosch.
(87* VERVOLG.)
Tonen kon maer moeilyk den hoon verkroppen hem
door den rooverskrin'g aengedaen, en Judas-Bretèur
ging op zoek achter knorpot Tineke om zyn bitter
leed te klagen.
Middelerwyl was, rond de ziedende ketels, nog
menig roover opgestaen, eischende zyne beurt van
vertellen. Er waren er by den groep gedurig bygeko-
men en, hoe meer aenhoorders, hoe meer indruk te
verwekken, hoe meer toejuichingen in tc zamelen.
Veertig a vyftig zalen zy daer aenwezig en schier niet
eéne of hy had zeer ernstige misdryven ten zynen
laste. Over die misdryven nogtans waren zy trolsch;
de eene wilde liet voor den andere niet opgeven, en
ieder moest welen dat zy vroolyke gezellen waren en
weerdige leden van de vermaerde bende van den alom
vermaerden Klysler-Lichl! Allen nogtans hadden geen
moord op te brengen; dat speel hun, want, wie ge
moord had stond in groot aenzien by dat slechte volk,
wel leverstaen, wie gemoord had, niet als de Dreleur,
maer gewerkt had op een treffelyke wyze, volgens de
regels, gelyk de zes op Lombeek.... Sara de Egypte-
nares, de ergste vlug van heel de ploeg, wou volstrekt
verhalen hoe de bohemers waren binnengedrongen
met huisbraek, lusschen Deynze en Harelbekc; hoe
zy, Sara, door het gat was gekropen en de broederk
de deur had geopend. Jooskens Mie, de schele,
wou vertellen hoe zy, te Brugge, haren man, Jef Van
Vonnis XXXIV.
(1) Eigendom der Gazette van Aelst.
dekte tussclienkomst, en met den besten wil dei-
wereld kunnen wy niet gelooven, dat Rusland
zoo inschikkelyk zal zyn, om eene gril van prins
von Bismark, die geen belang kan opleveren
aen Rusland, in te willigen.
Wat Frankryk betreft, hierover hebben wy
reeds gezegd dat dit land de erkenning der repu
bliek in Spanje niet zal by treden, dan nadat al
de andere mogendheden van Europa dezelfde
officieel erkend hebben. Er blyft dus aen prins
von Bismark niemand overwaerop hy met volle
vertrouwen kan rekenen, dan juist het gouver
nement van Ralië, want ook de officieuse druk
pers van Oostenryk-Hongarië, verklaert zich
vyandig aen elke vreemde tussclienkomst in de
spaensche moeilykheden.
Er blykt overigens uit de inligtingen van de
Opinion Nationale, dat prins von Bismark de
erkenning van het spaensch gouvernement niet
vertraegt dan om de deur open te laten, langs-
waer de duitsche kandidaet voor den troon zou
kunnen vooruitgeschoven worden.
Door geheel het land, zegt de Patrie van
Parys, werken de radikale en republiekeinsche
dagbladen op den geest der bevolking, om te
bekomen, dat niemand vergeet zich op de kie-
zerslysten te laten opschryven. Dagbladen en
komiteiten herhalen om ter meest, dat de nieuwe
wet voor doel heeft liet grootst mogelyk getal
kiezers te bekomen onder de massa der werk
lieden. Tot daer toe is hierin niets buitenge
woons, maer zonderlinger is het, en alles moet
dit bewyzen, dat er een middenkomiteit bestaet
om aen al de broeders en vrienden der 86
departementen het wachtwoord te zenden.
Zou het gouvernement, vraegl hierop hetzelfde
dagblad, zoodra dit debonapartische komiteiten,
waernaer sedert eenige maenden met zooveel
zorg gezocht wordt, ontdekt heeft, ook niet op
zoek gaen naer de radikale komiteiten te Parys
en in de departementen? Dat zou niet meer dan
regt en billyk wezen.
Brieven uit Weenen en llongarië, te Parys
aengekomen, maken veel ophef over eene aen-
staende reis van maerschalk Mac-Mahon naer
Oostenryk. Volgens die berigten, zou de presi
dentvan het invoerend bewind in Frankryk wil
len tegenwoordig zyn by de grootc manocuvers
der kavalerie, die kortelings in llongarië moe
ten plaets hebben. Byzondere inlichtingen,
zegt inerop de Patrie van Parys, laeten ons toe
te verzekeren, dat het voornemen van maer
schalk Mac-Mahon niet is, op dit oogenblik
Frankryk te verlaten.
Onlvlugtlng van Maei'sclinlU ItaznliiP.
Maerschalk Bazaine heeft het voorbeeld
van Henri Rochefort gevolgd.
De parysche dagbladen melden, dat hy in den
nacht tusschen zondag en maendag van het
eiland Sainte-Marguérite ontvlugt is.
Hoewel nadere byzonderheden tot nu toe ont
breken, moet de vlugteling met behulp eener
koorden ladder ontsnapt zyn.
Duisternis, ruw weder en storm op zee, moe
ten die ontsnapping byzonder hebben in de hand
gewerkt.
den Haute, had zien hangen; en zoowaren er nog velen
die ietswat op te brengen hadden; maer het scheen
dat T gezelschap net op geen vertellingen meer had.
Er was van moorden gesproken, en al dat stelen
en hangen kwam nu als al te gemeen voor: hel
waren enkel alledaegsche wederwaerdigheden van
hel stroopers leven. Ten andere, het verhael van
den Breleur had een zeer ongunstigen indruk ge-
daen op die treffelyke lieden; en ten andere nog, en
eindelyk Mie gendarme verklaerde dal de hutsepot
gereed was en dal wie ingegeven had, mogt aen-
vallen.
Hel spyt ons voor den lezer. Het winterseizoen van
1746-47 was de bende buitengewoon voordeelig ge
weest, en nu slaen wy in achterstel met menige
aenhalenswaerdigc feilen. Dan wy zullen trachten er
iewers achter te komen. De kermis moot nog eenige
dagen duren, ten ware er iets onvoorziens lusschen
kwam.
Hel rooversmael zullenwyniet beschryvcn. De lezer
weel met welke gemanierde kwanten hy te doen heeft,
en de beschryving mogt welligl by hem meer walg
dan belang verwekken. Zoo had Lieven Faviel ganscli
den voormiddag geschrabd en gekuischl aen zynen
mortelbak, en kwam met dit nieuwe slag van kom
by, vragende zes portiën, voor hem en vyf andere
makkers. Zotte Collenier had wat anders uitgevonden.
Al klappend en luisterend had hyeene spar gevierkant,
waermede hy nu aen 't steken stond in de ketels. Hy
haelde de beste brokken boven; maer dal liep niet goed
af. Er werd getwist en geprotesteerd; de gulzige spar
werd aen stukken geslagen en in T vuer geworpen,
en Collenier mogt zyne beurt.afwachten, of vasten.
Hier en daer, in hoeken en kanten, ontdekte men lek-
kermuilen die zaten pekelharing te smullen met ge
braden palaten; en, wie onder de wyven de ryksle
waren, goten koffy op.
Na het mael werd er algemeen, onder de mannen,
een uilken gevangen. Velen hadden eene verre reis
Men veronderstelt dat de maerschalk op een
schip gegaen is dat naer Italië bestemd was.
De fransche dagbladen voegen hierby dat het
gouvernement besloten heeft de medepligtigen
van die ontsnapping, streng te straffen.
Het verdwynen of duidelyker gesproken de
ontsnapping van maerschalk Bazaine, verwekt
te Parys eene gegronde en zeer groote opschud
ding. Deze vlugt is van veel grootere politieke
beteekenis dan die van Henri Rochefort. In den
laetsten persoon heeft de krygsraed enkel eene
party gestraft, die vertegenwoordigd was, door
den lanteernman; op den eersten daerenlegen,
werden al de rampen die Frankryk troffen by
zynen ongelukkigen veldtogl tegen Pruisen ge
wroken.
Die ontsnapping zelve biedt geen hoegenaemd
gevaer aen voor het gouvernement van Versailles,
en is onderdit oogpunt weinig belangryk; maer
langs een anderen kant kan die ontvluglingveel
moeilykheden berokkenen aen het gouvernement
omdat het bloot staet aen alle soorten van op
merkingen van wege die drukpers, welke aen
hetzelve vyandig is. Onregtstreeks zou het zelfs
wel kunnen beschuldigd worden, de oogen ge
loken te hebben, vooral na de pooging van mevr.
Bazaine, om eene strafverandering voor haren
gemael te bekomen.
De maerschalk zelve zou voorzigliger gehan
deld hebben, te wachten lot eene of andere om
standigheid zyne bevryding bewerkte; immers
de deelneming in het lot van den overwonnene
van Metz is klein endehaet.die ietwat tot zwy-
gen gebragt was door het vonnis van den krygs
raed, krygl hierdoor weer vryen loop.
De laetste byzonderheden over de ontsnap
ping zyn nog weinig talryk en laten het geheel
tot nu toe, met een zeker geheim omhuld. De
telegrammen uit Parys en Versailles spreken
eikandeftegen, want volgens deze moet de
vlugleling reeds te Brussel of teSpa zyn aenge
komen, waer zyne echtgenoote op hem wachtte,
terwyl andere bcsveeren dat mevr. Bazaine in
de nabyheid van het eiland Sainte-Marguérite
verbleef en eene niet onbelangryke rol by de
ontsnapping vervulde.
Inlichtingen over de laetsle beweringzeggen,
dat mev. Bazaine en een barer neven een roei
boot huerden, waermede zy Teiland naderden.
Een stoomboot werd van de kust op de hoogte
van liet eiland bemerkt, die daer op en af draeide
tot kwart voor 10 ure 's avonds.
Voor zyn vertrek wandelde Bazaine op het
terras, in gezelschap van kolonel Villetle en
den bestuerder der gevangenis.
De koord, welke lot de ontsnapping diende,
droeg op verschillende plaetsen bloedsporen.
De vlag waeronder het avisoschip vaerde,
kon op zulken afstand en met eene overtrok
ken en duistere weêrgesteltenis niet herkend
worden.
Kolonel Villette, gewezen aide-de-camp van
maerschalk Bazaine en die vrywillig de gevan
genis van zyn vrocgeren bevelhebber deelde,
is gisteren te Maiseille aengehouden. De kolo
nel is in het fort Saint-Vincent te Marseille
opgesloten.
gedaen om naer T Brekelbosch te komen. Maer de
wyven waren aen den dans geraekt, en het werd
onmogelyk een oog te luiken. De rinkelbommen der
bohemers weergalmden door hel diepe woud en Sara
was nog eens hel kalje van de baen. Het looneel van
op Aelslkermis werd vernieuwd en de bohemers
deden eenen ryken oogst op van duiten en blinde
plaketten.
Zotte Collenier had de makkers een schoon liedje
beloofd. Hy was boven op eene ton gekropen en zong
dal hel klonk van Jan kapitein, van
Jan,
Den groolen man,
Dien niemand temmen kan!
En de roovers herhaelden dal het dreunde, het
referein van
Jan,
Den grooten man,
Dien niemand temmen kan!
Pier Putte met zynen stradaveeren Jel Lehouck met
zyn lier, begeleidden den zanger.
Nevens hen stond een wyf van rond de vyftig, een
bruinvel, Adelaide Janssens, van Maestricht. Zy had
iewers een oud versleten boek gevonden of gestolen,
had er de bladeren uitgescheurd en verkocht nu
dezelve als zynde het lied van Jan De Lichte, permen-
lig gedrukt. Niet eéne der aenhoorders, niet eéne in
gansch hel Brekelbosch die een letter geleerd-was;
doch, wie een oordje ryk was, wou hel lied bezitten
van
Jan,
Den groolen man,
Dien niemand temmen kan!
Wie hield aen dans noch zang, was verzet gaen zoe
ken onder de tenten, waer men drank verkocht en
tuischte. Onder die woeste kerels bleef de eendracht
niet lang heerschen. Weldra werd er getwist;de vuis
ten kwamen uit de mouw en hier en daer glinsde een
kruismes boven de vlottende hooiden. Zoodat het an-
Het algemeen vermoeden is, dal maerschalk
Bazaine met zyne vrouw en kinderen ontsnapt
is op eene roeiboot, waermede mevrouw Bazaine
verleden zondag haren echtgenoot kwam bezoe
ken. De richting die door het brooze vaertuig
gevolgd werd is niet gekend.
De Gazette de Frame bevat eene partikuliere
depeche, welke beweertdat maerschalk Bazaine,
zoodra hy in Italië aen wal gestapt was, den
yzeren weg van Turyn op Bazel koos, en dat
de gewezen opperbevelhebber van het fransch
leger, gisteren morgend te Brussel moet aen
gekomen zyfi.
Het gouvernement werd eergisteren door den
gouverneur van het fort verwittigd over deze
ontsnapping. Het dacht de tyding geheim te
houden, opdat het Journal ofjiciel, gelyktydig
inel de aenkondiging er van, zou kunnen mel
den, dat er een onderzoek ingespannen was en
dat de wetten streng zouden toegepast worden.
Er zyn reeds sedert gisteren bevelen gegeven
door den minister van juslicie, omditonderzoek
met alle nauwkeurigheid uit te voeren. Uit dit
onderzoek is gebleken dat de neef, welke aen
mev. Bazaine de behulpzame hand leende,
M. Ijuelle, gewezen ollicier by het fransche
leger is.
Het vertrek van kolonel Villette, werd uit
Bonne naer Versailles gezonden, en het ant
woord kwam tydig genoeg te Marseille, oin in
die stad zyne aenhouding te bewerken. Kolonel
Villette was voornemens naer Parys te ver
trekken, op het oogenblik dal hy aengehou
den is.
Eenige dagbladen beweren dat het plan Ier
ontsnapping reeds sedert zes weken opgemaekt
was. Maerschalk Bazaine weigerde, maer ten
gevolge der mislukking van eene poging tot
verkryging van strafverandering, gaf hy toe aen
den aendrang en nam zyne maetregels om te
ontvlugten.
Men verzekert dat hy weigerde gebruik le
maken van een fransch vaertuig tot zyne over-
vaert. De geseinde stoomboot moet dus eene
vreemde vlag gevoerd hebben.
De prokureur der republiek te Grasse, heeft
ingevolge de wet, den bestuerder der gevange
nis, de wachters en de dienstboden, voorloopig
aengehouden. Hy heelt insgelyks de soldaten
van hel fort gekonsigneerd en doet de posten
bewaken door de gendarmerie.
De plaets waer Bazaine zich verborgen heeft
is nog niet gekend. Sommige zeggen dat hy in
Italië is; anderen beweren dat hy in Spanje
verblyft terwyl een berigt uit Spa meldt dat
maerschalk Bazaine donderdag aenstaende in
die stad verwacht wordt. Mev. Bazaine bevindt
zich reeds in die stad.
DUITSCHLAND.
Eene der belangrykste kwestien, die in den
aenstaenden zittyd aen de goedkeuring van den
duilschen Ryksraed zullen onderworpen wor
den is het wetsontw.erp betrekkelyk het regiem
der flduciaire cirkulatie. Het liduciaire fonds
van welkdanig financieel gesticht, is dat deel
der fondsen, hetwelk als waerborg in cirkula
tie gebragt wordt. Niet alleen al de duitsche
ders zoo cenzaem en rustig boscli allcngskens in be
weging kwam,en eindelyk le vergelyken stond by het
looneel der woeligste en losbandigsto volksfeesten on
zer grootc steden. Het was geen dry ure namiddag of,
in de nabyheid van het rondpunl, Slronkclde ram
tegen aen stuk geslagen banken en stoelen, gezaeid
langs de wegen, en menig al te ligte tent lag neer-
gesleurd. Hel was een harrewar die niet te beschry
vcn is. Meest allen, zoo vrouwen als mannen, waren
bedronken
Lippe Parré die verlegen en ongeduldig op den kapi
tein wachtte, zag hel spel van verre na; de man dacht
niet beter of hy bevond zich in 'l raidden van de dui
vels der hel
Zotte Collenier, die sedert lang was uilgezongen,
stond, met gekruiste armen, le kyken van op zyn ton.
Bliksems, sprak hy, de wind zit in 't noord ge
keerd, er is tempeesL op hande.... Hagelen zal hel,
maer wat anders dan hagelbollen; 't zal uitkomen op
een algcmcene vechlparty.... Als die kerels eenen
kroes te veel ophebben, komen z'overeen gelyk twee
mosselschelpen.... Wie aen zyn vol houdt raackl zich
uil de voeten.Myd u, Jan Collenier, de drom zakt
af naer't rondpunl!... Cies Tineke loopt aen 'thoofd...
hy trekt zyn mes, hy schermt in de lucht, hy schreeuwt
als een mager verken.... Wal gael er gebeuren?....
WareJan-kapilein tegenwoordig, hy zou er eens onder
rossen met den bezemsteel, en 'i ware wat gauw effen...
Waer blyft de kapitein nu?... En Mie-gendarme, waer
zit zy
Mie-gendarme was niet ver le zoeken.
De drom naderde inderëaed hel rondpunl. Tineke,
huilend en tiecend,was gevolgd van een twaelflal roo
vers, waeronder men,op den eersten rang,Pier Puile,
Gillis VanPamelcenTonen-den-Breleur onderscheidde.
Tineke raesde van zyn broer dien men verraderlyk
had geleverd en zwoer dal de verrader geeu uer meer
te leven had.... Wie had zyn broer verkocht? Hv had
het reeds duizendmael gevraegd, maer niemand* wist
