N° 192.
Zondag 6 September 1874.
4,lc Jaergang.
WEKELYkSEII NIEUWSBLAD.
De Bende van Jan de Lichte.
Aelst, 5 September.
Buitenlandsch Nieuws.
G-azette van Aelst
Het Bureel van liet blad la gevestigd In <lo Uupellestreet 1*1' 11, wuer ..lie brieven, gelden, ene. vrecbtvry moeten toegezonden worden.
tlionnemcntBprya B IV 's joora, voorafbetaelbner. Voor den buiten kan men Ineelu-yvon in al de poatltuntooren, en voor do lan.lelyUo gemeenten by do briefdrager..
EItAAKHYK.
Het schynt dat het onderzoek nopens de ont
snapping van Bazaine geëindigd is. Het verslag
besluit tot de schuldigheid van een deel des bur-
gerlyken personeels dat met de bewaking van
den vluchteling gelast was.
In den avond van 9 augusty moet de maer-
schalk door eene poort ontsnapt zyn, met mede
werking van eenige wachters en op aendrang
van kolonel Villette.
De militaire werkzaemheid bleef nooit .in ge
breke. Slechts kolonel Villette is schuldig aen
omkoopery der burgerlyke bewakers, zoodat
deze en de andere verdachten voor het assisen-
hol van het departement der Maritieme Alpen
Uen te verantwoorden hebben over de ont
snapping van maerschalk Bazaine.
De soldaet R., die de wacht betrok op het
oogenblik dat de ontsnapping plaets had, zal
voor een krygsraed te regt staen, volgens de
militaire wetten.
Men leest in de Soir: Het onderzoek over de
ontsnapping van den gewezen maerschalk Ba
zaine, in plaets van geëindigd te zyn, wordt
neerstig voortgezet en schynt eene nieuwe wen
ding te nemen. De medepligtigheid van persoo-
nen vreemd aen het eiland Sainte-Mai guérite,
welke 'van den eersten dag als waorsehynlyk
werd beschouwd, wordt dagelyks meer en meer
bevestigd.
Ten gevolge van verscheidene opzoekingen
en inbeslagnemingen, welke te Parys hebben
plaets gehad, is kapitein Doineau gisteren te
Nizza aengehouden. Zooals men zich herinnert
is kapitein Doineau een oud arabisch bureel
overste die, in de laetste dagen van het keizer-
ryk, terdood veroordeeld werd, ten gevolge der
droevige gebeurtenissen waervan de dagbladen
op dit tydslip vol waren.
Kapitein Doineau bekwam eene strafvermin
dering en na eenige jaren gevangenis werd den
oud-arabischen bureeloverste, by besluit van
Napoleon 111, genade geschonken. De kapitein
begaf zich alsdan naer Nizza, waer hy zeer af
gezonderd leefde.
De ontsnapping van den gewezen maerschalk
waeraen hy, naer men zegt, zou deel genomen
hebben, zal op nieuw, van dien persoon doen
spreken, die in zynen tyd eene zonderlinge ver-
uiaordheid bezat.
De republiekeinsche drukpers van Frank
ryk is niet tevreden over de benoeming der
prefekten, zooals die door het gouvernement
gedaen is.LeFrancais een ministerieel dagblad,
heeft zelve de taek opgenomen de kritieken te
voorspellen, welke hieruit zullen voortspruiten,
maer eindigt zyn artikel met de volgende be
merking:
De voorwaerdenvande tegenwoordige uit-
(i)
TWEEDE DEEL.
IX.
Xe Aelst.
(90® VERVOLG.)
T)e zoek van Parré was gouw afgewerkt. Lippe
eisohle de bescherming der bende tegen de Dicraerts,
voor hem en voor de zynen ten eeuwigen dage. bal
kostte hem een schoon sommetje gclds. Hy knorde
wel wat en vloekte, maer hy liet toch de kronen
schieten: zyn bloedige haet maekle hem mild. Iels
nogtans eischle hy op den hoop, te weten: de bende
zou inbreken by de Dieracrls, al waer 't van morgen
af; er al rooven en stelen wat in huis was en de rest
van den boel in brand steken..,.
Jan sloeg top, ontving de beurs en beloofde al wat
Lippe vroeg. En daerop mogt Lippe naer huis trekken.
En wy, vroeg Ysenbaert, waer gaen Wy benen?
Jan keek Parré achterna, en toen deze verre genoeg
de baen op was, steeg hy af. Ily knoopte de slygbeu-
gels gekruist op den rug van zyn peerd, gaf het ecnen
ruwen slomp en hel beest vloog vooruit regl naer
den Dries en den Pollepel om uit te komen op Steen
huyse.
Nullelooze last, sprak Jan; de ruin mogt den
ruiter verraden.
De makkers vroegen uitlegging.
Bliksems, lachte Jan, 't was zeer eenvoudig! Ik
verliet de Sclior te voet. In lyds myne groetenis wil
lende brengen by de makkers van 't Brekelbosch,
werkte ik fel mei de heenen. Dezen noen stond ik op
Valkenberg, juist op de zeilde plaets als nu. Ik voelde
my zeer vermoeid en vond geen kans meer om voor
den nacht het woud le bereiken: nogtans ik moest er
zyn. Had ik nu, dacht ik, de looverbolten van 't ventje
dat eiken slap zes mylen doel, of had ik ten minste
een peerd!..., Daerop zie ik in de verte komen aenge-
rend zekeren pachter di'en ik kende: het was Joost
Waeterloos en hy woont dezen kant Steenhuyse. Go-
(1) Eigendom der Gazette van Aelst.
voerende magt zyn zoodanig geschikt, dat deze
vastberadenheid noodzakelyk is en indien het
gouvernement het ongeluk moest hebbeff hier
van af te wyken, zouden hieruit de betreurens-
weerdigste*gevolgen ontstacn. liet gouverne
ment is, in de bestaendé omstandigheden, ge
dwongen eene ferme en onplooibare politiek
Van tegenstand te volgen. Dal de volmagt van
maerschalk Mac-Mahon zooals zy door de wet
van 20 november 1873 geslicht is, versterkt,
bevestigd, verzekerd worde door defensieve en
konservatieve instellingen, en zoodra dit ge
schied is, kan aen het gouvernement den raed
gegeven worden eenfverzoenende enverdraeg-
zame politiek in te huldigen. Tot zoolang dit
niet verkregen is, blyl't eene ferm onbuigzame
politiek noodig, die op geen punt een aenval
tegen de Nationale Vergadering, noch. tegen
maerschalk Mac-Mahon duldt.
Er zyn eenige dagbladen der oppositie die
beweerd hebben dat de president de uitvoerende
magt, gedurende zyne reis door een deel van
Frankryk, moet verklaerd hebben, dat hy, na
de parlementaire vakantie, zelf zou aendringen
in den schoot der Nationale Vergadering, op de
geheele vernieuwing van dit lichaem. De Presse
weerspreekt echter op de doorslaendste wys
deze bewering der drukpers, en zegt dal maer
schalk Mac-Mahon niets gezegd heeft wat van
aerdis hieruit die gevolgtrekking op te maken.
- Het schynt dat er door het fransch minis
terievan mariene, de krachtdadigste maetregels
zullen genomen worden om in de Chineesche
zee de zeeroovery te doen eindigen. Ondanks
de poogingen der fransche kruisers en hunne
gedurige waekzaemheid, worden er byna dage
lyks nieuwe misdaden bedreven, en hebben er
de stoutste aenslagcn plaets tegen de vreedzame
koopvaerdyschepen
Paryschc Statistiek. Men beeft weieens gezegd,
dat Parys geheel Frankryk in ininiatuer is. Alles vindt
men daèr véreenigd, de meest uileenloopende bcdry-
vcn, de landbouw zelf is dacr vertegenwoordigd,
want op de grenzen der fortificatiën treft men 188
pachters en lol grondeigenaars aen, die van de op
brengst hunner lauderyen leven.
Te Parys volgt men het voorbeeld der byün, wal
de verdeeling van hel werk betreft. Voor een mes,
een eenvoudig zakmes, is de samenwerking van niet
minder dan negen verschillende persoonen noodig:
vyf voor den kling en vier voor hel hecht. Er zyn te
Parys niet minder dan 16 fabrieken, uitsluitend voor
de vervaerdiging van kunstoogen bestemd.
De handel te Parys voedt op het oogenblik 402,232
menschen; 202,634 mannen en 192,598 vrouwen. Tc
Parys kan men alles koopen en verkoopen. De 5952
voddenrapers, die in deze stad worden gevonden,
houden er eene eigene beurs op na, waer oude cou
ranten, lorren en gebroken glaswerk wordt ter markt
gebragt. Niet minder dan zeven huizen zyn er, die in
postzegels handel dryven, en met de geheele wereld
in betrekking staen.
Er zyn 1878 letterkundigen, die van hunnen letter
kundigen arbeid leven moeten. Met hun 1878 houden
zy er niet meer dan 808 dienstboden op na, maer zy
onderhouden 2258 ouders en bloedverwanten.
zwind leg ik my plat en plak het oor tegen den grond....
Pachter Joost was genaderdik doe hem teeken en hy
slael. Hoe het kanon dondert! sprak ik. Welk
kanon? Hel fransch kanon.—Waer? Rond Oude-
naerde. Onmogelykj. de franschen liggen op de
Macs. Hoor zeil.... Joost was nieuwsgierig. Hy
kwam by en legde hel oor legen den grond, hel aen-
ziehl van de baen gekeerd; zoodat de goede man geens
zins bemerkte dat zyn peerd reeds bezeten was....
'k Zal 'l u weerbrengen dezen avond, riep ik!
En Waeterloos liep u achterna....
-Ja, peerdeloos.
En T was te lael!
En ik stond in tyds voor'l Brekelbosch!.... Daer
hoorde ik veel gelier en dreigend geschreeuw. Zy zyn
zoo vroeg aen T vechtendacht ik; en ik wou hel op
myn gemak eens afzien. Dan, opdat niemand my kon
voelen aenkomen, bond ik de hoeven van '1 peerd met
verdroogd gras in, en ik hoorde al wat er omging: en
ik sprong juist in lyds by om het mes van Tineke af te
keeren v;an Collenier's borst.
En nu, vroegTaviel, waeromdienschooncndraver
niet behouden De duivel helpe u aeneenen anderen.
Ik had beloofd hem weer le geven, cn een man
als ik moet van zyn woord zyn.
Simon en Faviel lachten den kapitein vierkant uil
Waerom niet liever, schertste Simon, hel peerd
by den toom geleid, hel eigenhandig besteld aen
Waeterloos en den hoed in d'hand, den man gaen ber
danken? Dat ware eens echt riddcrlyk geweest.
Waeterloos is te nieuwsgierig, antwoordde Jan.
Hy wou weten waer hel kanon donderde; maer liever
toch zou hy den pcerdendicl' ontmoeten die hein dezen
noen verschalkte, 'k Wed dal hy tegenwoordig voor
zyn deur slact met zyn knechten om den kwant eens
duchtig op den rug le donderen. Hy zal lang wachten
het beest kent den weg van zynen stal, en.... myn
gegeven woord blyffiueer.
De twee luitenanten schokten de schouders.
Van hier, hernam Jan, vertrekken wy naer de
Schor. Daer geef ik den bacs zyn plunje weer....
Allyd 't zelfde, spotte Simon; houden is houden
en krygen is de kunst.
Onderdo geneesheeren lelt menallopathen, hommo-
laihcn eo-ihydrolheropalhen. Gepatenteerde genees-
iccrcn zyn er 1726, dat is dus ongeveer 1 yoor elke
1000 zielen.
Behalve deze gorcgelde troepen is er een tal van
ongeregelde troepen; een honderdtal somnambules
zyn er, wier hulp ieder kan inroepen, die zyn hond
verloren heelt, en eene menigte kaertenlegslers wordt
er gevonden. By deze hielsle dames kan men zich
abonneeren. Tegen betaling van een frank per maend,
mag men elke week eenmael komen om zich de kacrl
te laten leggen. Deze operatie duerl een kwartier,
hoogstens tien minuten.
Hel leger der ambtenaren is 32,939 persoonen
sterk. Ambtenaer worden is een in Frankryk inheem-
sclie ziekte.
In Parys wordt veel gewerkt. Zoo men weet, dal
er 300,000 leegloopers op slrael zwerven, zou men
meunen dal niemand iets uitvoerde; doch wanneer
men met den kreupelen duivel van Lesage de daken
an de huizen kon ligten, zou men spoedig tot eene
;ansch ahdere opvatting worden bekeerd.
Er wowll te Parys veel minder gedronken dan te
Londen. Niettemin zyn in eerstgenoemde stad 25,000
wynhuize'u, en treft men er 7226 billards aen. Deze
noodlottige inrichtingen zyn? van den morgen tolden
avond vol en worden vooral door werklieden bezocht.
De werklieden verkeeren in den treurigen waen, dal
het voor de gezondheid hoogst noodig is, om,eer men
aen hel werk gaet, een pierenverschrikkerlje le
nemen (luer le ver;) een volksbygeloof, dat tol in de
eerste helft der 16e eeuw wordt aangetroffen.
Er zyn te Parys niet minder dan 200,000 personen,
die des morgens opstaen, niet wetende hoe zy aen
een middagmaal zullen komen. Zy leven, maer niemand
woel eigenlyk hoe. Welk eene taek voor de politie om
dit steeds aengroeiende leger in bedwang le houden,
dat elk jaer vermeerdert door dal gansehe zwermen
jaerlyks op Parys neervallen, en het cyler der bevol
king zoodoende wordi verhoogd. Hel verschrikkelyk
eyfer dezer recruten voor allerlei misdaden le verla
gen, daerloe is gccnc politie in stael.
HDAAJE.
De politieke lydingen zyn schaers en devoor-
vnllen fn Spanje alleen, zyn byna alles wat et-
op politiek terrein gebeurt, alhoewel die nog
weinig geloof verdienen, zooals zy door den
telegrael worden meegedeeld. Voorloopige ge
loofsbrieven worden tussclien de verschillende
kabinetten en het gouvernement van maerschalk
Serrano gewisseld, zoodat de receptie der ge-
akkreditefèrde diplomaten, behalve in Rusland,
kortelings kan plaets hebben.
Volgens de Nord was de volgorde, in welke
de verschillende mogendheden, die besloten
het gouvernement van maerschalk Serrano te
erkennen, hunne bytreding aen M. Ulloa, minis
tervan buitenlansche zaken te Madrid beloofden,
aldus: de eerste erkenning kwam van Duitsch-
land, de tweede erkenning van Engeland, de
derde van Frankryk, dan volgde Italië, daerna
Portugal en eindelyk Oosteuryk-Hongarië. De
kleine mogendheden, als Denemark, België,
Zweden en Noorwegen enz. worden niet opge
somd.
Waerschynlyk zal die erkenning in denzelfden
zin hebben plaets gehad, als de geloofsbrieven
luiden der gevolmachtigden van Spanje by de
vreemde hoven. Deze beginnen metdezinsnede:
In naem der spaensche natie, liet hoofd der
uitvoerende magt van de republiek, enz. Dat
beteekent volgens onze uitlegging, in andere
woorden: In naem der diktatuer van maer
schalk Serrano, gerugsteund door de degens
van de generaels van 3 jauuary 1874, of in naem
van hel gouvernement des sabels.
De Liberté, die volstrekt niet Carlist gezind
is, brengt als volgt hulde aen don Corlos
Op het oogenblik dat de europesche mogend
heden aerzelen, om het gouvernement van maer
schalk Serrano, uit eeneStaets-aenslag onlstaen,
te erkennen, op het oogenblik, dat het kabinet
van Madrid weigert de Cortes byeen te roepen,
ten einde aen dit feitelyk gouvernement eene
bekrachtigingen een gezag te geven, die het tot
heden miste, heeft don Carlos een besluit getee-
kend, waerby de vertegenwoordigers der dis-
trikten van de provincie Alava tegen den 31 au
gusty worden byeen geroepen tot het kiezen an
eene algemeene deputatie en een byzondere
junta, overeenkomstig de fueros. De pretendent
kan geen gelukkiger inval hebben. Tot de be-
wooners van Alava te spreken van hunne fueros,
hunne aloude vryheden, is hun juist ter tyd de
hun dierbare tyd en in hel geheugen roepen, toen
men de provinciën van Biskaye, Guipuzcoa en
Alava als zoovele kleine, onafhankelyke repu
blieken beschouwde, die onder de bescherming
der kroon van Castilië waren geplaetst.
Door deze provinciën met Spanje te verceni-
gen,door hunnealoude fueros op te hellen, heb
ben de vorige gouvernementen een voortdurend
konllikt in het leven geroepen, datde pretendent
zich heeft ten nutte gemaekt, door in zekeren
zin een terugkeer naer het verledene te beloven.
Wy weten niet of Don Carlos zyn doel zal be
reiken, of hy om zoo te spreken stap voor stap
eene vertegenwoordiging van het land uit zyne
gekozene zal weten byeen le brengen, maer
tegenover de vyandige houding van den duit-
sclien rykskanselier heelt de genomen maetre-
gel wel een zekere politieke takt en handigheid.
Wy lezen in eene korrespondentie uit
Madrid, gedagtcckend van 26 augusty:
Een telegram, dezen morgend aengekomen
meldt, wel is waer onder alle voorbehouding,
dat het garnizoen van Puycerda, tot bet uiterste
gebragt, en na verscheidene aenvallen afgeweerd
te hebben, eindelyk zou gevraegd hebben om
zich over te geven. Deze nieuwe neêrlaeg der
republiekeinen verdient echter bevestiging, te
meer daer eene hulpkolom ter ontzetting dezer
stad is gezonden, welke zou moeten tegenge
houden zyn door de Carlislen, ofwel door eenig
onverwacht toeval.
In het ministerie van oorlog zegt men dat
Zabala bevel heeft gegeven oinde ontzetting van
Puycerda en de herinnemingvanSeo de Urgel
gelyktydig te bewerken. Deze twee operatiën
zouden inderdaed, byna te gelykertyd kunnen
Zoo is 'l, bevestigde Faviel. De nieuwe luitenant
dorst er zelfs byvoegen: Kapitein gy zyl 'ne snul
Gelukkig voor hem, was de kapitein juist op dees
oogenblik vari goede luim. Hy vergenoegde zich met
op minachligen toon te antwoordden
Wal men al moet hooren van dieven en slecht
volk!
Jan wist, by hooren verhalen, dal Cartouche nooit
zyn gegeven woord le kort kwam; en Cartouche zou
hy evenaren, ja, overtreffen!!... Wie,nopens dat punt,
anders dachten dan hy, sehold hy uit voor dieven en
slecht volk.... bic dieven eu dat slecht volk hadden,
wel is waer, hem kunnen antwoorden: En gy? Maer
dat ware wal al le stout gesproken geweest, want
Jan hield aen zyn weerdigheid eu had felle vuisten.
Nogtans het is te vreezen, dat meester Jan, in zyne
dolle verwaendheid, den paryschen held zoo verre
zal overtreffen dal by sleehls deszelfs caricatucr zal
daerslellen, en hy zal sterven gclyk Tineke hem heeft
gedoopt, als Boeren-Carlouche!
En om u le looncn, sprak hy lot zyne luitenan
ten, dal ik eorlyk hen in handel en wandel, hier hebt
gy de beurs van Lippe Parré: ik sehenk u elk twee
kronen; ik houdt er zes voor my als kapitein, en
de rest is voor Embo, voor de kas der bende.
En breken wy in hy de Dieracrls?
Zeker ja, en zelfs hy Lippe....
By Lippe?.... Dat toch ware niet eerlyk,kapitein.
Heb ik Lippe beloofd hy hem nieL in le breken?
Neen; maer gyhebt hemde bescherming .beloofd
van de bende, en gy zendt hem de bende op den
hals.
Die iobraek zal gebeuren op de eerlyksle wyze.
Ik ken Lippe; hy zal er willen byzyn wanneer wy de
Dicraerts zullen bestormen, en van dit oogenblik af is
hy verkocht. Laet my begaen: myn plan is getrokken.
En nu, vooruil naer de Schor; daer zullen wy rusten.
Morgen vroeg naer den Paling. Jack Steven zal my
zeggen hoe ik gemakkelyksl op den toren van Aelst
kan geraken,...
Op den toren?.,..
Ik ga myn oud kol bezoeken.
Gy spot?.,..
Dal heb ik my in 't hoofd gestoken en 't moet er
door.
De makkers keurden hevig hel roekeloos bestek af;
maer hunne bemerkingen, hoe gegrond ook, kregen
geen antwoord; Jan slapie vooruit zoo fel hy kon en
de luitenanten hadden moeite hem te volgen: zoo
moesten zy wel zvvygen.
Ten tien ure van den avond stonden zy voor de
Schor en de baes werd opgeklopt.
Jan vroeg logement. De kelderkamer werd in be
schik gebragt en de brigands sliepen gerust in.
De bacs integendeel kon gecu oog meer luiken: hy
sleet dien droef langdurigen naehL met zuchten en
kermenalweer dal gespuis ten mynenlDe bende
onder myn dak!.... Ware de vrouw thuis!....
's Anderendacgs kreeg de bacs zyn plunje terug,
't was toch dat gewonnen; en de kapitein, in boeren-
kleeren, de wapens onder den kiel, zeilde met do
makkers af naer Aspelaer.
Gekomen op Sevecolcn hield hy eensklaps stil, en
wees met den vinger vooruil in de richting van Sraer-
rehbe.
Erkent gy wie ginder aenkoint? vroeg hy.
Die met zynen dry lip, zynen sabel cn zyn geweer?
Een soldaet waerschynlyk.
Hy is soldaet geweest, en nu is hy pretor op
Schendelbeke.
Gryzo Cinlhe, dc veldwachter?
Dezelfde. Ik sla hem nog wat schuldig, cn, ver
mits ik nu toch aen T afrekenen ben mei iedereep,
zullen wy dezen in'l voorbygaon maer meenemen....
Gy, alle hei de baen af; verduikt u. Den mond geslo
ten en deooren open!,...
Let maer loc, hy is niet gemakkelykl
Jan ging den veldwachter te gemoel, groette hem,
en trok voorby, stout en onverschillig.
De veldwachter stond. Jan bemerkte het en stond
ook.
Gryze Cinthe sprakeloos, onderzocht met het oog
den hoer van hoold lol de voelen.
De hoer onderzoclit Cinthe met even slrakken blik
en even tergende nieuwsgierigheid.
Ik ken u, sprak de preter.
