BRIEF
Wij zijn tegen den Godsdienst niet
Wij ztyn ervoor! zingen en roepen ze
dagelijks op alletoonen. Bewijzen, vrien
den In 1882 had te (lent de eerste vrij
denkers begravenis plaats. Anseele, die de
lijkrede deed, verklaarde daarin uitdruk
kelijk Een God is er NIET. In 1882
traden de socialisten de eerste maal op in
de kiezing voor den gemeenteraad; ineene
vergadering der zaal Parnassus, deed den
Voorzitter den laagstelt uitval op Kerken
en Kloosters, op Priesters eu Bisschoppen;
Anseele, die kandidaat was, zegde, dat,
wanneer hij gekozen werd, zijn eerste
werk zou geweest zijn, de nonnen uit de
ziekenhuizen, de broeders uit de weezen-
gestichten doen.... Waarlijk die mannen
zijn tegen den Godsdienst niet!
In 1884 had eene meeting plaats, waarop
Van Beveren het voorzitterschap waarnam
eu verklaarde: Wij, wij schaffen den
Godsdienst af: wij gelooven aan geen en
kelen, zoo min aan die van Romen als aan
dien van do Chineezen, waarop een uitval
volgde op Priesters, Bisschoppen, Kardi
nalen, dat oprecht in regel was, zelfs den
Paus werd niet gespaard. Ziedaar nog al
eenen die tegen den Godsdienst niet was
Door den propagandaclub van Vooruit
is een Vrijdenkersclub gesticht, dat wil
zeggen, een bond, waarin men zich ver-
biudt te leven, te sterven en begraven te
worden ais een HOND; een socialist be
vestigde liet, dat men, om in Vooruit gaarn
■gezien te worden, of i\ la tête te geraken,
sneu moet lid worden van den Vrijdenkers-
club. Er gaat geene week voorbij, of men
ziet vrijdenkers begrafenissende roodeu
hebben doopsel, eerste communie en kerke
lijk huwelijk afgeschaft. Zij houden telken
jaar eerste communie in hun lokaal, waar
de kinderen vergast worden op chocolade
met boterkoeken
De meesterlijke redenaar leest eenige
uittreksels van Vooruit, welke inderdaad,
zooals het reeds opgesomde, bewijzen dat
de socialisten tegen den Godsdienst niet
zijn.
Welnu, vervolgt gezel Huyshauwers,
wy, wij willen niet leven en sterven gelijk
de diereu, maar leven als christene men
leken, sterven met de hoop op onzen God,
met de hoop op een beter eu eeuwig leven!
{Idijmchingen, handgeklap en gejubel).
nu, Vrienden, de zoogezegde
weièÉnansvrienden ontmaskerd. Ziedaar
Trieeden, onze ondervinding waarop wij
ous steunen en waarom wij ze bestrijden.
Gij zult dus allen zondag ter stembus
gaan; gij zult die Godsverzakers eene klop
ping geven, zooals zij er in langen tijd
geene meer gekregen hebben, eene klop-
ging, zooals wil ze Zondag m Gent ook
«ene zullen toedienen! (Toejuichingen).
Men beschuldigt ons nog van verkocht
-t£33|& de rijken, maar 't zijn zij die
dingen doen zooals inde Concordia gebeurt
«iii, die de lafaards, de verkochten zijn.
Men beschuldigt ons dat wij de Werklieden
verachten! De Werklieden verachten!
Bittere spotternij! Liegen om te liegen!
Neen. wij verachten de socialistische
werklieden niet; wij hebben ze liefwe be
minnen ze, omdat zij lijden zooals wij
omdat zij vervolgt en verdrukt worden zoo
als wij, maar wat wij doen: hun beklagen!
en toeroepen met de woorden van onzen
Goddel ij ken Zaligmaker: Komt allen tot
mij, die belast en beladen zijt en ik zal u
verkwikken, u redden, en ude veilige have
der verlossing aanwijzenn Men beschul
digt ons dat wij niets doen voor 't werk
volk! Bewijzen we nogmaals: Wie, wie
bracht het minimum van dagloon te Gent
tot stand? Wie verkreeg eene halve uur
min werken op de Gentsche fabrieken?
Wie haalde verleden winter, 7000 fr. op
voor de werkeloozen?... Altijd de Anti-
Socialisten En wat deed Vooruit? stokken
iu 't wiel steken, ons belasteren en vervol
gen, onze vlag aan flarden scheuren, maar
hijdie jaarlijks 4000 fr. trekt van zijnen
strijdpenning, hij, de gierige brok, gaf
NIETS!
Achtbare Vrienden Kiezers! nog een
woordTracht allen zondag op uwen post
te wezen: past op de naam afroeping en
weest bijtijds, indien het noodig is, op den
rèapel; gij zult met den stempel liet wit
puntje zwart maken, dat aan het hoofd
uwe mannen staat, en zeggen
Nog al 'ne klop
op
De Socialisten hunnen kop.
(Geroep: Ja! Ja! Toejuichingen)
Geheel Vlaanderen moet Zondag infeeste
zynl
Vlaanderen is opgestaan 1
De Roode Vlag moet zwiobten voor on
zen Zwarten Leeuw 1 (Onbeschrijfelijke
blijken van geestdrift).
Vriend Van de Velde zegt dat M. Jan
Bogaert, wever, kandidaat voor de aan
staande kiezing, eenige woorden zeggen
zal.
Bogaert Jan. Gezellen, ik kan niet
mankeeren u ook te bedanken voor de eer
welke gij mij aangedaan hebt, met mij
dezen morgend als kandidaat uit te roe
pen.... Ik beloof u, dat, indien ik gekozen
word, steeds uw vertrouwen zal waardig
blijven, met, immer en altijd te werken en
te klappen voor de rechtvaardigheid, zoo
als het behoort. HandgeklapGij hebt,
bewezen dat gij mij hoogacht; hèwel, 'k
weet dat de socialisten van hunnen kant
ook zeggen dat ik 'nen goeicn jongen hen
en hun vertrouwen verdien; ik twijfel er
dan geen oogenblik aan of deze ook zullen
voor mij stemmen! (Hevige toejuichingen).
Het woord is aan M. Van der Motte,
letterzetter le Geut
Vrienden, laat mij ook toé u geluk te
wenschen met uwe machtige opkomst, in
eene vergadering, waar over uwe duur
baarste belangen, de kiezing en de bespre
king uwer rechten geredekaveld wordt;
het bewijst mij dat ge voornemens zijt u
de zaak ter harte te nemen en dat gij,
werklieden vast besloten hebt, uwen toe
stand, die van vrouw en kinderen, te ver
beteren.
Wat is de Werkrechtersraad? Het is
eene wettige instelling, 't Was slechts in
1793, met het ontstaan dor fransclie revo
lutie, dat men er de noodzakelijkheid van
gevoelde; immers voor dit tijdstip was hij
gansch overbodig, daar overal machtige
ueeringen en gilden bestonden, die in den
schoothunner vereeniging zelve de grieven
van werkman en patroon bespraken eu ver
effenden. De chefs der fransclie revolutie
echter, voorgangers onzer hedendaagsche
socialisten en liberalen hadden alle recht,
alle macht den mindere ontnomen en deze
hoog diep onder het slavenjuk dat op zijue
reeds kromgewerkte schouders loodzwaar
woog; de geschillen tusschen arbeider en
patroon werden zoo menigvuldig, dat de
gewone tribunalen niet meer bij machte
waren die nog langer te bepleiten't was
daarom dat Napoleon I een afzonderlijke
raad instelde, die gedoopt werd met den
naam van Verzoeningsraad.
En wonderde patroons kwamen steeds
overeen, maar met het wervolk was het
gansch anders gesteld. Aan wie was de
schuld daarvan? Gij hebt het reeds allen
geraden: De twistzoekers,dc moedwilligen,
het waren, zooals nu, de socialisten en
liberalen. Dit was voor elk deftig werk
man hoogst te betreuren, maar voor het
socialismus was liet go^dZij toch bevech
ten alle verbetering die in uwen toestand
komen kan; hun programma is LEUGEN;
hunne noodzakelijkheid zijn GRIEVEN,
want waar geene grieven zijn, daar ook is
geen socialismus; hunnen wil is de OM
WENTELING... Daarom bestrijden ze
alle verbetering.
De Spreker leest uittreksels uit socialis
tische schriften (jammer genoeg, te wij d-
loopig om op te nemen); hij toont zijne
aanhoorders, zoo klaar als tweemaal twee
vier is, dat de roode partij niets niet dan
de afschaffing van den Godsdienst en de
vernietiging van alle plichten, dat zij niets
betracht dan een bloedige broederoorlog,
waarvan de sommige bladzijden onzer ge
schiedenis als een akelige getuige op
treedt. Hij verhaalt wat Bebel het duitsch
kamerlid, op 31 December 1881, inden
Rijksdag verklaarde: Wij streven op het
geen men hedendaags het godsdienstig ge
bied noemt, tot de godsverloochening
M. Van der Motte haalt met ontelbare be
wijzen voor den dag van de helsche plan
nen onzer tegenstrevers op bladz. 392, van
Bebels 'boek De Vrouw poogt hij zijne
lezers wijs te maken dat de modder die
langs onze straten ligt, door den tijd vau
jaren eene plant voortbrengt; veel later
nog, een boom; nog veel later, brengt dit
een dier voort en eindelijk, na verloop van
lange, lange jaren brengt dit dier een
MENSCH voort(Luid spotgelach).
(Zou meu niet wel doen met er eens ern
stig aan beginnen te denken dien ezel, die
waarschijnlijk nog moet mensch worden,
in een zothuis op te sluiten? Red.)
Luistert naar hetgene Vooruit schreef in
in liet begin van 1866;u De duivel, schreef
hij, is de eenige fatsoenlijke persoon in de
geheele christene kerkgrooter schavui
ten dat men aartsvaderen noemt, heeft de
zon nooit beschenen.
Weet wel, Vrienden, dat men zonder
Godsdienst rijp is voor de Revolutie... rijp
voor alle slechte neigingen en driftenEen
kopstuk riep het uit: Wij werken voor het
voldoen onzer neigingen; wij, vrije men-
schen, mogen ons niet inloomen, maar
ons voldoen naar hartelust. Om wezen
lijk gelukkig te zijn, moet men begin
nen met zijne driften, DE SLECHTSTE
IIET EERST, te voldoen.
Het Huisgezin schaffen zij af. Men mag
niet meer trouwenhot huwelijk moet we
zen een eenvoudig verdrag tusschen man
eu vrouw, welke hun hoegenaamd tot niets
verbindt. Weg! Weg! roepon ze mot dui-
velsche razernij; Weg, met allen eerbied
voor do heilige banden die ons aan 't Kroost
kluisterenAch gij, Christene Werk
lieden, zoo verbazend in getal, gij zoudt dit
alles moeten aanvaarden en leven als die
ren!? Gij zult afstand doen van uwe kinde
ren en die in handen van oen meêdoogen-
looze staat geven?! Neen. ZOOVERRE zijn
we nietNeen, wij hebben nog eerbied
voor onze gadewij hebben onze kinderen
nog zoo lief als het licht onzer oogenwij,
wij zullen niet- LEVEN ALS DE DIEREN
(Onbeschrijfelijke geestdrift).
Vandaag nog las ik De RoepstemDe
klassenstrijd is eene noodzakelijkheid en
wie dit loochent is een Judas; y Werklie
den, de klassenstrijd is volstrekt geeYie
noodzakelijkheid; de klassenstrijd brengt
geene verbetering in uwen toestand, maar
het brengt de omwenteling teweeg die de
wereld omkeert. Ziedaar wat <le klassen
strijd na zich sleept. Aanhoudend handg).
Ik wil nog een bewijs geven, Vrienden,
van hunne gevoelens nopens onzen duur
baren Godsdienst: In 1877 op oen landdag,
te Gent, drukte zich een socialist volgen-
derwijze uit't Zal ons vermaak zijn den
doodstrijd der priesters te zien.Neergewor
pen in de goten der straten, zullen zij van
honger sterven, langzaam verschrikkelijk,
en dat voor onze oogen. Daar zal onze
wraak zijn! En voor het genot van deze
wraak, voor eene enkele flessche Bordeau-
wijn, verkoopen wij geern onze plaatsin
den hemel. Wat zeg ik? Den hemel? De
zen willen wij nietWat wij vragen is de
hel, met al de wellusten die haar vooraf-
gaau. Den hemel laten wij aan den God
der papen eu aan hunne arme zaligen.
Een blad der roode partij schrijft dat,
moesten zij meester worden, het er schrik-
kelijkerzou toegaan dan met de Parijsche
commune; u wij zouden meer dan 70,000
papen en burgers door den kop schieten,
en dit zonder genade, met de grootste
kalmte, totdat dit VERVLOEKT RAS
VAN PRIESTERS gansch weggevaagd is.
Dit zal onze wraak zijn
Te Gent hebben ze gezegdDe Kiezing
voor den Werkrechtersraad zal eene kie
zing zijn voor persoonen, eene kiezing voor
de omwenteling; hetzelfde doen zij hier te
Aalst. Kiest gij dus voor liberalen, socia
listen of anarchisten, gij zult er de schrik
kelijke gevolgen van dragen, maar kiest
gij voor de Christenen, voor het goede,
voor de Anti-Socialisten, gij zult uw ge
weten gerust gesteld en een plicht voor
Kerk en Vaderland vervult hebben.
Ja, gij zult voor Anti-Socialisten stem
men en gij zult u in het vervolg met hen
VEREENIGEN. Dit is uwe plicht. God
zegde tot den eersten menschIn het zweet
uws aanschijns zult gij uw brood etenmaar
hij heeft niet gezegdGIJ ZULT AL
WERKENDE HONGER LIJDEN. Het
is uwe plicht te strijden en te zorgen opdat
gij met vrouw eu kinderen kunt leven het
is uw plicht te zorgen dat uwe kinderen
wel gevoed, wel gekleed kunnen gaan, dat
die kinderen ten minste eenige jaren de
school kunnen bijwonen en dat uwe vrouw
uit de fabriek verdwijne om in haar huis
gezin te blijven en haar man eenen ge
noeglijken tehuis te verschaffen. Ge ziet
het, Werklieden, wat groote plichten gij
jegens u zelve en uw huisgezin te vervullen
hebt en hierom roep ik u nogmaals toe
Vereenigtu! Vereenigt u
Wij zijn geschapen voor 't Werk, maar
wij willen wat ons toekomt! (Daverend
handgeklap). Velen verwijten ons dat wij
kristene
socialisten
zijn. Ja,wij
zijn socialis
ten, zoo als
onzen H.
Vader Paus
Loo XIII.
Zoo willen
en zullen
wij socialis
ten blijven,
want wij
zijn in goed
gezelschap.
Bestrijden wij dus het Socialismus, Vrien
den, niet voor de personen, maar voor de
verbetering van u en uwe strijdmakkers...
Niemand mag ten achteren blijven; elk
zal meewerken voor zooveel het in zijne
macht bestaat. De goede werklieden zijn
het grootste in getal, MAAR 't is zondag
DAT ZE MOETEN OPKOMEN
Zondag zal het blijken dat Vlaanderen
niet verbasterd is, dat Vlaanderen niet
Socialist is
Aalst zal niet ten achteren blijven
l)e roode vlag zal zwichten voor onzen
Zwarten Leeow!
(Donderende toejuichingen).
Tot slot dankt M. A. Van de Velde bei
de Sprekers voor hunne meesterlijke aan
spraken, en verzekerde hun dat net pro
gramma der Gentsche Anti-socialisten ook
het hunne was.
Heer Opsteller,
Als werkman, neem ik de vrijheid ook
eens de pen inde hand te nemen om eenige
woorden tot de Kiezers van Aalst te rich
ten, en verzoek UEd. zoo goed te willen
zijn in uw geëerd blad dezelve op te ne
men.
Werklieden van Aalst, slechts nogecnige
dagen scheiden ons van de Kiezing voor
den Werkrechtersraad, en daarom is het
zeer noodzakelijk aan onze plicht te den
ken, welke wij toekomenden zondag te
vervullen hebben Gij hebt misschien reeds
zoogoed of ik sedert jaren de werden en
daden nagezien van de Katholieken, Anti-
Socialisten, Liberalen en Anarchisten, en
gij zult met mij moeten bekennen, als dat
dit verschil zeer groot zal zijn. Hoeveel
weldaden hebben wij reeds niet te danken
aan de Katholieken en Anti-Socialisten?
Deze laatste pas twee jaren gesticht en
hoe talrijk zijn niet reeds hare weldaden,
waarvan ik er hier eenige wil aanhalen?
Het zal u werklieden nog wel herinneren
de werkstakingen op den Tragel uitgelokt
door de roode mutsen, of liever door die on
gelukkige verdwaalde jongelieden,gansch
verhit door de ophitsingen van eenige
woelmakers die niets anders in het zicht
hadden dan zich daardoor in het oog te
doen springen, en wat was er het gevolg
van, gansch de fabriek moest stilvallen,
en hoe vele onschuldige wierden er niet
door getroffen en tevens broodeloos gesteld!
Gelukkiglijk was den Bond der Anti-Socia
listen daar, die, zoo als iu alle werkstakin
gen hare leden krachtig ondersteunde.
Waren het niet de Anti-Socialisten die
bij bet stilvallen der Fabriek Van der
Smissen, de eerste op de bres sprongen eu
alles in het werk stelden om hunne leden
en andere werklieden te bevrijden van het
zoo akelig schim: den hongeren de ellende.
Zijn het niet de Katholieken en Anti-So
cialisten die reeds zoovele van die onge
lukkige werklieden werk verschaften? Is
het niet door hun dat men reeds zoovele
misbruiken in sommige werkhuizen heeft
doen ophouden.
Slagen wij nu een oogenblik onze aan
dacht op de werken der liberalen en socia
listen; putten wij eens ons geheugen uit,
om do uaden, het voordeel ons door die
zoogezegde Volksvrienden verschaft aan te
halen, en wat moeten wij dan zeggen, na
te vergeefs gezocht te hebben: NIETS
DAN HAAT, NIJD EN TWEEDRACHT
onder het Werkvolk gesticht, hun opge-
hits tegen al wat goed was. Een klein voor
beeld daarvanEr was spraak van verzoe
ning tusschen het werkvolk, en wat riep
er een van die zoogezegde Volksvrienden
daar tegenwoordig, op dat hij niets anders
zocht dan op die ongelukkige werklieden,
welke hij reeds zoo dikwijls op de teenen
heeft getrapt, hunne schouders te klim
men en zoo eenen zetel te bekomen, het
zij in Gemeente, Provincie of in de Ka-
mers(!) Ziehier letterlijk woorden: Hei
zijn lafaards diegene welke onder een ander
loopen om te strijden, en zijn eigen vaandel
te verloochenen. Ziedaar de Volkvrienden,
en overweegt wel het verschil en gij zult
zeggen: NEEN! Nooit zal ik mijne stem
geven aan zulke Volksverdrukkers! NEEN,
nooit zal ik mijne stem geven aan mannen
die zich uitgeven voor verdedigers van den
werkman, zoo als er op hunne lijsten
staan, die met schoone woorden beloven
van uwe rechten te verdedigen en zelfs be
weren dat het eene grootste plicht is.
Maar laat mij daarop nog iets bij voegen.
Zij spreken van plichten, en dien man zelf
verliest die uit het oog; neen HIJ kent
geene plichten want anders zou hij de
Heilige plicht niet verzuimen, die men
schuldig is aan zijn ouders eu eer hij daar
nog van rept van plichten, hij eerst de
zijne zou vervullen en niet zijnen
'ouden vader laten honger lij den
Stemmen wij dus zondag toekomende
voor de ware vrienden van den Werkman!
Mannen die ervaren zijn in hun vak, en
die dus met kennis en met volle rechtvaar
digheid uwe belangen zullen voorstaan in
den Werkrechtersraad!
Dus allen op om den zegenpraal aan die
Vrienden te verzekeren, want het zou
voorzeker laf zijn, moest meu ten achteren
blijven, en den zege aan de vijanden van
Kerk Staat te vergemakkelijken!
Een Werkman.
