DIRK MARTENS
Socialismus.
Wijze Raadgevingen.
Kerkelijk Nieuws.
Een en ander.
Korte Levensschets
Yerschillend Nieuws.
Mgr. Doutreloux, bisschop van Luik
heeft eenen herderlij ken brief afgekondigd,
waarin vele nuttige raadgevingen voorko
men en die ernstig belang oplevert voor
deze die zich met de maatschappelijke
kwestie bezig houden.
Uit dit merkwaardig schrift,knippen wij
het volgende:
Het ware voorzeker roekeloos, zegt
Mgr Doutreloux. de weergeving der woor
den van den Paus (in zijne encycliek Re-
mm Novarumvoor te stellen als eene
buitensporige taal of eene ophitsing dei-
kwade driften; doch, van een anderen
kant, ware het afwijken van de wijsheid,
elk oogenblik aan de werklieden de kracht
dadige uitdrukkingen te herhalen, waar
door den H. Vader zekere misbruiken
heeft moeten brandmerkenhet ware af
wijken van de waarheid, algemeen te ma
ken wat in het gedacht van den Paus niet
moet algemeen gemaakt worden, of in te
krimpen wat eene algemeene bedoeling
heeft; voor te stellen als stipte, rechten,
wat hij enkel vereischt van de billijkheid
of van de liefdadigheid, of in lieidadig-
heidsplicht te veranderen wat een plicht
van rechtveerdigheid is. Het ware een
nisslag van denzelfden aard begaan, in
dien men, wanneer men aan de werklie
den van hunne rechten spreekt, hun ins
gelijks niet spiak van hunne plichten; in
dien men hun uitsluitend toonde wat er ge
brekkig is in hunnen toestand, zonder ook
hunne aandacht te roepen op hetgeen er
gedaan geweest is voor de verbetering van
hun lotbij voorbeeld, indien men hun
niet liet weten dat bij zekere bazen welda
dige instellingen wijzigen wat bij anderen
nog kan te wenschen latenindien, met te
handelen over de wetten, nog te maken
ten gunste der werklieden, men niet sprak
van de reeds gemaakte wetten en van het
klaarblijkend verlangen onzer wetgevende
Kamers om nog verder te gaan op dien
weg.
Men mag de werklieden aanzetten om
middelen te zoeken,ten einde hunnen toe
stand te verbeteren; doch men moet dit
derwijze doen, dat zij hunne eischen doen
gelden met kalmte, in orde en vrede, zon
der de moeilijkheden te ontkennen, welke
de bazen te overwinnen hebben, moeilijk
heden eigen aan de in te voeren verande
ringen, moeilijkheden voortspruitende uit
deu toestand der zaken, enz. Verlichten,
onderwijzen, leiden wij onze werklieden,
helpen wij hen zoo goed mogelijk om de
rechtmatige en mogelijke verbeteringen in
hun lot te bekomendoch houden wij eene
niet min bezorgde en niet min liefdadige
rekening van de rechtmatige belangen en
van de moeilijkheden der bazen.
Mh innen eenige weken liggen wij aan
JtJ d' Eerste Communie. Heden Zondag,
JO;Evangelie: Het woord Gons vf.j«;k-
LEKEN BIJ HET ZAAD. Muuildag
feestdag van den H. Fraaciscus de Sales,
bisschop van Zwitserland; dijnsdag, 11.
Aldegondis, patroonersse van Mespelare.
Temsche, enz.; woeusdag, H. Petrus van
Nola; donderdag, II. Ignatius, bisschop;
vrijdag,' O. L. Vrouw Lichtmis afgestelde
Heiligdag en zaterdag, H. Blasius, bis
schop en martelaar. In de Sint Mar-
tenskerkis men'ievêrig aan 't leeren oe-
ner nieuwe Mis van Gounod't orkest der
hoofdkerk is tegenwoordig onder alle op
zichten redelijk welliet meesterstuk
wordt in 't kort ojigevoerd en 't is met den
meesten lof dat men in den muzikalen we
reld van het Offertorium spreektKerk
muziek kan nooit te schoon zijn. In de
St-Josephkerk is het eene jonge zangmaat
schappij, met name St. Jozefkring die ha
re kloeke jongelingstemmen door de ge
welven der schoone parochiekerk doet drui
neu. Wij zullen in 't kort eens belang
rijke wetenswaardigheden mede deeien
over de Sint-Martenskerk onzer stad hoe
zij moest geweest zijn, om voltrokken te
wezen eu wat de reden was dat men moest
staken zonder dat zou onze kerk een dei-
grootste en schoons! e der wereld geweest
zijn; het tegenwoordig koor is een mees
terstuk van bouwtrant, dat alleen is vol
tooid geworden en min of meer zijne oor
spronkelijkheid heeft behouden.
A propos van influenza, men heelde
zich niet in dat het eene ziekte is die pas
een paar jaren bekendis. Wij lezen
Op 2 Juli 1782, was de fakulteit van
geneeskunde der hoogschool van Leuven
vergaderd, om eene hoogst belangrijke bes-
slissing te nemen. Het geleerde korps had
bestadigd, dat van in 1729 eene nieuwe
ziekte tusschen het volk was verspreid ge
worden, en het wilde den aard daarvan,
alsmede tot genezing strekkende middelen
opsporen.
De doktors van het land, inzonderheid
de bekwame vakmannen van Antwerpen,
kwamen overeen om te beslissen, dat de
nieuwe ziekte van 1729, niet anders was
noch kon zijn, dan de Russische ziekte of te
influencie.
Daar Holloway, de patroon der pillen
draaiers, nog niet geboren was, moest men
wel zijne toevlucht tot andere geneesmid
delen nemen.
De dokters beveel den dus aan limo
nade zonder wijn, wei van melk, aftreksel
van vlierbeziën eene lichte purgatie met
rhubarber of eau de Vienne verder werd
den lijder ten sterkste aanbevolen zich
niet bloot stellen aan scherpe avond-of
morgendlucht.
Wilt gij voor uw drukwerk in volle ver
trouwen gediend zijn, wendt u dan tot de
drukkerij der Gazette van Aclst.
DE VASTEN Daar de gezondheids
toestand op verscheidene plaatsen van ons
land te wenschen laat, hebben HH. Hoog
waardigheden de bisschoppen besloten dit
jaar het vleescheten toe te laten op al de
dagen van den Vasten, behalve den vrij
dag van elke week, op Asschewoensdag, op
denwoensdag en den zaterdag van Quater
temper (14 en 17 Febrari) en op den zater
dag der soede wppk
VAILLANT.
De beruchte Anarchist, die in de Fian-
sche Kamer eene dynamietkardoes wierp,
waarbij verscheidene Kamerleden erg ge
wond werden, was door de Rechtbank van
Eersten aanleg van Parijs ter dood veroor
deeld.
In het eerst wilde hij tegen de uitspraak
niet in verbreking gaan, doch op aandrin
gen van hooge ambtenaars kwam donder
dag de voorziening voor het Hof van kas-
satie; deze echter heeft het beroep verwor
pen.
VAN
Vervolg.
Ten slotte dezer kleine levenschets wil
ik hier, naar Prudens Van Duyse, kort-
bondig bijvoegen hoe men er in slaagde
Diederik Martens een standbeeld te plaat
sen. Het weze eene geringe hulde aan de
menigvuldige Aalstenaars en Vlamingen
die er toe medewrochten.
De commissie tot het oprichten van het
standbeeld had de medewerking der pro
vincie ingeroepen. Dit verzoek werd dan
ook in de zitting van 13 Juli 1849 voorge
dragen. Een waardige Aalstenaar en Belg
den heer Evit, was de tolk der bespre
king en bood moedig het hoofd voor tal
van tegensprekers, waarvan sommigen de
onbeschaamdheid zoover durfden drijven
de echtheid te betwijfelen van 's Drukkers
invoering. Zekere heer Doktoor an
der Donckt, verklaarde daarbij met uit
gestoken hand n dat hi] in t algemeen de
standbeelden verfoeit, ten prijzc aan addi-
tioncele centiemen opgericht, en als oud
klassiek dokter, wou hij dat de aarde
licht blijve voor DIEDERIK MARI ENS
Kort maar veel beteekend was het ant
woord van deu heer De Jaeger, gouverneur
die bewees hoe belangrijk het was vernuft
en talent aan te sporen, met deze beide
op vaderlandsche gedenkteekens van groo-
te mannen te wijzen. Heer Jacquemyns
voegde erbij dat hij geenszins den roem van
den Aalstenaar betwijfelde, vermits deze
aan den schok van vier eeuwen had weten
te weerstaan. Daarenboven, vervolgde de
spreker, de heer an der Donckt ont\ ange
van mij de stellige verzekering dat de aar
de MARTENS alleszins licht zal zijn en
blijven.
De eerwaarde heer Van Iscghem,prelect
van 't Jezuitencollegie onzer stad, bewees
dat den grooten boekdrukker eene onbe
grensde genegenheid toedroeg om na
't volledige werk van De Gaud een door
slaande gewicht inde waagschaal der druk-
kunstcretiek to leggen, schreef die geleer
de de in 1852 verschenen Biographie de
Thierry Martens d'Alost, premier imprimeur
de la Belgiqueavec la bibliographic de ses
editions.
De Gand bracht den eersten steen van
DIRK MARTENS gedenkteeken tot stand,
de heer adv. De Smet legde dien ter plaat
se waar hij moest liegen de eerw. heer
Van Iskguem heeft dien niet alleen in vast
oiinent gelegd, maar er nog menigen ande
ren ster n bijge\oegd.
Het standbeeld, een der schoonste van
België, in gotischen stijl, werd op de groo-
te Markt den l> Juli löóli plechtig onthuld
onder het toezicht van Z. K. H. Prins
betfpold, thans kouingder Belgen. Op het
voetstuk in blauw arduin, met witte mar
meren platen versierd, leest men
Kant der Kerkstraat
Ter eere van
DIRK MARTENS.
van Aelst, welke
<le eerste Belgieland begiftigde
met de boekdrukkunst,
opvolgendlijk werkhuizen inriclitende
in zijne geboortestad, te Antwerpen
en te Leuven, en die,
niet alleenlijk door zijne latijnsche,
greeksche, hebreeuwsche en in
anderlei gedrukte uitgaven, maar ook
door zijne geschriften en onderwijzing
ter hoogschool van Leuven,
eenen eeuwigdu renden roem verdiende
heeft de stadraed en de bevolking
van Aelst dees standbeeld opgericht
met de penningen van den Staat
en van de bijzouderen.
MDCCCYI,
Kant der wacht van Policie
Onder de regecring van
LEOPOLD
Koning der Belgen,
P. De Decker, minister van hel inwendige
E. I)e aether,gouverneur der Provincie;
G. DeGhcest, burgermeester
Schepenen
C. De Witte, J. De Craecker-Notte.
Leden van den Stadsraed
E. Van den Herreweghe. C. Cumont-De
Clerck. J. IJevens J. Van Assche. P. J.
C laus. F. Gheeraerts. J. Govaert. F. Van
der Smissen. E. De Smet. J. B. De Windt
E. Callebaut. 11. De Ryck, Secretaris.
Leden der Commissie
tot uitvoering dezes standbeelds
Ch. Rogier,eerevoorzitter
A. B. Brnnoau, voorzitter
P. J. De Smedt, ondervoorzitter;
G. Cumont-De Clerq. C. Do Witte.T. Dom-
morJ. P. F. Ciiyt, secretaris. P. Impcns,
J. Jou ret. CH. De Moor. A. F. Van Ise-
0'hem. S. J. levensbeschrijver. G. De os,
onder-Secretaris. J. Van Achter, tresorier.
Kant van hel oud Stadhuis
0
THEODO
eccu
SACRA
I
MARTIN
debat
ANCORA
Aalst, 23 Januari 1894.
Heer opsteller.
Ik neem de eerbiedige vrijheid u dit
schrijven te zenden en verzoek u zoo goed
te willen zijn hetzelve in uw geërd blad
optenemen. Als lezer van De Gazette van
Aelst beken ik rondweg dat gij uw Pro
gramma volgt en uitvoert op de stiptste
wijze en uwe artikels tegen het zoo ver
derfelijk Socialismus voorzeker veel goeds
en nuttigs den Werkenden man berokke
nen.
Thans zij het mij toegelaten u ook eens
een en ander over die sekte, eilaas, nog
niet genoeg naar waarde ontmaskerd, te
schrijven. Van over jaren boft liet Socia
lismus op hare trouwe. Broederliefde elk
weldenkend mensch weet dat zij het eer
ste nooit in praktijk stelden en wat het
tweede aangaat, dat zij zelfs niet weten
wat Broederliefde is. Dit wil ik eens klaar
doen zien.
Is het wel noodig over het eerste punt
uitte wijdeu of in bijzonderheden te tre
den Ik geloof het niet. Immers, wij avc-
ten wat zij gedaan hebben en nog zullen
doen voor hunne slachtoffers... Van hun
ontstaan af, hielden zij voor leus
Luister naar onze woorden, maar
ZIE NIET NAAR ONZE DADEN.
Deze week hebben zij aan de heeren fa
briekanten onzer stad eenen omzendbrief
gestuurdOm opslagvoor hun werkvolk
te vragen, wellicht V... Ge zijt er Avel meê.
't Was om op Vastenavond-dijnsdag 't volk
te doen werken en hun den Eersten Meidag
te laten verletten, voorgevende dat ze
voornemens waren de baldadigheden van
die dagen te beteugelen Men ziet van
hier hoe de heeren patroons die papier-
kens zullen ontvangen hebben.
Een raad aan die hervormers Zie maar
toe, mannekens, dat gij zelf het u ten
plichte rekent vaii die dagen geene bees
tigheid uit te zetten een brave Werkman
immers kent het onderscheid tusschen het
goed en het k>vaad en weet Avat er hem te
doen staat, terwijl, ten anderen, den Eer
sten Meidag een dag van slemperij en ver-
ergenis zou zijn,misschien een soort slech
ter als Vastenavond.
(Hier laat onze geachte briefwisselaar
eene geschiedenis A'olgen, welke de socia
listische verdraagzaamheid in haar volle
daglicht stelt het feit is echt maar gezien
de persoonlijkheden welke er in voorko
men, kqunen wii dit gedeelte niet opne
men wij gaan dus over
Heer Opsteller, uavc geërde Lezers zul
len met mij gereedelijk willen bekennen
dat, het. Social i sinus hier iu 't stad ook reeds
Ne tempestatum vis auferat
ANCORAM SACRAM
quom mentcm figas,est iacienda tibi.
Voorkant van het standbeeld
Theodorico Martino
Alostano
qui
Primus artein typographicam
in Belginm induxit.
Constitutis demceps in urbe patria
Antverpia Lovani otfuanus
et qui
non solum excudendis latinus, graciS.
hebrairis alliisque libris sed scribendo
etiam et in acra demia lovaniens docendo
famam immortalitatis meritus est.
S. P. Q. A.
Ex cere turn publico turn collato
p.* p.
MDCCCLVI.
Het oogenblik dat den doek neerviel, die
bet schoone beeld van Diederik Martens
verborg, zong denDendermondschen Dich
ter
Neen, 't is geen feest eens Mans, het is de
[feest der Volken,
Maar, hoor, terwijl ik mijn gevoel u wil
[vertolken,
Klimt weer een vreugdekreet De beiaard
in dit oord
Eerst uitgevonden heft zijn klinkend klok-
[akkoord
En dooft bijAvijlen mij de stem...Vriend,
[moogt gij pronken
Op 't manuren voetstuk, tot de zon hebb'
[uitgeblonken
Aalst, P. Van Nuffel, 1893.
SLOT.
dat het Socialismus hier iu 't stad ook reeds
goddelooze gebruiken ingebracht heeft.
O Aalst, Avat zij ge toch geAvorden Gij die
altijd beroemd waart om uwe Ware Ka
tholieke grondvesten, uwe verkleefdheid
aan Kerk en Staat Zouden wij zoo
maar goedsmoeds, de armen werkeloos op
de borst geslagen, moeten zien dat in onze
geboortestad Feestdagen gevierd Avorden
welke ons dagen herinneren, dagen van
bloed en tranen, dagen van moord en
brand, die ons de Parijsche Commune
dAvingen te verheerlijken Ik zeg met al
mijne medemakkers Neen dat zal hier
nooit gebeurenWij zullen werken met
ons Katholiek Bestuur, hand in hand,
voor de verdelging onzer vijanden, voor de
eropbeuring van onzen Stand, voor de Avel-
vaart der burgei's en het behoud der goede
Rijken Alle man aan den wagen dus
Jantje
BRUSSEL. In den omtrek van het
Park stierf onlangs Mev. N... Het is stel
lig dat zij een vermogen bezat van onge
veer 20,000 fr. De erfgenamen .hebben
echter na hare dood niets meer gevonden.
Zij beweren dat vrouw X... die de overle
dene dikwijls bezocht, de obligatie ont
vreemd heeft. De zaak wordt gerechtelijk
onderzocht.
ELSENE. Zaterdag vond de kerkhof
bewaarder op het graf van generaal Bou-
langer een kistje, goed toegebonden en met
lonten voorzien, en daaronder füsées, bel-
gischeen fransche vlagjes, aardappelen
en fijuin,eneenhemd en eene onderbroek.
Het Kistje werd naar 't policiebureel ge
bracht, en daar met de grootste voorzor
gen geopend door M. Gody, leeraar van
scheikunde in de krijgschool. Het bevatte
Avorsten en sneden bloedpens. Er werd
proces-voorbaal opgemaakt, en de policie
heeft een onderzoek ingesteld.
St-GILLES. Zondag avond was een
welgekleed heer eene gemeubelde kamer
