GAZET VAN AALST
In Memoriam
PIERLALA
Politieke overwegingen
EN OMSTREKEN
Nummer 3
BÜREELEN
Verschijnt voorloopig den Donderdag en Zondag van iedere week
Donderdag 10 Januari 1946 3e Jaargang
Kerkstraat 9, Aalst. Telefoon 114
1940 -
1 fr. het Nr.
het
verwacht, tenzij hij zelf
Mijnheer Viktor Ronse is niet meer.
Dit is de droeve mare, die we aan onze lezers, bij den aanvang van
nieuwe jaar moeten brengen.
Een slepende ziekte ondermijnde zijn lichaam.
Zijn optimisme en zijn werklust waren echter ontembaar
Niemand had zich echter aan zoo een snel verloop
misschien.
De Heer heeft hem echter niet onvoorbereid gevonden.
Want wanneer hem in zijn laatste oogenblikken gevraagd werd of hij gereeu
was, anlwoorde hij met zijn tradiiioneelen lach.
Ik ben gereed en ik weet dat ik ea.
Dat is optimisme tot in den dood.
Dat kunnen alleen sterke Christelijke Zielen.
Da' kan alleen een man met een sterk' karakter.
Zijn leven schetsen is onbegonnen werk.
Viktor Ronse was in leven prefekt aan de Technische school te Aalst.
Vriend van de leerlingen en moedigen kamper voor zijn collegas.
Man van den weerstand, stond hij onder de bezetting in den dienst voor ar
beiders in den vreemde, in het Groen Kruis.
In St. Vincentiusgenootschap speelde hij zijn rol onder de eenvoudigen, en de
armen waren zijn lievelingen.
Aan de redaktie van de «Gazet van Aalst n was hij een der trouwste me
dewerkars. Iedereen herinnert .zich nog zijn kranige taal, als vertegenwoordiger
van het Katholiek onderwijs, bij het inrichten van den Vredes oet.
In de Christelijke Vakbeweging trok hij de aandacht op zich door zijn
doordrijvende aktie voor het statuut van den leeraar in het technisch onderwijs.
Qp het Congres der 15.000 van het A. C. V. te Aalst, werd hij de aangewe
zen voorzitter van het Arrondissementsvak'verbond tot vreugde der arbeiders,
onder wie hij zich thuisvoelde.
Het was echter op het terrein der Christelijke Volkspartij dat hij allen en al
les overtrof als lid van het voorloopig cohiité.
Hij fie'ste van de eene gemeente naar de andere om de C.V.P. uit den grond
te wringen. Hij werd lid van het Hoofdbestuur, en het waren slechts de'2 maan
den gedwongen rust,die hem weerhielden het ondervoorzitterschap te aanvaar
den.
Hij heeft er werkelijk alles uitgehaald, voor de gemeenschap.
Hij zal GEEN rekenschap "moeten geven over hst misbruiken van zijn ta
lenten.
Een man is heengegaan op een ouderdom van 47 jaren.
Een toonbeeld voor velen.
Zijn gedachtenis zal in eere worden gehouden. Zijn tallooze vrienden uit al
le standen zullen die schoone ziel in hunne gebeden gedenken.
Hij ruste in vrede. DE, REDAKTIE.
JAN PUBLIEK EN DE
BEVOORRADINGSCOMITES
Jan Publiek» da's vast en zeker ne
volkschen naam.
Volksch is de voornaam en volksch
de achternaam.
Jan Publiek» juis omdat hij volksch
is isteekt graag overal zijn neus tusschen
en zegt over alles en nog wat zijn «Zeg».
Hierdoor is onze [an in menig geval
een gevaarlijke kwast en dikwijls een
niet-welgekomen gast.
Dit beteekent niet da; «Jan Publiek»
steeds ongelijk heeft. Hij slaat wel eens
den bal mis maar hij kan hem soms heel
gepast terugkaatsen.
Men heeft gedacht onze Jan, tegen al
le wettelijkheid in, aan de buitendeur te
la en bij de zittingen van het stedelijk
bevoorradingscomité. Doch, na vele zit
tingen is men tot de wettelijkheid over
gegaan en werd «Jan Publiek» toegela
ten.
Zoo kom; heï dat Jan Publiek nu re
gelmatig aanwezig is bij de zittingen
van voornoemd comité. Jan is er als
toeschouwer en luis:eraar en als dusda
nig bracht hij mij een oog- en oorgetui
gen verslag.
Dit verslag is hoegenaamd niet vleiend
voor 't Comité.
«Jan Publiek» de man uit het volk is
er eenen van zijn volk en vertelt voor
zijn volk. In Aalst is Jan n'n Aalsïe-
HET GESLACHT VAN 18 30
Wij hebben in een vorig artikel be
toogd dat wij onze parlementaire ge
schiedenis niet kenden., en dat dit een
groot tekort was in de vorming van on
ze Katholieke Vlaamsche Jeugd. -
Wij zouden meer moeten zeggen wij
beelden ons deze geschiedenis vaak
gansch verkeerd in.
Wat weten wij van 1830 bijvoor
beeld Weten wij dat bij de vestiging
van onze onafhankelijkheid de jonge
generatie de hoofdrol heeft gespeeld...
en dat zij ons die grondwet heeft gege
ven, die tot voorbeeld heeft gediend in
zoovele landen die na ons tot het demo
cratisch regime zijn ontwaakt Stellen
wij ons integendeel niet voor dat de re
volutie van I830 iets totaal vreemds is
geweest, het werk van vreemdelingen of
van vreemden invloed, waartegenover
het volk en vooral het vlaamsche volk.
zooniet vijandig, dan toch onverschillig
heeft gestaan... Op deze stelling heeft
Kanunnik Floris Prims reeds geant
woord, wanneer hij aangetoond heeft
hoe de vlaamsche clerus het zijne heeft
bijgedragen om het nieuw regime te
s'eunen... De samenstelling van het Na
tionaal Congres dat na de verkiezingen
van Ottobtr 1830 tot s and kwam, be
vestigt dat oordeel van Kanunnik Prims
en openbaart ons anderzijds de groote
politieke belangs'elling van de jeugd van
dien tijd.
Laten we daar even bij stil staan
Wa' ons eerst opvalt is het groot getal
priesters die tot lid van het Congres
werden gekozen. Er zijn er niet min
der dan dertien; allen van de vlaamsche
arrondissementen.
Vlaanderen vaardigt dus naar het
Congres bij voorkeur diegenen onder de
inteliec ueele elite af, die het dichts bij
het volk waren gebleven, «les peti.s vi-
caires» uit dien tijd... die allen zeer
vooruits'revend waren, doch terzelfder-
tijd met. het volk waren verbonden ge
bleven...
Bewijs dat de revolu'ie niet onpopu
lair was, maar wel ïn'egendeel steun
vond bij de volks-verbonden krachten
terwijl het wel geweten is dat het orangis
me zijn aanhangers bij de volksvreemde
elementen vond.
Tweede kenmerk van de samens elling
van het Congres de overvloed van jon
ge afgevaardigden. Zij spelen wer
kelijk de eerste rol en leveren aan de
jon~e S'aa» het politiek personeel da
onder leiding van Leöpo'.d I stilaan oi
ware staatsmanschap zal groeien...
Noemen we eerst de grootste onder
hen Joseph Lebeau, afgevaardigde van
Hoei, oud zes en dertig jaar. Hij is
het die de candidatuur van Leopold de
Saxe Cobourg Gotha, doet zegevieren.
Hij is de ware grondlegger van onze
buitenlandsche politiek. Zijn moed
en zijn redenaarstalent hebben ons in
I839, op het oogenblik dat Hollandsch-
Limburg en het Groot Hertogdom Lu
xemburg van ons brutaal werden ge
scheiden, gered uit de zwaarste crisis die
de jonge Staat heeft doorgemaakt.
Rond hem staan Van de Weyer, ge
zant te Londen, oud 28 jaar, Devaux
(oud 28 jaar) die met J. B. Nothomb
(oud 25 jaar) een zeer ruim aandeel
nam in he'. opstellen van de grondwet.
Verder nog de Meulenaere (36 jaar)
Ch. Rogier (30 jaar) Alex Roden-
bach (44 jaar) Cons'antin Rodenbach
(30 jaar) De Potter (44 jaar) Priester
Dehacrne (26 jaar) voorstaander der
Republiek. Priester de Foere, (43
jaar).
De oudste ónder diegene die een
groote rol hebben gespeeld is de Gerla-
che, en hij is 45 jaar.
He was dus werkelijk een opvallende
jonge afvaardiging die geroepen was
om de grondslagen van den Belgische
S aat te leggen, met jeugdig enthou
ne ging zij aan het werk en op min
dan tien maand kreeg België een eigen
grondwet, en een eigen Koning...
Wa: het geslach van 1830 opbouwde
was duurzaam, het was jong werk, maar
wijs werk.
De jonge generatie van onzen tijd
moet daar een les ui trekken. Zij
ook s aat voor groote problemen, zi;
ook staat voor e;n kecring in de gcschie
denis en moe' de koers bepalen die ons
land voor jaren volgen moet.
Zij beschikt om deze taak te vervullen
over veel meer middelen dan het ge
slacht van I830 s udie in eigen land
en in eigen taal (de generatie van
1830 is groot gebracht in zeer troebele
ijden en moest vaak onderwijs genieten
in den vreemde) een grondige gods
dienstige vormfng training tot Katho
liek Apostolaa enz. Zal zij het zoo
goed doen als die van I830
Da' zal d; naaste toekomst uitwijzen.,
aan de vruch'cn erkent men den boom...
aan wa? de jeugd van heden in t open
baar leven zal presteeren zal men ook
de d.ugdelijkhe d van de Katholieke Ai
tie moeten erkennen... L. M.
En, Jan Publiek van Aalst zegt
«Pierlala man in ons stedelijk bevoor
radingscomité gaat het op zijn Aalst-
ersch. D' er wordt daar nogal gezwanst!
Een van mijn aangenaamste ontspan-
ningsuurkens is een bezoek aan die zit-
Ingang vrij Goede zitplaats I
Welverwarmde zaal en... een waar ge
noegen de acteurs op de planken te zien!
Alle voorwaarden zijn vervuld voor
een mensch die van humor houdt en een
kostelooze, warme er. aangename avond
wil doorbrengen.
De hoofdrollen v4.dcn vertolkt door"
vertegenwoordigers van stadsbestuur,
zegelkensdienst en controoldienst. De
vertolkers der bijrollen en de figuranten
zijn vertegenwoordigers van standen,
partijen en verbruikers
Ik weet zegt Jan, nu nog niet
waar de hoofdacteurs eigenlijk aan too-
neel doen. Is het wanneer ze hun eigen
lijke dienst waarnemen op het stad
gel- of controolhuis, of is het tijdens de
zitting in het bevoorradingscomité. In ie
der geval op één der beide plaatse
doen ze aan tooneel, spelen ze comedii
Moes'en ze dat niet doen dan wordt
Jan Publiek in beide gevallen voor
den zot gehouden, dan spelen die hee-
ren met de brave menschsn hun voe
ten
«Een dramatisch-blijspel hetwelk reeds
dikwijls voor het voetlicht op het Co
mité-theater werd gebracht is dat der
fameuze fritkramen. Reeds veel bedrij
ven werden opgevoerd en nog is men
aan de slotscène niet. Ik geloof dat de
tbaters van het theater hierdoor het
publiek in spanning willen houden. Zoo
ook gaat het met de vervolg-romans in
een dagblad. In ieder geval kan men
reeds de zedeles uit begrijpen. En die
zedeles is de volgende: «Men krijgt door
dat dramatisch-blijspel stilaan de over
tuiging dat misbruiken en wetsovertre
dingen in de hand worden gewerkt en
beschermd door voornoemde instanties.
Het dramatische en komische tevens in
heel die fritkramen revue is wel dat geen
honderd controleurs bekwaam zijn die
fritverkoopers op heeterdaad voor wets
overtreding te betrappen».Terecht vraagt
Jan Publiekzich dan ook af; Hoe het
mogelijk is dat 'n handelaar die in zijn
inkcl verkoopt door de controleurs
kan worden in overtreding genomen
Ik riskeer me een vraag «En
zedeles «Jan Publiek
De zedeles Pierlala is de volgen
dc «De controleurs zijn onbekwaam of
het zijn comcdianten»
Ik denk Jan dat heel dat Comité
een comédie is en dus onnoodig.
Pierlala, niet alleen een comédi'
maar ook anti-democratisch.
Anti-democratisch En ik di
dach; dat het juist anti-dictatoriaal
Niets is minder waar Pierlala
Zoo'n Comités doen denken aan ies wa
we bij dc duitschers gebrandmerkt heb
ben. Hebben wij niet gehoord dat
duitschland vóór en tijdens den oorlog
de gezagdragende en de orde-handha
vende organismen in schijn bleven l>e
staan doch praktisch ondergeschikt wa
ren aan Nazi-kliekjes die op elke
meente de teugels in handen hadden.
Ook hier, bins: de bezetting, hing het
lot van v- l menschen af van de wclwil
lendheid of de kwaadwilligheid \an een
DE VETTEN EN DE
MAGEREN
PROTEST VAN DE CHRISTELIJKE
SYNDIKATEN TEGEN DE VERGOE
DING 1000-8000 FR EN NIEUWE
VOORSTELLEN aan de REGEERING
Nu is het met de populariteit van Eer
ste-minister Van Acker hedemaal amen
Ge moet eens hooren wat het la
gere staatspersoneel.het socialistische niet
het minst, sedert Vrijdagochtend zegt
over den grooten beschermer van den
geringen man. Duizend frank speciale
vergoeding voor dien s'.aatsagent welke
het-met een jaarwedde van 10 tot
15.000 fr. moet stellen. Achtduizend
frank echter voor wie reeds jaarlijks
tachtigduizend frank salaris heeft.
De ve ten worden vetter, maar de
mageren blijven even mager. Deze laat-
sten heeft onze linksche regeering werke»
lijk gezegend met de linkerhand, en dat
is /heusch geen woordspeling.
Het Chris'elijk Syndicaat van het
Personeel der Spoorwegen, Posterijen,
enz., protesteerde onmiddellijk bij Eer-
ste-minister Van Acker tegen de wijze
waarop de vergoedingsschaal werd aan
gelegd. Het vroeg dat aan elk staatsagent
minstens 2.000 fr. zou worden uitge
keerd en daarenboven nog een vergoe
ding aan de gehuwden, zulks volgens
het aantal kinderen ten laste. Met ver
scheidene ministers voerde het christelijk
syndicaat sinds Vrijdag bespreking'
opdat de kabinetsraad he voorstel zou
aanvaarden. Gisteren, Maandag, werd
nog al het mogelijke gedaan om een
guns iger vergoeding te bekomen. Het
christelijk syndicaat bleef er verder op
aandringen dat ook de gepensionneerden
de idemni'eit zouden kunnen trekken.
Naar het heet, wil de Eers'e-minis.'er
de kwestie herzien, daar hij zich zijn
blunder bewus is.
N A
BRUSSEL
ANTWERPEN
GENT, enz.
EINDELIJK
AALST
Op 20 Januari om 3 u.
Zaal RINK
VOORSCHOTTEN OP
OORLOGSSCHADE
VERGOEDINGEN
ln het Staatsblad van 9 Jan. word',
gemeld
Er mogen voorschotten toegekend
>rden in mindering op de gébet-rlijke
oorlogsschadevergoeding aan g'eslnis-
treerden van Belgische nationalitei.
waarvan de van nature onroerende goe
deren, in België gelegen, maicrleele.
rechts reeksche en zekere schtade gele
den hebben, die aangegeven werd over
eenkomstig de voorschriften van de be
sluitwet van 19 September 1945.
He bedrag van die voorschotten mag
den normalen kostprijs op 3 I Augus us
1939, voor het herstel of den wederop
bouw van het onroerend goed niet over-
'reffen, rekening houdend met de mate-
rieele en economische vetusteit op den
dag van het onheil.
De voorschotten worden bereketd
volgens ieder geteisterd feitelijk com
plex. De aanvraag geschiedt door den
gesinis reerde of zijn wettigen vertegen
woordiger, met uitsluiting van ieder con
ventioneelen lasthebber; ze wordt in du
plo opgesteld op formulieren waarvan
he; model aan dit besluit wordt toege^
voegd, en onder aangeteekenden omsiitlf.
aan de provinciale directie voor oor
logsschade gestuurd, waar de aatigif'e
werd aanvaard.
De vereffening der voorschotten ge
beurt in schijven, de eerste bij voorleg
ging van het werkontwerp, de andere
bij voorlegging van de fakturen der on
dernemers en leveranciers.
De voorschotten ontslaan den Stan*,
tot het verschuldigde bedrag, van de ge
beurlijke verplichting een oorlogssctta-
devergoeding te betalen; zij kunnen met
afgestaan worden tenzij ten bate van dt
erkende samenwerkende maatschappijen
voor oorlogsschade en slechts ter rege^
ling van rekeningen betrekking heobenn
op geteisterde onroerende goederen er
kan geen beslag op gelegd worden.
MONTGOMERY KOMT NAAR
LEUVEN
Op 15 Januari a.s. zal de Univejsi;
teit v
zitting,
HOUD DIE DAG VRIJ.
NAAR VERVROEGDE
VERKIEZINGEN
ONTBINDING DER KAMERS
Dinsdag op het einde van den namid-
g, werd in de parlementaire kringen
den indruk verstrekt, dat een ontbin
ding der Kamers nakend is.
De voorzitter van den Senaat ver
klaarde aan een redacteur van het agent
schap Belga, dat men zich, naar zijn
meening. reeds van nu af aan in een
door de aanstaande verkiezingen beïn
vloede atmosfeer bevindt, die een hin-
srpaal is voor de behandeling der be
langrijke vraagstukken, die op dit
ogenblik op de agenda der wetgevende
ergaderingen voorkomen of waarom
trént de ministers een beslissing moeien
némen; provinciewet, vrouwenkiesrecht,
besprekingen van de begrootingen, sa
larissen, pensioenen, oorlogsschade, sta
tuut der burgerlijke slachtoffers, gevan
genen, enz.
Dhr G llon is van oordeel, dat dt
intbinding geen remedie op zichzelf is,
maar hij ziet er geen andere in de hui
dige oms andigheden.
Belga voeg' er aan toe, dat de ge-*
dhchte om de verkiezingen zoo spoe
dig mogelijk .e doen plaats hebbtn,
gfoote vorderingen heeft gemaak in al
de 'politieke kringen. Ook mag men er
zich aan verwachten, dat de toestand
binnen zeer korien tijd zal opgehelderd
zijn.
Leuven, tijdens een Academische
hulde brengen aan NLrarschalk
Montgomery, die te dier gelegenheid
hei diploma zal ontvangen van doctor
honoris causa voor de Faculteit dMr
Wetenschappen.
De heeren professoren P. De Smet en
L. Van der Essen, director Maghificui
Mgr. Van Wacyenbergh en Maarschalk
Montgomery zelf zullen er het wooro
voeren.
De Maarschalk zal op het stadhuis
van Leuven te I 5 u. worden ontvangen.
DE VERKOOP VAN KAAS
KOMT VRIJ OP 13 JANUARI.
Door hel Ministerie van Ravitaille:-
ring werd besloten dc verkoop van kaas
vrij te laten van 13 Januari a.s. af. Al
leen de fabricatie zou aan een vergun,
ning onderworpen blijven en dit Oft
het oog op het toekennen van de noo-
dige contingenten grondstoffen.
De maatregel die thans getroffen
werd is we.r een s'ap verder naar de
vrijheid van den handel. De nabije toe
komst zal echter uitwijzen of hij op ©ert
gunstig oogenblik werd getroffen daai
he; inderdaad geen geheim is dat er geèn
kaas genoeg voorhanden zal zijn om He
behoeften van onze menschen te voldoen
die vóór den oorlog zoowat 30.000.000
kg. kaas per jaar verbruikten.
Zullen wij binnenkort misschien al
leen nog kaas op de zwarte markt aati-
reffen teg.m hoogstaande prijzen
kliekje dui:schgezinden. Weten we niet
d&t in duitschland de gestapo s hun
agenten hadden in politiekorps en in het
leger. Wie niet tot de partij behoorde in
duitschland mocht zich aan het ergste
•trwachïen, schuldig of nie
Onze bevoorradingscomités alhoewel
iiït hetzelfde doen toch aan die prak
tijken denken. Een groot verschil is er
dat zc publieke zittingen houden en dat
Te deelnemers gekend zijn. Doch juist
hierin lig het groot bezwaar. want
hierdoor kunnen de leden geen ernstig
k leveren omdat veel redenen hen
beletten van ernstige sancties te treffen.
En als ze geheime zittingen houden en
ook de leden zijn niet gekend dan ver
vallen we in het dictatoriaal regiem.
En uwe oplossing Jan Publiek
Kort en bondig Pierlala. Ik verklaar
dat die bevoorradingscomités uitheem-
sche praktijken zijn. vroeger duitsche,
nu misschien Russissche, toch geen dë-
mocratische. F.n daarbij ze zijn overbo
dig Wij hebben ons polilie-korps; on
ze rijkswachten en onze gerechtshoven
volstaa' zulks niet Als zulks onvol
doende is dan zou ik voorstellen nog
oen Con'rool-comité t« benoemen om de
werking van het bevoorradingscomité ie
controlecren.
Nu mijn besluit Jan Publiek
Dank om uwe inlichtingen en ik zeg
De wereld is een schouw'ooneel, elk
speelt zijn rol en... weinigen krijgen hun
recht PIERLALA
DE BELGISCHE
BEZETTINGSZONE
AKEN, KEULEN EN BONN LIGGEN
ER IN BEGREPEN
Hoewel thans geen enkel nieuwe aan
wijzing kan worden gegeven omtren. de
iden'iteitcn van he« akkoord, dat ward
afgeslo-en in verband met de deelne
ming van België aan de bezetting van
het Rhijnland, is men in de welingelich
te kringen van meening dat hei wensche-
lijk is er aan te herinneren dal de toe
stand van België zeer verschillend is
van dien van 1919-20. Na den eersten
w reldoorlog was ons land te Koblenz
vertegenwoordigd op s'rict gelijken voet
met de groote mogendheden. Thans is
de contróleraad van de «Vier Grooten»
die te Berlijn «telt. belast met het bur
gerlijke bestuur van Duitschland, en de
ze raad mag zijn taak aan een derde nfe;
overdragen.
Maar niets belet diat een óf m«r der
Vier Grooten, derden in hun bezd'ings-
zone zouden opnemen. Dat kan b.v. het
geval zijn bij Canadteschc, Belgisch; of
Nederlandsche divisies in de Britsche
zone.
Totnogtoe waren Belgische bataljons
verspreid onder de Britsche bezettings-
'ro;p;n. Het akkoord Spaak-Blum tal
de hergroepeering van deze eenheden
mogelijk maken in een sec'or die aan
onze grens paalt en waarin Aken. Keu
len en Bonn begrepen zijn. Verder zul
len deze troepen onder Belgisch bevel
s aan. wat vroeger niet het geval vsa --
