Beschouwingen over
de Wet De Taeye
PIERLALA
NllN EERSTE LES...
EN OMSTREKEN
Nummer 76
BURELEN Kerkstraat 9,
miial
[Verschijnt den Donderdag en Zondag van iedere week.,
Zondag 19 September 1948
Aalst.Telef.n. 114. P- C. n. 881,72. - 5e Jaarg. 1.25 fr.
't Nr.
DOOR VOLKSVERTEGEN WOORDIGER MOYERSOEN
oorlog tot het bouwen van meer dan
.....entigduizend huizen aanleiding ge
geven; een resultaat dat zijn volle be
tekenis krijgt wanneer men daarnaast
het cijfer van 50.000 eengezinswonin-
;en plaats die door de maatschappijen
'an goedkope woningen in een ruimer
tijdbestek werden gebouwd.
Thans komen de aanvragen in het
Ministerie binnen a rato van 500 per
dag. Tot heden reeds 7000 aanvra-
Geen besluiten werden met zoveel
ongeduld en belangstelling te gemoet
gezien, als de uitvoeringsbesluiten dei
wet tot aanmoedingen van het privaat
initiatief bij het oprichten van goedko
pe woningen, waaraan het CA.F. ka
merlid De Taeye zijn naam- verbonden
zag. Voor deze belangstelling waren'
jneerdere redenen.
Die besluiten moesten de eerste wer
kelijk doortastende maatregelen uit
vaardigen, die door de Regering wer
den genomen voor het lenigen van de
grootste sociale nood van deze tijd.
De woningnood.
Met onrust vroeg men zich af of de
Regeling de wens van de meerderheid
van de Kamer zou tegemoet treden en
aan die besluiten de draagwijdte zou
geven welke men mocht verwachten.
Wij wisten dat tot in de Regerings
kringen toe, het socialistisch verzet,
dat zich op zo treurige wijze in de Ka
mer en Senaat had doen gelden, bleef
voortwerken en dat het zeer lan^
blijven der besluiten aan socialistisch
boycot te wijten was.
Na dat de besluiten verschenen zijn,
willen wij aan deze wet,enige beschou
wingen wijden, die niét alleen de be
tekenis van deze bij uitstek sociale
maatregel onderlijnen, maar ook de
philosophic van zijn woning en ge
schiedenis zullen belichten.
De eerste vraag die we er over moe
ten stellen, is wel of de minister van
.Volksgezondheid en van het Gezin de.
opdracht, die de Kaderwet geeft, heeft
vervuld
Het premiestelsel was niet nieuw -
het werd reeds in 1922 ingevoerd
maar het moest aangepast
aan de nieuwe economische toestan
den en er moest bij het bepalen van
het bedrag der premie rekening wor
den gehouden met de famiüetoestand.
Het strekt de C.V.P. minister Ver
bist tot eer dat hij deze opdracht zeer
goed heeft opgevat.
Het zegenrijke succes van deze wet
is dus verzekerd.
Zijn deze besluiten dan volmaakt en
wettigen zij geen enkele kritiek van
wege de indieners en verdedigers
de wet Toch Tyel, want op bepaalde
punten hebben wij voorbehoud te ma
ken.
Wij oordelen ten eerste dat de_ toe
gelaten oppervlakte te gering is. 95 m2
is met te veel. Er dient echter beklem
toond dat alleen de oppervlakte der
bewoonbare plaatsen, gemeten tussen
de afgewerkte binnenkant der mu:
in aanmerking kcVnt en dat de ruimtq
ingenomen door trap en gang niet
dient bij gerekend.
De voorwaarden betreffende de
pervlakte van het terrein waarop het
goed mag worden aangebouwd schijnt
ons niet gelukkig en ingeval van aan
koop van grond te gemakkelijk om te
omzeilen.
Wat de premie zelf betreft hadden
wij liever een graduele verhoging der
premie gezien van af het derde of
vierde kind. Hoofdzaak echter is dat
de verhoging dit maal beduidend i
en de eerste stap van betekenis is in d>
orden zin van een echte gezinspolitiek.
Wij betreuren echter dat de beslui
ten geen aanvullende premiën voorzien
voor ieder kind dat na de aanbou
van het huis wordt geboren. De tekst
van de Kamercommissie voorzag deze
aanvullende premies uitdrukkelijk ei
de tekst werd nadien slechts gewij
gd op uitdrukkelijke toezegging dat
met deze wens in de besluiten zou wor
den rekening gehouden. Minister Ver
bist heeft slechts gedeeltelijk daaraan
gevolg kunnen geven, daar de aanvul
lende premie slechts wordt toegekend
voor het kind geboren binnen de 300
dagen na de aanvraag. Aan de ge
meenten en provinciën dient derhalve
aanbevolen in deze leemte te voor
zien.
Tot onze spijt voorzien de besluiten
het verbod handel te dieven in de hui-
h. per kind ten laste j zen met premiën opgebouwd. Wij
hadden gehoopt dat niet alleen arbei
ders en ambachtslieden maar ook
klein-handelaars van de voordelen der
wet zouden hebben kunnen genieten.
Des te dringender wordt" thans de
noodzakelijkheid om het wetsvoorstel
door de C.V.P. in de Senaat ingediend
en houdende oprichting van ene Na
tionale Maatschappij voor Wonin;
bouw en Huisvestingskrediet ten behoe
van de middenstand ter stemmini
te leggen. Wij hopen dat de Regerin;
het hare zal bijdragen om deze stem
ing te bespoedigen.
Tot hier onze kritiek. Over andere
detailpunten willen wij het met heb
ben. Graag -onderlijnen we dat deze
besluiten zeer verdragende invloed
hebben en dat de indruk in t land ir(
het algemeen zeer gunstig is.
Iets echter bedreigt de weldoende
invloed van deze wet: de beperking
der kredieten die er worden voor voor
zien. De Regering zal er zich spoedig
rekenschap van geven dat zij aan de
vloed der aanvragen niet mag weer
staan. Wij zijn anderzijds overtuigd
dat de woningbouw zelf ook op finan-
tieel gebied een goede zaak is en dat
het beste middel om de finantiële last
te beperken, ligt in de aanmoediging
van het privaat initiatief. Meer dan
twintig jaar ondervinding leren dat op
afdoende wijze
•L. MOYERSOEN.
GEZONDE TAAL.
'Twee C.V.P. volksvertegenwoordi
gers en een C.V.P. senator uit het ar
rondissement Verviers werden in den
loop der voorbijë week door den Eer
sten Minister ontvangen.
Deze afvaardiging heeft bij den
Heer Spaak geprotesteerd tegen het
oprichten van nieuw'e middelbare en
lagere scholen in de Oostkantons. Hun
protest was gewettigd door het feit dat
in de bepaalde kantons het aantal ge
meentescholen reeds voldoende is.
Gezien dit protest gericht is tegen de
nutteloze uitgaven van de bouw-minis-
ter Kamiel, kon dhr. Spaak niets am
ders doen dan met belangstelling naar
deze gezonde taal luisteren en beloven
dit feit te onderzoeken.
Kunnen we ons niet de vraag stellen
of zulks alleen het gevat is voor de
'Stkantons
werden eenvormig
de
Ontsteekt veel lichtjes onder
mensen
Dit gezegde is niet van mij. maar
van een onderwijzeres-opvoedster in
een volkschool, uit een provinciestad
in Vlaanderen
Heerlijk woord, dat deze opvoed
ster, want Opvoedsters zijn dergelijke
leerkrachten, die zulke zelf-gemaakte
teksten als lees- of stelinhoud aan hun
leerlingen mededelen... en dat doen
zij, daarvan zijn wij overtuigd
Ontsteekt veel lichtjes onder de
Is het geen feit dat de meeste nieu
we scholen die dit jaar op staatskosten
ingericht niet noodzakelijk waren?
De premiën, die voor de oorlog
vokens de grootte der gemeenten
3500, 3000. 2500 en 2000 frank be
droegen, werden verhoogd tot 26,400,
24.200 en .22.000. Het verhogings-
coefïicient is 7 /i, 8, 8,8 en 1 1 en dus
aanzienlijk groter dat het verhogings-
coefficient van de bouwprijzen.
De verhogingen voor kinderen die
'10 t.h. bedroegen voor ieder der twee
eerste kinderen ten laste onder de 16
jaar en met 20 t.h. voor elk der
gende kinderen,
bracht op 20 t.
onder de 18 jaar.
In een gemeente met 30.000 inwo
ners zal bijgevolg een huisvader die
twee kinderen ten laste heeft in de
plaats van 3600 fr. vooroorlogse
premies eene premie kunnen beko
men van 34.280 fr. d.i. meer dar.
negen maal meer dan eertijds een
huisvader met vijf kinderen zal een
premie ontvangen 48.400 fr. in de
plaats van 4.5Ö0.
Waar gemeente en provincie bij
premies storten,daar zal de totale tege
moetkoming zeer hoge cijfers berei
ken. In Oost-Vlaanderen bijvoorbeeld
wordt een bijpremie in 't vooruitzicht
gesteld van 1'0.000 frank, plus twee
duizend fr. per kind voor de dri<
ste kinderen en 4.000 fr. van af het
vierde.
Men zal dus eerlijk moeten beken
nen dat eindelijk iets substantieel werd
gedaan. Stellig blijft de persoonlijki
inspanning die door de bouwers dient
gedaan te worden nog aanzienlijk. D<
bedoeling is echter niet aan eenieder
een nieuw huis te schenken, maar
die genen aan te moedigen die een per
soonlijke inspanning willen doen, die
gespaard hebben of de moed hebben
te sparen om een eigen huis te bezit
ten. De uitslagen zullen bewijzen dat
de spoorslag die aldus gegeven
wordt, doelmatig is.
Moest dhr Spaak uit de verschillen
de arrondissementen dergelijke afvaar
diging ontvangen dan zou zulks er veel
toebijdragen opdat de ogen van onzen
Eerste Minister wat verder zouden
open gaan en opdat hij metderdaad
een heel ernstig onderzoek zou instel
len over de nutteloze uitgaven van zijn
achtbare collega.
Door deze geldverspilling worden
niet alleen nodige werken, afhangend
van andere ministeries, uitgesteld en
van de hand gewezen, maar gebeuren
kleingeestige bezuinigingen in het mi
nisterie van onderwijs naast het dwaze
en niet te verantwoorden stijgen van
het budget in dit laatste ministerie.
Is men thans niet bezig met di
school-opzieners helemaal te misvor
men De school-opzieners zijn men
sen die moeten wake:) over de dege
lijke opvoeding onze J jeugd om hier
toe bekwaam tc zijiil -moet ™en eerst
zelf een goede opvoeder te zijn. Maai
om goede opvoeder te zijn is de voor
waarde van zelf goed opgevoed te
worden
Ik denk dat een ernstig schoolop
ziener het belachelijke van zijn situa-
el aanvoelt Hij moet enerzijds be
zuinigen en anderzijds nutteloze uitga
ven mogelijk maken. Op de ene plaats
moet hij met een vergrootglas de
minste détails nagaan en de schoolre
glementen tot in de minste puntjes
speelt
1Zet u dikwijls in de plaats van
i ander...
2. Spreekt dikwijls fijngevoelig te
n armen en minderen dan gij. Looft
hen waar ge kunt.
3. Aanziet het «misbaar» werk van
anderen als onmisbaar
4. Weest beschaafd in uw manieren
tegenover uw huisgenoten.
5. Bezwaart anderen niet met voort
durend over eigen groot verdriet te
spreken.
6. Lacht nooit iemand uit, die de huis
kamer gezellig wil maken.
7. Giechelt nooit in het gezicht van
mensen, die wat eigenaardig doen of
raar» gekleed zijn.
8. Zwijgt als iemand spreekt,
of zingt.
Kleine dingen cm onze evenmens te
helpen en te steunen, zijn lichtjes in de
herten der mensen.
Dat was de tekst van de eerste lees
les, van het eerste gesprek dat de meis
jes op school gekregen hebben, nu bij
het ingaan van het nieuwe schooljaar.
In een gewone lagere volksschool.. In
een vierde graadsklasse, bij meisjes
dus van 1 3 en 14 jaar oud...
Die tekst is geput, niet uit een of
ander handboek, doch uit het hart.
uit het warme hart van een ware op-
voedster-onderwijzeres... Van af het
eerste uur, dat de meisjes bij de nieu
we leerkracht zijn aangekomen, heeft
deze het hart van haar leerlingen
van haar grootwordende meisjes
gewonnen, met ze niet meer te behan
delen als kinderen, doch wel als meis
jes die aanvoelen lichamelijk, ver
standelijk en moreel dat ze groot
aan 't worden zijn... of het reeds zijn.
en die derhalve als dusdani;
handeld worden...
doen naleven; op een andere plaat;
moet hij door de vingers zien en de
schoolreglementen op elastisch papier
schrijven. Wat een tegenstrijd en een
dubbelzinnnigheid in het leven van
deze uitgelezen opvoeder Wat denkt
die man *s avonds over zich zelf
Moest men, wat op 't ogenblik in
ons land gebeurt in zake schoolpolitiek,
van A tot Z. ontleden en in klare taal
neerschrijven er zou in heel ons land
geen enkel onbevoordeeld mens te
vinden zijn die, ten minste inwendig
niet zou bekennen dat er met het geld
van Jan en alleman de zot gehouden
wordt.
En zeggen dat dit allemaal gebeuren
mag op het ogenblik dat ons land
moet worden heropgebouwd en onder
het goedkeurend oog of. het zwijgend
toezien van mensen die van den mor-
gend tot den avond den mond vol
hebben over economische heropleving
en voor samenwerking tot gezondhou-
ding onzer nationale munt.
Het premiestelsel had reeds vóór de
AARDAPPELUITVOERDERS tuinbouwafzet de diensten v.n het
departement houden zich ter bescniK.-
king van de uitvoerder om hen behulp-
KRIJGEN VERGUNNINGEN.
CONTRACTEN VOOR UITVOER
EVENEENS VERKRIJGBAAR
Naar aanleiding van zekere geruch
ten, die de ronde doen omtrent de uit
voer van aardappelen, deelt het minis
terie van Landbouw mede dat thans
vergunningen worden uitgereikt aan al
le uitvoerders, die in het bezit zijn
van contracten in het buitenland.
zaam te zijn bij de uitvoering van hun
contracten.
IN DE SCHELDE-TUNNEL
Bij de ingang van de tunnel onSer
de Schelde heeft men zopas een foto-
electrisch apparaat geplaatst, dat het dint
mogelijk maakt de personen te tellen] lijk maken
Op den duur vraagt ne mens zich af
hoe zulks mogelijk is en welke gehei
me krachten er onder schuilgaan.
We weten wel dat de wet die thai
toegepast wordt haar ontstaan te dan
ken 'heeft aan fanatiek anti-katholicis-
me, gericht tegen de Katholieke opvoe
ding. Maar sedert het ontstaan di
wet heeft dhr Spaak toch reeds gezegd
dat de christelijke beschaving de beste
waarborg is voor het herstel van Euro
pa en de wereld.
Merkwaardig is het ook dat zo pas mensen,
de socialistische syndikalist dhr Re-"
naid in het socialistisch weekblad «Vo-
lonté» schrijft dat het herstel van West
Europa niet denkbaar is zonder dat
het katholicisme daarin de hoofdrol
Deze uitspraken enerzijds en de
handelwijze van dhr Huysmans ander
zijds geven al te klaar blijk van dub
belzinnigheid en tegenstrijdigheid in
het socialisme.
Als het katholicisme moet een
hoofdrol spelen waarom dan de opvoe-
tot katholicisme willen onmoge-
n. contracten in uuucii.ai.v.. -
De nationale dienst voor land- en die van deze weg gebruik maken.
PIERLALA.
Volkse Opvoedkunde
{Familiale Kroniik voor Opvoeding en Onderwijs.)
Ontsteekt veel lichtjes
Dnder de mensen
(Mw. Th. De B..)'
stellen, zowel in blijdschap als in pijn,
zowel bij vreugde als bij smart... Heer
lijke gave dat te kunnen en heerlijke,
gunste dat te mogen doen... Willen
wij Zullen wij het doen wanneer het
past
En de glinsterende oogskens van al
de meisjes parelden hun antwoord al
door een zilte traan, die langs hun ro-
wangetje liep,... doch weldra plaats
maakte voor een instemmend lachje
een vriendelijk ja-geknik...
Spreekt dikwijls fijngevoelig tegen
armen en minderen dan gij. Looft
hen waar en wanneer ge kunt.
Dat was het tweede liefde-vlamme-
ke dat weldra opflikkerde in de muis
stille klasse...
Oh, wie dat kan beleeft er zoveel
deugd aan, wellicht meer nog dan de
minderbedeelden tot wie het zoet.j
woord gericht is... Een goed woord een
fijngevoelig optreden tegenover arme
mensen en tegenover in ïang en stand
minderen dan wij, is als zalf op hun
hart, als balsem op hun gemoed...
Bekijk de ogen van de aime sukkel,
gij een frank in de hand stopt, met
een vriendelijk woord erbij... Ziet die
vreugdetranen in de ogen van dc min
der bedeelden als gij ja. GIJ meis
jes een zoet woord, een woord van
begrijpen en van aanmoediging hebt
voor t geen zij doen of... laten... Als
liefdezusters kunnen wij vrouwen
door het leven gaan, rijkelijk uitde
lend de heerlijke gaven van onze fijn-
vrouwelijkheid... We doen het, niet?
We willen en zullen zo zijn
En weer zaagt ge in de oogjes van
die grote meisjes dat willen voor het
goede, dat ontplooien van die fijn
vrouwelijkheid, pas ontluikend in hun
jonge harten.
En verder ging het in de klasse...
waar een heerlijke atmosfeer van be
langstelling en begrijpen heerste
Aanzien het „misbaar,, werk van an
deren als Onmisbaar
Zoo luidde het derde lichtje» en
klaarde het gemoed op van de meis
jes in de klasse...
„Wie doet wat hij kan is een eerlij!i~
man zegt de Vlaamse volksmond...
Wij moeten het werk van iedereen
ho- nering, hoe klein het ook weze, ja
ware het zelf «misbaar» en soms wel
ongepast, trachten te oppreciëren...
Afbreken, meisjes, is gemakkelijk in
't leven... Om af te breken en tot
gruis te verwerken heeft men slechts
oorhar,er nodig en een paar forse
armen... doch om op te bouwen, heeft
men materialen, geest verstand, werk
kracht, initiatief en wil nodig in het le
ven... Het is niet iedereen gegeven in
het leven «opbouwer» te wezen...
Trachten wij dan deze die niet kunnen
pbouwen« tot geen «afbrekers» te
kweken, hun werk, al is het ook min-»
derwaardig, soms nietig en petieterif,
soms misbaar zelfs te negeren, in het
belachelijk te trekken en niet te appre
ciëren. Gij zijt hier nu alle bij mij.
meisjes... Niet allen kunt gij de eerste
van de klasse zijn... Dat hoeft ook
niet, doch allen zullen wij ons best
doen naar eigen kunnen. Wij zullen
«ons best doen» en dan, dan zal het
goed wezen.... en dan zullen we alle
de éérste zijn, want de laatste zullen
misschien meer moeten werken hebben
om er te komen dan de eerste... en
daarom zullen misschien in het latere
leven de laatste de eerste zijn... Voor
mij zijt gij alle de eerste.... als gij alle
uw best doet!... Begrepen, meisjes
Betrouwvol-dankend bezien de meis
jes zij die niet bij de eerst-gerang-
schikten waren in de vorige schoolja
ren 'hun in-goede leerkracht, als
willen zij zeggen: «Ons ook. de laatste
van de klasse, ziet gij gaarne, ons ook?
Wij ook. wij zullen de éérste zijn?...
En trillend beven hun lippekens ter
wijl ze een traantje slikken van zoet-
zalvenje ontroering en innig medele
ven... En die de éérste van de klasse
waren monkelen zoet-lachend in stil
•enot, omdat zij weten dat ook hun
nin begaafde kameraadjes en vrien-
dinnekens nu ook aan hun zijde zullerf
zitten... als de éérste van de groep...
En juist toen een instemmend Ja,
Mevrouw!» door de klasse ging als in
één adem geuit door al de meisjes,
klonk de bel... Als een echo ging door
de huiskamer waarin bun klasje omge
toverd was een «Oh»... als een zucht
van ontgoocheling., omdat het nu ge-
daan was reeds...
«Deze namiddag vertellen we ver-
der, meisjes, bidden we nu, vooraleer
naar buis te gaan een mooi Wees Ge-
groetje, opdat onze Lieve Vrouwko
van ons allemaal mooie vrpnwkes ma
ken zou li) ('t Vervolgt.)
OPVOEDER.
willen be-
Een fijne psychologische en wezen
lijk zielkundige vondst vanwege- deze
leerkracht noemen we het,deze spreek-
en leestekst te hebben voorgedischt
aan haar meisjes... -
((Gij zijt nu geen kinderen meer, gij
(voelt dat aan. niet waar meisjes, dat
gij nu grote meisjes zijt, kleine vrouw-
lies, moedertjes in de dop., en als dus
danig ook zullen wij gans dit jaar
tegenover elkaar staan. Gij als
Meisjes ik als Mosder; we zullen elkaar
begrijpen, verdedigen. helpen en
steunen,meieven met elkanders plezie'
ren en metreuren met elkanders ver
driet... Wij zullen één zijn in gedach
ten en in streven., en zo zullen wij ons
igen opwerken tot flinke vrouwen...»
Zo' ging bet in die klasse., dat eer
ste half uur... En ge moest de oogskes
die «vrouWkes in dop van die
«moederkens in verlangen» hebben
glinsteren en stralen omdat ze nu
eindelijk iemand gevonden hadden
die hen zou verstaan, die met hen me
deleven ging, tegen wie ze eens zou
den kunnen praten... en dingen zegger
die ze welicht niet aan hun eigen moe
der zeggen zouden... Er was een at
mosfeer van vertrouwen geschapen...
Vertrouwen, dat aan de basis moet
lico-en van elke opvoeding, samen met
de= Liefde, wil de opvoeding slagen...
Doch luisteren wij ingetogen
vooral storen wij niet want daar
ontsteekt deze artiste want een
re onderwijzeres-opvoedster moet een
artiste wezen elk der lichtjes... als
opvlammende kaarsjes in een devote
klasse atmosfeer... Luisteren wij hoe
zij «haar» leerlingen, «haar» kinderen
toespreekt en zien wij met hoeveel in
teresse de gretig luisterende grote meis
jes genieten van deze «levens-lesse
«Ontsteekt veel lichtjes onder de
kinderen dan zal heel uw
leven als een licht wezen dat warmt en
straalt, dat warmte en licht brengt in
het soms duistere leven van zoveel
mensen...
Zet u dikwijls in de plaats van an
deren...
«Een grote gave en een grote kunst
is bet, beste meisjes, U dikwijls in het
leven in de plaats van anderen te kun
nen stellen... Dan en dan alleen zult
waarlijk medebeleven, mede aanvoe
len kunnen 'het wel en het wee van
anderen, dat en dan alleen zult gij
veel vreugde kunnen brengen en haat
weren. Ons in de plaats van anderen
