=Be
en omstreKen
c^&alót... dertig jaar geleden,..
Decentralisatie
en Deconcentratie
oen ^higaro gekeimagent waó
"t Nieuws
van de Week
1,50 F
Kultureel k.ilencier
Gazet van Aalsi
18e jaargang. Nr 22
Zaterdag 17 maart 1962
Schoolstraat 26, Aal't
(2)
Terwijl in de krisismaanden van 1932
met spanning de affaire Lindbergh wordt
gevolgd. Hitier vlammende redevoeringen
houdt gaat men in Locarno confereren
over de ontwapening. (Dertig jaar later
precies op 17 maart 1962 zal men ander
maal proberen).
Het Belgisch pariement bespreeldt op
rumoerige wijze de nieuwe taalwetten, die
voor de Vlamingen tot gunstige resulta
ten zullen leiden.
Te Aalst zitten de toenmalige Katholie
ke Partij, de Fronters. Liberalen en So
cialisten mekaar in het haar.
Vooral tussen eerstgenc de twee par
tijen wordt er nogal bitsig gebakkeleid.
Vindevogel. de Vlaams Katholieke voor
mar. uit "Ronse heeft d. Fronterspay-tij
verlaten, wat vooral in het Aalterse aan
leiding geeft tot felle pennetwisten tussen
de organen van beide partijen.
SPREKERS BIJ DE VLEET
In de eerste helft van 1932 komen zo
wat alle voormannen van de verschillende
politieke partijen te Aalst hun woordje
plaatsen over de binnenlandse toestand.
Volksvertegenwoordiger Van Hoeck voor
de Katholieke Partij, volksvertegenwoor
diger Romsee voor de Frntpartij. Rol in
voor de Socialisten en Hoste voor de Li
beralen.
Er is een aanval op burgemeester
Romain Moyersoen omdat hij aanwezig
was op het bal van een toneelvereniging.
Be tegenstrevers ve- wijten aan de burge-
gemeester dat hij met deze danspartij
slechts politieke oogmerken nastreeft.
Maar het is dezelfde burgemeester die.
ofschoon voortdurend aangevallen vanwe
ge de Fronters, die een bestuurlijk ak
koord bepleitte in de Provincieraad tussen
de Katholieken en de Nationalisten.
In het Schepenkollege is overigens de
Nationalist, De Neve, een zijner beste me
de werkers.
DE KATHOLIEKE PARTIJ 1932
Een der schoonste «reserven» van de Ka
tholieke partij is rond die tijd de jonge
Gentse Volksvertegenwoordiger De Schrij
ver. Hij krijgt de opdracht zowat overal
voor de leden, de richting van de partij uit
een te zetten. Vooral in Zuid-Oost Vlaan
deren waar de Frcnterspartij een onbetwist
bare aanhang heeft, stelt de jonge De
Schrijver zijn geschut op. De Katholieke
Partij, zegt De Schrijver in 1932 is de enige
partij om de godsdienstige belangen te
waarborgen en ook m sociale hervorming
door te drijven. Maar het is onzin het be
staan en de werking van heel de partij te
willen organiseren om enkel als vogelschrik
te dienen bij het oplossen der Vlaamse
kwestie.
De toekomstlijn (van de Katholieke Par
tij) op Vlaams gebied, trekt De Schrijver
als volgt: De Staat en al de openbare licha
men moeten buigzaam gemaakt worden, in
Vlaanderen moeten zij in dienst staan van
de Vlaamse Kuituur en van de Vlaamse ge
meenschap. Dit is ideaal en werkelijkheid
te zamen.
En daartegen blijven sommige Vlamingen
dromen stellen die ze niet kunnen uitwer
ken. Meestal spreken de jongeren over het
«Groot Nederland».
Fn dan zet volksvertegenwoordiger De
F'hrijver uiteen waarom het idee van
Groot Nederland denkbeeldig is, een idee
die in het Aalsterse rond die tijd op ver
anderingen verdedigd wordt door dichter
Wies Moens.
PRINCIPIËLE FEDERALISTEN
Op diezelfde vergadering in Zuit-Oost- j
Vlaanderen spreekt volksvertegenwoordiger
De Schrijver ook over het federalisme, een
onderwerp dat in 1932 meer dan ooit aktu-
eel is.
Velen die mij over hel federaal statuut
spraken, zegt de latere staatsminister, had
den het zelf niet gelezen. (De Schrijver be
doelt hier het ontwerp van dé nationalis
tische volksvertegenwoordiger en later so
cialistisch Herman Vos)
Dat federaal statuut is onleefbaar, en
ook niet seffens bereikbaar.
Maar, zegt De Schrijver, wij zeggen niet
dat degene die de tucht der Kalholieke Par
tij aanvaarden geen principiële federalis
ten kunnen zijn. In het Aalsterse wordt de
redevoeringvan De Schrijver zowel in de
katholieke als nationalistische middens
druk kecommentarieerd.
Zij is ook het voorwerp van spot bij de
voorstaanders van de Groot-Nederlandse
idee die ook bij jonge Aalsterse intellektu.
elen, 'misnoegd over de taktiek van de
Fronterspartij in het parlement
Die jonge Aalsterse Groot-Nederlanders
kijken op naar Joris Van S.everen, die met
zijn vriend Wies Moens reeds herhaalde
lijk in de Dirk Martensstede besprekingen
heeft gehad. De opkomst van het Verdina-
so de beweging van Van Severen ver
hoogt de verwarring in de nationalistische
middens, niet in het minst te Aalst zelve.
Clerck.
't vervolgt
Zij die voor de oplossing van de Vlaams-
Waalse verhoudingen gematigder formules
dan het federalisme vooropstellen spreken
vaak over decentralisatie en deconcentratie.
Het is wellicht interessant na te gaan
wat deze beide woorden inhouden en op
welke wijze zij een oplossing kunnen bren
gen.
Decentralisatie beoogt de regelelings-
rnacht van he tcentralc gezag van de Staat
over te dragen aan andere machten de
provincie of de gemeente. Decentralisatie
belangt dus de provinciale en gemeentelij
ke autonomie aan. nl. het recht van initia
tief van de provinciale en gemeenteljke
machten.
Een werkelijke decentralisatie betekent
dus een verruiming van de machten van
provincies en gemeenten. Verruiming van
bevoegdheden veronderstelt verhoging van
inkomsten. Dit mag evenwel geen algemene
verhoging van de openbare uitgaven met
zich meebrengen. De Staat dient te bereke
nen wat hij uitspaart met het initiatief in
bepaalde sectoren aan de provinciale en ge
meentelijke machten over te dragen, en te
verzaken aan subsidiëring in deze materies.
Deconcentratie betekent dat de Staat zijn
bevoegdheden behoudt, doch de uitoefening
van deze bevoegdheden niet meer concen
treert in de hoofdstad, Brussel, maar toe
vertrouwt aan zijn organen in de provincie
of in de gemeente. Deconcentratie is dus
een kwestie van voogdij of toezicht van het
centraal bestuur op de provinciale en ge
meentelijke machten.
Het is duidelijk dat het toezicht op han
delingen van provincies en gemeenten nood
zakelijk is. Dc gegronde kritiek op de
voogdij die thans wordt uitgebracht zowel
dcor de provincies als door de gemeenten,
raakt niet zozeer het princiep, dan wel de
techniek. De langdradige proceduur ver
traagt soms dusdanig de eindoplossing dat
zij de autonomie zelf in het gedrang brengt.
De gemeentezaken zijn thans onderwor
pen aan de voogdij van de Bestfendige
Deputatie, de Gouverneur en de Koning.
De voorstanders van decentralisatie en de
concentratie wensen dat. tenzij in uitzon
derlijke gevallen, de laatste behandeling
van het dossier op het provinciaal vlak
zou geschieden, zo voor Gemeenten, C O.O..
Kerkfabrieken, Intercommunales. Waterin
gen als voor andere gemeentelijke instel
lingen.
De bevoegdheden van de Gouverneur
en de Bestendige Deputatie zouden met
het oog op rationalisatie en bespoediging
doelmatig worden afgebakend. Een der
gelijke hervorming zou voor gevolg heb
ben dat voortaan de gemeentedossiers de
provincies niet meer verlaten.
Onmiddellijk zouden twee grieven weg
vallen aan de ene kant. wordt alles in
feite in de streektaal afgehandeld: aan de
andere kant wordt een einde gesteld aan
de overdreven concentratie die het afdoen
vertraagde.
De centrale besturen zouden nog slechts
hij uitzondering tussenbeide komen,. Al
dus zou de administratie te Brussel ontlast
worden van een hele reeks plaatselijke
en veelal gebrekkig gekende zaken en
wordt haar mogelijk gemaakt, al haar aar*
dacht te wijden aan de grote problemen.
Iedereen kent De Barbier van Sevilla en
Figaro's bruiloft. Iedereen weet dat de au
teur van de tekst Beaumarchais was, een
zeer spiritueel Franse Schrijver die van
1732 tot 1776 leefde. Wat men echter min
der weet is dat Beaumarchais een geheim
agent was van Lodewijk XV. En nog wel
een geheimagent van een zeer eigenaardig
allooi.
Beaumarcais was een man die veel geld
verteerde, graag luxueus leefde en niet'
voldoende inkomsten had. Daaromzocht hij
naar andere bronnen van inkomsten en hij
vond die tenslotte in een soort van combine
die hij uitwerkte en die van hem een ge
heimagent maakte.
Hij leefde dus onder Lodewijk XV d e tot
vriendin de bekende Mr Du Barry had.
Nu verscheen op zekere dag in een Engelse
krant een opzienbarend nieuws. Er werd
namelijk melding gemaakt van het feit dat
een zekere Angelucci een boek klaar had
waarin het leven van die dame werd be
schreven. Hoe ook. de krant belandde op
de tafel van Lodewijk XV en bijna op het
zelfde ogenblik verscheen Beaumarchais
ten tonele die aan de Koning verklaarde on
middellijk bereid te zijn naar Londen te
gaan om die Angelucci te overhalen van
zijn inzicht af te zien.
Engeland was namelijk een land waar
persvrijheid heerste en dus kon Lodewijk
XV zelf niet te Londen tussenbeide komen
om vei bod op te leggen aan Angelucci.
Beaumarchais vertrok naar Londen, ont
moette er steeds volgens zijn verslag
Angelucci die na veel paaien en voor een
behoorlijk bedrag aan ponden het hand
schrift en ook de vier duizend reeds ge
drukte boeken vernielde. Beaumarchais
kreeg vanwege Lodewijk XV een jaarlijkse
rente van vier duizend goudfrank.
Maar dra bleek Figaro opnieuw in geld
verlegenheid te zitten. B.jna op hetzelfde
ogenblik kwamen berichten uit Wenen
overgewaaid als zou Angelucci toch met een
handschrift van het boek naar Oostenrijk
zijn getogen om het daar uit te geven.
Beaumarchais vertrok in allerijl naar We
nen, beweerde onderweg het slachtoffer te
zijn geweest van een overval waarbij
dra bleek dat hij zich zelf met zijn scheer
mes (jawel Figaro) een wonde had toege
bracht, zegde dat hij Angelucci eindelijk
onschadelijk had kunnen maken en beland
de tenslotte in een Weense gevangenis, om
dat de politie van Wenen het zaakje door
had. Maar om elk schandaal met de Franse
koning te vermijden, werd de man losge
laten die, in de stille hoop een mooi som
metje te verdienen, naar Parijs terugkwam.
Helaas voor hem belandde hij in de Franse
hoofdstad de dag zelf waarop Lodewijk XV
werd begraven. Lodewijk XVI vond dat het
hele zaakje een reuk had en trouwens de
vroegere vriendinnen van de vorige koning
konden hem geen haar schelen. Dies, moest
Beaumarchais het zonder beloning stellen.
Geen hoop verloren. Enkele maanden
nadien verscheen in 'n Amsterdamse krant
een bericht als zou in Holland een pamflet
worden uitgegeven waarin aangetoond werd
dat de Franse kroon eigenlijk aan het
Spaanse huis toekwam. Nieuw schandaal,
j Beaumarchais was er weer als de kippen
'bij, slaagde er in de nieuwe koning van zijn
kunnen te overtuigen 3n vertrok naar Am-
sterda m.Daar beweerde hij de onverlaat
die het waagde de kroon van Frankrijk aan
zijn koning te betwisten, te hebben onscha
delijk gemaakt. Hij toog naar Parijs terug.
Koning Lodewijk vertrouwde de hele zaak
al minder en minder, des te meer daar on
dertussen de politie er was achtergekomen
dat het pamflet slechts in de verbeelding
van Beaumarchais had bestaan. Om de
man kwijt te spelen, gaf de koning hem
toch maar een diamant met een waarde van
60.000 goudfrank. Enkele jaren nadien
overleed de met sterke verbeelding en wei
nig begiftigde Beaumarchais.
Serge Mound.
Radio-interview van
Oud-Minister Moyersoen
Wij hebben verleden week aangekon
digd dat in de conferentie reeks Werk
in eigen streek Industriële ontwikke
ling in Vlaanderen de heer Moyer
soen, voorzitter van het Actiecomité aan
de beurt kwam, om te antwoorden, op vra
gen betreffende de economische problem
men in hét 'uarrondissement Aalst.
Dit interview dat verleden week aan
de beurt kwam, \Verd bij gebrek aan tijd
uitgesteld, en zal nu kunnen gehoord
worden zaterdag a.s. 17 dezer te kwart
vóór vijf.
HANDELAARS
Pankarten voor winkelsluiting
vindt U in de drukkerij
«DE GAZET VAN AALST»
SCHOOLSTRAAT, 26, AALST
Als slot van het toneelseizoen van
GROEP TUL
verleden jaar PROCES OM JEZUS
dit jaar DE BOODSCHAP AAN MARIA
op zondag 9 april, te 19 uur
maandag 10 april, te 20 uur
donderdag 12 april, te 20 uur
in de Sint-Jozefskring, Meu leschettestraat.
Liefde en Raison d'état
Op 14 mei aanstaande gaat in het oude
Athene het huwelijk van het jaar door.
Don Juan Carlos, kleizoon van de dertig
*aar geleden verbannen Alfonso XVIII, zal
in het huwelijk treden met Prinses Sofia,
dochter van het Griekse koningspaar.
Een der eerste invités voor dit huwelijk
is vanzelfsprekend de Caudillo generaal
Franco.
Don Juan heeft dan ook zijn politieke
voedstervader zopas uitgenodigd.
De aanstaande bruid is voordien nooit in
Spanje geweest, en kent evenmin de taal
van het land waarvan zij, naar de Spaanse
monarchies ten hopen eenmaal met haar
gemaal de troon zal bestijgen.
In Griekenland is er inmiddels een zeke
re herrie over de bruidschat van de prinsen
Een liberaal parlementslid heeft voorge
steld dat de prinses prox forma de bruid
schat zou ontvangen, en dan metterdaad
zou ter beschikking stellen van een liefda
dig doel.
Ook voor Franco stelt het huwelijk pro
blemen het prinselijk paar moet inder
daad over een hofhouding kunnen beschik
ken. Men is dan ook op zoek naar een pa
leis en aanvaarbare kandidaten-hovelin
gen.
Deze week werden dan de invitatiekaar
ten haar de verschillende staatshoofden ver
zonden voor het huwelijk.
De wapens neer
Woensdagnamiddag is te Genève opnieuw
een ontwapeningskonferentie gestart, met
deelname van 17 landen. Het Frankrijk van
de Gaulle maakte verstek.
Over de resultaten van deze konferentie
zijn diplomatieke waarnemers eerder pes
simistisch gestemd.
Jean-Paul Sartre
in Nederlandse versie
Het stuk van de Fransse extentialistische
filosoof Paul Sartre Les Séquestrés d'Al-
tona (De gevangene van Al tone) werd voor
het eerst in Nederlands versie opgevoerd
door de Nederlandse komedie.
Dit werk heeft als achtergrond het na-
oorlogse Hamburg. Sartre stelt in dit stuk
de mens van de XX eeuw aan de kaak die
zonder meer alle vormen van wreedheid
aanvaardt.
Pokken in Aken
In de oude stad van Karei De Grote zijn
in de voorbije week 70.000 inwoners inge
ënt tegen de pokken. De Akense gezond
heidsdienst heeft degenen die lieten inenten
aanbevolen bij voorkeur de eerstvolgende
dagen geen alkohol te gebruiken.
O.A.S. aanwezigheid
Hoe wijd vertakt de O.A.S. in Frankrijk is
bewijst de recente aanhouding van graaf
Savelli president van de Union Nationale
des Combattants. Vorig jaar had Savelli in
Bretagne samen met 'n gewezen minister.
André Morice en de onafhankelijke senator
M. Dubois een comitee gesticht voor het
behoud van Algerie in de Franse gemeen
schap.
Uitvinderssalon
Te Brussel werd tijdens het voorbije
weekeinde het uitvinderssalon geopend.
Van Vlaamse zijde werd geprotesteerd
tegen de wijze waarop onze' taal er we'd
bejegend. Uitsluitend franstalige catalogus
sen waren beschikbaar.
Splitsing van Het
Arrondissement Brussel
Op het gemeentehuis te Asse had don
derdag 11. een volksvergadering plaats die
voorgezeten was door burgemeester G. Van
Wijnendaele.
Deze vergadering werd gewijd aa:i het
wetsvoorstel Verbaanderd - Vanderpoorter.
dat de splitsing van het arrondissement
Brussel beoogt in een Vlaams en Waals ar
rondissement.
Het woord werd gevoerd door C. Ver
baanderd, Volksvertegenwoordiger en bur
gemeester van Grimbergen (C.V.P.. Her
man Vanderpoorten. Voorzitter van het li
beraal Vlaams verbond en volksvertegen
woordiger, Van Droogenbroeck, oud bur
gemeester van Liedekerke)
Limburgse arbeiderstraeedie
In de zinkfabrieken van Overpelt in Lim
burg. werden 200 arbeiders afgedankt.
Sommige arbeiders werken hier meer dan
30 jaar. Deze situatie is het gevolg van de
crisis in de Belgische zinknijverheid, inge
volge de gebeurtenissen in Kongo.
IN UI I IIUIYIIYItK
Te Aalst-dertig jaar geleden-
't Nieuws van de week.
Filmrubriek.
Toen Figaro geheim'agent was
j Decentralisatie en deconcentratie
HET NI MMER
Feesshalle Schoolstraat, van 17 maart
tot 8 april. Nederlandstalige Jeugdboeken-
tentocnstelling.
Lokaal «De Vriendschap» Kerkstraat,
Tentoonstelling. Kunstschilder Gaston
Theunynck.
Zaterdag 17 maart te 18 uur Fecstaal
Si Jozefcollege. Toneelopvoering van Tien
Kieme Negertjes door de leerlingen van
het Kollege.
Zaterdag 17 maart te 19 u. 30, ?,ads-
sohouwburg, Vredeplein. Puik-turnen
Ritmische oefeningen en volksdans door
de Turnkring der Stad.
Zondag 18 maart te 14 u. namiddag,
Feestzaa Paters Kapucijnen; Jeugdfilm.
Zondag 18 maart, te 14 uur, in zaal van
Meuleschette Jeugdfilm.
Zondag 18 maart te 19 uur Feestzaal
Moorselbaan. Kunstavond; optreden van
«Het Knapenkoor» van het St Maartens-
instituut.
Zondag 18 maart. e 18 uur Fee ./aal St
Jozef kollege. Toneelopvoering vm Tien
Kieine Negertjes door de leerlingen van
het Kollege.
Zondag 18 maart te 19 uur, Feèstzaal
Groen Kruis, Toneelopvoering van «Zee
man pas op door de Catharinisten.
Zondag 18 maart te 20 uur, zaal der Pa
ters Kapucijnen, Kabaret van het Zang
koor St Job.
Maandag 19 maart te 20.uur, Feestzaal
Groen Kruis, Toneelopvoering van «Zee
man pas op door de Catharinisten.
Woensdag 21 maart te 20 uur Feestzaal
Stadhuis, Filmavond ingericht door V.T.B.-
V.A.B. Aalst.
Donderdag 22 maart te 20 uur Zaal van
het St Jozefscollege K.F.L. Filmvertoning
«De Vrijwillige gevangene».
Zaal Madeion, Grote Markt, Aalst za
terdag 17 maart te 19.30 uur Grote Judo
en Jiujutsi Meeting door Judoclub Hira-
no-Kwan-Aalst.
syjfs&sti
AALST EN OMLIGGENDE
Voor allen.
St-Jozefkring Pepinociub 18-3 Bravo
kleine Thomas.
Voor wolwassenen.
FEESTPALEIS De duivel om 4 u.
dramatische film.
PALACE De slavin van Rome (kt)
avontuur vbh.
ROYAL, z. We zullen elkander nooit
verlaten muzikale komedie.
ST-JOZEFKOLLEGE - K.F.L. 22-3 De
vrijwillige gevangene vrolijke komedie.
Af te raden.
ALFA. z. Expresso Bongo
w. Chantage te Soha.
RIO. w. Elke minuut telt
Het rode net.
Te mijden.
RIO z. Het einde der Cangaceiros. bijf.
Erotica.
Voor volwassenen,
en aankomende jeugd.
MODERN PALACE (Nieuwerkerken)
De rode zeeschuimer avontuur.
Voor volwassenen.
ROXY (Erembodegem) In het witte
paard.
PAX (Erve) Yellowstone Kelly wes
tern.
JSS7 JSF A
EENDRACHTNIEUWS
Volgend elftal werd weerhouden om de
wedstrijd Diest-Eendracht te betwisten
Van Looy: De Coninck en Bellon; Rens.
Lockefer en Pla-J; De Boeck, Ellegeert.
Tobvack, Deprez en Van Der Eist.
Hét supporters verbond doet een bijzon
dere oproep aan de Eendrachtsupporters
oTi zo talrijk mogelijk de verplaatsing me
de te maken naar Diest. Zeer gunstige en
gemakkelijke voorwaarden laten toe een
is van 45 man in te leggen.
Vraagt inlichtingen en schrijft in bij de
verschillende wijkclubs.
Vertrek Zondag te 12.30 uur. aan het
bondslokaal. Alfred Nichelstraat 4. Aalst.
De reserven spelen heden zaterdag, te
16 uur. tegen deze van Diest.
Haerens: Hugo en Rav Picqueur; Ver-
hofstadt, Wloilaent en Ballcgh; Wobling.
Suys. Jan Van Poelvoorde. Ruyseveldt en
De Ridder
Suonorters komt onze invallers aanmoe
digen.
Woensdagavond 21 maart te 19.45 uur.
ontvangt Eendracht het bezoek van het pro
motieelftal K A.V. Dendermonde.
Voetballiefhebbers voor deze belangrij
ke oefenwedstrijd allen op post.
Voor verder sportnieuws, zie laatste
bladzijde.
