St Vmcentius Instituut Een basisrapport van Sodegecstudie ever de Denderstreek
t SÉNT-MAARTENINSTITUUT
Esplanade 6, Aalst
LEVENSVREUGDE
Meert Electro Service
Gusteef en Marcel De Stobbeleir
Ycga-Club
Gijzegem
L
lil
-
door A. DELOBELLE, Assistent Universiteit Leuven
(5)
2e reeks PARKCONCERTEN
Moorselbaan 1 Aalst
10 tot 20 o/o korting
Geschoolde leerkrachten
Gezonde omgeving
Gezellige atmosfeer
Godsdienstige vorming
Gehomologeerde getuigschriften
Gemakkelijke verbinding
Kleuterklassen
Lagere klassen
SECUNDAIR ONDERWIJS
1. Moderne Humaniora economische en wetenschappelijke afdeling
2. Oude Humaniora Latijn-Grieks
Latijn-Weten schappen
3. Familiale afdeling middelbaar familiale met ruime toekomstmogelijkheden
NORMAALONDERWIJS
1. Lagere Normaalschool economische en wetenschappelijke afdeling
2. Normaalschool voor kleuterleidsters
jsycho-medisch-sociaal centrum Gezondheidscentrum Nieuwe, ruime sporttcreinen
(osteloos onderwijs 'Zeer gunstige voorwaarden voor internaat en voor half-internaat
EXTERNAAT
INTERNAAT
HALF-INTERNAAT
LAGER ONDERWIJS
Esplanade, 6
Moorselbaan, 124
St. Kamielstraat
Bedrijvigheidstraat (2 studiejaren)
HUMANIORA
Latijn-Grieks
Latijn-Wiskunde
Latijn-Wetenschappen
Wetenschappelijke A
Wetenschappelijke B
Economische
Algemeen Middelbaar
TECHNISCHE HANDELSSCHOOL
Vrije Katholieke Handelsschool
Lagere graad (A6/A3)
Hogere graad (A6/A2)
AVONDONDERWIJS Vrije Taal- en Handelsleergangen
voor juffrouwen en heren
Afd. Boekhouden-Fiscaliteit
Afd. Moderne Talen
Frans Engels Duits
Afd. Steno-dactylografie
Wettelijk erkende diploma's
Cat. B3/B2 Hulpboekhouder
Cat. B3/B1) Graduaat
Cat. B3/B2 Praktische kennis
Cat. B3/B1 Grondige kennis
vangt zijn 4e schooljaar aan.
MODERN, AANGEPAST EN INDIVIDUEEL ONDERWIJS
[)r0jin familiale sfeer met behulp van logopedie en kinesietherapie
voor kinderen van 6 tot 16 jaar in de afdeling voor buitengewoon lager
onderwijs.
Inschrijven elke voormiddag van 9 tot 12 uur: Koolstraat. 24 AALST.
voor jongens en meisjes van 16 tot 21 jaar in de afdeling voor buiten
gewoon technisch onderwijs voorbereidend op de beschuttende werkplaats.
Inschrijven elke voormiddag van 9 tot 12 uur: Kleine Steenstraat 9 MERE
VOLLEDIG KOSTELOOS ONDERWIJS
ker&l Dg leerlingen worden aSn huis dagelijks per bus opgehaald,
me i
IJF NIET IN DE VLAKTE
STEL U OP DE HOOGTE
VAN HET NIEUWS UIT
DE STREEK
C. DE HOP
Belangrijkheid van de handel
Naast het vlas zijn er andere bloeiende
kuituren, zoals deze van de hop en van de
tabak, die een specialiteit zijn van de streek
De hopkultuur ontwikkelde zich reeds in de
middeleeuwen. De hop werd ingescheept te
Aalst en te Baasrode met bestemming naar
Antwerpen. Anderzijds waren er vele moei
lijkheden tussen de planters van de Dender
streek en de Antwerpse brouwers. Het voor
naamste land waarheen hop uitgevoerd
werd, was Duitsland en vooral de streek tus
sen de Elbe en de Weser (langs de havens
van Hamburg en Bremen). De hop van Po-
peringe en van westelijk Henegouwen werd
vooral in Artezie en in Franssprekend
Vlaanderen verkocht. In de XVde eeuw
werd de hopkultuur vanuit Vlaanderen naar
het zuiden van Engeland ingevoerd. De koi>
kurrentie van de Engelse hop zal zich daar
na doen voelen in de XVIIde eeuw.
In de XVIde eeuw zijn de zuidelijke
Nederlanden de voornaamste voortbrengers
van hop in Europa. Als gevolg van een
steeds groeiende vraag naar bier in de ste
den, wordt de handel van de hop georgani
seerd. Te Aalst wordt een korporatie ge
vormd: de Koopmansnering van Sint-Rochus
die de verkoop van de hop en van de pro-
duktie nodig tot zijn verwerking, regelt.
Vanaf dit ogenblik spreidt de kuituur van
de hop zich uit langs de twee oevers,Nvan
de Dender: links van de Dender in het
ganse land van Aalst en in een gedeelte van
het land van Dendermonde; rechts in de
streek van Asse, van Gaasbeek, van Lom
beek, Pamel, Meerbeke en Gooik, evenals
in een deel van het baljuwschap Edingen
en van Waals Brabant. In de meeste van
deze dorpen was de hopkultuur toen veel
uitgebreider dan nu.
De evolutie
In 1613 staan de Aartshertogen aan de
stad Aalst het monopolie van de hophandel
toe. Zo doet zich te Aalst dezelfde proces
sus voor als eertijds te Aat in verband met
de stapelplaats van vlas aldaar: een expan
sie der kuituur In de onmiddellijke nabij
heid der stad en achteruitgang in de ver
der verwijderde streken. Aalst zal haar
monopolie behouden gedurende de ganse
loop der XVIIde en XVIIIde eeuw (31).
Feitelijk zal haar markt de andere domi
neren tot 1870. Op het einde van de XVIIIe
eeuw verhandelde de markt te Aalst
2.200.000 pond hop, Ninove, Oudenaarde en
Brussel, die niet onderworpen waren aan
het pivilegie van Aalst, hadden eveneens
een hopmarkt, die echter minder belangrijk
was. Op het einde van de eeuw doet de kon-
kurrentie van de Enpelse en Amerikaanse
hop zich sterk voelen. De uitvoer naar
Duitsland blijft echter belangrijk. Het ver
bouwen van hop vereist een veelvuldige be
mesting, evenals eten groot aantal werf
krachten op het tijdstip van het plukken.
De Dendervallei was dus een zeer geschik
te plaats daar er een dichte bevolking was
een belangrijke veestapel en er aan inten
sieve kuituur werd gedaan.
De krisis.
De kontinentaie blokkade en de maatre
gelen genomen door Napoleon legden de uit
voer naar Duitsland gedurende een zekere
tijd stil. Op het einde van de napoleontische
oorlogen hadden de Duitsers hun eigen hop
kultuur ontwikkeld. De met hop .bebouwde
oppervlakte verminderde dan ook gevoelig
tijdens het eerste kwart der XIXde eeuw.
De grote eigenaars keerden zich af van de
hop, dat de specialiteit werd van kleine
landbouwers. De juridische hervormingen
die op de revolutie volgden lieten wel hei
gebruik intakt om hop te leveren aan de
markt te Aalst, maar liet terzelfdertijd aan
de markt van Asse toe zich te ontwikkelen.
In de loop van de vorige eeuw verzwakte
geleidelijk de kontroie van Aalst op de ver
koop, zowel voor wat betreft de kwantiteit
als wat betreft de kwaliteit, onder de druk
van het ekononusch liberalisme. In 1870 gaf
de gemeentelijke administratie de hop hele
maal vrij. In hetzelfde jaar werd de oude
korporatie van Sint-Rochus ontbonden.
In de mate dat de kontroie op de kwali
teit te Aalst verminderde zochten de voort
brengers vooral hogere produktie, meer dan
de kwaliteit. De brouwers keerden zich
meer en meer naar de vreemde hop voor
hun kwaliteitsbieren. Tussen 1880 en 1910
was de oppervlakte bebouwu met hop, met
de helft verminderd. Het duurder worden
van de werkkrachten deed de rest. Momen
teel gaan nog slechts enkele boerderijen op
de rechterover van de Dender en rond Asse,
verder met de hopkultuur (32).
D. DE TABAK
Het begin.
Een andere kuituur die hier nog moet be
handeld worden, is de tabakskuituur. Was
de tabakskuituur in Zuid-Nederland in de
tweede helft van de XVII eeuw vrij goed
verspreid, toch werd de tabak toen vooral
verbouwd in de streek rond Aat. In het be
gin van de XVIIIde eeuw verspreidde zij
zich tot de streek van Geraardsbergen en
tot in de omgeving van Komen en Wervik.
In 1703 ontstaan in Henegouwen de eerste
reglementeringen die het verbouwen orga
niseren. In 1724 gebeurt hetzelfde voor de
streek van Geraardsbergen. In hetzelfde
jaar vragen en verkrijgen de burgemeesters
van Overboelare, Goeferdinge, Onkerzele,
Nederboelare en Schendelbeke de bescher
ming van de binnenlandse tabak tegen deze
van Holland en het verbod tot het mengen
van tabaksoorten, teneinde de kwaliteit te
vrijwaren.
Na gepoogd te hebben om de tabakskui
tuur te verbieden (1757) geeft Maria-There-
sia aan de gouverneur toestemming tot het
verbouwen van tabak, met het doel de ver
werkingsnijverheid te stimuleren. Inder
daad zijn bepaalde binnenlandse tabaksoor
ten er in geslaagd een zekere reputatie te
verwerven, namelijk deze van Wervik en
derdaad een steeds grotere vlucht en ge
bruikt een belangrijk deel vreemde tabak.
Krisis en latere evolutie.
De onafhankelijkheidsoorlog van de Ver
enigde Staten van Amerika (1766-1783)
bracht haar in moeilijkheden. Om aan deze
krisis het hoofd te bieden werden maatre
gelen genomen om de inlandse tabakskui
tuur te bevoordeiigen. In de XIXde eeuw
handhaven deze streken hun tabakverplan
tingen, maar de tabak van Appelterre is de
meest beroemde geworden (33).
E. ANDERE KULT UREN
Ook het koolzaad was een specialiteit van
van de streek en werd op vele gronden ver
bouwd in de XVIIIde eeuw. Er was echter
een geweldige achteruitgang m de XIXde
eeuw, wanneer het gebruik van petroleum
ais verlichtingsbrandstof meer en meer in
voege kwam.
Citeren we volledigheidshalve nog de
aardappeiverbouwiugen in de XVIIde en
XVIIIde eeuw. Aardappelen, samen met
rogge, zijn de basisbestanddelen der voe
ding in de ganse streek (34).
31 In 177, werd er in het land van Aalst,
hop geteeld te Moorsel, Herdersem,
Wieze, Erembodegem, Teralfene, Wel
le, Iddergem, Denderleeuw, Liedeker-
ke Lombeek, Voorde, Aspelare, Appel
terre, Eichem, (Outer), Pollare, Lief-
feringe, Neigem, Denderwindeke,
Okegem, St. -Antelincks, Woubrechte-
gem, Outer, Haaltert, Kerksken, Den-
derhoutem, Burst, Bambrugge, Mere,
Erpe, Heldergem. LINDEMANS P.
Geschiedenis van de landbouw in Bel-
gie. T.1I, 1952, p, 157 nota 8,
32 Over de geschiedenis van de hopkul
tuur, zie: VERHULST L. «Entre
Senne et Dendre. Contribution k 1'
étude de la situation des classes agri-
coles en Belg. pendant le XlXe s.» In
Mémoires de l'Academie Royale de T.
XXII, 1926, pp. 172-196. LINDEMANS
P, o.c. T,II, pp 141-161
33 LINDEMANS P.—o.c. Til, pp. 282-289
34 Over de ontwikkeling van de landbouw
in de XVIIIde eeuw zie COPPENS-DE-
SMEDT H. «Economische opbloei
in de Zuidelijke Nederlanden». In
Algemene Geschiedenis der Nederlan
den T.VIII, Utrecht-Antwerpen, 1$55
pp. 261-286
j- Industrie en Handel
Ekonomische Expansie en Bouwsector
r- Middenstandsbelangen
aabr- Kulturele en Sociale informaties
uii*- Sport in de streek Aktualiteiten
oouir Het nieuws uit de Aalsterse
LaieJ agglomeratie
veen
>u "LEES
lDE GAZET VAN AALST
"jkEN omstreken
65 Stadspark:
K. Fanfare «Kunst Vermaak»
65 Astridpark:
Fanfare «Hand m Hand»
EEN NIEUW HUIS IN
13 DAGEN
Natuurlijk is het in de Verenigde Staten.
Te Hupton-on-Sea bij Norfolk om precies
te zijn. Daar is een leider van een bouw-
firma er in geslaagd zijn «experiment» tot
een goed einde te brengen. Hij had een
nieuw huis gepland voor voltooiing in...»
twee weken!
Te noteren valt dat de leider van die
bouwfirma, Edward Lytton, er nog 1 dag
minder over deed de door hem ontworpen
bungalow (telt onder meer drie slaapkamers
en is volledig in baksteen opgetrokken)
werd in dertien dagen voltooid. Binnen die
dertien dagen moest zelfs de bouwplaats
van... puin en afval worden vrijgemaakt!
De nieuwe eigenaar, Robert Beare, zegde
van zijn bungalow «Het is een modern
mirakel!» Hopelijk leeft het «mirakel» lang!
Deze koncerten
speeld te 20 u.
worden telkens
Houd ZATERDAGAVOND 4 SEPTEMBER
VRIJ
We vieren allen samen het TIENJARIG
BESTAAN van de ACHTERLINIE in het
Groen Kruis.
Geen échte missievriend mag ontbreken'
üeM>onneer i
taze verko
nu tot einde 1965 80 F bij
verkopers of ten kantore
«jehoolstraat 26, Aalst (nabij Stedelijke
iwig' Feesthallen)
i hij!
te a*
s voj
het
gerj
rgenj
liq
BOGOMA
De beste deuren
Houthandel
JULES MUYLAERT
Bredestraat 81
AALST Tel. 213 23
f Bezoek onze tentoonstelling
Tel. 264.32 235.96
NINOVE EREMBODEGEM
100 0/0 sorvico b'i aankoop van een TV Bandrecorder
Radio of Pic-up
Stands 68 en 70
BEZOEK DE BODEGA IN DE HANDELSFOOR
Aperitieven Likeuren Wijnen Champagne
CAPUCIENENLAAN, 79 AALST Tel. 247.91
i Vraag speciale prijzen voor leveringen aan huis.
EEN AANWINST VOOR
ONZE STAD
De moderne tijd dwingt ons zeer onna-
tuurlijk te leven de lucht die wij inade
men is in hoge mate verontreinigd; onze
voeding bevat te veel kunstmatige ingre
diënten (smaak-, kleur-, bewaarstoffen, enz.)
na een avond TV-kijken gaan we vaak zo
gespannen naar bed, dat onze slaap onrus
tig en oppervlakkig is; in plaats van uitge
rust, zijn we 's morgens doodmoe, het leven
is jachtig, wij leven te veel op onze zenu
wen. Het gevolg is dan ook spijsverte
ringsstoornissen, hartziekten, uitputting, ze
nuwklachten, vroegtijdig verouderen: wij
missen concentratievermogen, hebben geen
geheugen, zijn rusteloos en zeer onderhevig
aan allerlei stemmingen, grillen, humeurig
heid, zwartgalligheid, lusteloosheid, enz.
Yoga is de wetenschap, die met lichaams
oefeningen, ademhalingsoefeningen, concen
tratie en ontspanning de nadelige gevolgen
van de moderne levenswijze kan opheffen.
Yoga is een onfeilbare vermageringskuur.
De ïogabeoefenaar krijgt een goed gepro
portioneerd, lenig, tegen ziekte bestand
lichaam, een krachtige gezondheid, een even
wichtige geest, goeue concentratie; zijn ka-
raKter wordt grondig omgevormd hij wordt
een beter, meer genietbaar mens. Mensen
wier beroep aan het lichaam zware eisen
stelt, mensen die veie uren na elkaar recht
staan (kappers, agenten, enz.), sportlui die
hel in competitiesporl zwaar te verduren
hebben, allen vinden m Yoga een feilloos
hulpmiddeL
Omdat er aan Yoga een grote behoefte
bestaat, hebben enkelen onzer stadsgenoten
yogabeoefenaars een club gesticht («Yoga
Vedanta», vereniging zonder wmstoogmer
keu), die geleid wordt door een ervaren
Yogabeoeienaar (6 jaar studie en praktijk).
Deze club is aangesloten bij een Indische
vereniging met wereldfaam en ontvangt van
daaruit Yoga-lektuur (boeken en tijdschrif
ten) en instructies per briefwisseling.
Men kan zich voor de som van 120 F per
jaar aansluiten, ontvangt daarvoor een
maandelijks tijdschrift, kosteloze opleiding
en toegang tot de gezamenlijke oefenston-
den en vergaderingen. De bestuursleden
leiden de club volledig belangloos; hun doel
is Yoga onder hun stadsgenoten te versprei
den.
«Yoga Vedanta» tett reeds vele trouwe
leden, waaronder een der grote belofen uit
de wielersport, Eddy De Sitter, kampioen
van Belgie. Iedereen is welkom, jong en
oud, man en vrouw. Waarom ook niet eens
proberen Gij behoeft alleen wat tijd, wat
wilskracht, maar geen speciale kledij of uit
rusting.
Meld uw adres aan Kiekens Jozef, Los
weg 6 Aalst, en ge wordt dan op onze eerst
volgende vergadering uitgenodigd.
Kiekens Jozef,
voorzitter van «Yoga Vedanta»
