Vt
en omstreken
Het Zandtapijt te Hekelgem
CARROUSEL.
POLITIE
RECHTBANK
MAAKT
GESCHIEDENIS
Staken artsen vrijdag
(ook in de streek)
uit solidariteit met
getroffen kollega?
"7?
IN AFWACHTING
Wijs en onwijs
Geschiedkundige nota
NEC SPE, NEC METU
Gazet van Aalst
VERSCHIJNT TWEEMAAL
PER WEEK
Kantoor
Schoolstraat 26, Aalst
Telefoon: 241.14
Postrekening 981.72
3 maandab.
6 maandab.
Jaarabonnement
62,50 F
120 F
230,— F
22ste JAARGANG Nr. 37
DONDERDAG 12 MEI 1966
2,50 F HET NUMMER
De politierechtbank van Aalst heeft met
het vonnis tegen een geneesheer ah es-
zins geschiedenis gemaakt, ineteeu een
belangrijk element geleverd dat kan toe
gevoegd worden bij het nu reeds zo lijvige
en triestige Belgische dossier van de ziek
teverzekering.
Triestig alleszins omdat dit probleem in
ons land al te veel wordt gesteld vanuit
een optiek die in te grote mate geïnspi
reerd wordt door politieke hartstochten,
door een kortzichtigheid die een misken
ning is van de basisgegevens waarop ctn
moderne vooruitstrevende maatschappij
dient gegrondvest te worden
In een rechtsstaat dient de wet te wor
den geerbiedigd.
Maar afgezien van dit juridisch aspekt
is het zeer de vraag of deze Aalsterse his
torie niet van aard is tijdens de eerstvol
gende dagen en weken de atmosfeer te
vertroebelen, daarbij vooral gelet op het
feit dat een akkoord omtrent de honorari
kon verwacht worden.
In politieke middens te Brussel was
men gisteren in elk geval de mening toe
gedaan dat een nieuwe artsenstaking toch
zou kunnen vermeden worden. De huidige
CVP - PVV regering wenst alleszins op dit
vlak geen politieke krachtproef.
Dit verklaart misschien waarom sommi
ge (ook Vlaamse regeringskranten) vrij
wel geen gewag hebben gemaakt van het
Aalsterse vonnis, noch ter zake weinig
of nietszeggende kommentaren hebben
geleverd.
Wil men dichter komen bij de oplos
sing van het probleem van de ziektever
zekering dan is het niet zeker dat een
reeks van veroordelingen zoals dit te
Aalst daartoe zullen bijdragen.
Wat inmiddelds niet wegneemt dat ook
geneesheren zullen moeten aanvaarden
dat alle Belgen gelijk zijn voor de wet.
Hoe men over die wet ook moge denken,
welke morele verantwoording men ook
moge aanvoeren die, aanleiding heeft ge
geven tot het overtreden van die wet
Dur lex, sed lex: De politierechtbank van de Dirk Martensstede heeft
hét vonnis uitgesproken dat tijdens het voorbije weekeinde de medische
wereld in ons land en ook daarbuiten in rep en roer heeft gezet.
Men kent de gegevens: Voorzitter Mter. De Coninck van Noyen veroor
deelde de geneesheer uit hoofde van wat een overtreding is van het KB
inzake de geblokkeerde honoraria.
Afgezien van het feit dat de betrokken zaak daarmede lang niet is uit
gevochten, de geneesheer is inderdaad in beroep gegaan, zodat de zaak
voorkomt te Dendermonde, vormt deze uitspraak w illens nil lens een be
langrijk element op het politiek-sociale vlak tijdens de verdere ontwik
keling van de ganse ziekteverzekering-affaire.
REAKTIES
In de kringen van de mutualiteiten in
de streek werd naar aanleiding van dit
in zekere zin wel ophefmakende vonnis,
gewezen op het feit dat nog tal van ande
re klachten voorhanden zijn.
Vernomen wordt dat in eik geval een po
litieonderzoek aan gang is tegen een an
der geneesheer, eveneens naar verluidt op
grond van een dergelijke klacht.
(Zoais men weet seinde het agentschap
Belga zaterdag 11. dat voor wat het ganse
land betreft, in totaal 1000 soortgelijke
klachten werden ingediend).
De plaatselijke afdeling van de Synd:-
kale Kamer (strekking de Boe) besloot
tijdens een vergadering dezer dagen te
Aalst eveneens tot staking over te gaan.
Hierbij wordt vooral de nadruk gelegd op
het solidariteitskarakter van deze geplan
de staking, na hel vonnis tegen de Aal
sterse geneesheer.
In de kringen van het Algemeen Syndi-
kaat, dat zoa'.s men weet tegen de staking
is gekant, betreurt men in de gegeven om
standigheden deze uitspraak die van aard
is verdere besprekingen rond een moge
lijk akkoord op losse schroeven te zetten.
Steeds" in deze middens legt men de na
druk op het feit dat precies te Aalst dit
vonnis werd uitgesproken waar nochtans
vorig jaar n.a.v. de artsenstaking de at
mosfeer in de streek in dit verband min
der vertroebeld werd.
Ter ihformatie kan nog vermeld worden
dat een der klachten tegen de veroordeel
de Aalsterse geneesheer neergelegd werd
door een lid van de liberale mutualiteit.
Limburg is een provincie, welke ons
nauw aan hét hart ligt. Misschien komt
dat, vermits mijn voorouders er hebben
gewoond en gewerkt. Misschien is het,
omdat frij zoveel houden van de veel
zijde lentebloesems. En inderdaad, waar
beter dan in die kontrijen kan men zien
en genieten de vele boomgaarden trots
mekaar in lange rijen aanvullend.
De volle bloei is weliswaar over zijn
hoogtepunt heen. Bladeren verdringen
het alzijdige wit. De natuur krijgt stil
aan haar zomerpak. De appelaars begin
nen pas nu te zwellen. Hun bloemen zijn
een rijke bron voor de bijen. De imkers
hopen steeds dat de weersomstandig
heden de appelbloei gunstig zijn. Dan
worden nadien de raten geledigd.
Een toeristisch ritje doorheen Lim
burg toont ons de nasmaak van de onge
repte vennen, de mastebossen, de Kem-
pische hoevetjes verscholen langsheen
de zandwegels. Schilderijen van Jacob
Smits hebben het dekor van wat weldra
zal verloren zijn. We bewonderen in de
schilders van de gouden eeuw, de praal
en pracht van weleer. Wij bewonderen
er steeds meer de echte ziel van het
Kempenland vastgelegd door Jacob
Smits.
Wij hebben alweer de mooie geveltjes
bewonderd. De muren met baiken en
klei bezet. We hebben de mooie glooi
ingen der balken gevolgd. Deze nateke
nen is geen gemakkelijk opzet.
Wij hebben de koordenvlechter be
zocht, die vlijtig in zijn hoeve, of zeg
gen we beter hut, met knoestige vingers
en vlakke ernst zijn ambt voltooid, we
tend dat na hem de geheimen van zijn
kunde in de graven bedolven blijven.
Boven zijn huisdeur had een vlijtige
hand een woord geschilderd. Een woord
dat weinig opvallend, maar typerend en
veelbetekenend is, voor wie kan naden
ken EENVOUD.
Eenvoud Een woord geschilderd in
vals gotische letters Maar met de kracht
van een zweepslag.
Eenvoud. En doorheen de boomgaar
den de zon, op zoek naar bevruchte b'.oe-
VALSE GEBITTEN VOOR VEE
Het ministerie van landbouw van
Argentinië is begonnen met het ver
schaffen van valse gebitten voor stie
ren en koeien op een van de experi
mentele boerderijen in de provincie
Buc-nos Aires.
De gebitten zijn vervaardigd uit een
soort goedkoop plastiek. Veeartsen op
de boerderijen hebben melding ge
maakt van «uitstekende resultaten».
In 1966 werd een belangrijke bij
drage bereikt, die volgens reeds be
schikbare gegevens, mag geschat
worden op ruim 120.000.000 F.
Vergeleken met 97.132.090 F in 1965
betekent dit een stijging van onge
veer 30th
In Vietnam ligt het probleem van de ziekteverzekering
vooralsnog wat anders...
In het jaar 1865 woonden te Hekelgem,
op de plaats waar men nu het huidige
«Oud Zand tapijt» kan bezoeken, de ech
telingen P. Callebaut-Van der Cruys. Te
dien Tijde noemde deze herberg «Den
Des'te.». te was_de plaats voor de meeste
notajiele verkopingen van het omliggende
Het echtpaar Petrus Callebaut-Van der
Cruys had vier kinderen, een zoon en
drie dochters, waarvan speciaal Adèle 1860
en Victorine 1863 onze aandacht gaande
houden met betrekking tot het ontstaan
en de geschiedenis van het Oud Zandta-
pijt.
Het was in die tijd een aloud volksge
bruik dat de mensen de vloeren van hun
woningen, welke toen meestal nog niet
geplaveid waren, met wit zand bestrooiden
Bij gelegenheid van een huwelijk, of
wanneer iemand op bezoek kwam, bij het
uitgaan van de processie, strooiden de
mensen figuren m wit zand. Ook de waar
din van Den Destel hie.d deze gewoonte
hoog m ere. Adéle hielp haar moeder bij
dat werk. Als tienjarig meisje strooide zij
bij het uitgaan van de processie, in het
midden van de straat een groot paneel
met bloemen. Het pronkstuk was meters
lang.
Wat een gebeurtenis in Hekelgem Adè
le werd aangemoedigd. Het meisje spaar
de tijd noch moeite om zich in haar nieu
we bezigheid te bekwamen. Zij wendde
weidra ook gekieurd zand aan en strooide
tapijten midden in de ge.agzaal van het
ouderlijk Tiuis. Maar deze stukken werden
vertrappeld. En zo kreeg Adèle van vader
cn moeder de toelating om in een zijplaats
haar kunst verder te beoefenen. De klan
ten stonden dra in volle bewondering. De
mensen kwamen ver uit de oiniiggende
gemeenten om te kijken en te bewonde
ren.
In 1873 werd de naam van de herberg
Den Destel voor goed van het uithangbord
verwijderd, en zeer gepast vervangen door
de naam Zandtapijt. Adèle vervolmaakte
zich dag aan dag in haar werk. Zij legde
zich weldra toe op het tekenen en schilde
ren. Zij waagde het dra zelfs beroemde
oude Schilderijen van gekende meesters
met zand te kopieren. De resultaten waren
verbluffend. Uit a.ie hoeken van Vlaande
ren kwamen kijkiustigen naar Hekelgem.
En in 1881 werd Adèle door Zijne Majes
teit koning Leopold II naar Brussel ge
roepen, om er bij gelegenheid van het
vijftigjarig jubileum van de «Grand Ser-
ment Royal de Bruxelies», in een der
salons van het paleis een zandtapijt te
strooien. De vorst gaf Adèle als blijk van
zijn waardering voor haar werk, een gou
den medaiile met zijn beeldenaar tot ge
schenk.
Adèle beschouwde de blijken van er
kenning niet als een bekroning, maar ais
een aansporing om te volharden. Na lang
zoeken vond zij ook het middel om klei
nere zaridtapijten op doek te fixeren. Voor
taan werden deze ze.fs zonder gevaar om
uitgewist te worden, heel gewoon aan de
muur opgehangen.
Adèle CaHebaut liet zich weldra door
haar zuster Victorine vervangen, daar zij
lange reizen moest ondernemen doorheen
gans Europa. Zij verbleef te Brussel en
te Rijsel. In 1889 beoefent zij haar kunde
op de «Exposition Universelle de Paris»
Zij strooide ook een groot zandtapijt in
het paleis van de koning van Denemarken
en kreeg daarvoor een prachtige gouden
ring met edelsteen. In 1906 was zij werk
zaam op de -Expositie te Berlijn, waar ze
een groot portret van Leopold II strooide.
De oude herberg Zandtapijt in Hekel
gem kreeg steeds meer verwaardheid en
de stoomtram voerde honderden bewonde
raars aan. Üok jonggehuwden plaatsten
een uitstap naar Hekelgem op hun agenda
in de wittebroodsweken. Knecht Frans
hield in de tuin de paarden bij de leidsels
In 1908 werd de herberg geheel omge
bouwd. Het houten paneel, waarop het
zandtapijt werd gestrooid, kreeg nu een
oppervlakte van bijna negen vierkante me
ter. De beroemde uitvindster begon sa
men met Victorine nieuwe tapijten te ont
werpen. Deze samenwerking gaf als vrucht
zeer mooie resultaten.
Na het einde van de eerste wereldoor
log, toen het levenswerk van Adèle tot
volle bloei was gekomen en zij de hoogste
waardering genoot, moest zij echter om
gezondheidsredenen haar aktiviteiten ver
minderen. Victorine deed de zaak alleen
verder, doch zij liet zich dra helpen door
haar nicht Maria De Boeck (1889) die als
kind in de herberg veel over de vloer
kwam en door Adèle als opvolgster was
voortbestemd.
Adèle Callebaut overleed in 1924 en met
haar verdween «de uitvindster» van de
Zandtapijtkurtst. Haar naam en die van
haar tapijten blijft voor altijd met die
van haar geboortedorp verbonden.
Maria De Boeck wierp zich met jeugdi
ge ijver in de haar opgelegde taak. Zij
strooide zelfs een beeld van de koninklij
ke familie van Italië. En op een middag
ontvangt zij het hoge bezoek van prinses
Maria, zuster van koning Umberto, die op
doortocht te Hekelgem, niet wou nalaten
het zandtapijt te bezoeken.
In 1948 werd door Maria De Boeck de
oude herberg Zandtapijt geheei afgebro
ken en vernieuwd. De naam werd nu «Oud
Zandtapijt» gesticht in 1873. Hierdoor wil
men bij de toeristen de aandacht vestigen
op het feit, dat hier en nergens anders de
beroemde uitvndster van het zandtapijt
gewoond en geleefd heeft.
Victorine Callebaut stierf in 1950 Zij
was de laatste grote getuige van de groei
en, de bloei van de zandtapijtkunst te He
kelgem. De laatste jaren van haar leven
wijdde zij zich aan de opleiding van Ro
ger De Boeck (1930) die nu met vaste
hand de oude traditie van deze Brabantse
kunst bij uitstek weet te hanteren.
Ook Roger De Boeck houdt de faam
hoog, tot zelfs in het buitenland. Hij
maakte in Nederland een zandtapijt tij
dens de Oranjefeesten te Breda.
Verleden jaar werd op het paleis te
Brussel een portret van koningin Fabioia
ofgcgcvcn.
Op dit ogenblik is de herberg het Oud
Zandtapijt nog altijd een der meest ge
kende pleisterplaatsen uit de streek. In
1955 werd de gelagkamer opnieuw ver
groot en aangepast aan de toe'oop van
vooral Engelse toeristen. Heden ten dage
worden regelmatig nieuwe tapijten ge
strooid en tegen de Sinksentijd kan men
de Heer De Boeck rege.matig aan het
werk zien bij het strooien van nieuwe ta
pijten.
Met deze kleine historische schets, van
een kunsk welke nu bijna honderd jaar
geleden op punt werd gesteld, hebben wij
gepoogd u wegwijs te maken in deze bloei
ende tak van fo.klore. En het is waar dat
men het dorp weet liggen, waar de zand-
topijten worden gestrooid Maar in deze
tijd van het snelle verkeer kan men best
even verpozen te Hekelgem. Met een glaas
je gerstennat en de lucht van hoploehtin-
gen in de buurt kan men zolang, en zo
veel men wil, een zandtapijt leren bewon
deren.
Lode Steve»berg
