Een dagje uit naar zee
Deken
Veel mizerie
Banket
De schutters
van "s Gra
venhof
Coppieters...
Tenslotte
Amper enkele Jaren geleden
op haar ééntje
ONAFHANKELIJK REGIONAAL WEEKBLA
DE GAZET
27e jaargang nr 30 Zaterdag 7 augustus 1371 Redaktie en Beheer
N AALST
tiEC SPE, NEC RfETU...
26 - 9300 AALST Tel. 241.14 6,50 fr het nummer
MAAR honderdjarigen zijn in
dit land nog steeds een zeldzaam
heid. En in de Aalsterse kontekst
is Maria de Vos een levende ge
tuige van een periode rond een
toch wel bewogen eeuwwisseling.
De oude herinneringen aan men
sen,aan Aalsterse families, aan
gebeurtenissen zijn frisser in het
geheugen gebleven dan deze aan
het wereld schouwtoneel van de
recente tientallen jaren.
Uitgerekend is zij geboren in
een tijd waarin de mizerie nog de
stempel drukte in een stad, hoofd
plaats van een arrondissement,
waarvan rond het midden van de
vorige eeuw de Aalsterse volksver
tegenwoordiger de Clippele in de
Kamer nog gezegd had «L'arron-
dissement d'Alost est de toute la
Flandre oriëntale celui qui compte
Ie plus de pauvres proprement
dits. Pour remèdier, ca, il faut
avoir une plus large part dans la
distribution des travaux publics».
«Ja, er was in die jaren ver
schrikkelijk veel mizerie» is de er
varing van Juffrouw de Vos.
«Toen Baron Felix de Bethune
voor de tweede maal huwde, zijn
eerste echtgenote was een doch-
Flarden herinneringen van
honderdjarige Maria
VOS
MARIA DE VOS, de Aalsterse honderdjarige, «neen, geen familie
van de gelijknamige bekende bakkersfamilie, want die zijn afkomstig
uit het Geraardsbergse, en mijn familie uit het Oudenaardse» zet
de deur van haar woning aan de aloude Aalsterse Pontstraat, nu pre
cies niet op een kier voor krantenmensen.
Liefst niet te veel officieel gedoe ter gelegenheid van haar eeuw
feest. Daarvoor heeft de Aalsterse burgemeester dan wel begrip op
gebracht. Maar ambtsbehalve diende hij wel de statige honderdjari
ge juffrouw in kennis te stellen van de brief van het hof, met de
gebruikelijke felicitaties van de Koning en de Koningin. Het geschenk
een zilveren «bonboniére» zou Maria de Vos, gisteren, donderdag
worden overhandigd, met de belofte dat ze dan voor die gelegen
heid, uitzonderlijk wel even voor de fotograaf zou poseren.
ter uit de familie Visart de Bocar-
mé, werd er een banket gehouden
met 38 personen in 's Gravenhof,
de huidige drankgelegenheid 't
Land van Aalst, aan de Pontstraat
Ge moest dat gezien hebben, een
schone lange tafel. Maar de stok-
slagers» daagden op. De Baron
ging op de drempel staan van 's
Gravenhof bekeek de «stoksla-
gers» fors in de ogen en er ge
beurde niets! Wie die «stoksla-
gers» eigenlijk waren heeft Maria
de Vos niet zo duidelijk gemaakt.
Waren het door ergerlijke mizerie
moegetergde mensen die behoor
den tot de eerste generatie van
«socialisten» in het Aalsterse. Wa
ren het Donsisten?»
«Ja, ge werd
zwart gemaakt»...
toen wel vlug
Maria de Vos spreekt een «Aal-
sters» dat doorspekt is door uit
drukkingen die allengs ook in de
Aalsterse volksmond verdwijnen.
Men heeft er het raden aan wat
ze met dit «zwart maken» bedoeld
Zei de huidige honderdjarige, een tijd geleden tot haar
nicht «Gaat gij maar boodschappen doen. Ge kunt toch
niet zo goed schuren als ik».
Juffrouw Maria de Vos vindt het eigenlijk wat belachelijk
dat iedereen met haar wil meegaan om haar te ondersteu
nen «Precies of ik gewoon ben van te vallen».
Wat de koning en koningin haar ten geschenke zouden ge
ven, maakte haar de laatste dagen wel nieuwsgierig.
gegeven dat in die periode een
drankgelegenheid in de St. Joris-
straat waarvan de uitbaters, brave
volksmensen die omwille van hun
trouw aan Priester Daens gebrood
roofd werden, bij de toenmalige te
genstanders betiteld werd als «'t
Zwart Kot». Boven op een zolder
kamer van dit «Zwart Kot»
waar die bazin iedereen die vloek
te, onverbiddelijk aan de deur zet
te, studeerde de latere advokaat
De Backer uit Denderhoutem.
Maria de Vos heeft priester
Daens goed gekend. Maar wie met
haar praat van de hak op de
tak ervaart de waardering, de
goede oude herinnering aan de
voornoemde familie de Bethune.
«De baron was benoemd tot kom-
mandant van de Garde Civique.
Maar ge verstaat dat men met
hem spotte. Want hij was bij 't
leger niet geweest.
En wat deed de Baron: Hij volg
de enkele weken te Bussel mili
taire kursussen en kwam terug als
een echte kommandant, als een
knap schutter met het karabijn».
«Ha, ja het was wel een scho
ne tijd. De Baron was ook lid van
de Franc-tireurs» De Franc-tireurs,
een schuttersgilde in die jaren die
haar lokaal had in 's Gravenhof».
In die toendertijd welbekende
gelegenheid die zowat een cen
trum van burgerlijk vermaak moet
geweest zijn heeft Maria de Vos
met haar ouders ruim dertig jaar
gewoond. Vijf kinderen: Een ervan
de architekt de Vos die weleer het
plan ontwierp voor de verdere vol
tooiing van de St. Martinuskerk,
zoals oorspronkelijk bij de aan
bouw was voorzien. Het huis waar
Maria de Vos midden bloemen en
oude souveniers nu rustige dagen
doorbrengt in gezelschap van haar
nicht is een mini-museum van
schilderijen van voornoemde broer.
Enkele ervan met als onderwerp
het oude begijnhof, hebben alles
zins een dokumentaire waarde.
De oorlog van Maria de Vos en
haar nicht: Dat was die van 14-18.
Beiden herinneren zich de namen
en reputaties van enkele beruchte
Duitsers die het toen hier voor 't
zeggen hadden.
Een of andere Pruis had zo
waar de lef zich een fraai uurwerk
van de familie de Vos toe te eige
nen.
Nichtje Wij gingen naar de
Keizerlijke Plaats, bij een Kom
mandant vermoedelijk het huis
waar thans Dr. Lorré woont. De
kommandant hoorde het relaas en
de Prins mocht zowaar het uur
werk terug bezorgen».
1900 Een toen negentwin-
tigjarige Maria de Vos: Ze kan
precies vertellen waar aan de
Kattestraat, aan de Zoutstraten
en elders in het stadscentrum
dé bekende Aalsterse families
woonden. Zeer katoiieke fami
lies. Ze herinnert zich de Deken
van Aalst uit die jaren. Uit de
periode na de eerste wereld
oorlog de toenmalige Deken
Coppieters, de later Bisschop.
«Een vriendelijke, echt vriende
lijke man».
Zowaar heeft burgemeester
de Bisschop nog vanwege de
honderd jarige een lesje gekre
gen in zijn familiegeschiedenis.
Want Maria de Vos heeft wél
grootvader de Bisschop gekend.
Dat was in 1897 a 98 toen die
overleed
«Ha, in 's Gravenhof, dat
was de tijd van de grote poli
tiek».
Werd Maria De Vos geboren in een tijd, het begin van de
zeventiger jaren dat Aalst om en bij de 20.000 «zielen»
telde.
Was ze een kleuter van zes jaar, in 1877, toen te Mijlbeek
de eerste kloosterschool werd opgericht, door de Zusters
van St. Vincentius a Paulo.
Ze was er 13 toen twee zwanen onder het balkon van de
Brouwerij Max Moens aan de Molendries werden geplaatst
Werk van Leo de Vos, zoon van Alexander.
In 1895 Maria de Vos is dan 24, wordt aan de «Bucken-
dreef» een hofstede verkocht voor 75 fr zegge en schrijve
vijfenzeventig franken.
In hetzelfde jaar, in de maand februari sterven op een
dag 11 Aaistenaars tengevolge van influenza.
IN EEN VOLGENDE EDITIE
Vakantiejobs in de streek.
Hoe ervaart de jonge studerende jeugd haar eerste
kontakt met kantoorarbeid in banken en andere
prive-admmistraties, fabrieken, horecabedrijven enz
