Le chagrin et la pitié
Op bezoek
bij VSerick
Provinciaal bestuur
H. Geestkapel behouden
gelokaliseerd te Aalst
Y
KULTUURSCHOON
mmnfc
1914 -
ONAFHANKELIJK REGIONAAL WEEKBLAD
DE GAZET V
>O0jtK>UQ\
AALST
NEC SPE, NEC METU...
27e jaargang nr 37 Zaterdag 25 september 1071 Redaktie en BeheerSchoolstraat 26 - 9300 AALST Tel. 241.14 8 fr het nummer
ERE-REFERENDARIS
J. VAN DEN BERGH
SCHENKT
BELANGRIJKE
DOKUMENTATIE
AAN HET
STEDELIJK
ARCHIEF
TRAGISCH TOEVAL
Een stuk tragedie van de man
die tijdens 14-18 zeer moedig als
wn burgemeester moest fungeren:
Jef van den Bergh, een naam die
nu nog, goede herinneringen op
roept bij de oudere generatie die
destijds als aankomende volwas
sene hem gekend hebben.
Reeds bij de aanvang van de
eerste wereldoorlog, in 1915
informeert J. Van den Bergh
omtrent het lot van sommige
Aalsterse vermiste soldaten.
Door een administratief toe
val krijgt hij een brief van de
burgemeester van Luik waar
uit blijkt dat ook zijn oudste
zoon in die eerste beroerde
augustusdagen 1914 ergens
gesneuveld is.
Over de figuur van J. van den
Bergh werd hier destijds in deze
krant uitvoeriger geschreven aan
de hand van andere archiefstukken
en van het boek «De Duitsers te
Aalst» van Petrus van Nuffel, die
naar men mag aannemen destijds
gegevens heeft kunnen verzamelen
uit het nu aan de stad geschonken
Van den Bergh-archief.
In een Almanak 1916, supple
ment van het toenmalige dagblad
De Volkstem staat J. van den
Bergh gefotografeerd: Een rustige,
zelfzekere figuur die blijkbaar
toendertijd in zijn burgemeesters-
funktie hem opgedrongen
onvervangbaar was. Want nadat
hij door Keizers onderdanen de
plaatselijke Kommandatuur et
telijke weken in de Duitse gevan
genis te Gent vertoefde was men
wel verplicht hem terug vrij te la
ten omwille van de rust en de orde
in de stad.
Zijn wn. burgemeesterschap was
er alleszins een tot meerder heil
van de Aalstenaars.
IN de lokalen, op de tweede verdieping van de Stedelijke Onder
wijsinstelling aan het Vredeplen, waar «voorlopig» het Aalsters
archief is ondergebracht, liggen sedert maandag II. een stapel doku-
menten en dokumentjes, voortreffelijk geordend.
Alles pas in ontvangst genomen door Lie. Karei Baert, stads
archivaris ten huize van Ere-Refendaris J. Van den Bergh, zoon van
weleer de «oorlogsburgemeester 14-18»
Met deze schenking is Aalst eens te meer schatplichtig aan deze
familie Van den Berghe.
Want deze dokumenten over Aalst 14-18 betekenen een niet onbe
langrijke bijdrage voor het stedelijk archief dat ter zake nu niet
bepaald goed bedeeld was.
Niet sensationeel voor wie iet of wat vertrouwd is met de lokale
geschiedenis van de voorbije vijftig, zestig jaar, maar toch nog
voldoende revelerend voor wie sommige van deze dokumenten in een
juiste kontekst kan situeren.
Het werpt een merkwaardig soms triestig, maar ook humoris
tisch licht op sommige figuren die in deze stad, in deze streek
jarenlang een invloedrijke rol hebben gespeeld.
Ach, ja zo men wil, een kroniek van Le Chagrin et la Pitié 14-18
te Aalst gelokaliseerd.
PERSOOONLiJKE BELANGEN
Uit dit archief kan ook wel blij
ken hoe andere politieke figuren
toendertijd méér bezorgd waren
om hun persoonlijke belangen. En
weliswaar informeert één hunner
vanuit Gent naar de situatie te
Aalst, maar zwart op wit blijkt
dan dat die politicus vooral be
zorgd was om zijn persoonlijke be
langen en bv. met nadruk vroeg
dat een bedrag van 700 fr in een
of andere broekzak of kast van
zijn huis nagelaten hem via een
«domestique» zou overgemaakt
worden.
EEN ZELDZAAM EXEMPLAAR
Er lis in dit archief de «Park-
Idylle» over een andere Aalsterse
politicus van formaat, een idylle
die niets te maken had met een
late amoureuze bevlieging, maar
gewoonweg met een toch wel na
tuurlijke behoefte. Waaruit, voor
zover nog nodig, eens te meer
blijkt, de genadeloze Aalsterse
spot. Een nasleep, niettegenstaan
de de bezetting van het tragische
duel Daens-Woeste.
En dan 33 nrs. van het te
Aalst door de Duitse onder-
wijzer-joernalist Neuhaus uit
gegeven soldatenblad «Land
storm». Een man, waarover
hier ook reeds werd geschre
ven die kennelijk lak had aan
«Das Militar»een inzicht ver
wierf in de Vlaamse Bewe
ging, maar het met zijn eer
ste editie reeds aan de stok
had met zijn oversten.
Neuhaus had de euvele moed
nog wel de Keizerin, Willem
II Keizerlijke Gade op de kor
rel te nemen.
Zo maar ongecensureerd.
Aalsterse Graanmarkt
Militaire oefening...
na 14-18
Stande pede werd een ge
deelte van de oplage van het
eerste nr van Landsturm ver
nietigd, een verbeterde gecen
sureerde uitgave volgde Het
stukje over Augustine, dat de
Kommandatuur kwaad bloed
zette en allicht nog meer
vrees inboezemde werd ver
vangen door een onschuldige
mop. In het archief V.D.B.
treft men het zeldzame eerste
autentieke nr. aan van «Land
sturm». Neuhaus kwam er zon
der veel kleerscheuren vanaf,
want de verder uitgave bleef
hem toevertrouwd. Terloops,
dit Duits soldatenblad werd
gedrukt, zeer behoorlijk op
Aalsterse persen. En in te
genstelling met een kwart
eeuw later, werd die Aalster
se drukker na de oorlog niet
eens verontrust.
Er steekt meer in deze doku
menten dat stof geeft tot inspira
tie en historisch onderzoek.
Meer dan een halve eeuw later
is er allicht geen bezwaar dat ook
mede aan de hand van sommige
dokumenten van het V.D.B. ar
chief men de sluiers oplicht. De
kans is er dat heel wat situaties
uit de daaropvolgende naoorlogse
jaren op hun menselijke, histo
rische waarachtigheid getest wor
den.
In elk geval de figuur van «oor-
logsburgemeester» Van den Bergh
komt aan de hand van korrespon-
denties en andere dokumenten te
voorschijn als deze van een inte
ger man, die toendertijd heel wat
meer moed en gemeenschapszin
heeft bewezen dan menig andere
politieke figuur uit die jaren.
Clk.
Verdwenen '14-18
souvenir in
het stadspark
EEN afvaardiging van het stadsbestuur, de parlementairen van
het arrondissement en afgevaardigden van de vakbonden zullen op
29 september as. een onderhoud hebben met de Minister-Staats-
sekretaris voor streekekonomie, de h. Vlerick in verband met de
ekonomische evolutie van de Denderstreek.
Vanwege Minister Vlerick wordt niet verwacht dat het zal blijven
bij een nieuwe liefdesverklaring voor de streek.
Aan soortgelijke verklaringen heeft het inderdaad tijdens de voor
bije tien jaar niet ontbroken. Maar op de keper beschouwd is de
Denderstreek toch in de kou blijven staan...
Het provinciaal bestuur heeft het Aalsters stadsbestuur ter ken
nis gebracht dat de H. Geestkapel aan de Kattestraat dient behou
den te worden. De kapel zal geklasseerd worden.
Men weet dat de h. Geestkapel sedert geruime tijd in 't gedrang
kwam in het kader van de eventuele verkoop van de K.O.O, gebou
wen.
De Vereniging voor Aalsters Kultuurschoon heeft zich van in den
beginne ingezet voor het behoud ervan, en dit uiteindelijk niet zonder
resultaat.
