m
Besluit van den Koninklijken Commissaris aan den
^et Liberaal jSolidarisme.
Het Léberaal Solidaristisch
Middenstand
Onze Voorspelling
Wachter,
JP ORDE
DOOR VREDE
Staatsminister Graaf LIPPENS
te Gent gehuldigd (5" wijk)
wat is er van nacht
VOORWOORD
Heer Marcel -Henri Jaspar, Minister van Verkeers
wezen heeft op 11 Maart 1937 eene Redevoering
uitgesproken in de Kamer van Volksvertegenwoor
digers (redevoering die wij, onder vorm van boek
deel uit den Minister zijn Kabinet ontvingen en
die we alle weken, gedeeltelijk zullen afkondigen).
BIJ DIT BLAD BEHOORT EEN BIJVOEGSEL.
PRIJS PER NUMMER 50 CENTIEMEN
VRIJHEID
SOLIDARITEIT
VERANTWOORDELIJKHEID
DE LIBERAAL
W EEKBLAD DER LIBERALE PART IJ VAN HET ARRONDISSEMENT AALST.
NEGENDE JAAR
21 MAART 1937
NUMMER 12
AANKONDIGINGEN 1.00 fr. per regel (voor kleine) voor groote aan
kondigingen. prijs volgens te vragen tarief. Aankondigingen en artikels
te weigeren is voorbehouden. ALLE toezendingen moeten onderteekend
zijn. RECHTERLIJKE AANKONDIGINGEN 3 frank de regel.
Verantwoordelijke Uitgever
EMIEL VAN LIL, Groote Markt, AAL».
DRUKKERIJ Michel BRACKE-DUBOIS
ST-GILLIS-DENDERMONDE
Voor aankondigingen binnen het Arrondissement Aalst, wende men zich
rechtstreeks tot de Redactie «GRAAF EGMONT»Aalst, Tel. 370, Posten.
Rek. 41.11.44. Voor aankondigingen buiten het Arrondissement Aalst,
wende men zich tot den DRUKKER.
met
Wanneer wij voor een paar jaren
voor het eerst, de Liberaal-Solidaristi
sche gedachte, in onze middens voor-
uitzetten, konden we zeker niet verho
pen dat ze zoo spoedig overal ingang
zou vinden en zelfs na zoo'n korten tijd,
door officieele personaliteiten en door
de regeeringsmiddens als de basis der
toekomstige maatschappij zou erkend
worden.
Het is nochtans hetgeen zich voordoet.
DE ROL DER KONINKLIJKE
COMMISSARISSEN
Toen, inderdaad, de 2de regeering
Van Zeeland, het bewind in handen
nam, werden koninklijke kommissaris-
sen belast met het onderzoeken van
den toestand van sommige maatschap
pelijke toestanden of het toezicht van
finantieele economische of politieke
vraagstukken, waarvan de oplossing een
groot nationaal belang had.
Hunne besluiten, zouden natuurlijk
van overwegend belang zijn in de voor
stellen, die de regeering met het oog op
zekere structieve hervormingen nader
hand aan het Parlement zou voorstel
len.
Aldus werd voor het onderzoek der
vraagstukken die den middenstand
aanbelangen, de H. Collm als Konink
lijk Commissaris aangesteld.
HET VERSLAG VOOR DEN
MIDDENSTAND
Na verschillende maanden opzoeking
en studie, komt hij zijn verslag neer te
leggen.
De besluiten ervan zijn beslist een
overwinning voor de Liberaal-Solida
ristische werking.
Ziehier, bondig samengevat wat de
verslaggever vaststelt en welke oplos
singen hij voorstelt
KRITIEK
De Middenstand, verklaart hij, lijdt
onder de oneerlijke mededinging.
a) Van sommige «vereenigingen zon
der winstgevend doel» kloosterge
meenschappen en andere, die zonder
loon noch lasten te moeten betalen de
voortgebrachte koopwaar, die feitelijk
voor hunne gemeenschap zou moeten
bestemd blijven, verkoopen.
Deze verkooping geschiedt onvermij
delijk aan een veel lagere prijs dan die
gene die de gewone handelaars moeten
vragen.
b) Van sommige «Samenwerkende
Vennootschappen» die bestemd om al
leen aan hunne leden te verkoopen, aan
familie, vrienden en kennissen, zooda
nig dat vele «niet samenwerkers» van
voordeelen genieten, waarop ze geen
recht hebben.
Vandaar weerom verlies voor den
handelaar.
c) Van sommige grootwarenhuizen en
eenheidsprijswinkels, die zeer slecht
hun rol begrijpen of vervullen door al
lerhande misbruiken te dulden.
De grootwarenhuizen moeten niet
verdwijnen, zegt de koninklijke com
missaris.
Ze zijn een regelende factor der prij
zen, die zeer dikwijls aldus, in het voor
deel van elkeen, op een redelijk peil ge
houden worden. Het behoud der vrije
mededinging maakt daarenboven het
voortbestaan der grootwarenhuizen
mits zekere schikkingen en beperkin
gen wenschelijk.
OPBOUWENDE POLITIEK
Hoe zal de middenstand zich tegen
misbruiken verdedigen vraagt verder de
verslaggever.
Het is niet alleen door wettelijke
maatregelen, die hoe goed voorbereid
en doordacht ook. altijd onvolmaakt en
betrekkelijk blijven, dat men de mid
denstand zal kunnen beschermen, in
richten en haar lot verbeteren.
De Middenstand moet zich zelf willen
redden, moet begrijpen dat ieder af
zonderlijk, niets of weinig vermag,
maar dat allen samen v^el vermogen.
Wat andere klassen, standen of be
langengroepen hebben verwezenlij kt,
waarom zou de middenstand of sommi-
ge groepen van middenstanders dit niet
kunnen.
Het zij SOLIDAIRE OPLOSSINGEN
in SOLIDARISTISCHE belangen-groe -
peeringen die verbetering in den toe
stand moeten brengen.
Het groote wapen der mededinging
van grootwarenhuizen ligt- in den mas
sa-a an koop die toelaat de koopwaar
goadkooper aan den man te brengen.
Waaraan een grootsch opgevatte publi
citeit nog meer uitstralingskracht bij
zet.
HET LIBERAAL-SOLIDARISME
ER BOVEN OP
Vereenigt U, Middenstanders, wordt
Solidair in gemeenschappelijke, alge-
meene en lokale belangengroepen, zegt
den H. Collin. Doe aldus uwe aankoopen
gemeenschappelijk, maakt een collec
tieve publiciteit, geeft een eigen tijd
schrift uit om uw beroepskennis te vol
maken, strijdt voor uw gemeenschap
pelijke belangen door U te vereenigen
en SOLIDAIR te staan.
Ziedaar het besluit van Commissaris
Collin.
Het huldigt het behoud der vrijheid
en der vrije mededinging in den han
del d.w.z. bevestiging der noodzake
lijkheid van een liberale opvatting in
handelszaken en praktijken en beves
tigt de behoefte aan inrichting op Soli
daristische basis der maatschappij van
morgen.
Dat de regeering spoedig desbetref
fende wetsontwerpen neerlegge om de
ze wenschen en besluiten in werkelijk
heid om te zetten.
Het mag niet dat de Middenstand
langer aan haar lot overgelaten worde.
De LIBERAAL-SOLIDARISTEN wa
ken en werken. V. SABBE.
de Schoolkwestie moeten «fair play»
kalmte opgelost worden.
Het technisch onderwijs zal uitgebreid wor
den en op taalgebied zal de wetgeving beter
aangepast worden.
Al die groote hervormingen zullen verwe
zenlijkt worden, maar dan moet men vertrou
wen hebben in de regeer.ng.
De drie groote partijen hebben nu voor taak
zich rond de Nationale Vlag te scharen en
krachtig op te treden voor heil van Vorst en
Vaderland.
Deze kranige redevoering werd met geestdrif
tige toejuichingen besloten.
Om een uur vereenigde een groot banket
twee honderd vijftig genoodigden in de schoo-
ne en schitterend versierde zaal van den Kring.
Belgische kleuren en fris-ïh opgesteld lover en
groen gaven een feestelijk uitzicht.
M. Feyerick neemt het woord. Hij herinnert
er aan, dat de Eere-Voorzitter tijdens het ver-
loopen jaar tot Graaf werd verheven.
Het Bestuur en de leden van de wijk zijn
dus uiterst gelukkig op dezen grooten dag, den
ieverigen politieker te mogen vieren.
In breede trekken geeft hij een overzicht
van zijn lange, vruchtbare loopbaan. Hij herin
nert er aan, dat hij gedurende den oorlog door
de Duitschers werd gevangen gehouden. Na den
oorlog werd hij tot Gouverneur van de Pro
vincie Oost-Vlaanderen benoemd. Later be
kleedde hij menig belangrijken post.
Spreker eindigde met do hoop uit te drukken
hem nog lang in den kring te mogen zien.
Vervolgens bedankt hij de heeren Hoste en
P.E. Janson, die de plechtigheid opluisteren.
In naam van de Vijfde Wijk, biedt hij nu,
onder luide toejuichingen, aan M. en Mev. Lip
pens .een prachtig medaillon, een bas-relief,
door M. Domien Enghels, kunstig afgewerkt.
Langdurige toejuichingen volgen.
Minister J. Hoste neemt nu het woord.
Spreker heeft het gevoel, dat de Vijfde Wijk
een der ieverigste kringen is van Gent. De
faam is overal bekend.
De Manifestatie ter eere van Graaf Maurits
Lippens komt ter juister uur en is wel ver
diend voor een man die steeds de belangen van
het land en van de partij heeft verdedigd. Hij
is een man van karakter. Op elk gebied was
Graaf Lippens werkzaam. Hij heeft steeds zijn
opdrachten schitterend vervuld. Elke bedrijvig
heid draagt zijn stempel den indruk van iets
hooger, iets algemeener. Dat ziet men overal in
zijn werken.
M. de Laveleye, Voorzit ter van den Liberalen
Landsraad, neemt het woord onder lange toe
juichingen. Hij is fier, Graaf Lippens de ge-
lukwenschen te mogen'Olêngén van al de Libe
ralen.
Het is met bewondering dat JiiJ spreekt over
de menigvuldige werken van M. Lippens, die
aan bijna alle takken der regeering en op po
litiek gebied, het grootste gedeelte van zijn tijd
heeft besteed.
Ook den Heer Lamborelle bracht nog een
geestdriftige hulde in naam van alle Liberale
werklieden.
Vervolgens namen nog talrijke sprekers het
woord, zooals Staatsminister Masson en Ceu-
terick. Het was een schoone dag voor de Libe
rale Partij E. Verschueren.
DE MORGENZITTING
De inzet van de groote Liberale Manifesta
tie begon met een welgelukte morgenzitting en
reeds van 10 uur af, was er veel volk aanwe
zig. De zitting werd voorgezeten door M. Feye
rick, omringd van Staatsminister Lippens M.
Mariën, volksvertegenwoordiger Mev. Sierens;
MM. Delwiche, De Cavel, Thiry, Herman Rom,
Sierens Gustaaf, Paepens Oscar, Schoonvliet,
De Vrietere. Buyck, De Mever, Jules Sierens,
Van Moerbeke, Vermeire en de Dames Mariën,
Hutsebaut en Buysse.
M. Delwiche wees op den vooruitgang van
den Kring, dank aan de talrijke bestuursver
gaderingen en de medewerking der Damesaf-
deeling en Jonge Wacht, en de talrijke feesten.
Hij kwam nu op het voorwerp der groote
manifestatie, de eere-betooging voor den gelief
den Eerevoorzitter, ter gelegenheid zijner be
noeming tot Graaf.
M. Yvan Feyerick spreekt nu op zijn beurt
van de werking van den Kring.
Graaf Lippens, neemt nu onder luide toejui
chingen het woord en wenscht zijn neef M.
Yvan Feyerick van harte geluk met zijn mooie
rede die hij in beide talen voorlas,
Vervolgens overziet hij in breede trekken het
politiek leven. Hij doet duidelijk uitschijnen
dat onze partij alhoewel de kleinste, toch
krachtig haar invloed doet gevoelen in het be
stuur van het land.
Ook hij maakt het proces van Degrelle die
de rust van het land in gevaar brfengt. Die
kiesstrijd te Brussel is meer dan belachelijk,
want niemand zal er aan denken een vergelij
king te maken tusschen den grooten Staats
man M. Van Zeeland en den gewezen mira
kelmaker van Beauraing. De man die nu een
verbond sloot met Staf De Clercq en de fron-
tisten-verraders. Hij toont duidelijk dat Belgie
geen dictatuur noodig heeft. Degrelle en zijn
rustverstoorders willen ook schandalige gebrui
ken in Kamer en Senaat invoeren. Hij hoopt
dat die onbeschaamde schurken-Rexisten dege
lijk zullen gemuilband worden.
Vervolgens wijdt hij breedvoerig uit over .al
de noodige hervormingen die zullen bekomen
worden, indien men aan M. Van Zeeland de
gelegenheid geeft zich aan 't werk te stellen.
Wij moeten ons vertrouwen geven aan het
ministerie.
Dan zullen verbeteringen «omen op fiscaal
gebied, Talrijke problema's van landbouw, ook
Den ouden kreet zouten we niet hoe
ven te herhalen. Wij dienen niet te
wachten, tot wanneer geruchten uit de
verte tot ons komen en ons tot waak
zaamheid aanzetten om tot doortasten
de handeling over te gaan. Wanneer
zullen wij begrijpen, dat wij niet steeds
angstvallig om ons moeten schouwen,
maar zeiven vooruitkomen met duide
lijk en goede uitgesproken doeleinden
Wij hebben reeds een zeer gewichtige
stap gedaan door de leiding van de par
tij een sterke verjongingskuur te doen
ondergaan. Van groot belang is de
voorbeeldige toewijding betoond door
den voorzitter, den heer de Laveleye, de
heeren Ministers J. Hoste en Bovesse,
die tot de verste hoeken van het land
de liberale levenskracht en de liberale
bedrijvigheid laten blijken. Maar daden
hebben grooter waarde dan woorden.
Hoogst tijd is het, dat het Bestuur
der Partij klaar de liberale principes
uiteenzet, die de basis moeten uitma
ken voor de propaganda ten voorde ele
van de partij en voor de voorlichting
van de massa. Het past een juist besef
aan te brengen van hetgeen de liberale
partij wil en kan bereiken.
De Minister Spaak heeft ons schaak
gezet door zijne ophefmakende rede.
Alle bladen hebben er lange artikelen
aan gewijd en uitgebreide beschouwin
gen gegeven over de gevolgen, die het
verrassend en stout optreden van den
kraningen en talentvollen socialisti-
schen Staatsman kan hebben. Stellig
mogen we niet onverschillig blijven
voor hetgeen bij de politieke tegenstre
vers geschiedt, maar evenmin kunnen
wij ons mengen in het geharrewar, dat
daar ontstaat. Dat ware nutteloos werk.
Veeleer moeten we ons met onze eigen
zaken onledig houden en er voor zor
gen dat, midden in de politieke dwars
drijverijen, de liberale partij pal en
sterk het hoofd opbeurt als de bonkige
rots in het golven ge klots.
De heer Spaak, is van communist tot
socialist en van socialist tot een zeer
handelbaar regeeringsgezinde gewor
den, toen hij, voo.r de werkelijkheid
staande, zich rekenschap gegeven heeft
Indien het waar is dat de politiek de
kunst is om de belangen der volksge-
nooten op de beste wijze te behartigen,
hetzij in het bestuur van de gemeente,
de provincie of den Staat, dan hebben
de leden der volksgemeenschap, wier
belangen op het spel staan en die bij
een wanbeheer zullen te lijden hebben,
het recht aan de politiekers rekenschap
te vragen. Rekenschap over hun al dan
niet wijs beleid in het verleden waar
uit de huidige toestanden gevloeid zijn.
Rekenschap over de aangewende of
voorgestelde middelen om het goede te
bestendigen dat in en uit dat verleden
ontstaan is, en om het kwade te keeren
dat uit den verleden tijd geboren werd.
Immers in 't verleden ligt het he
den, en in het nu wat worden zal
Welnu de groote nood van het oogen-
blik, waaraan de maatschappij lijdt, is
HET GEBREK AAN ORDE. De huidige
wanorde, op alle gebied, is het groote
euvel waaraan wij ten gronde gaan
die wanorde leidt volk en land naar den
chaos, naar de anarchie, naar den dood.
Het leven en het bestaan van onszelf
en van onze kinderen is synoniem ge
worden van ORDE De eenige hoop op
de toekomst van honderdduizenden is
het opstaan uit de ontreddering, is het
afwentelen van wanordelijke toestan
den, is het opbouwen, het vervormen
van heel ons maatschappelijk en eco
nomisch leven tot een ORDELIJK GE
HEEL.
Want wij weten, en her. volk voelt in
stinctmatig, dat de twee teedere bloe
men, die heeten VREDE en WELVAART,
slechts kunnen gedijen en openbloeien
op een GEORDENDEN BODEM die vrij
is van het woel- en graafwerk dei-
twistzoekers en der malcontenten van
alle soort.
ORDE dus en nog eens ORDE ter wil
le van het GOEDE, van het LEVEN, van
de TOEKOMST.
Het volk heeft rekenschap gevraagd
aan de politiekers, en de partijen van
alle haar en pluim hebben geantwoord
WIJ WILLEN ORDE Meer dan ooit
nog ze hebben die leus als een bran
dend slagwoord in hun vlag geschre
ven.
Over het doel zijn zij het allen eens,
maar de aan te wenden middelen ver
schillen.
Inderdaad de ORDE kan bereikt wor
den door de verzoening der standen, ze
kan gepaard gaan met het eerbiedigen
der menschelijke vrijheid, ze kan be
reikt worden met vreedzame middelen.
Maar wij geven toe, dat een zekere
ORDE kan bereikt worden door het ver-
nietigen van een paar standen in de
maatschappij de ORDE die in Rus
land bereikt werd. De ORDE in het
maatschappelijk leven kan ook ais in
Italië, bekomen worden door het bloe
dig onderdrukken van iedere vrijheid,
door het verdrukken van ieder initia
tief dat niet van den Staat uitgaat.
ORDE werd bekomen te Weenen en in
heel Oostenrijk, een uiterlijke ORDE
waaronder vuur smeult, door het
neerkogelen van duizenden werklieden
die niet rijp waren voor dictatuur.
ORDE heeft Hitler in Duitschland be
reikt, de orde van den ijzerén vuist, van
de gewetens- en godsdienst- en vrij-
heidsversmachting.
De ORDE die aldus werd bekomen,
hetzij in Rusland, Italië, Oostenrijk of
Duitschland en waarvan in ons land
ook vele kliekjes en kapelletjes idroo-
men, is maar een SCHIJN-ORDE. Ze
berust op verdrukking, ze wortelt in
bloed ze kan derhalve geen duur noch
deugdzaamheid hebben.
En nochtans bij het overschouwen
van ons politiek leven, wordt men ge
troffen door het feit dat de grondstel
lingen van de meeste politieke partijen
slechts op het verwerven van die
SCHIJN-ORDE ingesteld zijn, en dat
alleen het LIBERAAL-SOLID ARISME
in staat is de ECHTE DUURZAME
ORDE te bereiken, langs geleidelijk
evolueerende wegen en met eerbiedi
ging van de menschelijke persoonlijk
heid en vrijheid, door de samenwerking
der klassen die de maatschappij uitma
ken.
De TRADITIONEELE KATHOLIEKE
PARTIJ ligt vastgeankerd in de over
tuiging dat alle politiek moet ingege
ven worden door godsdienstige be
schouwingen. Ze wil dat de geestelijk
heid naast het bedienen van den eere-
dienst, ook haar rol in het politieke le
ven speelt, hetzij als zakenvoerder van
coöperatieven, hetzij als uitbater van
kinema's, hetzij als syndikaal leider. Ze
steunt op de geestelijkheid als haar
trouwste kiesdravers.
Het SOCIALISTISCH IDEAAL onder
werpt alles aan de belangen van een
enkelen groep en aanziet het werkers-
belang als tegenstrijdig met de belan
gen van burgers en van boeren.
Het WAALSCH of VLAAMSCH NA
TIONALISME onderschikt alles aan het
rassen- of taalvraagstuk.
Al deze partijen zoeken de ORDE te
bereiken over de lijken heen van de te
genstanders. Er is geen enkele dezer
partijen die ORDE zoekt te verwezen
lijken langs den weg der verzoening van
standen-, rassen- en geloofsgemeen
schappen.
Aldus staan wij in volle tegenstrijdig
heid, in anarchie, in wanorde, in oor
log.
Op dit oogenblik is ons land «geze
gend» met Godsdienstoorlog, Klassen-
oorlog, Taaioorlog en het zijn die «ze
genende» factoren die ons politiek le
ven vergallen en vergiftigen.
Wij willen opstaan en langs den weg
van het LIBERAAL-SOLIDARISME den
vrede en de welvaart bereiken.
In tegenstrijd echter met de andere
partijen beijvert het jonge LIBERAAL-
SOLIDARISME zich voor een orde ge
steund niet op oorlog, maar op
GODSDIENSTVREDE
KLASSENVREDE
TAALVREDE
van de mogelijkheden. Hij is een op
portunist, en we kunnen ons er over
verheugen, dat hij niet blindelings er
maar op los gaat, maar beredeneerend,
onderzoekend, streeft naar de verwe
zenlijking van het bereikbare in den
ruimsten demokratischen zin mogelijk.
Wij mogen echter niet dulden dat hij
thans vermetel pronkt met de ideeën,
die in de liberale partij sedert jaren,
fragmentarisch, zoo ge wilt, werden
hooggehouden en verdedigd als het
ideaal van de liberale en sociale strek
kingen. Wat Minister Spaak luidruch
tig en triomfantelijk als het te beoogen
doel voorschrijft is eenvoudig wat wij
len de klaarziende, vooruitstrevende li
berale voorman, Paul Janson, als de li
berale belijdenis voorhield geen klas
senstrijd, een behoorlijke inwilliging
van de verzuchtingen der werkende be
volking in overeenstemming met de be
hoeften van de nijverheid. Voor de re
geling van de ekonomische en sociale
kwesties zijn geen kollektivisme, geen
Staatssocialisme noodig. Een stevige
regeering, gesteund door een Kamer en
een Senaat, op de hoogte van hunne
taak, worde met vaste hand geleid. Ze
wachte niet, tot wanneer men met
werkstakingen de rechten of voordeelen
afdwingt, waarop men meent aan
spraak te mogen maken, maar ze voor-
kome de moeilijkheden en brenge de
noodige wijzigingen, zelf voorziende,
aan dat dringt zich op om den krach-
