Wat wij uit deze beschouwingen prak tisch besluiten H eg mei den oorlog- Weg met de vernietigingsplannen die kiemen zijn van latere oor'ogen. Weg mei den oorlog die onrecht niet iot recht kan herschapen Leve het recht dat aan alle valkeren, cok de kleinsten hel bestaan er kent. Niet eerder zal de vrede op aarde heerschen, vooraleer de menschen van goeden wil zijn en elkanders recht er kennen. In dien zin ook moet ONS vraagstuk> het Vlaamsclie, opgelost, worden. Dan zullen de onaangename geschillen voor altijd ophouden. JUS. Somtijds worden oproermakers vaderlanders, en vaderlanders op roermakers genoemd. Verschil tusschen Wit en Zwart I Zelfbestemming of zelfbestuur is de kreet die, op dit oogenblik, door heel de wereld weerklinkt. En hoe kan het anders Sluit dat woord het toekomstig lot 'van de wereld niet in zich Door zelfbestemming, .vordt im mers aan alle naties, de kleinste zoowel als de grootste, het recht toegekend over eigen lot te be schikken cfeze of gene machtige buut zou zich rtietJtteer in te'laten" hebben met wat er bij ons zooal omgaat. Wij zijn er diep van doordrongen dat an het oogenblik af dat de zelf- bestemming voor alle naties op recht an rechtzinnig zal worden toegepast, dat dan, e» dan alleen, alle gevaar voor nieuwe oorlogen zal verdwenen zijn. Zonder zelfbe-, stemming is geen volkerenbond leefbaar.en zoolang wij geen volke renbond hebben, slaan wij steeds aan gevaar van oorlogen bloot. Dit punt zijn wij steeds bereid breedvoerig te'bespreken. Hebben we niet gezien, dat zelf- bestemmingsrecht en volkerenbond den grondslag vormden van presi dent Wilson's vredesprogramma In de pauselijke nota's tot de oorlogvoerenden, werd er herhaal delijk op deze twee punten gewe zen. Op de Soc. Int. Konf. van Stockholm, hield men ook, met hand en land aan deze leus. InRusland,gaat men zelts verder, daar stélt men het zelfbestuur rechtstreeks in praktijkPolen, Finland, Uhranic en andaren werden als zelfstandig erkend, en niet alleen door Rusland, maar ook door de Entente- en Centraal- machten. En nu er nogal druk gepraat wordt over oorlogsdoeleinden, is volgens wij in verschillende bladen lezen, in Engelsche kringen ver klaard, dat, indien Duitschland be reid is de gebieden welke het bezet houdt te ontruimen, Engeland ook de bezette Duitsche koloniën wil terug geven, op voorwaarde Dat Duitschland zelfbestemming toe staat aan de arw'oners dezer koloniën Bij zulke verklaring, blijven wij, aktivisten, wat stil. Engeland eischt zelfbestemming voor de volkeren der Duitsche ko loniën voor ons opperbest. ioij zijn voorstaanders van zelfstan digheid vow alle nationaliteiten Het Vlaamsehe volk kan er van meepraten, 85 jaren hebben wij de onderdrukking gevoeld. Maar.... wat zuilen de franskiljons daarvan zeggen Mogen de inwo ners dezer koloniën, dus Duitsche onderdanen, het zelfbestuur dat Engelandhun aanbiedt aanvaaiden? En ik hoor hen al roepen Zeker Zeker I waarom niet Voor ons is dat ook goed hëeren, want, zooals we reeds zegden, wij zijn voor staanders van zelfbestuur en vrij heid. Maar, indien ge dit goed vindt voor zwarte, halfwilde Afrikaan- ders. zoudt ge ons clan niet kunnen zeggen, waarom wij, Vlamingen ons recht niet mogen eisc'nen Of ligt daar het verschil tus schen iott en zwart Wij zullen bij gelegenheid deze aangeraakte punten wel afzonder lijk en grondig behandelen. RECHT DOOR ZEE 1 Den 8-i-i7i Ziende blind. Gelijk in het sprookje van Andersen, vanneer de Koning in den praatstoel ging door de stralen der stad en dat heel het volk zijn nieuw schoon kleed bewon derde.drukte één enkel woord van 'n kind dal alles uit vat iedereen wist. maar niet zegde, en dat alles veranderde. Het kind riep De Koning is naakt. en de be goocheling verdween er. de Koning bleef beschaamd, en al de lieden die zich zelf overtuigden op der. Koning een schoon nieuw kleed te zien, merkten dat hij naakt was Wij moeten hetzelfde zeggen, wij moeten zeggen wat iedereen weet. maar niet durft uitspreken, zeggen dat, hoe men de moord ook betitetc, de moord steeds moord blijjt, een misdadig en schandelijk iets. En het is genoeg het te zeggen op klafe, treffende wijze en .luid op, en de mcnschen zullen ophouden te zien wat ze meenen te zien en zullen zien wat ze vierkelijk zien. Zj zullen ophou den te zienden dienst aan het vaderland, den hetdenmoefl van den oorlog, de mili taire gtorie, de vaderlandsliefde, en zij zulten zien wat is de naaktheid en de misdadigheid van den moord. En als de menschen dat zien, zal gebeuren wat in het sprookje geschiedde deze die de schanddaad bedrijven zullen beschaamd worden en dezen die zich overtuigden de misdadigheid van den oorlog niet te zien, zullen ze zien en zullen ophouden moor denaars te zijn. LEO TOLSTOY. Iets over de Opvoering van HET HOOGSTE RECHT, door den Kunstkring Cari tas op 20 en 21 Januari I I. Deze kunstkring heelt oss dus weCr een mooi tooneelstuk, van de zeer sym pathieke hollandsehe schrijfster Ina Bou- dier-Bakker, laten genieten. Haar eerste tooneelspe! Verleden dat hier vroeger zoo prachtig werd opge voerd. had ons reeds in diepe bewonde ring gebracht voor deze schrijfster en het was ons een waar genot, haar volgend werk Het Hoogste Recht ook hier te zien spelen. In dit stuk heeft Mevrouw Boudierons het volgende willen weergeven Mariu» Kolberg.zoon c-ener rijke familie was getrouwd met Eva, een jong meisje uil den middenstand. De moeder van Marius, had zich zeer tegen dit huwelijk verzet en daardoor was de vriendschap tusschen moeder en zoon verbroken. Marius bentint Eva als een lief, aardig wijfje en zij. natuurlijk zeer ouder den indruk van het nieuwe, rijkere milieu waari z gekomen is,schikt zich in alles en leeft schijnbaar gelukkig. Ze wordt door haar man meesiendeels behandeld als een kind. dat niet kan meêvoelen met zijn gedachten, en als na de geboorte van hun eerste kind, de oude mevrouw Kol berg zich verzoent rr.et haar zoon. wordt Eva nog minderwaardiger geschal en worden zonder hate goedkeuring alle beslissingen, aangaande het huishouden, door moeder cn zoon genomen, en door gedreven. Luier krijgt ze nog twee kinderen waarvan'étn srerfi. Moeder Kolbeig blijft steeds Evu haren omdat die haar Marius heeft ontstolen, maar dat begrijpt in den beginne de oude vrouw niei, dat Eva even veel recht heeft op Marius dan zij en dat ze niet alleen een lief vrouwtje voor hem moet zijn, maar eveneens zijn vertrouweling en raadpleegster i,-i alle huishoudelijke besprekingen. Ook kin deren worden haar ontnemen door haar schoonmoeder, die hu goed geoordeeld heeft ze in de siad naar school "ie zenden. Eva heeft gesmeekt ze bij haar te laten, maar dat kan niet, dal mag nies; me vrouw Kolberg vindt het niet goed de kinderen op de dorpschool te laten gaan ze moeten eenc beiere opvoeding krijgen in de stad. Eva leed vc-el onder de afwezigheid van haar lievelingen ende geringschatting van haar man, maar werd juist daardoor een diép denkende vrouw. Marius merkt niet op hoe zijn viouw lijdt, en hoe ze innerlijk verandert. Als ze hem soms eens hartelijk vraagt om toch eens vertrouwe lijk met haar te praten dan leest of schrijft hij onverbiddelijk voort of ziet soms eens minachtend óp. De kinderen worden grooler dan komen voor haar eeuige gelukkige dagen als ze met de vakantie bij haar komen logeeren cn ze kan zoo intiem met hen spreken. Maar die verlofdagen zijn altijd Eindelijk vindt ze troost in de gevoel volle gesprekken met een vriend. Frank van Leentcn- Door die laage, intieme ge sprekken leeren zij eikaars karakter ken nen en voelen dat ze eikaar liefhebben. Ze stemt toch liet toe om met hem te vluchten, wijl ze te veel denkt aan het ooideel dat de kinderen later over haar zouden uitspreken. Frank gaat dan alleen weg. Later komt luj terug. Ditmaal is ze

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Nieuwe tijd | 1918 | | pagina 2