het ARRONDISSEMENTyq/K,
LIBERAAL,DEMOCRATISCH WEEKBLAD.
Zondag 11 November 1900
Prijs I) centiemen bet nummer
Eerste Jaargang. Nummer 19
Nieuwe abonnementen
Een tweede Schelmstuk.
Bericht.
Het treurspel
«Ier belastingen.
Verplichtend Onderwijs.
Zondag 18 November,
Groote Manifestatie te
Brussel voor hel Verplicht
Onderwijs.
Leerrijk verslag
Artikel 510.
Abonnementsprijs 3 Jr. yoor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, i, Aalst.
Prijs der Annoncen:
Gewone 15 centiemen
O Reklamen 7] centiemen j Per ^ukregel.
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst.
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank.
IONovember I90G
VAN 1907.
Wie een abonnement neemt
VBBi* iOM?, ontvAiigl van beden
«f tot 4 JANUARI 1997, de
VOMSGAZET kosteloos.
BETODRIXG VAN 4 8 NOVEM
BER. Volgens de beslissing
van 4 November, zullen meer
4an dulzead leden vnn den Llbe-
i**le« Werkninnskring van
A«Ist deel nemen nnn de betoo-
glng van 4 8 November bene
vens de Jonge liberale Wacht
an de Liberale Asaoclatic Kal
ook de Liberale Fnnfarenninni-
•ekappQ aan de manifestatie
deel nemen.
PENSIOENKAS
Zondag 4 4 November van 3 1/2
tot uren, nmandeiyksehe stor
ting: In Concordia, Schoolstraat
k{j M. August Gowie.
In Aalst volgt het eene Schelm
stuk op het andere. Nauwelijks is
dat der Gasverlichting voltrokken
of er volgt een schandaal, dat van
minder belang maar snooder en
gemeener is.
Alen doetVan de Putte, den kle-
rikalen uitgever van den Dender bode
▼oor tien jaar een cadeauken dat
wel berekend jaarlijks 772 franken
bedraagt of 7,720 in 't geheel.
Zoo wordt door dc klerikalen
van Aalst het geld der bevolking
■weggegooid aan hunne creaturen.
Denkt eens wat bet kIJis moest
eer er liberalen op bet StadbuSs
neetelden en allen In stilte gc-
•tthotchl en gelepeld werd, ge-
Igk bet nu nog: gebeurt in alle
f^nieenten waar nocli toeKiclit,
neck kontrool in.
Hnroni willen w|J betere kies
wetten en volledige Evenredige
Vertegenwoordiging.
7,720 FRANKEN
Wat leeiyke kostelijke vogel
4e dat
"Wfl herinneren de Liberalen van Aalst
en het Arrondissement dat de aankondigin
gen vün Vergaderingen, Feesten enz. van
alle liberale maatschappijen kosteloos opge
nomen worden.
Zoo wat 22 jaren geleden kwamen de kle
rikalen aan 't roer om ons van de al te zeer
drukkende belastingen te verlossen. Wegin
gen leven in een Luilekkerland, waar de
gebraden kiekens aan de struiken zouden
groeien, waar de wyn langs alle teken zou
vloeien, waar de tergen van peperkoek en
de huizen van chocolade zouden zyn.
Kortom, eenieder ging in weelde baden,
en in overvloed dag aan dag het klerikaal
gouvernement loven en danken, de gever
van zoo vroolyk een leven, van zoo schoon
eene toekomst.
Maar.... de Belgen zijn geweest gelijk de
puiten van de fabel die een koning vroegen
en kregen... maar hun koning was eon rei
ger en hy slokte menige puit naar binnen.
De klerikale regeering is de gulzige reiger
die altijd gulziger slokt.
De lasten zijn altijd aan vermeerderd en
door de lastenbetalers wordt een jammer
lijk treurspel afgespeeld, een treurspel dat
nooit eindigt, zelfs niet bij nachte.
Als de man uit zijn bed komt draagt hy er
zorg voor eens naar buiten te kijken, ee«
luchtje te scheppen, het daglicht te zien en
h\j opent.... de verzwaarde belastingen op
deuren en vensters
Het weer is goed, hy kleedt zich aan,
loopt eens rond, ontsteekt zyn pijpje en
rookt... de verzwaarde belasting op den
tabak
Nu wordt het tyd zyn winkelken te openen
waarvoor hij een patent heeft genomen, al
is zijn gedoe nog zoo klein, patent moet er
zyn en hy betaalt.... de verzwaarde be
lasting op het broodgewin.
't Is vijf uren van den morgen, hy ont
steekt de stoof zet water op 't vuur en om
het drankje voor zijn vrouwtje maar vlug
gereed te maken neemt by liet moleken tus-
schen de knieën en maalt,., de belasting op
den koffie.
Ttrwijl hy zoo in de weer is om voor
't huisgezin te zorgen, denkt hy aan den
arbeid dien hij zal te verrichten hebben den
gehcelen dag, om moed te hebben, schenkt
hy zich een druppeltje en drinkt... de ver
zwaarde belasting op den alcool.
De vrouw en de kinderen hebben gaarne
een "aoeTmonaje s morgens, daarom wordt
het welgevnld potje op de tafel gebracht en
hij bewondert... de belast ing op het suiker.
Nu zitten allen aan tafel, vroolijk babbe
lend vader, moeder en kinderen, en vader
snydt in boterhammen,., de verzwaarde
belasting op het brood.
't Wordt tijd naar den arbeid te gaan de
mieester zegttoe vriend, werk' wat rapper
door, want er bestaat nu verzekering voor
de ongevallen en zoo slaaft hij voor.., de
verzwaarde belasting op het werk.
Zijn zoontje moet hij naar eene slechte
klerikale school zenden, waar fanatieke
meesters niets leeren, dan dweepzucht en
verachting voor anderen en zoo weegt op
hem..,, de verzwaarde belasting der onwe
tendheid.
Als hij 's middags 't huis komt is zijn eet
maal mager door.... de verzwaarde belas
ting op het vleescheri zijn drank te flauw
d« >or de.belasting op het bier.
's Avonds komt hij moede en afgemat te
huis zet zich te rusten op een stoel-... met de
verzwaarde belasting op het mobilair,
rond hem kwispelstaart een beestje en blaft
de belasting op de honden
Na het avondmaal gaat hij in zijn hofje,
een voorschoot groot, en plant er kooien
voor.de verzwaarde grondlasten.
Nu gaat hy ter ruste maar slapen kan hij
niet, want zyn geest wordt gekwollen door
het hatelyke denkbeeld... der verdubbelde
opcentiemen.
Hy stapt de kamer op en neer, daar op den
schoorsteen staat het portret van zijn zoon,
die hem hielp werken en nu weg is voor zyn
lot voor... de schandalige bloedbelasting.
En morgen, morgen vroeg, zal hij weer
herbeginnen 0111 te arbeiden voor... al die
verzwaarde belastingen
Neen niet waar, dat treurspel eindigt niet
en ondanks al de klerikale beloften verer
gert het sedert lange jaren.
En lang zal het nog duren dat verergeren
der kwaal, want de brave Woeste heeft het
gezegd we moeten behouden, verbe
teren en beletten, hetgeen in 't treur
spel der belastingen beteekent
We moeten de zware lasten behouden,
de verzwaring der andere verbeteren, en de
minste verlichting beletten.
En geen wonder dat het treurspel zoo
treurig wordt en zoo jammerlyk als men
ziet hoe 's lands gelden worden verspild.
Nemen we b, v. het bud jet van oorlog. Toen
de liberalen aan 't bewind waren riepen de
klerikalen om 't meest Er wordt te veel
uitgegeven voor het leger, wy eischen dat er
geen man, geen kanon, geen cent meer
worde by gevoegd.
In 188-4 bedroeg het budjet van oorlog
47 millioen, nu is dat budjet gestegen
tot4 08 millioen 'sjaars.
En y y hebben dan nog de nieuwe forten
van Antwerpen op den nek die met de nieu
we kanonnen en bewapening ten minste
500 miilioen gaan kosten.
De strijd om het bestaan is sinds
ruime jaren machtig druk geworden.
Eenieder voelt in zich de grootsche
drang welke u brengen moet tot dat
algemeen verlangen, tot die lofwaar
dige neiging van menschelijke zelf
standigheid. Iets worden een rol ver
vullen in het maatschappelijk leven
ijveren, uit al de kracht van uw inner
lijk wezen, is 't eenige voorwerp ge
worden der sociale bekommeringen.
Het belgische volk vooral schijnt
hieromtrent met de beste en edelste
gedachten bezield.Wonderlijk begaafd,
niettegenstaande de eeuwenoude on
derdrukking van vreemde dwingelan
dij, poogt het zich los te rukken en
zijn geest vrij te vechten van de her
senschimmige denkbeelden, door volks
uitbuiters van allerlei aard uitgevon
den. Het is moede zich langer, als een
ellendig wrak, te laten meêsleuren in
den geweldigen stroom der Europee-
sche beschaving.
Edoch, niettegenstaande die hard
nekkige wil, niettegenstaande die be
wonderenswaardige geestdrift, komt
het in menige omstandigheid aan
daden te kort, voelt het zich onmach
tig om, met goede uitkomst, den strijd
met andere natiën aan te vangen.
Tóen, rond dc jaren 70, het liberaal
Goevernement de middelen opzocht
om hierin te verhelpen, viel de bijzon
dere aandacht der grootste en uitste-
kendste leiders op de geestelijke toe
stand van het volk. Deze was uiterst
erbarmelijk! Terwijl alle naburige lan
den zich bewogen en zich heldhaftig
voorbereidden om het verplichtend
onderwijs in te voeren, was hier te
lande daaromtrent nog niets tot stand
gebracht. W el, bestond een openbaar
onderwijs ;wel, ondersteunde de Staat
allen persoonlijken ijver in dic« zin,
maar de grootste massa volk leefde en
woekerde in den peilloozen poel der
onwetendheid.
Te dien tijde reeds was de liberale
partij overtuigd van de heilzame uit
werkselen welke een welingericht on
derwijs kon teweegbrengen. Zij besteed
de dan ook hare beste krachten om het
land cn zijn volk ter hulp te komen.
Maar helaas een groot gedeelte
scheen nog tot zulke heerlijke maat
schappelijke onwenteling niet opge
groeid. Anderen nog, de droefste en.
schijnheiligste bekampers der volks
ontwikkeling, de priesters en geestelij
ken van alle slag wierpen zich, met de
laagste schaamteloosheid, in den strijd
welke den óndergang moest bewerken
hunner laffle volksuitbuiting, en een
paal stellen zou aan de leugenachtige
beginselen waarmede ze het volk
onder den hiel hunner almacht ver
drukken. Laster en onwetendheid
zegevierden Aan de liberale partij
scheen de eer ontzegd te worden, het
belgische volk vrij te laten denken,
zich vrij te bewegen, zich een weg te
banen tot het vrije onderzoek, de drog
redenen te dwarsboomen, met gretige
hand, aan de natie toegeworpen.
Doch alles gaat zen gang
Nieuwe krachten kwamen op, en
ruimer, en uitgestrekter werd 't strijd-
veld. De tijd'zelve deed zijn werk, en
de gedachte drong dieper en dieper in
de ziel van het denkende volk. Allen
eischten, in eene ideale opwelling, de
zedelijke trots van hun menschelijk
wezen. Daarom is dan ook die stroo
ming zoo algemeen machtig geworden
daarom ook voelt heden het vrij- den
kend belgische volk het oogenblik ge
komen om uit al zijne kracht op te
rukken tegen het klerikale hydra, om,
in een woord, het intellectueele voed
sel af te dwingen waaraan het zoo'n
pijnlijken honger lijdt.
Met het oog hierop zal de volksma
nifestatie van 18 November te Brussel,
als eene gewichtige gebeurtenis aange-
teekendworden in de zedelijke geschie
denis van België. Uit haar kan weieens
het zonnige pad ontstaan dat voeren
mqet tot een «'algemeen verplich-
tènd onderwijs
Dirk Martens.
eener vergadering der kleri
kale gemeenteraadsleden.
Vóór de bespreking en de stemming der
Gazkwestie zijn «1 de klerikale gemeente
raadsleden byeen geweestdat die byeen-
komst slechts pro forma was, valt niet te
betwijfelen, want zoo wij vernomen hebben,
werd er in die vergadering aan de knik
kers aangekondigd flat het schepencouegte
beslist had de vergunning aan de klerikale
«société centrale toe te staan, en, dat men
de vaste hoop en overtuiging had dat niet
een lid der rechterzyde zich daartegen zou
verzet hebben. Onze luistervink verzekerde
ons ook dat eenige leden nochtans die beslis
sing, welke zonder hunne tusschenkomst
genomen was, zoo niet in eens konden slik
ken, en ziehier eenige brokkelingen van den
redetwist die ontstond
Mynheeren, zei, M. Bauwens, ik kan niet
aannemen, 't stuit tegen myne fiere vlaam-
sche borst, zoo iets te moeten stemmen dat
we van haar noch pluim kennen, dat we van
dichtby noch van verre ondorzocht hebben
ik verklaar u dus dat ik aan uw verzoek niet
zal voldoen; ik wil eene grondige en ernstige
bespreking der zaak, want de belangen zyn
zóó groot dat ik alleen in volle kennis van
zaken myne stem wil uitbrengen.
En de heer dokter hernam zijne plaats,
bewust dat hy, zoo ten opzichte van zich
zei ven dan ten opzichte zijner geboortestad
en zijner medebui^ers, zyn plicht had ge
kweten.
Onze lezers kennen de houding van M.
Bauwensze was armtierig en nietsbedui-
dend en onwaardig van een man zooals hy
doch wat wilt ge, M. dokter Bauwens ligt
onder den hiel der groote chefs en hy hoeft
alleen te gehoorzamen wanneer ze spreken.
Wat my betreft, mijnheeren, zei plechtsta
tig M. Burny, ik ook, ik neem uw ultima
tum niet aan en ik wil de zaak bespreken
en redeneeren 'k moet u zelfs zeggen dat
ik eenigzins voorstaander ben der regie en ik
onafhankelyk myne stem versta uit te
brengen.
De verwondering was groot In het uilen
kot, want de vermetelheid van den nieuw-
gebakken konfrater was overdreven; nie
mand sprak een woord toen opeens de
Waterrat, (oom van den voorzitter van den
duiven bond,) als een oude vos, een oog
knippend naar de bank der groote chefs,
zich tot den spreker wendde en hem iets in
'toor fluisterde
Onze lezers hebben vernomen dat M.
Burny by de bespreking der Gaskwestie niet
een woord heeft gerept en dat hy zooals al
de andere knikkers de vergunning heeft
gestemd.
M. De Clippele, die ook de vergadering
by woonde sprak geen woord doch hy wist
dat, als de grootë «'Manitoes» van 't sche-
pencollegie gesproken hebben, er voor de
andere leden geen lievenheeren meer is en er
voor hen nog enkel gedwee te gehoorzamen
en te stemmen blyft.
M. De Clippele zou: nochtans moeilijk heel
die bespreking in den gemeenteraad kunnen
bywonen hebben zondier een woord in 't mid
den te brengen, en, met den geest van za
ken en 't gezond oordeel, dat wy hem ken
nen, ware het hem h&el moeilyk geweest de
gestaafde en ernstige redenen door de libe
ralen in 't voordeel der regie vooruitgezet
niet in grondtegin aan..te nemen en dan ten
minste toch hun voorsliel van verder onder
zoek bij te treden. Doch M. De Clippele is ook
meer bezield met partygeest dan hij belang
stelt in ,talgemeen voordeel hij heeft zich
aan de tucht zyner partij onderworpen en
liever dan in de rangen zijner vrienden te
ruien, al ware zulks nog in 'Cvoordeel der
stad, bleef M. De Clippele thuis en was hij
nooit tegenwoordig op eene der besprekingen.
De Waterrat, zulks zal niemand verwon
deren, was tevreden met 't voorstel van
t schepencollegie als 't maar is om vrien
den te bevoordeeligen dan is 't immers altijd
goed de stad zal zich wel met eénige brok
kelingen te vreden houden.
Voor wat al de ander sukkelaars betreft
die waren ook te vreden en wat zoudt ge
willen, zei ons luistervink, dat die menschen
meer deden die zitten daar om den hoop te
vullen initiatief mogen ze niet hebben een
voorstel volgens persoonlyke opvatting te-
spreken en verdedigen dat is'hun ontzegd
tegen 't gedacht van M. Bethuneof M. Moyer-
soen opkomen, dat ware hunnen val: zeg,
wat konden ze beter doen dan gedwee en
slaafsch de vergunning te stemmen.
Ziedaar, beste lezer, zoo trouw mogelyk
'pprcrurzeven het yfirslaor/lolluiciömrink
ons heeft overgebriefd.
Het is vooreerst een klaar bewijs dat de
kliek die hier in Aalst* over 't bestuur
der stad beschikt altyd en alleen de belangen
van hare party boven 't algemeen verzorgd
en tevens toont het ons in heel zijne naakt
heid het plichtverzuim aan van zekere
oogezegde onafhankelijke en oprechte
klerikale gemeenteraadsleden.
Ge zult met ons bekennen dat ze altijd en
overal dezelfde zijn, hunne leuze is en blyft
Eerst onze partij en dan 't algemeen.
Het recht van werkstaking werd in Belgie
aan de werklieden verzekerd door de libera
len; en aldus kregen de werklieden "hot mid
del inde hand, 0111 langs wettigen weg her
stelling van hunne grieven te bekomen of
billijke rechten te verkrijgen.
Maar tevens hadde artikel '3.10 van hel
strafwetboek moeten verdwijnen," eén arti
kel dat als een zwaard van Daniokles aan
een draadje teven de hoofden hangt der ar
beiders die op vreedzame wijze hun recht
willen uitoefenen.
ARTIKEL 310. Zal gestraftworden
met de gevangenis van acht dagen t<>t
drij maanden) en met eene boet(2WM" 26f.
tot 1000f.of met een enkele dézer strai
fen, ieder die met het doel de yermeenh -
ring, of verlaging der loohén óp te di in-
gen, of nadeel te berokkenen aan rló''vrije
uitoefeningen der ny verheid of van <lfn ar-
beid. geweld zal gepleegd beb-
l»eii, heleediglngen geuit of be-
dreigingen, boeten toegepast, ontzeg-
gingen of verbod uitgesproken, of welke
vervolgingen ook, hetzy tegen de wcr-
kers, het zy tegen de werkgevei-s.
Hetzelfde komt in toepassing^ vó».}- dje-
genen welke door samenscholingen',' m de
nabijheid van werkplaatsen waar arbeid
uitgeoefend wordt, of in de nabijheid van
de woning dergene die den arbeid testu-
ren, inbreuk zullen gemaakt heb! n op
de vryheid van de meesters of; van de
werkers.
Men ziet hoe zwaar de bepaalde s'rtffen
zyn, niet alleen voor het plegen van geweld
•hetgeen immers altijd onder todpaf sing
valt van*andere artikelen van het stratwet
boek en beledigingen en bedreigingen,
maar daarop volgen nog eene reeks aanha
lingen waardoor elke werkstaker deelma
kende van een kring of bond gemakkelijk
kan getroffen worden, en ze zyn het byna
allen, omdat het in hun belang i.-; deel te
maken van kringen waar ze goeden raad,
zedelyke en stoffelyke opbeuring vinden.
Wy hebben reeds dikwijls gezien hoe
streng om niet te zeggen willekeurig sonuni
ge Belgische rechtbanken tegen heugen
meug de zwaarste straffen in art. 310 te
paald hebben toegepast, waar noch geweld
was gepleegd, noch geen enkel voorschrift
van gemeen recht was overtreden.
