m
LI BE RA AL, D EMC^RATISCH W E F F P
Aan onze Vrienden.
Prijs 5 centiemen het nummer
Derde Jaargang. IVummer 2
Zondag 13 Januari i 908
Overal dezelfde.
De Con go-kwestie.
Eerbied van de katholieken
voor de Dooden.
De Herkiezing-
Onderlinge verplichting.
,^W Iff
Abonnementsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaaibaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
Prijs der Annoncen: j gSmen 7
per drukregel,
entiemen
75 centiemen
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst.
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank
Anlst II Januari 1908.
Vrijzinnige Veringhoud
van Aalst.
Deze week werden de aanbe-
velln^sboekjes l>y de vrijzinni
ge bevolking der stad besteld.
De personen, die bij misgreep
geen boekje ontvangen hebben
kunnen er altyd een bekomen
In 't lokaal De Draaf van Eg-
mont.
Het Bestuur verzoekt U allen
de boekjes zorgvuldig te bewa
ren en te raadplegen wanneer
ge 't noodig vindt.
wy boycotteeren niemand,
maar bevelen toclial onze leden
aan den gunst van gelieel de
vryzinnige bevolking.
Wy doen nogmaals een oproep
aan al de vryzinnige nering
doeners, die by «len Bond niet
aangesloten zyn, om ziek als
lid te laten inschrijven.
De inleg hiyft bepaald op een
frank. Indien noodig, zullen
w|] in de dry maanden, een
byvoegsel aan 't aanbevelings
boekje laten verscbynen.
De algemeene vergadering zal
plaats hebben op MAANDAG 27
JANUARI 0111 8 uren heel stipt
in 't lokaal «De Graafvan Eg-
mout.
DAGORDE t
Verslag van den Scln-yver.
Verschillige belangryke me-
dedeeiingen.
Dit jaar in de maand Mei zal de
kiezing plaats hebben voor de Wetge
vende Kamers.
We moeten van nu af en zonder
dralen den toestand onderzoeken en
de beste middelen beramen om de
dompers in de mate van het mogelijke
te doen zien, hoe ver zij er van af zijn,
de volksverzuchtingen en de volks
macht te hebben onderdrukt.
Niets mag verzuimd worden om tot
een uitslag te geraken die in democra
tisch opzicht bevredigend zou wezen
voor alle volksgezinde mannen.
De demokraten van Aalst begrijpen
heel goed, dat er van de dompers niets
te bekomen is, of kan zijn, zoolang hen
het mes op de keel nïet wordt gezet.
Wat wenschen alle demokraten
Gelijke rechten,
Gelijke plichten
Alle demokraten willen Algemeen
Stemrecht elke man eene stem. Ze
willen dat de arbeider niet als de staart
van een hond aan het achterdeel
kome der natie, als iets waarvan
men maar om beterswille rekening
moet houden.
Alle demokraten weten dat als lid
der Maatschappij, de landbouwer niet
min waarde heeft, dan de kasteelheer
de handwerksman verdienstelijker is
dan de eerste de beste koeponknipper.
De democratie verheft zich tegen
alle misbruiken van waar die ook ko
men. Als burgers zijn alle Belgeneven
waardig zoolang ze niet door straf
bare, onteerende daden, hunne waar
digheid hebben verbeurd.
De misbruiken uitroeien, de over
tuiging van anderen eerbiedigen, de
politieke gelijkheid veroveren, de bur
gerlijke vrijheden van alle inmenging
behoeden, de rechten van iedereen
handhaven, ziedaar wat de basis moet
zijn van elk demokratisch programma,
de basis van een wel ingerichten staat.
Met allen, die met ons naar dat
praktisch ideaal (als men het zoo
heeten mag) kunnen we samengaan,
met allen die met ons ten strijde wil
len, tegen de dompersverdrukking,
dompersbedrog, dompersmoord van
het volk.
Het programma op te maken uit die
democratische basis is zoo eenvoudig,
zoo duidelijk, zoo noodig, dat al wie
niet behoort tot de gedwongen slaven
der kliek, of niet ingelijfd is bij de
blinde fanatieken of niet meeheult
met de muilentrekkers wier ziel gesou-
deerd is aan den rand van een oordje
of een goudstuksken, met ons zullen
zeggen: het kan niet anders zijn.
Al wat demokraat is moet trekken
aan een zeel, moet willen wat het volk
wil, moet betrachten wat voor de demo
cratie onontbeerlijk is. We zijn de
macht, we zijn de meerderheid in den
lande, maar het is volstrekt noodig,
dit op praktische wijze aan te toonen,
willen wij een praktischen uitslag be
komen. Q
We willen
Algemeen stemrecht,
Evenredige Vertegenwoordiging,
Rechtvaardigen soldatendienst,
Vrijen leerplicht,
Doelmatige landbouwwetten,
Den godsdienst buiten de politiek,
Klare Arbeiderswetten,
Behoorlijk pensioen voor de ouder
lingen.
Is er een demokraat, die op een
dezer punten iets weet af te dingen, is
er een volksman die zou durven zeg
gen ik doe daaraan niet mede
Allen dus, vrijzinnige menschen,
rechtgeaarde demokraten de handen
ineen en aan 't werk voor de propagan
da voor de kiezing van Mei.
De democratie moet vooruitgaan om
verdere en betreurlijkere rampen van
ons Vaderland af tekeeren.
In Thienen, waar de katholieken zulke
duchtige smering met Oktober gekregen
hebben, werden eenige dagen geleden, twee
socialisten benoemd in 't armbureel en in de
hospiciën, volgens accoord aangegaan met
de liberalen voor de kiezing.
De Wekker 't klerikaal orgaantje van
Thienen, dat veel gelijkenissen heeft met on
ze deftige PP!! Volksstem valt nu bovenarms
op onze vrienden omdat zjj die benoemingen
gedaan hebben.
Maar onze wakkere en strijdvaardige con
frater De Thienenaar vrjjft 't katholiek
orgaantje met zijnen neus in zijn eigen vuil,
oordeelt
Voor de kiezing in zyn nr 39 van 20 Sep
tember laatstleden verweet 't klerikaal
voddenbladje de liberalen nog geen socialist
in die twee besturen te hebben toegelaten.
In de volgende nummers (5-12-19 October)
dus juist vóór de kiezing, beloofde 't zelfde
dompersbladje in vette letters, dat na hunne
overwinning de eerste daad der katholieken
zou geweest zijn de benoeming van eenen
socialist in het armbureel en in de
hospiciën.
Dat kon men lezen in dikke vette letters in
den Wekher, en zelf, zonden de katholieken
strooibriefjes rond, geteekend door al hunne
kandidaten en die 't schrijven van 't dom
persbladje bevestigden.
En nu schamen zich die zelfde katholieken
en hun orgaantje niet de liberalen te verwij
ten omdat zij gedaan hebben hetgeen z(j op
alle toonen beloofden.
Maar dit waren bij hen maar kiesbeloften
en de socialisten hadden voor dank van de
katholieken een schup onder de broek gekre
gen, indien zy zoo naïef geweest waren
naar die valsche beloften te luisteren, want
de klerikalen zijn niet voor niet bij de je-
suieten ter school geweest, waar men leert
dat het onnoozele sukkelaars zyn die hun
woord houden, wanneer dit hun nadeel kan
berokkenen.
Dit feit bevestigt nogmaals hunne politieke
eerlijkheid.
Onze klerikalen zijn overal dezelfde, veel
beloften vóór de kiezing, maar na de kiezing
geen enkele van al hunne beloften houden.
Dat is klerikale politiek maken
We hebben verleden maal uitgelegd
hoe de Kamers, vertrouwen stellende
in den Koning, hem toelieten soeve
rein over den Congo te worden.
Het stichten en beheeren van Congo-
Staat moest voornamentlijk voor doel
hebben de vrijmaking, de opbeuring
zijner millioenen ongelukkige inwo
ners.
Doch van die vrijmaking en die op
beuring werd er sinds dien wel het
minst gesproken maar, wat men wel
deed was het oprichten van maatschap
pijen tot uitbating van de groote
rijkdommen der Congostreek som
mige dezer maatschappijen deelden
reeds in 't begin 60 tot 80% winst
aan hun aandeelhouders uit.
En daarna Wat gebeurde daarna
De uitschrijving van de Congo-loterij
150 millioen, zonder opbrengst van in
terest, en terugbetaalbaar na 50 jaar.
De kamers lieten dit toe.
En dan zien we finantiemannen de
société du Chemin de Eer du Congo
inrichten en Belgie schrijft in voor 10
millioen, de Congostaat zelf 1800 aan-
deelen als stichter ontvangende, zon
der waardeaanduiding, maar die ver
kocht werden aan isooofr. 'tstuk.
Later kwam de Belgische Staat er
nog tusschen voor 5 millioen om het
werk van den Congo-Spoorweg te red
den, die zeker ten onder zou gegaan
zijn zonder die geldelijke hulp we
roepen het getuigenis in van den Heer
G. de Laveleye, een der beheerders, die
het bekend heeft.
1890 Vijf jaar slechts na al heer
lijke beloften die ons gedaan werden
gaan nochtans de Congozaken niet
goed vooruit. De onafhankelijke Staat
heeft een deficiet en roept om hulp.
Nog eens moeten de Belgische las-
tenbetalers leggen en de slipdragers-
ministers en de niet minder kruipende
volksvertegenwoordigers, die alles
over hebben voor Leopold II, maar
niet voor het volk, dat ze vertegen
woordigen, buigen en antwoorden
dat het zoo weze
Men vraagt dus aan Belgie eene
nieuwe opoffering van 25 millioen
frank 5 millioen onmiddelijk te stor
ten, 2 ieder volgend jaar te geven en
dit gedurende 10 jaar, tot in 1900.
Dit was een kolossaal groote pil om
te slikken maar de koning deed ze
slikken dank zij zijn testament.
In een volgend artikel zullen we aan
onze lezers uitleggen wat dit testament
inhield en welke voorwaarden men
thans stelt voor de overname van het
zwarte land, voorwaarden die niet
aannemelijk zijn en door al de liberale
volksvertegenwoordigers reeds verwor
pen zijn.
Een Vooruistrevend Demokraat.
Liberale Werkmaiiskring
Vooruitgang door 't Werk, Aalst.
PRACHTIG AVONDFEEST
op Zondag 26 Januari aanstaande, om 51/2
uren's avonds, in het lokaalConcordia
Schoolstraat.
Het programma zal aanstaande week
verschijnen.
Het Bestuur van den Turnkring «Help
U Zelve brengt den leden ter kennis dat
de repetitiën zullen hernemen, te beginnen
van WOENSDAG aanstaande, 15 Januari,
om 8 1/2 uren 's avonds, en drukt de hoop
uit ze talrijk te zien opkomen, en ze altjjd
regelmatig de lessen te zien oppassen.
Leest en verspreidt
DE VOLKSGAZET
Verdraagzaamheid van wege de katho
lieken is een ydel woord, dat misschien nog
wat indruk maakt op goedgeloovige brave
werklieden, maar waaraan de klerikale
kopstukken zelf niet gelooven en waarvan,
in ieder geval, de leugenachtige beteekenis
van dat woord door ieder vrijzinnige .van
Aalst gekend is.
Maar, dat de onverdraagzaamheid der
Aalstersche klerikalen zoo ver gaat, dat ze
allen eerbied wegneemt voor al wat heilig
is, dat ze zelfs hun plicht als [Christen ver-
feten en al hun walgelyke gal uitspuwen,
aar waar ieder rechtgeaard mensch zich
het hoofd ontbloot, wisten voorzeker nog al
onze lezers niet.
Wjj, vrijzinnigen, vergeten alle veeten
op het oogenblik van den dood, volgen het
lijk van den vyand tot aan zijn grafstede en
lebben zelf een laatste woord van rouwbe
tuiging over voor de familie, al deelt die
familie ook niet onze politieke of gods
dienstige denkbeelden zoo handelen de
menschen met een hart, zoo wil het de be
schaafde wereld.
Het schjjnt echter dat de geleerde en
christen redakteurs der Volksstem geen
hart hebben en ver zijn van beschaafd te
te wezen.
Immers, in een artikel over onzen vriend,
den heer Komaan Leveau, beweren die
flinke discipelen van Sint-Camillus dat de
heer Leveau als een hond in den grond
gestoken werd.
Wat zegt de geachte familie De Bruyn
over zoo'n gemeen schryven Hoe hoog
zou de Eerw. heer Hector De Bruyn, neef
van den heer Leveau den opsteller van dat
artikel wel stellen En wat moet de chris
telijke weduwe Leveau wel denken over de
mannen uit de Kerkstraat, die met zoo'n
laffe taal over haar overleden echtgenoot
schrijven Dat heet men in Aalst katholie
ken, Christen eerbied voor de dooden
Gelukkig heeft het Aalstersche volk an
dere denkbeelden dan de Volksstem-man
nen, en 't is misschien wel uit gramschap
dat die fameuze kerels die woorden gedrukt
hebben.
Was er soms niet te veel volk bij de be
grafenis, Volksstem Dat hadt ge nooit
verwacht, is het zoo niet En waart ge ook
niet kwaad omdat de 7 a 800 fr. ontglipten
aan de Christen handen van de arme pries
ters P En waart ge niet nog boozer omdat
op 't einde zelfs de 58 fr. voor den lykwagen
wegvlogen van voor de oogen der kerkelijke
overheid
IntrestIntrest Intrestanders niets
Christelijkheid Weg met dat woord
Geld Gelu anders niets dan geld kent de
Roomsch-katholieke kerk.
Leef volgens de openbare zedeleer wees
een toonbeeld van braafheid, oprechtheid
wees een goed echtgenoot, een werker
bemin uw evennaaste en geef uw geld
niet in de handen der pastoors ge zijt een
slechte kerel, een deugniet, een zedenbe-
derver, meer dan een dief, een brandstich
ter, een moordenaar, minder dan een hond 1
Bemin uwe vrouw, bemin uw kinderen,
sta als echtgenoot en als vader, boven me
nig klerikaal kopstuk, maar vul de kist der
kerk niet aan by huwelyk, doop of begrafe
nis uw huwelyk is verdoemd, uw huisge
zin is een broeinest van zedenbederf volgens
de Roomsch-katholieken.
Integendeel, wees bandiet, moordenaar
op de ziel, het lichaam en den geest, leef in
onmin met uw vrouw, bedrieg uw vrouw,
verstoot en veracht uw kinderen, en ge
krygt de zegening der klerikale priesters
als ge de kist der kerk indachtig zijt.
Een vooruitstrevend Demokraat.
van
81. Gilles-Dendermonde.
Met October, waren de katholieken
er in gelukt, dank aan omkooperij en
geweld, drij van hunne kandidaten te
doen zegepralen. Slechts 2 liberalen
waren als verkozen uitgeroepen ge
weest.
Maar de klerikale Bestendige Depu
tatie achtte zich zelf verplicht nieuwe
kiezingen te bevelen daar 't kiesbedrog
alle palen overtrof.
Zondag hebben zij plaats gehad en
ditmaal zijn de liberalen met de vol
strekte meerderheid meer dan 100
stemmen boven gekozen geworden
Onze gewezen stadsgenoot, de pille-
kensmaker, (beter gekend bij ons on
der den naamvan den Dikken Bogaert)
die daar nog al schijnt van zijnen
neus te maken, och arme 't menne-
ken en 't klerikaal politiek van Aalst
daar tracht in te voeren, krijgt ook
eene ferme buis.
Wel bekome 't hem.
Deze kiezing is een goed voorteeken
voor de Kamerkiezing van Mei.
Ondersteuningsfonds tegen de
Werkeloosheid.
Bestuurzitting op Zondag 12Januari 1908,
ten 10 uren stipt voormiddag, in den
Graaf van Egmont.
Elk oogenblik van 't leven stoot het ons
tegen borsten hoofd, hoe leugen en schijn
heiligheid steeds doorgang vinden hoe
vele menschen eene onzedelijke komedie
spelen wanneer ze in de kerk of in het ko
ninklijk paleis treden, in de zaal der wet-
Sevende kamers of van het gemeentehuis.
ns verstand en onze rede, ons gevoel van
waarheid en gerechtigheid komen in opstand
tegen de politieke en economische instellin
gen, tegen de bestaande vormen van het
sociaal leven.
We voelen iets nieuw in ons
We willen afbreken met al dien ouden
slenter, andere wegen liggen zich voor ons
open.
De tegenstrijdigheid tusschen de nieuwere
opvatting van de wereld en de verouderde
instellingen pijnigt op jammerlijke wyte
elk beschaafd mensen, en eenieder ook
wenscht vuriglijk aan die aanhoudende
geestelyke foltering te ontsnappen. Gewoon
lijk echt men geloof aan twee stelsels door
dewelke de verloren vrede en rust zouden
teruggevonden worden, en men heeft keus
tusschen beide. Door 't eene zou men beslist
tot de oude vormen terugkeeren, door 't an
dere breekt men met alles af, en het orde
woord is, met volle kracht voorwaarts te
rukken. Of wel, zou men aan de vormen
hun eerste diepe bodem moeten weêrgeven
zoo niet, ze totaal uitroeien en verwerpen.
Dat men, zeggen de eersten, aan "t volk
opnieuw leere gelooven dat men het in de
kerk brenge of duwe dat men de macht
van het koninklijk opperhoofd versterke, de
achting voor het priesterschap vermeerdere,
uit onzen geest de bloedige herinnering van
omwentelingen verdryve dat men de boe
ken der vrije-gedachte verbrande, en, uit
godvruchtige attentie, ook een weinig de
vrijdenkers, de leeraarstoelen vernietige om
predikstoelen op te richten dat men bidde,
vaste, psalmen zinge en aan hetkerkeiyk
gezag alle geestelijke macht verleene dat
men vermaak scheppe in de godsdienstige
feesten, genot hebbe bij 't lezen van het
leven der heiligen of zich voldaan voele door
mirakelen en bovennatuurlijke leugens dat
den rijke eene genoegzame almoes schenke
aan den arme, en, indien hjj niet genoeg
vindt om zyne buikkrampen te stillen, ge
duld hebbe tot op het oogenblik dat zyne
ziel ten hemel opvliegen zal, waar hem alle
dagen rijstpap en gebraad zal worden opge
diend.
Dan, kon 't geluk op aarde opnieuw ge
boren worden degene die iets bezit zal in
vrede kunnen genieten, hij die arm is zal
hoop koesteren in een ander beter leven en
de mensch die onvoldaan is staat vry tot een
verlaten eiland over te schipperen, indien hy
't geluk heeft er ergens een te ontdekken.
Ofwel, zeggen de anderen, dat men alle
prul van middeleeuwsche instelling ont-
ruimedat men de priesters, de zieleher-
ders en rabbynen uitschelle voor ellendige
boeven, als men ze aldus aanzietdat men
de koningen uit hunne paleizen werpe, als
men ze neemt voor overweldigers of stroo
mannen
?eene
dat men alle wetten, welke ge
wetenschappelijke kritiek kunnen volstaan
af schaf fe, en de menschen in hunne onder
linge betrekkingen de eenige rede en gezon
de logika ten gelde laten.
Ziedaar de twee leerwyzen de partijgan
gers der eerste bekampen degenen der
tweede, en deze wanhopige stryd vormt de
grondbasis van ons hedendaagsch politiek
en geestelyk leven.
Eh wel het uitgangspunt van dezen
woeligen kamp tusschen twee partijen,
waarvan elk beweert aan 't Menschdom de
inwendige vrede terug te geven, is een mis-
«ely
zen zyn, slechts eene is de echte. Terugkee
slag. Er kunnen onmogelijk twee leerwy-
ren is onmogelijk, stilblyven nog veel min.
Men kan slechts vooruitgaan, en hoe sneller
men den stap geeft, des te vroeger het war#
doel van rust zal bereikt worden. Ook moet
het als onzinnig gezegd worden dat de ver
dedigers van het verleden insgelijks wed-
KJ
"HU
0—
