DE B0SCHGEUS
Uit Sottegem.
AALST.
Een goei kluchl.
Stad Aalst Kermis 1910
Mingelamangel.
NINOVE.
vast, volgens hein, dat de katholieke partij
achteruit boert en de vijand gedurig veld wint.
Dit drukt hij uit op de volgende figuurlijke
wijze
Hoe meer onze vijanden vernederd wor-
den, hoe langer en hoe duchtiger zij geklopt
worden hoe stouter ook en hoe meer on-
dernemend, ik zou zeggenhoe machtiger
zij worden en hoe meer zij te vreezen zijn.
En ziet, 't is nu reeds 26 jaar dat de draak
razend te spartelen ligt onder den klauw van
den fieren katholieken leeuw, niet te verwon-
deren dan dat er den dag van heden moet ge-
streden worden met meer krachtdadigheid
dan ooit.
De antiklerikalen zijn de draak mot de tal
rijke hoofden. Telkens men hem een hoofd af
slaat, staan er twee hoofden in de plaats.
De katholieke partij is verbeeld door den fie
ren leeuw die 26 jaren vruchteloos den draak
poogde neer te vellen, en die nu oud is en al
zijn tanden kwijt
Om te bewijzen dat de katholieke partij red
deloos verloren is als er niet gestreden wordt
in volle eendracht, neemt Recht en Vrede
zijne toevlucht tot de volgende figuur
Toen te Rome de groote obelisk van Keizer
Calligula moest gerecht worden, bespeurde
men dat de koorden waaraan meer dan 800
man trokken, gerokken waren en te lang ge-
worden. Een eenvoudig matroos wees het
middel aan om het gevaar te vermijden
Aqua Aqua riep hij, water op de koor-
den
Men deed het, en als van zelf rechtte zich het
pronkstuk.
De katholieke partij ook, wil Recht en
Vrede besluiten, hangt op haar zomerzij, de
banden der katholieke eendracht zijn gerokken
en te lang geworden. Er moet water op de
koorden, en daarvoor zal Recht en Vrede
zorgen
En 't was onder den herhaalden strijdkreet
Aqua aqua dat de drukker van Recht
en Vrede zich nederzette.
Maar hier ging de kat op de koord
Een groot deel der aanwezigen wisten dat
Recht en Vrede te Ninove de katholieke
partij met zijn aqua naar den afgrond ge
voerd had, en protesteerden met geweld; bor
den en glazen werden gebrokeneenheid, eens
gezindheid, eendracht, al die schoone woorden
uit de redevoeringen werden buiten de zaal ge
bannen en men moest tot een latere vergade
ring de beslissing verschuiven of men ja dan
neen de bewatering der gerokken koorden en
te lange vriendschapsbanden aan den drukker
uitgever van Recht en Vrede zal overlaten.
PROGRAMMA
«Ier Kermisfeesten 1JHO.
Zaterdag, 23 Juli, om 8 1/2 ure 's avonds,
Concert op stadskiosk door hetFanfarengenoot-
schap Voorwaarts.
Zondag, 24 Juli, om 3 ure namiddag, Festival
voor muziekmaatschappijen.
500 frank premiën aldus verdeeld
Eerste premie150 frank
Tweede premie 100
5 Premien van 50
Maandag 25 Juli, om elf ure voormiddag,
muziektocht van het fanfarengenootschap.
Dinsdag, 26 Juli, Groote Jaarmarkt.
Donderdag, 28 Juli, om 8 1/2 ure's avonds,
Concert op stadskiosk, door het fanfarenge
nootschap Voorwaerts, en de Zangmaat
schappij De Donderzonen.
Zaterdag, 30 Juli, om 8 1/2 ure 's avonds,
Concert op stadskiosk, door de kleine fanfaren
Fier en Sterk.
Zondag, 31 Juli, om 3 ure namiddag, Groote
doelschieting ingericht door de Maatschappij
«Club des Huit ter gelegenheid van haar vijf
en twintigjarig bestaan.
Maandag 1 Oogst, om 8 1/2 ure 's avonds,
Groot Vuurwerk op de Dendervaart.
Zaterdag 6 Oogst, om 8 1/2 ure 's avonds
Concert op stadskiosk te geven door het stede
lijk fanfarengenootschap Voorwaerts en de
Zangmaatschappij De Denderzonen.
Zondag 7 Oogst,- om 8 1/2 ure 's avonds
Groote Cinematographische Voorstelling op
het ttatieplein.
Zondag 28 Oogst om 3 ure namiddag Grooto
wedstrijd voor Wielrijders.
Beiaard zit op nen weer
Naar aanleiding van 't Socialistisch Congres
dat onlangs plaats heeft gehad, wil de Beiaard
zijn versleten deuntje aanvangen en de gema
tigde Liberalen schrik aanjagen om ze naar den
kant van het klerikalisme over te halen.
Het komt er niet op aan of deze burgers onge-
loovig zijn of tot eene andere religie behooren.
Als ze maar de klerikale partij willen steunen
zijn ze welkom.
Teeken des tijds.
De leus der jezuieten is het doel wettigt de
middelen.
Nu jagen ze de liberalen op tegen de socia
listen en morgen zullen zij de socialisten tegen
de liberalen opjagen. Verdeel en gij zult heer-
schen, ziedaar het stelsel fwaarmede de kleri-
kalen zich aan 't bewind houden.
In Nederland aarzelen zij niet tegen de vrij
zinnigen op te rukken arm aan arm met de pro
testanten wier voorouders vroeger door de
Roomsch katholieken verketterd werden en op
den brandstapel het leven lieten en dit hybri
disch verbond wordt door Beiaard toegejuicht
Doch, hij doet hier niets anders dan de groote
snoeken der klerikale partij naapen, onder an
deren, van den voormaligen katholieken minis
ter Graaf de Smet de Naeyer, die in volle
Kamers een beroep deed op alle ketters, schis-
matieken en alle andere ongeloovigen om den
zegewagen der klerikale partij voort te stuwen,
om de klerikale dwingelandij aan 't bewind te
houden.
En zoo zingen de ouden, zoo piepen de
jongen
Is het dan te verwonderen dat de mindere
garnaal der klerikale partij, alsSiffer, Eylen-
bosch (patroon van den Sottegemschen
Beiaard) en compagnie, samengaat met de so
cialisten om, gelijk te Gent, eenige Schepen-
frakken op 't stadhuis te bemachtigen
Zal het verlicht kiezerskorps dan toch ziende
blind blijven en niet beseffen dat dit pootjes
geven tusschen katholieken en socialisten,
tusschen gelen en rooden, wier politieke pro
gramma's in niets overeenkomen, een einde
moet nemen
De programma's der liberalen en der socia
listen bevatten gemeenschappelijke punten,
onder anderen Verplicht Onderwijs, Algem.
Stemrecht, meer gelijkheid in den krijgsdienst
enz. enz. en waarom zouden wij, liberalen, dan
moeten verzaken aan een geleidelijk samen
gaan met de socialisten de klerikalen doen
het wel om onze princiepen te doen zegepra
len, om den klerikalen boel omver te werpen V
Ja, het wordt tijd dat een einde gesteld worde
aan de klerikale dwingelandij, zooniet, keeren
wij terug naar een tijdstip van verdrukking,
van inquisitie, waarvan het fanatiek katho
lieke Spanje zelf, zich thans tracht te ont
rukken.
Overigens, komt de klerikale Regeering niet
een nieuwen partijaanslag te begaan door de
aanvaarding te verwerpen van twee provinciale
normaalscholen in de provincie Henegouw,
niettegenstaande het leerprogramma dier nor
maalscholen volkomen overeenstemt, zelfs uit
gebreider is dan door de wet vereischt wordt
Beiaard zegt dat het geuzennormaalscholen
zijn en, natuurlijk, heeft de Regeering dan het
recht, ja voor plicht de leerlingen dier nor
maalscholen wandelen te zenden.
Ha, ware er sprake geweest van kloosternor
maalscholen, dan had de onbekwame Minister
Descamps geen vier jaren lang gewacht om ze
te aanvaarden van haar eerste jaar af zouden
zij vette subsidion aan de Staatskas weten te
ontfutselen hebben
Indien nu onze antiklerikale provinciën en
groote steden normaalscholen oprichten, een
recht dat haar door de wet is erkend, is het
niet anders dan omdat, sedert dat meer dan de
2/3 der Staatsnormaalscholen werden afge
schaft en vervangen door kloosternormaal
scholen, het haar aan bekwame onderwijzers
en onderwijzeressen ontbreekt.
De katholieke Regeering wil die antiklerikale
gemeenten verplichten, ja dwingen, kweeke-
lingen uit hare kloosternormaalscholen te be
noemen doch de vrijzinnige gemeentebesturen
bedanken haar voor zulken cadeau, wijl zij den
kinderen een degelijk onderwijs wenschen te
geven, dat hen toelaten zal den harden strijd
om het leven, die hen te wachten staat, met
moed, ja onbeschroomd aan te vangen. En daar
voor heeft eiken goeden ouder ook het aller
eerst te zorgen zulks is zijn plicht.
Daarom moeten wij de klerikale inzichten
eerst en vooral verijdelen, en zulks kunnen
wij slechts door een samentrekken van alle
antiklerikale gezindheden, van alle vrijzinnige
strijdmachten.
De kartelkwestie staat aan de dagorde zij
jaagt den klerikalen schrik op 'tlijf, en 'tis te
hopen dat het musschenschroot waarmede
Beiaard en andere klerikale papierkens ons be
schieten, geen enkelen vrijzinnige, hoe gema
tigd ook, van den rechten weg zal doen af
wijken.
Op dus voor eiken man
Óen geweer,
éene stem,
en vooral een goede school.
Armtierige Kermis.
Heden zondag is het de laatste dag der
Kermis van 1910.
Armtierige kermis
Overal elders ziet men de besturen hun
beste doen om de vreemdelingen aan te
lokken, geene pogingen noch moeite sparen
om vermakelijkheden en aantrekkelijkhe
den langer te doen duren, om door open
baarmakingen, schoone plakbrieven, aan
kondigingen enz. de aandacht van elders
op de stad te vestigen, in Aalst doet het
klerikaal bestuur het tegenovergestelde.
De kermisfeesten duurden vroeger drie
weken, of toch drie zondagen, de pilaarbij
ters hebben er een dag afgedaan, arie zon
dagen wyden aan wereldsche vermaken is
te veel, ons volk en onze neringdoeners
kunnen daar niet tegen, zoo vinden het de
huichelaars, die hier hun knieén verslijten
op de kerkstoelen, geen voet durven zetten
in onzen Schouwburg, over de straat gaan
met neergeslagen oogen, maar met hunne
laag gedecolleteerde vrouwen pronken te
Brussel op de feestvergadering van katoen
congressen of genieperig hunne oogen gaan
verlustigen bij 't spektakel van La Yeuve
Joyeuse of de wellust sprongen van de
eene of andere Nini-Patte-en l'air.
Armtierige Kermis Armtierig Bestuur
O, dierven ze, de Kermis werd geheel en al
afgeschaft. Ze zou immers gunstig vervan
gen kunnen worden door de predikatie eener
missie van 14 dagen over de ijdelheden der
wereld, eene bedelprocessie onder het be
stuur der arme paters van St. Job om te
sluiten met eene generale biecht, en eene
tentoonstelling van ledige stadskassen.
Ellendige kermisGij neringdoeners, ziet
uwe lasten bestendig vermeerderen, ware
er leven, ware er vreugd, waren er feesten
in de stad er zou verteer zijn, de handel en
de nijverheid zou goede zaken doen ge
zoudt uwe lasten gaarne en gemakkelijk
betalen. Maar nu betaalt Gij voor breeae
boelevards voor de paters voor werken
buiten de stad, voor een heele boel dingen
waarbij ge noch baat noch voordeel hebt.
Hoe meer ge betalen moet hoe dooder de
stad wordt.
Gij vraagt eene rechtbank, Aalst is im
mers de tweede stad der provincie ge
krijgt eene kerk gij vraagt een garnizoen,
het zou hier immers beter passen dan te
Dendermonde ge krygt een bende paters
die uit bedelen gaan en ge klaagt 1 gij zyt
ook nooit tevreden. Ge vraagt nu weeral
een nieuwen schouwburg, ik stel -voor dat
men u een kalvarieberg geve, al ware
't maar om te zien of ge nog niet voldaan
zoudt wezen.
Het welgelukken der pogingen van het
onpartijdig komiteit van verleden jaar, voor
de uitvoering der Rubenscantate, heeft de
kribbenbijters van ons Bestuur niets geleerd.
Het was verleden jaar te goed, al de inwo
ners waren te zeer vergenoegd, al de op
rechte Aalstenaars drukten te eenparig den
wensch uit een blijvend onpartijdig feestko-
miteit tot stand te zien komen, om publici
teit te maken voor de stad, schouwburg ver
tooningen te regelen vermakelijkheden in
te richten enz. om aan dien wensch gehoor
te geven.
In Aalst moet er niemand leven dan pas
toors, paters, nonnen, kerkuilen en dieven.
Daarom worden er nieuwe kerken ge
bouwd en laat men den schouwburg in puin
vallen daarom worden kloosterboelevards
gesticht en laat mende werklieden door de
modder plonsen daarom gaan in vollen
dag onze feniksen met flambeeuw door de
straat, en worden 's nachts al de lantaarnen
zorgvuldig uitgedoofd nu is de politiedienst
slecht ingericht, omdat de vlijtige inbrekers
in hun handwerk niet gestoord zouden
worden.
Zullen de neringdoeners, dat eindelijk eens
inzien en begrypen, dat een alleenheer-
schend bestuur vooral wanneer het onder
'tjuk gaat der kwezelarij en huichelarij,
het verderf is der stad.
Geheel het feestprogramma van 1910
bestaatCONCERT, concert, concert
concert, concert, concert.... luchtbal, vuur
werk, en er staan voor zoo 'n feestelijkheden
zooveel duizende in :t budjet als voor ande
re kermissen
Men zegt, dat het te naaste jaar beter zal
zijn omdat het dan kiezing is.
Armtierig Bestuur 1
Armtierige Kermis I!
Aalst, 28 juni 1910.
Mijnheer de Uitgever,
Ik heb jaren lang de meetingen gevolgd
van Pieter Daens, ik hoorde hem zoo geeren
afgeven op de dompers, op de oü bewaar
ders, op de Woesten.
Wat ik bezonderlyk heb onthouden uit al
zyne meetingen is, le dat de godsdienst nie-
mendalle te maken heeft met de politiek
2' dat men nooit op de beloften of verkla
ringen van oü-bewaarders moet betrouwen.
Nu lees ik in 't bijvoegsel van Het Land
van Aalst van verleden zondag, dat Pieter
Daens het millioen voor de kloosters heeft
gestemd omdat de klerikale minister Schol-
laert den 23 april heeft verklaard, dat
dit millioen bestemd is om de vrije (leest
klooster—) scholen in staat te stellen,
beter hunne wereldlijke onderwijzers te
betalen.
M. Pieter Daens heeft ons geleerd nooit op
klerikale beloften te betrouwen en nu be
trouwt hy er zelve op, de verklaring van
een klerikale minister is voor hem 1 millioen
200 duizend franken 's jaars waardom
dat het voor de kloosters is.
Hawel, merci, van zoo nen flazjekensman
heb ik mijn goeste en hy mag het weten.
Wel bedankt en goeden dag.
Tist Van 't Walleken.
Prijskamp.
Eereprijs M. Emiel De Schryver, Erem-
bodegem.
I. Merrien van ten minste 4 jaar.
le prijs Gouden prachtmetaal en 30 franken
M. Van Melckebeke Theodoor, Ninove.
2" prijs Gouden prachtmetaal en 25 franken
M. Van Melckebeke Theodoor, Ninove.
3* prijs Zilveren prachtmetaal en 20 frank
M. Daelman August, Hofstade.
4® prijs Zilveren prachtmetaal en 15 frank
M. Remu Cyriel, Appelterre.
5* prijs Zilveren prachtmetaal en 12,50 fr.
M. De Turck Wed., Voorde.
Het paard in dezen vorigen prijskamp be
kroond met den 1® prijs is buiten prijskamp
doch zal een bijzonder gouden prachtmetaal
bekomen.
II. Drie jarige Merriën
1. prijs Gouden prachtmetaal en 25 franken
M. KentanneJ. B. Smeerhebbe.
2. prijs Zilveren prachtmetaal en 20 frank
M. Van Melckebeke Con., Grootenberge.
III. Tweejarige Merriën.
1. prijs Gouden prachtmetaal en 20 franken
M. Meersman August, St-Lievens-Essche.
2. prijs Zilveren prachtmetaal en 15 frank
M. Matthys Gustaaf, Hofstade.
IV. Hengsten Jaarlingen.
1. prijs Gouden prachtmetaal en 15 frank
M. Cobbaut Modest, Oultre.
2. prijs Zilveren prachtmetaal en 10 frank
M. Van Melckebeke Theodoor, Ninove.
V. Merriën Jaarlingen:
1. Gouden prachtmetaal en 15 franken
M. Remu Cyriel, Appelterre.
2. Zilveren prachtmetaal en 10 franken
M. Van Melckebeke Theodoor, Ninove.
VI. Hengslen-Zuigelingen,
1. prijs: Gouden prachtmetaal en 20 franken
M. D'Hondt Désiré, Haeltert.
2. prijs Zilveren prachtmetaal en 15 frank
M. De Hoft Aug., Lede.
VII. Mcrriën-Zuigelingen.
1. Prijs Gouden prachtmetaal en 20 frank
M. Wed. Redant, Aygera.
2. prijs Zilveren prachtmetaal en 15 frank.
M. Schouppe Remi, Denderhautera.
ZONDAG RUST.
Van 's middags tot middernacht, dienst
doende Apotheker op Zondag 10 Juli 1910,
M. CALLEBAUT, Botermarkt.
Demoiselle éducation distinguée,20ans
expérience dans l'instruction, excellentes
références, donne lemons particulières, in
struction compléte en Francais. Langue
Anglaise.
s' Adresser bureau du Journal J, M.
Revolutionairen. De klerikalen
zijn altijd de eersten om met geweld-, op
stand, revolutie en koningsmoord tedreigen,
wanneer ze denken dat hunne voorrechten
worden verminderd en ze met iedereen op
gelyken voet worden gesteld.
In 1879 en volgende jaren preekten zy ip
Belgie den opstand aan en meer dan een
Ëriester hitste op tot het vermoorden van
oningen ministers.
In Frankryk was 't drie jaren geleden
hetzelfde met de kloosterwet. Het leger moest
optreden, om de opgehitste boeren in be
dwang te houden en de vertegenwoordiger»
der wet te beschermen.
Nu is 't hetzelfde in Spanje. De hoogere
geestelijkheid dreigt met revolutie en tmif-
geroorlog omdat de liberale minister Cana-
lijas de vrye uitoefening van alle godsdien
sten wil toelaten, ook openbaarlyk wat
tot nu toe slechts aan de Katholieke wordt
geoorloofd.
Sanatorium «le Alont-sur-Meuse
(Lustin). Maladies de poitrine. Pension
10 a 12 fr. Ascenceur Chauffage Cen-
ral. Eclairage électrique.
Sportingel ub. Heden zondag oen
4 uren namiddag, op het terrein van det>
Sportingclub (Puitenput), vriendenmatca,
tusschen de Sportingclub en de Brussels
Wanderers ploeg, bestaande uit affilieerde
spelen van ae Hegier Sportingclub en ander
voorname clubben van Brussel.
Vrye ingang voor de leden.
Het Bestuur heeft het genoegen de leden
bekend te maken, dat ze opnieuw op het
terrein mogen spelen en hoopt dat al d»
leden zondag de match met hunne tegen
woordigheid zullen vereeren.
Pianolessen. Wie voor zyne kin
deren bezondere lessen van Piano verlangt,
wende zich tot juffr. Marguerite AMANT,
Korte Ridderstraat, te Aalst, die zichten
huize begeeft.
Onzydig Onderwijs.
In ons artikel over Onzydig Onderwys
kwamen eenige drukfeilen voor
24 kol. 10* alinia leze men ongeloovigen
voor geloovigen
8° kol, 3* regel Verstandig in plaats
van a omstandig
Zelfde kolvoorlaatste alinia werd het
(stelsel) in plaats van werd hij (Coper-
nic).
Uit dezen laatsten flater moest de lezer be
grepen dat niet alleen het stelsel, maar
Copernic in persoon door de Roomsche kar
dinalen, zetelende pro tribunali op
order van Urban us Vlll veroordeeld werdf,
te meer dat daarop deze zin volgde Gali-
lée na Copernic onderging hetzelfde lot
In zyn wederantwoord in Recht en Vrede
ditmaal versierd met het portret van den
schryver werpt Dr V. zich op deze laatste
feil en bewyst met cijfers en groot lawaai
dat Copernic reeds dood was, toen Urbanus
VIII den pauselijken stoel beklom, alsof men
daaruit moest besluiten dat de stelsels van
Copernic en Galilée nooit door de Kerk ver
worpen werden en hy hiermèe al onze be
weringen in gruis geslagen had.
Wy willen bekennen, dat er geen vol
akkoord is tusschen de geschiedschrijvers
op het punt of het op order is van paus
Urbanus VIII of van pausPaulus V dat het
steisel van Copernic door de Roomsche In-
kwisiiie voor ketterij veroordeeld werd,
doch eensgezind zyn zy om te verklaren dat
het op bevel is van Urbanus VIII dat Galilée
gedwongen werd tot de verzaking zijner
leer en tot gevang veroordeeld.
Als Dr V. het zou in twyfel trekken,
ziehier de bewoordingen van het vonnis
De kardinalen, rechters van den Bloed
raad, verklaarden hem heviglijk ver-
dacht van ketterij, voor eene valsche
leer gevolgd te hebben strydig met de
Heilige Schriften, namelyk dat de zon
het middenpunt der wereld is, en dat
ze zich niet beweegt van Oost naar
West maar dat de aarde zich verplaatst
en dat zy het middenpunt der wereld
niet isof van gedacht te hebben dat
deze leer als mogelijk verklaard mocht
worden, niettegenstaande zij in stryd
verklaard is met het Heilig Schrift.
En paus Urbanus Vlll deed afschrift van
deze uitspraak zenden aan al de pauselijke
gezanten en aan al de rechters der Inkwi-
sitie, met uitdrukkelijk bevel ze ter kennis
te brengen van al ae leeraars in wijsbe
geerte en wiskunde (30 juni 1633).
Of de paus. die het stelsel van Copernic
deed veroordeelen, nu Paulus of Urbanus
heette, wat vast staat is dat het van af 1616
door pauselijk dekreet veroordeeld werd,
dat dit dekreet gedurende twee eeuwen
door al de pausen behouden bleef, en slechts
in 1818 werd ingetrokken, wanneer het elk
te klaar werd dat de onfeilbare pausen ge
durende twee eeuwen gefaald hadden en
niemand meer betwistte dat het stelsel van
Copernic en Galilée, hoewel in stryd met het
heilig schrift, wel degelijk waarheid was
En 't is op dat punt alleen dat Dr V. ons
schrijven met een tegenbewijs heeft ge
tracht te weerleggen.
Bij gebrek aan beweegreden bevestigt hy
voor t overige, in zyn hooge wijsheid, dat
wy stommiteiten vertellen en daarmée
is 't vonnis geveld.
D' V. ware een goed rechter der H. In-
kwisitie geweest. Het is op dezelfde bondige
wyze inderdaad dat de Kerk altyd wist te
vonnissen en hare rechten te doen gelden
Wanneer de ontdekkingen der Wetenschap
hare leer bedreigden, in plaats van te trach
ten ze met tegenbewijzen te verdedigen,
sprak ze een haastig vonnis uit, en met een
wrong van 't foltertuig werd de stem der
Waarheid in de stuipen der keel gesmoord 1
Het Banket in «le Patronage.
De katholieke bladjes geven zoo maar droog
jes en koeltjos verslag over het groot katholiek
«feest,» dat den Zondag, 26 Juni, te Ninove
plaats greep, en beperken zich bij het weerge
ven der uitgesproken redevoeringen. Het feest
schijnt weinig geestdrift te hebben verwekt, en
men voelt zelfs bij het lezen der verslagen, dat
er wat haarken pluk moet gespeeld zijn.
De Voorwacht laat zorgvuldig de toe
spraak van confrater Anneessens van kant, en
toch moeten wij bekennen dat de redevoering
van den drukker-uitgever van Recht en
Vrede de kroon spant, eerstens omdat hij
zonder veel woordengerammel, alles wat de
torige sprekers uitkraamden kort samenvat en
vervolgens om zijne beeldrijke taal.
Ziehier hoe hij de heildronken samenpakt
Wat iedereen heeft kunnen opmerken is
fc dat al de heerlijke gerechten op dewelke men
i» oni vergastte, bijzonder gekruid waren met
deze twee hoofdgedachten
Er moet den dag van heden gestreden
worden met meer krachtdadigheid dan ooit,
en, er moet gestreden worden in volle een-
dracht.
De drukker van Recht en Vrede windt er
geen doekskens om, het staat ontegensprekelijk
of «le Belgische Vaderlanders
TEN JARE 1586,
door J. J. MOKE
Vrij in de Volkstaal overgebracht.
-o—
Degene die zich op dit oogenblik aan de
deur der abdy van Sparmale aanbood, bezat
«ene verdienste te meer. Hij ging blootvoets,
de twee beenen met eene koorde, welke byna
niet toeliet het eene been voor het andere
vooruit te zetten, vastgebonden.
Voor het overige, was er niets buitenge
woons in zyne kleed ij. Hy droeg een kleed
van grof laken, een vilten muts, met looden
beelden en papieren vaandelkem» versierd,
waarop de Deme van Loretten afgebeeld
•tond hy hield de onontbeerlijke peTgrims-
•tok in de hand, waarop een kruis van
■wart hout prykte.
Zy welkom jzeheeten in dit huis des
fieeren, goede pelgrim van onze Lieve
Vrouwzegde ae poortieres al zuchtende
911 zy maakte het kruisteeken gij moet
»ftl vermoeid zyn.
Wees gegroet Maria 1 antwoordde hij,
de oogen hemelwaarts wendende.
Ik zal u haastig een goed avondmaal
en een lekker glas wijn doen opdienen.
Wees gegroet Maria, vol van gratie
Gy zult hier aan niets gebrek hebben
en gij moogt dry dagen in dit huis ver
blijven.
Wees gegroet Maria, herhaalde nog
maals de pelgrim. Maar deze weinige woor
den werden met zooveel ingetogenheid uit
gesproken dat zy het hart der geestelijke
dochter voor den pelgrim heel gesteld
maakten. Hij liet zyne oogen niet rond wij
den, hij nam die teedere houding en die ge
voelige stem niet aan, welke de leden eener
vermaarde maatschappij later in hunne
zeden invoerden en welke meer nadeel dan
voordeel aan de ware godsvrucht deden.
Er lag in de uitdrukking zijns gelaat en in
den toon zijner stem, eene mengeling van
scherpzinnigheid en hoogmoed, en hij psal-
modiëerde zyn Wees gegroet Maria, altyd
al neusklinkende, op eene wijze die wilde
zeggen het is maar heel behooriyk dat gy
dit alles voor my doet.
De kloosterpoortieres geleidde hem naar
het godshuis dat destyas deel maakte van
elke aanzienlijke abdy en daar het uur be
paald om de poort te sluiten lang voor by
was, bleef zy hy den vreemdeling om het
vermaak te hebben van met hem wat te
praten. Niet omdat zy zich dit vermaak bin
nen het klooster niet kon verschaffen maar
't was haar een echt feest een vreemdeling
voor toehoorder te hebben, en als men het
al moet zeggen, dit vermaak was des te
«■rooter, ornaat die toehoorder een man was
want dergelijke bezoekers boden zich maar
zelden aan.
Des reizigers bejaard voorkomen maakte,
ten anderen, de nieuwsgierigheid der kloos
terzuster onberispelijk. Hy had meer witte
dan zwarte hairen en een zoo oude man kon
maar met de gratie Gods eene lange boet-
reis volbracht hebben. Hy at weinig, bad
langen tijd, luisterde met onverschilligheid
naar 't gepraat der goede zuster, onderbrak
haar door niet eene bemerking en vernam
van haar meer dingen dan hy zich bekom
merd toonde te vernemen of te weten.
Nogtans, bij het eindigen van den avond,
liet deze pelgrim eenige woorden hooren.
Het spijt my, zegde hy, dat ik in de
tegenwoordigheid van uwen bisschop, waar
van gy my zooveel goeds verteld hebt, niet
mag verschijnen.
En waarom zoudt gy hem niet zien en
spreken, hernam de geestelijke dochter Hy
is de goede katholyken zeer genegen
Ik heb belofte gedaan slechts stil te
houden in de godshuizen van het Cistercien-
order.
Gij hebt die belofte gedaan, goede pel
grim 1
Gij kent dus al de verdiensten onzes
heilig order Weest zoo goed nog een glas
wyn te nemen.
Mijne ziel is bedroefd, zegdehij, al wei
gerende.
Indien gij begeerig zyt Monseigneur
de bisschop te zien, hernam zij, hy komt
hier soms ten huize en ik kan hem u too-
nen.
Ha 1 hy komt hier ten huize Hy is dus
van uwe abais of van uwen directeur niet te
vreden
De kloosterportieres rechtte zich op, en
met eene stem die scherper klonk dan naar
gewoonte: pelgrim, 't is wel stoutmoedig
van iets zulks te durven veronderstellen,
't Is niet om een onderzoek te doen dat Mon
seigneur in dit godshuis zou komen God zy
dank, hy kent onze nauwgezetheid in het
volbrengen onzes regeltuchts I maar wij
hebben eene edele jufvrouw in bewaring,
beschuldigd van tegen onzen heiligen gods
dienst gezondigd te hebben, en 't is om haar
te ondervragen dat hy hier heenkomt. Indien
gy hier tot morgen verblyft kunt gy hem
zelf zien,
Hoe zou ik hem kunnen zien, goede
zuster Een vreemdeling is in de geheime
plaatsen uwer abdy niet toegelaten.
't Is ia>de spreekplaats dat Monseig
neur haar zal ondervragen. Hij is verplicht
voor deze zaak hier léeken heen te leiden.
De magistraten der stad zyn wereldsche
menschen die zich tegen de verbeuring der
goederen zouden verzetten, indien men de
in gebruik zynde voorschriften niet naleef
de. O heer wanneer zult gy ons edelen en
prinsen geven, die u kunnen eerbiedige
En de schjjnarme geestelijke dochter,
wier klooster maar over eenige groote ei-
fendommen gezag voerde en eene schier
oninklyke gerechtbaarheid op eenige dor
pen genoot, sloeg al zuchtende over de god
deloosheid der eeuw ten Hemel.
Het is te verhopen, zegde de pelgrim,
dat, indien men de goederen dier ketteren
verbeurd verklaart. Monseigneur de bis
schop er het een of ander klooster zal mede
begiftigen.
Men zegt, antwoordde de portieres, dat
Monseigneur er de helft zal van inpalmen
en dat de andere helft aan den koning zal
komen. Hjj is arm Monseigneur de bisschop
Hy heeft slechts vierduizend pond groot in
komen. (Te rekenen naar de waarde vat»
het geld dezes tijdstips, zou dit de som ven
honderd duizend Nederlandsche guldens uit
maken).
Wordt voortgezet
