Openbare Voordracht
Zondag 19 Februari 1911
Prijs 3 centiemen het nummer
ZtesAe Jaargang Numnw S
Zeer belangrijk Bericht.
met Lichtbeelden.
PEïSSlÖErVBOiVD.
Karnavalfeest.
Onze Congo-kolonie.
Ofïicieële Inkwisitie.
Politiek in de Toekomst.
Broodroof.
Werkongevallen.
Herziening.
De klerikalen zullen dooi
de linanciën vergaan.
VOLKSGAZET
LIBERAAL DEMOCRATISCH WEEKBLAD
Abonnementsprijs 3 Ir. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
VAN HET ARRONDISSEMENT AALST.
Prijs der Annoncen
per drukregel
Gewone 15 centiemen
Reklamen 75 centiemen
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank de regel.
AALST, 18 FEBRUARI 1911.
Onze achtbare Volksvertegen
woordiger de heer RENS, houdt
alle EERSTE ZATERDAGEN
DER MAAND, van 10 tot n 1/2
uren 'smorgends, zitting in het
lokaal der Liberale Associatie
Graaf van Egmont, Groote
Markt, Aalst.
De andere Zaterdagen der maand,
zal op dezelfde uur en in 't zelfde
lokaal, een der hoofdmannen der
Liberale partij zich ter beschik
king houden der kiezers.
Op welke wijze kunnen wij de kin
deren tegen besmettelijke ziekten be
schermen
door den heer Dr M1ELE
Hoogleeraar te Gent,
in de Bovenzaal van Graaf Egmont,
Groote Markt, op Dinsdag, 21 Fe
bruari, te 8 uur stipt 's avonds.
Vrije toegang voor iedereen.
De tweede storting van het jaar 1911
voor het Pensioen zal plaats hebben
Zondag 19 Februari, bij M. Leopold
Boin, Café de 1'Alliance, Kerk
straat-Groote Markt, van 3 uren tot
41/2 uren namiddag.
Heden ZONDAG 19 FEBRUARI
te 3 uur namiddag, heel stipt, en
DONDERDAG, 23 FEBRUARI te
5 uur stipt 's namiddags, algemeene
repetitie.
De kiespropaganda der liberale party in
het arroudissemeut Aalst 190S betrof be-
zonderlykde aanhechting van den Congo.
De klerikale party was voorstaanster van
de overname van den Congo met al de na-
deelige en schadelyke voorwaarden welke
het aanhechtiugsontwerp van het goeverne-
raent bevatte.
De oppositiepartijen waren in ons arron
dissement eensgezind om de overname te
bestryden of in alle geval de ongelooflyke
voorwaarden te-verwerpen waarin die over
name zou verwezenlykt worden.
Sedert dien zyn drie jaren verloopen en
het oogenblik is gekomen om te onderzoeken
of de vooruitzichten der anti-aauhechtings-
gezinden bewaarheid werden.
Van nu af mogen wy bevestigen, dat de
vooruitzichten ouzer propagandisten ten
volle zyn verwezenlykt geworden.
Wy hebben beweerd en bevestigd dat
door het overnemen van den Congo, de
Belgische staat ook den last op zich laadde
der overgroote schuld welke toen reeds op
den Congo woog, - onze tegenstrevers
loochenden zulks en begrypenden welken
giooten indruk onze voorspelling maakte
op het kiezerskorps, stelde M. Woeste een
amendement voor krachtens hetwelk de
financen van Congo altyd gescheiden zou
den wezen van deze van het moederland,
Belgie en nooit verward zouden geraken,
derwyze dat een tekort der kolonie, slechts
zou wegen op de kolonie en Belgie er nooit
den last zou van te dragen hebben.
Dat amendement werd gestemd, maar
heden moet iedereen erkennen dat het niets
anders is geweest dan een degenstoot in het
water.
Inderdaad by de bespreking der begroo
ting van den Congo zijn al de redenaars van
den eersten tot den laatsteu het eens geweest
om te verklaren, dat Belgie zedelyk verant
woorden moet voor de schulden van den
Congo en van heden af komt de vraag te
berde of de begrooting van Belgie dat wil
zeggen het geld der Belgische lastenbetalers
niet zal moeten tusschen komen om het
tekort te dekken der gewone begrooting van
den Congo.
Wy zegden ook dat onder het nieuw
regiem, welk een einde moest stellen aAn
de schandalige uitbuiting en afpersing der
zwarten en van hunne goederen, het budjet
onverraydelyk met *-en te-kort zou sluiten
en vandaag bestatigen wy dat de twee
eerste begroetingen der kolonie uitloopen
op een tekort van verscheidene millioenen.
Wy hebben gezeid dat de voorwaarden
der aanhechting onaannemelijk waren, na-
deelig en onnerlyk en sedertdien hebben de
feiten bewezen dat wy ons niet vergist
hebben
Een eerste feit, de dood van koning
Leopold II, heeft ons de gelegenheid gege
ven te bestatigeu, dat hoewel het actief van
den Congeal ds waarden moest bevatten
bestaande op het oogenblik der aanhechting,
de overleden koning ongeveer 50 millioen
heeft willen afzonderen ten voordeele van
zekere stichtingen
Een tweede feit komt ons openbaard te
worden, en heeft ook zijn belang de inven
taris van het overgenomen actief van den
Congo vermeldde een zeker getal actiën van
de Kasaï-maatschappy, welke geschat wer
den op cene waarde van 36 millioen en he
den wordt de kolonie door de Kasai-raaat-
schappij, gedaagd tot het betalen van 40
millioen schade en intrest, en men heeft
onderhandelingen aangeknoopt om eene
overeenkomst te sluiten door de welke de
actiën van den Kasai zouden afgestaan wor
den voor eene som welke sommige katho
lieke dagbladen op* 11 millioen frank schat
ten. Uitslag dezer financieele knoeiery
vermindering van het actief der kolonie ten
beloope van 25 millioen.
Wij hebben tot heden dus aan te stippen
50 millioen, daarna 25 millioen, zegge een
totaal van 75 millioen, misrekening ten
nadeele der goedzakkige Belgskens.
En wat zullen we later nog al zien
Jules RENS,
Vol ksv ertegen woo rd iger
De minister van Kunsten en Weten
schappen heeft, door tusschenkomst
van de kantonale schoolopzieners, een
onderzoek doen instellen omtrent het
aantal kinderen van de officieële scho
len die hun eerste communie gedaan
hebben.
Op heeterdaad betrapt van een en
kwest over een gewetenszaak, werd
genoemde minister over zijn handel
wijze ondervraagd door de heeren
Paul Hymans en Hector Denis. De
heer Schollaert heeft natuurlijk een
uitvlucht gezocht en beweerd dat het
hem niet te doen was te onderzoeken
hoeveel eerste communiekanten er
zijn, maar wel volgens de tweed e
en volgende vragen van zijn omzend
brief te weten hoeveel kinderen na
hun eerste kommunie naar de school
blijven gaan. Terecht heeft men doen
opmerken dat het dan veel eenvoudi
ger was te onderzoeken hoeveel kin
deren van het onderwijs nog genieten
na hun elfde jaar zonder een omweg
te maken langs de eerste communie.
De heer Minister is zeker buiten
zijn recht gegaan, vermits hij hier een
enkwest wil doen inrichten over een
geloofszaak ook weigert de schepene
van onderwijs te Brussel stellig eenige
inlichting omtrent dat punt aan het
kabinetshoofd te verstrekken.
Wat zal er nog allemaal aan het
daglicht komen over de geheime re
geer mg sh> ij {e van ons katholiek goe-
vernement
Eerst was het generaal Hellebaut,
minister van oorlog, die een onder
zoek doet instellen over de politieke
denkwijze van de soldaten thans is
het 't hoofd van 't Ministerie zelf dat
over 't geloof wenscht ingelicht te zijn
van de ouders, wier kinderen ter offi
cieële school gaan.
Wat al verklikking, dwang, straf,
broodroof, alles onder de bescherming
van den Staat
En daarmee houden onze klerikalen
zich op, in plaats van dringende
vraagstukken op te lossen, als éénma-
king van de kieswetten, pensioen voor
de werklieden, verplicht onderwijs,
arbeiderswetgeving, en andere zaken
meer.
Neen daarvoor geen tijd, omdat {e
daarvoor geen hart hebben.
Alles moet weg voor hen ook de
vrijheid moet gedood
Daarom wordt de officieële inkwisi
tie ingericht.
Waar gaan we naartoe, indien daar
niet rasch paal en perk aan gesteld
wordt? En welke burger, welke werk
man, ja welke rijke, fier op de vrij
heid, zou niet meehelpen en hand in
hand op rukken tegen den klerikalen
inkwisiteur
Liberalen, doet uw plicht
De heer Nicolas Goblet, katholieke advo-
kaat te Luik, hield onlangs een voordracht
voor klerikale studenten en behandelde het
themaDe toekomstige politiek zal uit
godsdienstige twisten bestaan.
Die Katholiek neemt zyn wensch voor de
waarheid, en met hem hopen en roepen al de
anti-demokraten dat de politieke geschillen
slechts godsdienstige geschillen zullen zyn,
en het is dan ook met een innige voldoening
dat de klerikale bladen met lof over die rede
spreken en hun lezers dezelfde spys op-
dtsschan.
De volksgezinden tot welke politieke
party ze ook behooren weten echter dat
de vurigste wensch van de katholieken is
iedere kwestie op godsdienstig terrein te
brengen en tebespreken en te trachten een
godsdienstigen twist uit te lokken.
De vryzinnigen zullen zich echter niet
laten beetnemen door den klerikalen vyand,
die van den godsdienst slechts een wapen
maakt om iedere dernokratische hervor
ming te bestrijden en te niet te doen.
Zeker zullen we immer de burgerlyke
macht verdedigen en den voorrang van deze
handhaven, omdat ze de uiting is van de
algemeenheid, en waakt over de belangen
van allen, zonder onderscheid van denk-
wyze, maar we sullen ons nooit inlaten
met de geloofskwestie self, omdat dit een
privaatzaak is, die de partij niet aanbe
langt.
Dit is hier in ons laatste nummer nog eens
goed herhaald door een onzer vrienden.
Wat we echter niet zullen dulden dat is
dat de godsdienstige kerk een politieke kerk
zou worden, zich inmengende by iedere her
vorming, aldus de burgerlyke macht trach
tende te dooden om alleen de kerkelijke
macht te laten bestaan.
Daartegen moeten we allen waken.
De Konaervatieve party be
geert natuurlijk godsdienstige
twisten te verwekken om aldus
een afleidingsmiddel te zoeken tot behoud
van haar orerheersching over werkman en
burger.
De Konservatieve party heeft het groot
kapitaal en den godsdienst aaneengesmeed,
aldus van de christelijke leer een behoed
middel makende van den gelddienst.
Als het geloof verzwakt, dan is het de
schuld van de dienaars der kerk zelf. die de
kerk slechts gebruiken ten voordeele van
de machtigen en ten nadeele van de min
deren.
Wy zyn niet de eersten om dit te zeggen
dit werd reeds dikwyls herhaald door op
recht geloovige personen, die de christelijke
leer beter beg rypen en toepassen dan hoog
geplaatste doorluchtigheden.
Neen, we zullen in den valstrik van de
katholieken niet loopen, en sullen de poli
tiek heelemaal buiten en zonder den gods
dienst behandelen omdat de godsdienst daar
niet thuis hoort.
We willen geen godsdienstige
twisten.
De toekomstige politiek zal meer en meer
op ekoriomisch, op algemeen sociaal gebied
behandeld worden.
De politiek gaat zich meer en meer bezig
houden met het stoffelijk en het verstan
delijk leveD van het volk, met de maat
schappelijke ordening.
Binnen haar bereik zullen noodzakelijk
vallen en zich opdringen een algemeene
uitbreiding vanlager, middelbaar en hooger
onderwijs, van ambachts-, landbouw- en
handelsonderwijs kostelooze openstelling
van alle inrichtingen van officieel onder
wijs met gratis-leermiddelen, voeding, klee
ding, zelfs totale verpleging van de leerlin
gen regeling van den vrouwenarbeid ge
lijkstelling van de vrouw met den man
volledige vryhtid van vereeniging en ver
gadering kostelooze rechtspleging instel
ling yan de volksjury en schadeloosstelling
uit te betalen aan onschuldig veroordeelden
en gevangenen algemeene dienstplicht met
een internationaal scheidsgerechtopklim
mende belasting op de inkomsten, den ryk-
dom en de erfenis met vrijstelling van kleine
inkomsten en vermogens afschaffing van
alle belastingen op de noodzakelijke behoef
ten vergoeding van de pachters voor aan
gebrachte verbeteringen van den gehuurden
grond monopolies van nyvsrheid en ver
voer in het algemeen belang; uitvoering
van staats- provinciale van gemeentewerken
in regie vaststelling van een minimumloon
ei een maximum van werkuren voor alle
arbeiders, eerst in den openbaren dienst,
dan by ondernemingen door Staat, Provincie
of gemeente toegestaan, eindelyk in alle
nijverheid en handelscheidrechterlyke re
geling van geschillen tusschen werkgever
en werkuitvoerder het te keer gaan van
nijverheids- en handelskrisis het verschaf
fen van arbeid aan werkloozeu kostelooze
geneeskundige behandeling van de werk
lieden en zelfs kostelooze begraving stren
ge keuring der levensmiddelen een alles
omvattende de arbeidswetgeving, zoowel
voor de huisnijverheid als voor de groot- en
kleinindustrie uitbreiding van 'het arbeids-
toezicht met gedeeltelijke benoeming van
toezichters en toezichsters door het werk
volk zelfuitgebreider verzekering tegen
ziekte, ongelukken, ouderdom voor al de
arbeiders in den breedsten zin mogelijk al-
femeene zorg voor verpleging van zie-
en, grijsaards en weezen doeltreffender
maatregelen voor den algemeenen gezond
heids- en reinigingsdienst, enz. enz.
Hier halen we slechts de punten aan, die
zich door den drang der omstandigheden,
«erdersullen voordoen dan reien wel denken
Onze leiders zullen dus mannen ran we
tenschap en tevens mannen van arbeid moe
ten zyn.
Totaal blind in de toekomstige politiek
zyn zy, die zulks niet zien en voelen aanko
men. Er is een andere tijd in 't verschiet
een tyd van meer vrijheid, meer gelijkheid,
meer broederlijkheid.
Hy, die tot nog toe als de mindere aange
zien wordt de werkman, de vrouw, het
kind, de grysaard, de zieke heeft rechtop
bescherming, heeft recht op onderwijs, op
een degelijke opvoeding, op kleeding en
voedsel, op genot, op een veel beter leven
We zullen onzen tyd niet verspillen met
godsdienstige twisten, noch den geest van
burgeren werkman daardoor laten opleiden,
welke ook de middelen en de krachtsinspan
ning van de katholieken wezen om tot dien
hatelyken toestand te geraken.
De klerikalen zouden dat wel begeeren om
aldus eenieder langer onder hun dwangjuk
te houden, maar dat zal hun niet lukken,
omdat de demokratie te gezond redeneert,
andere dringende behoeften kent en zich
bij haar gedurigen aangroei zal toewyden
aan nooazakelyke, menschlievende hervor
mingen.
De gekruinde penlikker die 't on-
noozel Licht en Liefde, maandelijks
met zijn proza vult, trekt in 't laatste
nummer van dat slaapmiddel, te velde
tegen de hoeden onzer vrouwen, onzer
dochters, onzer zusters
Volgens dien liefelijken driesteek
zijn 't die hoeden die menig huishou
den naar 't bankroet leidt. Hij ziet veel
liever begijnenkoppen, nonnekenskui-
ven en zusterken monoplannen.
Elk zijn goesting, gelijk te Minee
kens I En 'k zou er niets tegen op
hebben dat onze gekruinde zoo'n wan
smaak bezit, indien er daar onder niets
zat dat weêr een bewijs geeft van
't egoïsm der zwartrokken.
De mode, de luxe doen duizenden
en duizenden menschen leven zij
doen 't geld rollen zoodat elkeen er
toch wat voordeel kan uit trekken.
Dat wil de geestelijke wereld niet.
Zij alleen moeten leven en genieten,
zij moeten schatten kunnen opeensta
pelen, de Doode Hand moet weêr al
machtig al opslorpend worden.
Hun winkel alleen moet draaien
Omdat zijn vrouw eenige vijffrank
stukken laat verdienen aan hare mo-
dist, doen zij den man zingen
Met al die vodden op uwen kop
Loopen de rekeningen schrikkelijk op,
Ziet maar dat ge 't minder doet.
Met al die hoeden ga 'k Bankroet
Maar wat moet dan die man zingen
als hij de rekening opmaakt van wat
de kerkdijken winkel hem jaarlijks
kost Sint Pieterspenning, Nieuw-
aarsgift aan den Paus, Barmhartig-
leid, Voortplanting van het Geloof,
Sint Rochus enz.
Pastoors zyn toch dikke venten,
Maar zy worden 't met myn centen
Weg dus offerblok en schaal
üf ze scheeren vast my kaal.
Art. 30 der wet van 24 Dec. 1903
laat toe de herziening te vragen der
vergoedingen toegestaan ten gevolge
van een werkongeval. De herziening
mag gevraagd worden binst de drie
jaren volgende 't zij op de bepaaldelijke
overeenkomst tusschen partijen, 't zij
op het eindvonnis de schadevergoeding
"bepalende.
Vele menschen meenen dat de her
ziening mag gevraagd worden van
"t oogenblik dat men de vergoeding als
onvoldoende aanschouwt.
Dat is eene misgreep.
Gezegd artikel der wet eischt als
voorwaarde voor eene mogelijke her
ziening, het zij eene vermeerdering,
het zij eene vermindering van de be
stendige werkonbekwaamheid. Het is
onontbeerlijk dat de toestand zooals
partijen of zooals de rechtbank hem
gekend hebben toen zij de vergoeding
vaststelden veranderd zij er moet
eene verandering gekomen zijn in den
lichamelijken toestand van 't slacht
offer van het ongeval, eene verande
ring welke niet te voorzien was wan
neer de overeenkomst gesloten of het
eindvonnis uitgesproken werd.
Een voorbeeld.
Iemand verliest een vinger ten ge
volge van een werkongeval. Hij denkt
dat dit verlies hem in zijn werk wei
nig zal hinderen en hij sluit een over
komst met de verzekeringsbank die
hemjaarlijkseenige franken betalen zal.
Na eenigen tijd ondervindt hij dat
het letsel grooter is dan hij gehoopt
had, dat de onbekwaamheid in plaats
van, bij voorbeeld, 3 ten honderd te
zijn tot 10 ten honderd komt, zal hij
't recht hebben de herziening der ver
goeding te vragen op voet van art. 30
der wet Neen, omdat er geene veran
dering is gekomen in zijnen lichame
lijken toestand.
Maar zoo, na de overeen komst, 't bleek
dat het afzetten van een vinger b. v.
de verlamming van een anderen vin
ger heeft veroorzaakt en daar door eene
merkelijke vermindering van 't werk
vermogen, dan kan de herziening ge
vraagd worden.
Zij kan het ook wanneer de werk
man, in de overeenkomst met de ver
zekeringsbank voorbehoudingen maakt
over den graad van werkonvermogen
die voor hem uit het werkongeval zal
voortvloeien.
Wij zeggen dus aan de werklieden,
slachtoffers van een werkongeval
sluit niet te lichtzinnig een overeen
komst met de verzekeringsbanken
raadpleegt voorafgaandelijk bevoegde
menschen en doet altijd de voorbehou
dingen waarvan wij hier boven spre
ken. Wij kunnen iemand die, dezen
raad volgende zijne jaarlijksche ver
goeding heeft zien brengen van 80 op
180 frank. Ivo.
In Congo bestaat er eene machtige
handelsmaatschappij, Kasal ge
naamd. Haar doel is handel te drijven
in ivoor, caoetchoe en andere voort
brengselen van 't zwarte land ze is
destijds gevormd geweest door 14 klei
nere maatschappijen die daar eerst in
die streek handel dreven ze hebben
al hun bezittingen en hunne rechten
bijeenvergaard en op die wijze de thans
bestaande machtige en kolossaal rijke
Kasaï maatschappij tot stand ge
bracht.
Nochtans de Belgische Staat is in die
stichting tusschen gekomen en heeft
zich de helft der actiën voorbehouden
en diens volgens ook de helft der jaar
lijksche winsten. De beheerraad is sa
mengesteld uit 15 personen, waarvan
eene genoemd werd door elk der 14
vroegere maatschappijen en een door
den belgischen Staat. Als verte
genwoordiger van deze laatste werd
aangesteld de heer Begerem, gewezen
katholieken minister van justicie en die
't volle vertrouwen van 't katholiek
ministerie genietdoch ons goeverne-
ment was van gevoelen dat een beheer
der om de belangen van ons land te
verdedigen gansch ontoereikend was
omdat deze soms in de te nemen be
slissingen, door de andere beheerders
zou kunnen overrompeld worden, en,
daarom heeft de Belgische Staat zich
het recht voorbehouden al de werkin
gen der maatschappij te controleeren
ten dien einde werd een bestendig
komiteit tot stand gebracht dat het
hooge meesterschap op al de handels
zaken voert en aan welk komiteit al de
rechten van den beheerraad werden
afgestaan.
De beheerraad kan dus niets, vol
strekt niets verrichten zonder de toe
stemming van het bestendig komiteit
dit komiteit bestaat uit 4 leden, waar
van 2 benoemd worden door den Bel
gischen Staat voor onbepaaldcn ter
mijn en 2 door de actionnairs der maat
schappij, doch onder voorbehoud van
goedkeuring door den Staat deze
laatste moeten ook alle 2 jaar aan her
kiezing onderworpen worden.
De plaats als lid van dit bestendig
komiteit brengt 'teen jaar door 't an
der op van vijf en dertig duidend tot
veertig duidend franken Een kleinig
heid dus.
Als vertegenwoordiger van ons land
werd onder andere genoemd door ons
katholiek ministerie voornoemden heer
Begerem, zoodus was hij op een gege
ven oogenblik beheerder van de Kasai,
opbrengende van 8000 tot 10000 fr. en
terzelvertijd lid van 't bestendig komi
teit aan 40,000 fr. pataten per jaar
Dit alles bestond voor dat de Congo
door Belgie werd overgenomen
Maar.... het overnemingskontrakt
voorziet dat geen enkel lid der Kamers
of van Senaat beheerder mag $ijn van
maatschappijen waarin de Belgische
Staat ekere belangen heeft.
Tengevolge van die bepaling nam
M. Begerem, katholieke volksverte
genwoordiger voor Gent, zijn ontslag
als beheerder van de Kasai en hy
bleef lid van 't bestendig komiteit dat
nochtans het groote toezicht op al do
werkingen heeft en 't geen hem oofc
40,000 fr. opbrengt