Zondag 30 April 1911 Prijs 3 centiemen het nummer Zesde Jaargang Nummer 20 Ze<-r belangrijk Bericht. Reinigheid en Gezondheid. Eenige Cijfers DE GAS. De vrijheid van den Huisvader. Kunsten en Mirakelen. Hel Werk van het Willemsfonds. VOLKSGAZET LIBERAAL DEMOCRATISCH WEEKBLAD Abonnementsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten voor de. stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst. VAN HET ARRONDISSEMENT AALST. Gewone 15 centiemen per drukregel enkomst Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank deregel. Prijs der Annoncen Reklamen centiemen Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst AALST, 29 APRIL 19 II. Onze achtbare Volksvertegen woordiger de heer RENS, houdt alle EERSTE ZATERDAGEN DER MAAND, van 10 tot ii 1/2 uren 'smorgends, zitting in het lokaal der Liberale Associatie Graaf van Egmont, Groote Markt, Aalst. De andere Zaterdagen der maand, zal op dezelide uur en in 't zelfde lokaal, een der hoofdmannen der Liberale partij zich ter beschik king houden der kiezers. Waarom eischt men de uitvoering niet van het lastenkohier Zou daarin wellicht de koteriepoli- tiek een deel der schuld hebben We sporen den onpartijdigen ne- ringbond aan eens die zaak te onder zoeken, het geldt hier immers het alge meen welzijn, de reputatie onzer stad bij vreemde bezoekers, de gezondheid der bevolking en de aantrekkelijkheid der stad. De bond zal misschien iets bekomen. Iedereen weet hoe gegrond onze op merkingen zijn, maar dat moge zoo wezen, dan houdt het bestuur er geene rekening van omdat ze van liberalen komen. We laten het aan onze bevolking over, zulk koterie stelsel te beoor- deelen. Reinigheid en gezondheid zijn twee onafscheidbare dingen. Wie eenige bezorgdheid heeft voor zijne gezondheid moet zijn lichaam rem houden, en geen vrees hebben voor een bad. Wat waar is voor afzonderlijke per sonen is ook waar voor de gemeenten. De openbare gezondheid staat in nauw verband met de openbare reinigheid. In de middeleeuwen was de reinig- heidsdienst schier onbekend in onze steden en op hun persoon waren onze voorouders ook veel minder zorg zaam, dan nu 't algemeen het geval is. Toen heerschte nu en dan in Vlaan deren, in Europa besmettelijke ziek ten, zooals Pest, melaatschheid en andere welke hedendaags, om zoo te zeggen geheel uit ons werelddeel zijn verdwenen, dank zij den vooruitgang der gezondheidsleer. Dit jaar heeft de pest gewoed iD Azien: in Chu.a, Mandchoerie, Korea enz. Nergens vindt men zulke vuile steden als in die streken, afval, vuil nis, overschotten, alles wordt op straat geworpen en niets wordt opgeruimd en op huu persoon, in hunne woning zijn de meesten dier Oosterlingen wars van alle toepassing van gezondheids voorschriften. Willen we dus de openbare gezond heid bevorderen, zoo moet in onze steden, of liever in alle eenig/.ins dicht- bijeenstaande huizengroepen de rei nigheidsdienst degelijk worden inge richt. Wij hebben vroeger reeds aange toond, dat in vele onzer kleinere ste den en gemeenten en zelfs reeds groo- tere gelijk Aalst, de gezondsheidsdienst gebrekkig is er ontbreekt goed water (wat ook bij het bespreken van den reinigheidsdienst in aanmerking komt) er zijn poelen, niet afloopende grach ten, ongecimenteerde beerputten enz het gezondheidstoezicht in de scholen laat te wenschen over er wordt bij sterfgevallen geen begrafenisbriefjevan den dokter gevraagd enz. Maar zoo we weten dat er spraak is van de inrichting eener waterleiding voor de aanzienAijke Vlaamsche ste den en gemeenten van Vlaanderen en we daarop thans niet aandringen, moe ten we toch voor vele wijzen op de ge brekkige inrichting van een eigenlij ken reinigheidsdienst, dat wil zeggen, de opruiming van den afval, het kui- schen van straten en pleinen, het rei nigen van goten en vergaarbakken In de hoofdstad van ons arrondisse ment is die dienst tamelijk wel inge richt op papier, met strenge bepalin gen voor de ondernemers indien zij zich niet gedragen naar de schikkin gen van het kohier van lasten maar de uitvoering is slecht. Te oordcelen naar hetgeen onze correspondenten uit verschillende plaatsen ons melden, is nergens de reinigheidsdienst zoo verwaarloosd als te Aalst, en dat bezonderlijk in de volkswijken, daar waar de openbare reinigheid het noodigst is voor de ge .zondheid der bevolking. Sommige straten liggen nu en dan jammerlijk vuil de vuilnisbakken worden soms niet opgeruimd en het loopt wel dagen aan eer men een paar sukkelaars, ziet verschijnen gewapend met nen bezem van rijshout om de straten eens op te vagen, daar waar het bij den minsten regen dagelijks Zou moeten geschieden. en KLERIKALEN BLUF. In de gemeenteraadzitting van 29 Decem ber 1910 by de bespreking van 't beheer der Godshuizen bestatigde een liberaal ge meenteraadslid met cijfers en bewyzen in de hand den volgenden toestand der Gods huizen In 190G sloot de rekening met een tekort van 29000 fr. En nochtans de stad had eene toelage gegeven van 55,0u0 fr, In 1907 was er een tekort van 24000 fr. En de toelage der stad was geweest 55,000 fr. In 1908 was er een tekort van GG,GOO fr. En weeral was de stadstoelage geweest 55,000 fr. In 1909 was het een tekort van 14,000 fr. Ofschoon de stad er had by gelegd 84,4000 fr. Voor 19AO zal de uitslag maar op t laatste van 't jaar 1911 gekend zyn doch alles weeral doet voorzien dat er tekort zal zyn. En telken jare moet de stad, boven hare gewone toelagen, dat tekort er by leggen. En dat noemen M. Dèsirè De Wolf ver slaggever, en al de katholieken met hem, goed besturen en ze voegen er hoogdravend jy dat de bestuurleden der Hospicien met wilskracht en opoffering hunne taak vervul len. In die zelfde gemeenteraadzitting, onder andere, is de heer DeWolf tegen de liberalen in zyn vet geschoten omdat de Volksgazet de aandacht harer lezers getrokken had op het feit dat, voor de gestichten van ouder lingen en weezen, het bestuur der Godshui zen eene vermindering van uitgaven voor zien had van 2500 fr. terwyl ze langs nen andereu kant haren reeds vetbetaalden ont vanger 300 fr. opslag toekende. En met veel bombast, met groote woor den, met trompetgeschal en trommelgerof- fel maakte dan de heer verslaggever den lof van die heereu der commissie, en, zich tot de liberale gemeenteraadsleden wenden de las hy van zijn briefken het volgende af Maar het doel welke gy zoekt te berei- ken is van aan het publiek te willen doen gelooven, en dit enkel omdat de Godshui- zen door katholieken worden bestuurd, dat het bestuur, hetwelk niets dan lof cn dank verdient, aan zijne verplichtingen te kort blyft, en alzoo by de bevolking het hatelyk te maken. Gy zult nochtans in uw pogen niet slagen, want wy zyn allen daar, om als één man, tegen uwe aanvallen op te ko- men, en om aan de bevolking te doen ken- nen hoe lastig en ondankbaar de taak der d bestuursleden onzer Godshuizen is, met welke wilskracht en opoffering deze hee- ren hurme plichten vervullen. c< Om te eindigen wil ik u zeggen, Myn- heeren, dat telkens soortgelyke onrecht- vaardige beknibbelingen zullen worden gedaan, om de bestuurders, alleenlyk om- dat zy katholieken zyn, by de bevolking hatelijk te willen maken, uwe hoogdra- vende uitroepingen zooals wraakroe- pend en andere zullen verdoofd worden door eenen dreunenden en hartelyken kreet van hulde en dank En M. DeWolf denkt dat de lastenbeta- lers dien bombast en al dien bluf zullen slik ken en dat ze daarna van alle gezonde rede nering zullen afzien. Vervulden de commissieleden der Gods huizen hunnen plicht wanneer ze, 14 of 15 jaren nadat het hospitaal gebouwd was, in 1908 nog met eene te betalen rekening voorden dag kwamen van 1847 1,1G fr. en ze daarvan in hunne vorige rekeningen of begrootingen nooit gewag hadden ge maakt. Is dat voorbeeldig en regelmatig besturen Zal men zegden, dat, die heeren hunnen plicht vervullen wanneer men de armtierige kleedy onzer weesmeisjes aanschouwt. Verdienen die heeren hulde en dank om dat ze 2 hectaren GO aren en 88 centiaren hospiciegrond op St-Job aan de Capucienen hebban verkocht voor de bagatelle van 26U88 franken ledereen weet dat dien eigendom heel voordeelig kon verdeeld worden de boule vard loopt er gansch door en de stad kon er overigens straten doortrekken liet ware dus Diet moeilyk geweest in eenige jaren tyds, heel dien grond in behoorlijke bouw gronden te verkoopen aan 100 fr. de roei of §25 fr. per aar, 't geen verre van overdre ven is, aangezien den gewonen bouwgrond van den eigendom De Wolf door de stad aan 1800 franken per aar werd betaald. En hadden die heeren van de hospicien met dezen grond een weinig beter uit hun oogen gezien en wat meer wilskracht aan den dag gelegd, zouden ze daardoor de jaar- lyksche iukomsten van de hospicien ook niet verbeterd hebben Nu brengt de koopsom der Capucienen op aan 3 per cent fr. 780 En heel den blok tegen 100 fr. per roei of 85000 fr. voor 't geheel aan 3 zou gegeven hebben 2550 Dus meer inkomst fr. 1770 Som die de stad jaarlyksch min zou moeten by leggen hebben. We zyn benieuwd te weten of een dier heeren van 't Bestuur der Godshuizen en of een der katholieke gemeenteraadsleden, hunnen eigendom zouden verkoopen in de voorwaarden van den grond die aan de Ca pucienen werd afgestaan Zyn de beknibbelingen van de liberalen op dat gebied niet meer dan gegrond Men moet waarlyk nog al toepet hebben om te durven verklaren in openbare zitting van den gemeenteraad dat men die be lt knibbelingen zal verdooven onder eenen dreunenden en hartelijken kreet van hulde en dank. Er zyn Aalslenaars, M. De Wolf, die mo gen hulde en dank roepen, maar hun getal is klein. Wij zijn integendeel overtuigd dat meni- gen lastenbetaler wanneer hy zynen 6 per cent naar den stadsontvanger draagt dan meteen denkt aan de vrienden bevoordee ling die hier heerscht en op 't slecht en partijdig bestuur onzer stad, en dat hy wel geneigd is ons verkwistend dompersbestuur en heel zijnen aanhang naar alle duivels te wenschen. Dat zullen de kiezers in Oktober aanstaan de doen met eene versterkte minderheid naar't stadhuis te sturen. Vervolg van ons antwoord op brief van M. Moyersoen). den M. Moyersoen vind het belachelijk te be weren dat de stad met de zelfuitbating jaar- lyks ongeveer honderd duizend franken zou gewonnen hebben. Om die bewering te staven Demen wy een jaarlyksch verbruik van een millioen kubiekmeters gas aan 15 centiemen per kubiekmeter, wat eene bruto ontvangst maakt van 150 duizend franken. Met de winst die het verbruik der gasmotors aan 12 centiemen, en der stads- gebouwen aan 8 centiemen zou opbrengen, alsmede de winst die het plaatsen en leveren van bekken en buizen zou opleveren, kon men gemakkelijk voorzien in de openbare verlichting der straten. Van de 150 duizend franken moet men aftrekken1*) de prys van een millioen kubiekmeters gas, aan 3 centiemen de kubiekmeter, alle" hoege- naamde kosten van vervaardiging inbegre pen, 't zy eene som van dertig duizend franken 2') eene jaarlyksche annuiteit van 27500 franken om op 33 jaar een kapi taal te dooden van 500 duizend franken dat zeer voldoende ware geweest om een gasge- sticht op goeden voet in te richten. Het was riatuurlyk niet noodig een gasgesticht op te bouwen zooals dat van den tragel, dat gas genoeg levert om verscheidene steden en al de omliggende dorpen te verlichten. Dus met jaarlyks een millioen kubiek meters gas aan de byzonderen te leveren kon men jaarlijks een winst van meer dan negentig duizend franken verwezenlijken. Daarenboven is het te voorzien dat de gas in de toekomst nog beterkoop zal kunnen vervaardigd worden. Een ander punt dat niet mag uit het oog verloren worden is dat de stad, na 33 jaar hare annuiteit aan het gemeentekrediet te hebben betaald, het gas gesticht vrij en zuiver zou bezeten hebben. M. Moyersoen voegt er nog bij dat de steden in*'t algemeen slechte uitbaters zyn, maar zelfs in de veronderstelling dat ons stadsbestuur vrienden en odbekwamen zou bevoordeeligd hebben, dan nog had het eene tamelijke schoone winst kunnen verwezen lijken die voor gevolg zou gehad hebben de lasten betalers van een deel hunner lasten ie ontslaan. Met ons verkwistend katholiek bestuur ware dit misschien overdreven. Maar in alle geval zouden de lasten betalers zich reeds zeer gelukkig achten met geene nieuwe vermeerdering van lasten te moeten voorzien. M. Moyersoen zegt ons dat de drukking regelmatig 38 millimeters is en dat de stad een drukkingmeter heeft doen plaatsen. Iets dat onloochenbaar is, is dat wy veel meer betalen sedert wij de nieuwe gas verbrui ken. Allen, zoowel katholieken als liberalen, hebben er genoeg over geklaagd. Wy weten dat de drukking schrikkelijk vermeerderd is door onze maandelijksche rekeningen die ten minste vooreen derde vermeerderd zyn. De stad heeft sedert dien een manometer doen plaatsen. Wy moeten eerst doen op merken dat dit onvoldoende is en dat artikel 18 voorziet dat de ct Société Centrale op hare kosten vier manometers zal moeten plaatsen op 4 punten der stad. Ten andere kan dat niet helpen het kon- trakt voorziet alleenlyk dat de drukking niet minder dan 28 millimeters mag zyn indien dus de drukking dit cijfer overtreft heeft de stad er zich niet mede te bemoeien. Dit is eene groote fout die het stadsbestuur begaan heeft met geen maximum van druk king te voorzien, en dit niettegenstaande onze liberale gemeenteraadsleden die dit maximum in het kontrakt wilden doen voor zien. Maar de Société Centrale wilde daar niet van hooren, en ons stadsbestuur was besloten haar kost wat kost de vergun ning toe te staan. M. Moyersoen tracht nog een laatste punt te weerleggen in een vorig artikel hebben wij beweerd dat de stad aan het gasgesticht niet kan verbieden handel in kolen te drij ven, niettegenstaande de verbintenis per brief genomen. M. Moyersoen vraagt dat de schrijver dier ezelary zou bewyzen waarom eene verbintenis per brief genomen en aan het proces-ver baal der zitting gehecht niet de zelfde waarde zou hebben aan een verbinte nis in het kontrakt neergeschreven. De ezel Iaat zich niet trekken en voldoet gaarne dan dien wensch. Eerst en vooral moet men zich afvragen waarom die verbintenis in 't kon trakt niet neergeschreven is. Indien er. zoo als M, Moyersoen beweert, geen verschil be staat, waarom is dan die verbintenis enkel per brief genomen. Het antwoord is heel eenvoudig en men moet geen groote rechts geleerde zijn om het te vinden indien die verbintenis in het kontrakt ware neerge- scheven geweest, dan maakte het een der voorwaarden uit waaraan de vergunning werd toegestaan, en dan had de Stad het recht het kontrakt te doen verbreken in ge val de concessionnaris aan die verplichting zou te kort blyven. Dit is elementair recht. Maar de Société Centrale, die Wat meer vooruitziet dan onze stadsbestuurders, heeft die verbintenis in het kontrakt niet laten neerschrijven, juist omdat de stad, om het niet naleven dier verbintenis, de vergun ning niet zou kunnen doen verbreken. Met dien brief verbond de Société Centrale zich eenvoudig geer. handel in kolen te drij ven indien zij, niettegenstaande die ver bintenis, blyft kolen verkoopen, zal de stad geen wapens hebben om haar te dwingen die verbintenis te eerbiedigen. Het eenigste dat de stad zou kunnen doen is van eene vraag tot schadevergoeding voorde recht bank in te spannen. Maar om schadever goeding te bekomen moet men eerst en vooral schade onderstaan, de stad, die onder ~üe kolen niet doet, zou geen cent schade kunnenaantoonen. Degenedie waarlijk groote schade zullen ondergaan,de kleine kolenhan delaars, zullen natuurlijk geen proces aan deaSociété Centrale kunnen inspannen om schadevergoeding te vragen.daar zy' niets te zien hebben met hetgene tusschen de a Société Centrale en de stad is overeenge komen en daar niemand voor een ander een proces mag inspannen, zou de stad ook geene schadevergoeding mogen eischen voor hen die waarlyk in hun handel getroffen zyn geweest. Dit is klaar en hoeft maar een weinig beredeneering om te begrijpen dat het stadsbestuur ofwel door onbekwaamheid zich heeft laten om den tuin leiden, ofwel t'akkoord was met de «Société Centrale» om deze volgens goeddunken te laten handelen. Die kleine kolenhandelaars hebben maar een recht, dat hun gelukkiglyk niet kan betwist worden met Oktober aanstaande zullen zy over de bekwaamheid van ons katholiek stadsbestuur te oordeelen hebben indien de bediende de zaken van zijn meester slecht opdrijft, geeft de meester hem zyn opzeg en neemt een andere in de plaats. De stadsbestuurders zyn uwe bedien den gy, kleine handelaars, benoemt- ze en dankt ze af indien ze u niet meer bevallen. BERICHT Lezer®, opgepn&t. Van aT ie Mei moet «Ie ga® u aangerekend worden aan 15 centiemen. 't Ziet er lief uit in onze stad met de vrijheid van den huisvader op school gebied. De ouders van over den Den der hebben de keuze tusschen de ka tholieke scholen en eene onvolledig ingerichte gemeenteschool, waarvan we voor 't oogenblik niets willen %eg- gen. Maar de ou Iers van den linker oever van den Dender hebben het niet veel beter in zake van vrije keuze der school. In de stadsmeisjesschool wer den de knaapjes, die zes jaar waren, met Paschen aan de deur gezet om dat {e te oud fijnwij weten niet op wiens order of bevel. Wanneer de ou ders van die kinderen deze aanboden in de stadsjongensschool werden ze ge weigerd omdat ze te jong ijn of omdat er geene plaats meer is. Zou gebeurde het ook met kinderen, die van school veranderden en nochtans in ouderdom zijn. Verschillige klachten zijn ons dienaangaande ter oore gekomen. Wij begrijpen heel goed de handelwijze van die schoolhoofden zij werken ten voordeele der katholieke scholen, zulks gansch in strijd met de ministerieele omzendbrieven, welke aan de ouders het recht toekennen, zelfs binst den duur van het schooljaar, van onder wijsgesticht te veranderen. De Volksgazet zal deze klachten aan de liberale gekozenen overmaken met verzoek te wete te komen wie hier oorzaak is van de krenking van de vrij heid der huisvaders en den heer Sche- pene van onderwijs en desnoods den bevoegden minister ter Kamer te on dervragen. Het verslag van de Dageraad, (orgaan van baron Louis Bethune,) over het congres der Maatschappelijke werken gehouden te Aalst, begint met de tweede afdeeling. 't Is jammer, dat hjjde eerste afdeeling godsdienstige werken, vergeet, we hadden anders eenige ophelderingen gekregen over sommige punten van het rapport, opge maakt over de heiligdommen van O. L. Vrouw, door den politieagent-troebadoer P. Van Nuffel. Velen ineenen dat de tijd der mirakelen voorbij is, welnu uit dat rapport zouden ze leeren dat daar niets van is en er nu nog grootere wonderen geschieden, dan ten tyde toen Josué de zon deed stilstaan, op een tee- ken van zijn hand. In dat rapport lezen we op bladz 7 De kapel bestond reeds in 15-10, op de Zout- straat poort, voor de herberg Den Haring. De Franschen braken het (sic) in 1797 af. Heropgericht aan den Gentschen steen- weg, ten jare 1849, in een kasken aan 'nen lindenboum... Eene kapel die afgebroken wordt en her opgericht, in een houten kasken, dat aan nen hndenboom hangt, dat is toch wel een mira kel zou ik denken, en we moeten 'tgeloo ven, 't wordt bevestigd door de politie in een merkwaardig rapport. In dat stuk lezen we andere wonderen, waaruit blijkt, dat de politie weinig vertrou wen heeft in bedevaartgangers en ander heilig volk. Op bladz 4 van het rapport lezen we kronen, schepters en juweelen, moeten beschermd worden tegen diefstal, daarin kan voorzien worden met kleederen en kleinooden ten tijde van begankenis, door vertrouwbare mannen te doen bewaken. En op bladz. 5 Wij kunnen broederschappen en kapel len noemen, over een dertigtal jaren nog vermaard om hunne oude gedenkstukken, die hedendaags letterlijk kaal geplunderd staan Door wie Laat ons verder lezen Dit verlies is ten hoogste te betreuren we drukken de wenschen uit dat 1) de proosten een omstandigen inventaris zou den opstellen (van al de voorwerpen van waarde2) dat zij, by hunne benoeming voor eene andere bestemniig, de in boedel lijst zouden overmaken aan hunne opvol gers. Dat is niet vleiend voor de heilige mannen te meer, «lat de schrijver in zijn rapport ver- klaartdat onwaardeerbare oudheden vernield zyn geworden voor stras, klatergoud en eenige zilver stukken, door eenvoudige vrouwen op wier weinige kunstkennis de antiquairs speculeeren en wier goede trouw zy verschalken. De eenvoudige vrouw kens hebben den naam, maar de daad dat is niet bewezen en de wenschen in het rapport uitgedrukt chynen ook die vrouwkens niet te bedoe len. Maarde groote schuld is ontegenzeggelijk aan degenen die de kunstschatten onder hunne bewaking en bewaring hebben, en kapellen en broederschappen hebben laten leegplunderen, gelyk voorheen door winst- zieke priesters onwaardeerbare kunststuk ken, beelden, schilderyen enz. enz. voor eenige zilverstukken werden versjacheld. Zy zyn .ten allen tijde de groote vernieti- •rs geweest van onze kunstschatten, en lebben door de eeuwen heen het vandalen- werk verricht, dat, P. Van Nuffel in zyn rap port aan de kaak stelt. Als besluit van de winttrwerkzaamheden kunnen we nog menige belangrijke open bare volksvoordracht, menig feest in ver- echillende afdeelingen aanstippen. In het Oost Vlaamsche dorp Berchein heeft een tooneelfeest plaats gehad, metvoor dracht door den heer Th. Van den Berghe over« De Herverzekering en den Ouderlin gen Bijstand Veurne richtte ook een mooi feest in, waarop de heer Cordonier, uit Yper, het, onderwerp behandelde De Werkman door de eeuwen heen. o De onvermoeibare afdeeling Aalst, heeft een nieuwe reeks openbare voordrachten op het touw gezet. Reeds sprak M. R. Do Schaepdryver over de Rechterlijke Orga nisatie, de heer Dr A. Lodewyckx over De Belgische kolonie Congo Verder werden aangekondigd De Ongevallen wet door M. R. De Schaepdryver Napels en Omstreken (met lichtbeelden) door den heer J. sterek De Misdadiger door M. P. Michiels Het Romeinsch Tijdvak en bet Frankisch Tijdvak in de Nederlanden door den heer A. Rrijs Het wettig voorbehou- len aandeel der arme kinderen door den heer notaris A. De Windt. Intusschen heeft M. Arthur Buysse, volksvertegen woordiger, veel by val rworven met zyn R.-is naar Constantino]) i »(m-t lichtbeel den). De heerAlf. Van W< r k" hield

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Volksgazet | 1911 | | pagina 1