Het Jaarlijksch Congres van hei Alg.
Christen Werkersverhond
Hansworsten
FORT EK KAAK
Byrd over de Zuidpool
m £cn sr
^■Minisleïcêra
Uit het ïlskveaste?
De Liberale bezetting
- J - Eene Ceafrale voor Vclksoat-
KlMüj - Eet p!H» goitaaimaie Flaamsche talie ea co belastingen
Nog nooit werd een congres
rijk en met zooveel geestdrift bijge
woond. Dat io de welsprekende vcr-
openbaring van onze groeiende macht
en de overtuiging die ons allen bezieli
Ut den strijd voor een zelfde ideaal.
Zaterdag te vier uur werd het Con
gres geopend door den Voorzitter,
volksvertegenwoordiger Rubbers, die
terecht wees op het buitengewoon be
lang van dit congres, gezien den poli-
tieken toestand. Onmiddellijk werd de
indruk bevestigd dat het bestuur van
het A. C. W. bewust is van zijne groote
verantwoordelijkheid in den legenwoor-
digen politïekcn strijd en dat het bereid
13 den vollen last ervan te dragen.
Daarna werd het woord gegeven
E. H. Colens voor de lezing van h<
ZEDELIJK VERSLAG
*'er Wijkt de groote vooruitgang
*>nze organisatie op alle gebied.
Op 31 Juli 1929 beliep het ledental
Van het A. C. \V., volgens de verslagen
van de arrondissements-werkersverbon-
den. tot 199.527 leden, dus een voor
uitgang van 17.250 leden bij verleden
jaar. Op dit oogenblik mogen v/ij dus
bogen op meer dan 200 duizend leden.
Het ledental der vakvereenigingen
beliep tot 1 70.000 of eene vermeerde
ring van 5.000 leden. De ziekcngildcn
telden 310.961 leden of een aangroei
„van 20.000 leden.
De vrouwengilden vereenigen op dit
oogenblik 121.143 leden en de jeugd
organisaties 54.000 werkersjongensT
Even groot is den bloei van het
Verbond der Vrije Werkbeurzen en
de Sociale School voor Vrouwen, die
thans 54 leerlingen telt.
Op economisch gebied mochten wij
prachtige realisten boeken. WfifcSfen."
rijen van e De Hooin air.on yerr.o-n
ten voor 20.000.000 fr. brood cn het
zakencijfer vai> Welvaartsteeg tot
62 millioen.
Ten slotte mochten wij ook vooruit
gang boeken op het gebied der centra
lisatie van het spaarwezen. Het kwam
tot onderlinge verstandhouding tusschen
de bijzonderste spaarinrichtingcn der
werklieden, die te samen 100 millioen
spaarpenningen vertegenwoordigen.
Dit alles laat ons het beste verhopen
Voor de toekomst.
regeering en de betwistingen met dc li
beralen Het gaat er om de Vlamin
gen eindelijk recht te geven vóór 1930.
Daarom mogen wij geene toegevingen
doen de oplossing moet principieel
zuiver zijn, omdat ze definitief moet
zijn. Alle compromissen zouden de
kwestie openlaten en de strijd van mor
gen nog verbitteren. De demokraiische
ra zullen ten volle hunne verant
woordelijkheid opnemen.
len slotte verklaarde minister Hey-
nan dat zijn wetsvoorstellen op sociaal
;ebied gereed liggen en dat hij. ware
r geen ministercrisis uitgebroken, reeds
verleden Dinsdag de wetsontwerpen zou
neergelegd hebben over dc gezinsver
goedingen. de ouderdomspensioenen
en de sociale verzekeringen.
Gedurende de daaropvolgende be
sprekingen sprak M. Marck klaar en
duidelijk over het standpunt der Vla-
- H'i wees op de pogingen dar
liberalen om onrechtstreeks druk uit
te oefenen op de vlaamsche studenten
door vermeldingen op dc diplc
door begunstiging van de Ecole des
Hautes Etudes als oorlogsmachten te-
het Vlaamsch Hooger Onderwijs.
wees vooral op het feit dat de vcr-
vlaamsching van de Iioogeschool van
Gent alleen de inzet was van volledig
ihtsherstel en dat wij geen vertrouwen
kunnen schenken aan eene regeerir.g dia
zelfs de Vlaamsche Hoogcschool
schenken, indien zij zich daarbij uit
spreekt op een onvoldoende wijze
•olledig rechtsherstel van
Vlaanderen.
Een verheugend feit is het dat ook
de aanwezige Walen hunne instemming
betuigden met de vorige sprekers. Dat
bewijst best dat niet de Walen de vij-
vlaamsche recht.
DE BELASTINGEN
ONTWIKKELINGSWERKEN
Dat maakt ons nochtans niet blind
Voor de noodzakelijkheid onze werking
Voor volksontwikkeling meer en meer t<
groepeeren en vooruit te helpen. In eer
prachtig verslag heeft M. Verbist d:
groote lijnen aangegeven van deze cul-
tureclc werking. Wij moeten hier niet
langer schrijven om die kwestie te ver
dedigen, wij voelen icderen dag de
noodzakelijkheid om het verstandelijk,
het geestelijk en zedelijk peil onzer
werklieden te verboogen om te beant
woorden aan ons doel de vcrncfiing
Ze hielden congres.
Wat Hansworsten toch
De Ministers Iraden af
partij gelegenheid le geven
""ijhuid uit te spreken.
En do liberalen hebben
bet land
gebeuren
to v
temeend dat
ar toch zou
waar 't ge-
De Socialisten hebben een manifest
gerid Aan de Arbeiders
't hun reSht. Maar 't is cén
t 'onwaar, dat de Christen Demo-
kratc .'afstand doen van 't beginsel der
fis^P^TSchtvaardigheid door pregres-
vc belasting.
Waft de Socialisten regcerings-ver-
i'v, irtdelijkhcid dragen, els in Duitsch-
lan«, n Engeland, dreigt de nijverheids-
:1 wat erger dan in Belgie. De
•-m te speculeercn is een we-
Jreldv Jc! gas- l. Ook de Socialisten zijn
•'.erdoo ^ar.geinst.
j fjc\ •ccb-.imi rs komen in alle landen
voor. n onder alle re gec ringen. Dal
- F - e ft met dc r 'tingszaak in fr
Een kranig stuk van overste Byrd die
het beele Zuidpoolgebied J"
oenigdc-Staten overmaakt.
Byrd heeft nu Noord- en Zuidpool
overvlogen. En denkt nu niet dat het
louter een waaghalzerij was. Neen, Byril
is een geloerde, een man van weten
schap, en tevens oen woergalooze n
Niet een toeval, niol
s die vaart v
dienders.
verslagen, zooals 't dienzelfd
niet willen zeker .lat' Vitere'Vu v..
met ernstig work bezig houden dat e
ander «ooi hooft dan politiek I
ehappen van de liberale
Daarover sprak ir.mists
er breed voer:-.. Het h'-jl
oot-.igcn cn de financiei
buit:
a onder
«leze
van den Staat
at standpunt i
koord. De helft van
•sting zal voortspruiten
er ine van dc overdr.-.chl
p I Ooi: dat L.ut
\-l'
aat over verb-
zottin i
den i!
M.
:1de i:
a Ju
bet-:
i.oweest. Waarom heeft hij
S maakt om dc beuiözwendelarij te
.ïc clen
i persoonlijke
(If dreigen te versmod.-eii'
v.-aren echter hiervan Ir v.
e beslissen hadden over 'l
vaderland. Eu .zij die wit
:.i 'i ie zwart zegden, en zi j
u noch 't under zegden wan
overtuigd dat do toekomst
Gent blijren zenals 'I i--.
-1—ïifdo vaderlandsliefde
ubhcld worden. In na:
•en en zelfde liefde rm
nsclit worden,
i dat alles wordt met hrt
oi l Met ,)e hand op'h'
■dankt, weer hun deel. K-i e
io!t. En als 51. De Mot hoer
,.dau,,va-,(.4vje -rra
moet alles
3 Kóts
van 't Kiezerskorps
clari e Socialistische partij in de
positie. Dat is juist. In dc Kamer
leen verloren de Socialisten bij de
kiezin van 26 Mei acht mandal
Maar .óór de kiezing stonden ze
reeds a de oppositie De kiezers heb
ben. n cec te 'kennen gegeven, dat dc
Social: téti best in de oppor.ie zouden
2. Nii gaan de socialisten een zege
vieren en «opmr.rsch» afwachten om
weer ran 't bewind te komen. Op
hope leven verslaat ook honger I
3. De Socialisten zijn nu voor de
intci ,-a!e afschaffing van dc 1500 mJ-
Loeri buitengewone belastingendie
1926 voor vier jaar werden opgelegd.
die rechtstreeks gevolgd zijn uit het
socialistisch verkiezingssucces van 5
April 1925.
't Is de eerste maal dat ze zoo
uidelijk hebben gesproken.
Wij - ...gen ock die afschaffing, doch
ven- rechtvaardige vcrdecling der fis-
mt' 1 behoud vrm 't begln-
heendringen van «Te sociale verr?-
Dat :•- volksbedrog Ia den Senaat
nog geen wetsvoorstel op de Sociale
5. De Socialisten vn
:lo-.ing van Let beo
ik der huisvesting.
i de afschaf..:
:ft rinleiding
betcckenis
clijk e
op
s dat
werkt worden aan het oprichten een.
centrale voor volksopleiding met et
eigen leidersblad en dc organisatie vr
gewestelijkc onderafdeelir.gcn.
Tc midden den politieken strijd
'dc syndikale en economische bewegic
mag de cultureele werking niet uit h
cog worden verloren, want van dc o;
voeding onzer leden hangt de stevighe
ef van onze inrichtingen en hun succes
voor de toekomst.
HET VLAAMSCHE VRAAGSTUK
tak', lipt ir. Iic: feit ej.«t
~t percen
de belasting
ia té het
nko-1
men grocer v.
-;«:• Oor
«lo progrcisivi
rit der
c'.aü.ing. Daar-
tegenover sta
de n:
kor.trool vo«
l: genwoorciig
Het strndp
nt van h
t A. C.
duidelijk. Wij
7jjn n:et
tegen wij?
gmg
aan de manier
waarop t
genwoord
gde
belasting wore
L bepaald
maar wij
hou-
den cnwrikba
ar vast a-
n het Lr
der progress!
iïeit of
dimmende
"be-
lasting.
Uit de ba
,p reking
lijkt dan
dat
vooral de loc
c-r. en de
lagere we
dden
- H:-;
oclder
uidc-
Vanaf de opening
lijk dat de politieke strijd rond
lossing van liet vlaamsche vraagstuk
congres zou beheerschen.
Eerst sprak de voorzitter over
noodzakelijkheid klare toestanden
scheppen en in zijn verslag gaf E. H.
Colens de gedragslijn aan door onze
leiders en vertegenwoordigers gevolgd.
Zondag echter kwam het tot een-
breedvoerige bespreking. Volksver tc-
genwoordiger Rubbens bracht versl.-.g
uit en omschreef duidelijk het stand
punt van het A. C. W. op gebied vrm
onderwijs, bestuur, leger ea gerucht. V/ij
beschikken dus over een volledig af
doend programma dat door alle leden
werd goedgekeurd. Het is de nauwl.cu- j
rige uitwerking van het manifest van het
A. C. W. over de oplossing van de
Vlaamsche kwestie op den grondslag
Minister Heyman sprak daarna over
den politicken'toestand, het standpunt
der vlaamsche ministers en de houding
dei liberalen. Hij trad in nauwkeurige
bijzonderheden over het standpunt der
instampen.
6. De Soè:a!
msniiest niet v;
doraspenaioenw
personeel der openbare
Die her
Over maanden vertrok uil de Vorcr-
ligdo Stalen eert" zïllidpool-expeditic.
•.en schip hizonder getuigd voor dm
joekeloozn ..,-t. bracht naar "ldiepe
Maanden en. niannden loofden
mannen op Klein Amerika», zoo had
den ze de sneeuw- cn ijsslreek gedoopt
naar ze yernlovtw, In de maandon-
mve-iil hadden ze proeven genomen en
S-'ree.l gemaakt voor den dag
waarop naar de Zuidpool zou worden
gevlogen. Van groot belang zijn reeds
gebleken de proeven van de geleerden
«tic van .die groen «loei uitmaakten. In
een kou v.-m 30-10 graden begonnen de
manschappen met. de vroege lente lmi-
a lo v
jelspoor
i toch
door «lat land dal nooit hel
oen monsch liad godregen.
i zoo ver af. zoo oneindig
alle mènschciioord bleven z
voortdurend in intrekking mot. he
«Ierland. Dat heeft immers do draad-
oozo mogelijk gemaakt on 's avonds
hebben de mannen-in.'t ijs, zitten luis
teren naar do concerto's in de Slaton,
cn langs den /.elfden weg ontvingen ze
nieuw? van t'huis en konden zo zelf bun
dagi'lijksch ervaren aan do groote
Amorikaansohe dagbladen medcdeclen.
Hel is werkelijk als een sprookje
als een oude tooververtelling, War.r is
de tijd van Robinson, die jaren op een
ci.a.nd leefde, verlaten, vergeten, ver
loren Men vei lelde ons van do Uarzciv
van zeven mijlen maar zonder sprook
jes, zon.,er waarschijnlijkheid, in vol
len glans staat het feil daar nu Do
of-land is afgeschaftDuizenden ki
lometer ver, over «lo geweldige ijs- en'
Pnolzec, in 'tbarro onbekemlo oord
staan mouse,hen iu ononderbroken he-
iroiciung njel 'l eigen land, met 't eigen
nlnni.W (|e SlatCII (lo
ijl gel.
proeven naginge..
meègedecld, zat gemoedelijk
1 oolmaat, zijn nijp te rooken
lukkig omdat bij nieuws ontva
Igen baj
ahappelijkc
r «lo Pool te belette
u °PWcnfen v?n ec'
mannen 'hebben bthcerscht. dm
b en ijs vnn een onbarmhartig on-
lig land hebben getrotseerd - een
koele kop dio alles berekenen 'wildo
vooraleer de reis geen avontuur meets
werd noch oen tkama.
Do licelo woreltl zal overste Byrd toe
juichen, die al wat een mensoh aart
verstand en wil bezit, heeft uitgebaat'
brini" 5 tot een B°ci einrio te
God, de g
an zonneland en
Byrd en zijn
(-p. -dige terug-
Op dit oogenblik is de toestand, ge
schapen door de ministerieele crisis, nog
niet volledig opgeklaard. We krijgen
ondertusschen eene nieuwe regeering
Jaspar, die juist dezelfde zal zijn als
de afgetreden regeering,
betreft de sarnensle
Zijn de gedachten veranderd
We hebben het congres gehad van
hot A. C. V/. en het congres der libe
ralen.
Beiden hebben eene motie gestemd.
De kunst van dc politiek in nu om die
beide moties zoo uit te leggen dat daar
uit een eensgezind rcgecringsprogiam-
ma kan worden opgemaakt.
Hoe dat zal gebeuren weten wij nog
De Ministerraad zal in
n Vrijdag het verslag ho«
Heer Minister van Rcchtsv
trek met hetgeen zal dienc
ging aangepast aan c
ne verlenging voor
ze mandatarissen
ken te verhinderen.
De liberale:
de
Dat komt
unt van het
i <ht puot wordt verder
van bet A. C W.
BEiLUIT
Bij het einde van dit verslag me
wij met enkele woorden besluiten 1 let
A. C. W. 13 een macht geworden in het
land cn in de politiek. In vele zaken
gec-ft de beslissing van het A. C. W.
den doorslag. Dat brengt groote verant
woordelijkheid mede voor de leden,
voor het bestuur en voor de mandata
rissen. In deze ccgenblikken van crisis
houdt het land de oogen o? ons ge
vestigd. Het congres var. Zondag gaf
ons het bewijs dat iedereen zijn vollen
plicht zal deen.
DE MOTIE
gestemd op het Congres van het A.C.W.
De volgende motie werd eenparig
goedgekeurd
Het Congres van het Algemeen
Christen Werkersverbond keurt over
het geheel genomen het verslag goed,
voorgebracht door de tnalkommissie.
Spreekt den wer.sch uit dat het taal-
vraagstufc, ia zijn geheel binnen den
(Zie. vervolg onderaan volgende kolom)
tonds
parlementairen zittijd, worde
:n dat de volledige vcrvlaam-
van de Hoogcschool van Gent
.-rwezenlijkt. in c
kdrr.3t met den tekst van het
r-.lel dat door de ont-laggevendi
dat tic oplossing door andere vi
ken vertraagd worde.
Heeft ker.r.is genomen van den po
ken toestand, uiteengezet door Mi
er Heyman en keurt diensvolgens
de houding goed. aangenomen door de
christen democratische Ministers
Spreekt zijn volle vertrouwen uit ir
zijne vertegenwoordigers van Kamer ei
Senaat om te komen tot eene bepaalde
oplossing van het taalvraagstuk. vol;
de beginselen vervat ia het verslag
de taalkommissie. a
werden zr «ioor de So: -.Usten ni.
meegeven. Ze moeten z-h's een vtio
7. De S.i'- haten vragen een Ualst:
ut .om tot eene volledige oplossin
>men. die 't behoud van de Bationele
r.l'cid waarborgt, alsopk dé vnje
i! i.clin der kuituren in :hte gelijk-
rid.
- Dat doet ons plezier. Wc vragen
js pree:'-", 't zelfde. Geen enkele reg-
n -.is in Belgie nog mogelijk, wei'-e
ie hervormingen niet op baar piograrn-
m zou hebben. De liberalen kunnen
oppren cn preutelen rovecl "t bun lust,
ie hervornringeu komen er. De kiezers
hc -ben het zoo gewild. Om te beginnen
:st dc Cen!;chc Hoogcschool volledig
>rden vervlaain--:ht. Vlaamaidi in t
tuur. in 't Gerecht en in t Leger zul-
i dan epo«-dig volgen.
Hy Dc Socialisten zijn nu één gewor-
-T- Dat moet voor hen zeer plezierig
i. Telkens zijn in de rcgecring vcr-
fnwoordigd waren, heerschte dc
verdeeldheid, 't Was om de
icid te herstellen, dat ze in Nov.
de regeering Jaspar hebben ver
volgende kiezingen. Ze mogen nu
I oppositie.
'i ARBEIDERSVOLK VAN
VLAANDEREN
i)c organisatiemacht der Christene
leiders, hare vertegenwoordiging in
wetgevende en bestuurlijke licha-
met, hare pers, al de uitingen van dat
grostrch organisatieleven, dat alles
v.i.'ct over uwe alzijdige belangen,
kukWec'e, zedelijke en stoffelijke be-
tiAsi.tingen.
van de technische schob
niet overeen met het stan
A. C W. Men zou dis kwestie ov
Men aan de meerderheid in de Kar.-.'
De liberalen hechten ook veel bel.
middelbaar en het lager onderwijs.
Zal
i het
hoe
Waarschijnlijk komt daarvoor
Wij zullen moeten vrachten
toekomenden Dinsdag vooraleer wij
:laar bescheid weten over den grond- alscluut van geen Vimmich en geen I
slag waarop hel nieuw akkoord met de Hoogcschool welen, 'l En zijn me;: c
liberalen is bereikt. or&rpcs/oo.-s ei de fanatieke boeren die v
Dc slctindruk is niettemin dat onze j r.
vlaamsche mandatarissen, denk zij het j
optreden der liberalen, in de toekomst i
■eel meer de handen zullen vrij hebben. 1
■bar.c-
DE MAN 'JIT DE STRAAT
van nevens l' onzent is de perfectie v<
man-ull-de-ztraat. Pé werkt den heel
dag door, rook', sniahcjij.e zijn pijpspert'
Zondag met de kaart
- Dc
Leeuw Pé luat hel
heeft geen ere; miser,
gauw rijk te worden.
weg om een L
■i Pé t,
zijn vader.
Daar hebt ge Pé cn ziel ge Pi's doer.ii
En over Pé hebben de liberalen Zon
laatst gestreden del 't haar slocj.
Dis Pé daarzei Af. De 'Mot, en r.
i.rc.i zijn. Onze Pi is Wcv
te Gent hun... marktipak-
kors rond, cn te Oostendo ook en 't zal
nog andere plaatsen gebeuren,
it zo L-ckeml nietwaar-, die «or
de komin.muan-
pas.f-
ale knee
mei acht ja
n fanatieke! e
Pi een Vlaam
alleszin
geen letlijke
Kwam daar echter een ander libera:.!,
Ptliljean uil Gent. M, Petiljean draopj
sehoonc naam, want lijk Pé, is Jan oa
rs den man-uil-dcrst
JanI die naam pust nog a' voor den man-u:de-
straalt..De liberalen zijn immers allcr-ca
Jans... of hangen toch geren den groota.
n of ge
rol of k
'e dat ei
heel
r-rr. d
over den laffun aanval tegen 0-
t'ianijaia
Neen, dc bezetters hebben hun ma
nnieren bewaard en ja, markepakkor
spelen is voor sommige mensehen ook
eeu broodje En leve de liberate vrij
heid I Wal zou er nog wel van de vrij
heid overschieten als de liberalen du
vrijheid niet meer bezaten een ander le
kunnen verplichten Do vrijheid heeft
immers voor da liberalen altijd daarin
mei zr/n Itcsc
En M. P,
den man-uil-d
'k Vertelde l
Pé, ze doen de u
boeltje. Na, 't et
zullen hun oc
te H
i.ischen, die r.ieI
ik op tafel -ou
•.school te eisei.en.
-1 M. De Met Jet hij
an Pi. Mij eetdocic, h cch
if oud verfrommelt gcu.-. n-
piezier is 'lander
(re ga en, d'etre v-n Ja
