ROMAIN J. VAN DE MAELE VOOR ALLES DICHTER OPEN DOEK VOOR EEN BOEK HET PLANTENOFFENSIEF BEIAARDKONCERTEN TER GELEGENHEID VAN HET FESTIVAL VAN VLAANDE REN 1974 KULTUURKALENDER FILM BIJ ONS 24 - 23-8-74 - De Voorpost Om met een prozaïsche waarheid als een koe te beginnen: dichters lopen niet bijzonder te drummen In het Aalsterse. Wat hen als het ware van meetaf aan een troetelplaatsje bezorgt. Het zou de kreatieve schrijfbezigheden van Romain John Van de Maele niet tot eer strek ken als we alleen om die reden oog voor ze hadden. Essayist, poë- zievertaler, prozapleger blijft deze vijfentwintigjarige Aalstenaar voorlopig in de eerste piaats dichter. Romain John Van de Maele werd te Aalst geboren in 1948. Hij stu deerde in die eigenste Keizerlijke Stede en bracht het tot gegradu eerde in het Sekretariaat en Mo derne Talen. Leunt zijn bediende- werk aan bij eerstgenoemd studie element dan zal zijn zwak voor buitenlandse literatuur wel door het tweede verklaard moeten worden. Voorkeur gaat hierbij naar Scandi navische schrijvers. En nu we toch logische gevolgtrekkingen aan het plegen zijn: een studieverblijf van twee jaar aan de Deense Volksho geschool te Velting is vast niet vreemd aan die invloed. VEELZIJDIG Het schrijven zit van de Maele blijkbaar diep in de aderen. Als vijf tienjarige flanste hij jeugdverhalen ineen en die werden dan nog op genomen ook. Voor zijn eigenlijke debuut moeten we terug naar 1969. Toen verschenen in Vang De «plantenafdeling» is de zaal hierboven waar mensen uitte ren in hun bed. Ik ben er nog nooit geweest, enkel de familie raakt er binnen. Sommigen liggen zo goed als in coma en die krijgen hun voedsel door een buisje; ze worden elke dag gegoten zoals de planten. Het kost alleen meer en geen kat die het op zich durft nemen het kraantle dicht te draaien en zijn tijd en moeite te sparen voor nuttiger dingen. Met die bitter-reaiistische be schrijving leidt Fien, een totaal vereenzaamd oudje, Melle, haar nieuwe kamergenote, in omtrent de gewoonten en toestanden in een door kloosterzusters keihard bestuurd tehuis voor ouden van dagen. Korte tijd na de aankomst van Melle zullen de planten een offensief voorbereidenen in de uitvoering ervan falen. Dit «of fensief», de aftakeling van de oudjes tot «planten» en de lang zame vervreemding tussen de oudjes en hun familie, zijn de thema's van Paul Koeck's Het plantenoffensief (Standaard Uitgeverij, Antwerpen-Utrecht), een boek dat onverbloemde be zinning brengt over de levens omstandigheden van oudjes die vaststellen «dat tussen hen en de dood geen generatie meer staat». Hoofdspelers in het offensief zijn Melle en Trees. Melle is ruw en vaak ook platvloers. Zij is eigen lijk een beleefd uitgestotene van haar kleinburgerlijke familie. Toch weigert Melle hierom verbit terd te worden. Haar verblijf geldt eerder als een zachte boete, want haar levenswandel is niet steeds een onberispelijk ge weest. In het tehuis gaat zij haar eigen weg, hooghartig en onver schillig. Melle was geen licht, maar ze onderscheidde zich niettemin van de rest van de groep: ze deed gewoon alsof er geen kliekjes bestonden; ook wanneer ze na enkele da gen nog maar uitsluitend met Trees aan de zwier ging, bleef ze 's avonds tegen Stien pra ten alsof en geen vuiltje aan de lucht was, alsof ze het lang ge zicht van Stien niet merkte. Trees, Melle's schaduw, is echter dé persoonlijkheid onder de plan ten en kandidaat-planten Trees is de weduwe van een apotheker, is bemiddeld, bezit een flinke kul- turele bagage en is dynamisch. Omwille van dit alles mag Trees zich ook meer veroorloven dan de overigen. Van die omstandig heden maakt zij flink gebruik om de problematiek van de ouderlin gentehuizen te bestuderen, in formatie in te winnen., en door te spelen naar de pers. Meteen is het plantenoffensief aan het rol len gegaan. Maar gevat tegenop- treden van de direktie, afgunst van enkele «planten» en het ver breken van de solidariteit door weer anderen en vooral de twijfe lachtige rol van overigens toe gewijde lekehelpster kruisen de plannen van Trees. Zuster- overste beloert haar. Trees zoekt vertwijfeld, er is zoveel, terwijl zuster-overste haar gemoedelijk bij de arm neemt. Toch zet Trees door, weigert als enige in het huis een geldelijke bijdrage te leveren voor het kerst feest en slaagt er tenslotte in het kerstfeest zelf te dwarsbomen. De lichamelijke teloorgang van Melle en het waarschijnlijke transport naar de plantenafdeling versnelt de aktie en zorgt voor een aanleiding om op te treden: allen verschansen zich omheen Melle. Maar Melle is zo ziek dat Trees tenslotte de dokter en een zuster moet toelaten in de kamer. Meteen is het verzet gebroken en als Melle overlijdt is het «offen sief» reeds zonder resultaat ge ëindigd. De sleur treedt opnieuw in, de misverstanden tussen de zusters en de oudjes blijven. En voor hervormingen is er voorlo pig nog geen tijd: steeds meer families voeren hun oudjes af naar de tehuizen... FRANS-JOS VERDOODT Dinsdag a.s. eerste Festival van Viaanderen-koncert met National Youti. Orchestra of Great-Britain. De soliste van het jeugdorkest Elizabeth Treanor, dinsdag 27 augustus, om 20 uur in de St.-Martinuskerk te Aalst. Het National Youth Orchestra of Great Britain bied je de kans aan uw dochter of zoon en hun vrienden eens voor te stellen, kennis te maken met een uitsluitend uit jongeren bestaand orkest, dat in de gehele wereldpers entoesiaste kritieken heeft ontvangen. Wellicht kan de geestdrift van die jonge muzikanten die zelf de helft van hun reis betalen op hen overgebracht worden. Alvast een prettig ge schenk, enkele plaatsen voor een van de beste symfonieorkesten ter wereld, aan uw dochter of zoon. een aantal gedichten van de Aals tenaar en meteen, nou ja, leek het los te willen lopen. Volgden publi- fcaties in de tijdschriften en Kruispunt-sumier, Koebel, Naar Morgen. Intussen bleef Romain John ook verderboeren in het En gels en het Duits. Anders is dan weer zijn vertalingswerk. Een pak Deense werken gingen via zijn pen naar het Nederlands over en om gekeerd. Reken daar voor elk van de genoemde taalgebieden nog een pak essays bij en geef toe dat Van de Maele bijzonder veelzijdig is. Het zwaartepunt bleef echter al die tijd op het dichtwerk in de eigen taal liggen. Begin 1974 verscheen een eerste volledige bundel «Dag boek van een paria» en voor er een jaar zal overheengewaaid zijn komt een andere «De grauwe straat» van de perseri. Samen met een eerder gepubliceerde cyklus «Vruchtbare haat» vormen deze uitgaven het vertrekpunt voor de belichting die we samenbrachten ANTI-DICHTER Doorheen het werk van Van de Maele lopen als twee rode draden zijn uiterst sobere verwoording die toch bijzonder suggestief inspeelt en een op de spits gedreven ik- gebondenheid. Over het eerste zegt de dichter voor wie schrijven een levensnoodzakelijke therapie is: «Bewust buig ik me naar een groot publiek. Alleszins ruimer, be grijpelijker dan de poëzie die de laatste dertig jaar werd gepleegd. Het is precies om die reden poëzie naar de «massa» bren gen dat ik alledaagse feiten op een alledaagse manier wil uit schrijven. Geen bombastische zwansfiguren waar alleen intellek- tuelen gezellige legwoordraadsels mee kunnen spelen. De gewone dingen op verrassend gewone wijze weergeven, zij het dan dat je verplicht bent er zelf gevoel in te steken en het inhoudelijke bij te schaven». De ik-gebondenheid moeten we dan ook vanuit deze instelling verklaren. In een essay van de dichter lazen we: «de kleine man maakt geen onderscheid tus sen ik en wij» En dat vermag Van de Maele drommels in de praktijk om te zetten. Zijn ik-werk staat op een brede basis «echte, volle le ven». Het uitdrijven van zijn pro bleemkinderen, zijn afreageren, zijn op zoek gaan naar de eigen relativiteit is noch min noch meer het helpen geboren worden van onze probleemkinderen, het steuntje bij het niet opsluiten van onze indrukken, een stap naar het ontdekken van jouw en mijn relati viteit. Al moet daaraan worden toegevoegd dat zijn «boodschap» in elke bundel een stukje meer naar voren komt. Wat onder meer betekent dat de dichter zijn ego minder naar voren schuift, minder strak emotioneel en gespannen handelt, dat zijn oorspronkelijke pessimistische instelling naar de andere zijde overhelt. Alles samen wordt daarmee, met het evenwichtiger bouwen, een ei gen voorspelling van Van de Maele waarheid. In een kroniek «Poëzie en klassenstrijd» lezen we: «Nu het steeds moeilijker wordt met zijn buurman te praten, loopt de nieuw ekspressionistische poëzie gevaar niet gelezen te worden, en de klas senstrijd driegt te verdrinken in een massa slechte kommunikatiepo- gingen. Het is dan ook duidelijk dat echt sociale poëzie niet alleen een kritische geest vergt maar ook een «censor», herleider naar weer spiegeling van het menselijk oerin- stinkt. Buiten dat eventuele oerin- stinkt hebben moderne mensen nog slechts weinig gemeen en de nagestreefde poëtische kommuni- katie moet dan ook bouwen op deze twee oerelementen: liefde en haat». EVENWICHT Komt in «Vruchtbare haat» en «dagboek van een paria» vooral het haatelement naar voren dan lijkt Van de Maele in «de grauwe straat» het evenwicht tussen wat hij de twee oerelementen noemt gevonden te hebben. Hier, als we Romain John Van de Maele.(lb) op de fragmenten die we ter lezing meekregen mogen afgaan, komt geschetste poëtische könimunika- tie steeds op diezelfde sobere anti-dichtwerkwijze volledig tot uiting. Ook de «sociale boodschap, dat is, opkomen vanuit een indivi dueel standpunt voor een alge mene samenwerking, een alge meen humanisme» komt hier zeer evenwichtig over. TOEKOMST Dat Van de Maele bijzonder veel zijdig is kon uit wat hoger wordt vermeld worden opgemaakt. Toch heeft hij nog meer pijlen op zijn boog. Zo liggen er zes eenakters klaar en werkt de dichter aan een reeks kgrtverhaler, dis zijn estheti sche opvattingen, nauw verbon den met de dagelijkse realiteit, nog duidelijker moeten weerspiegelen. Autobiografische stukjes worden het waaruit elke sentimentele in vloed wordt geweerd. Wat dat be treft willen wij nog even afwachten. Graag echter sluiten wij ons voor de poëzie aan bijGeorges Van Ac ker: «Ik wil de betekenis van Van de Maele als schrijver niet over schatten. Uit tal van kreatieve bij dragen blijkt dat hij alleszins veel zijdig is en niet zonder verdiensten Persoonlijk twijfel ik niet aan zijn opgang». ANDRE HEYVAERT «Het Daensisme, in het arrondissement Aalst» door Frans-Jos Verdoodt. Vanaf heden verkrijgbaar aan 150 F. op onze bure len. Pontstraat 64, Aalst Oude Vest 34, Dendermonde. De beiaardkoncerten zullen uitgevoerd worden door dhr. Kris Van Ingelgem, op volgende dagen en uren: Zaterdag 24 augustus 1974, van 11 tot 12 uur Zondag 25 augustus 1974 van 11.30 tot 12.15 uur Zaterdag 31 augustus 1974 van 11 tot 12 uur Zondag 1 september 1974 van 11.30 tot 12.15 uur Zaterdag 7 september 1974 van 11 tot 12 uur Zondag 8 september 1974 van 11.30 tot 12.15 uur Zaterdag 14 september 1974 van 11 tot 12 uur Zondag 15 september 1974 van 11.30 tot 12.15 uur, Bovendien zal er een beiaardbespeling gehouden worden telkens één uur voor elk festivalkoncert op volgende dagen en uren. Dinsdag 27 augustus 1974 van 19.30 tot 20.30 uur Zondag 8 september 1974 van 19 30 tot 20.30 uur Maandag september van 19.30 tot 20.30 uur Vrijdag 13 september 1974 van 19.30 tot 20.30 uur Dinsdag 17 september 1974 van 19.30 tot 20.30 uur. VRIJDAG 23 AUGUSTUS Tot 31 augustus in Galerij Valerius De Saedeleer, Keizerlijk Plein, tentoonstelling werken van Maurice De Clercq, W. Mechnig en Nico las. Tot 25 augustus in het Apostelken, Mijlbeek, tentoonstelling werken van Appel, Baksteen, Bernard, Cantré, Cauterman, Dali, De Sutter, DeTroyer, Ensor, Laermans, Masereel, Minne, Permeke, Smits, Spil- liaert, Tijtgat, Vandendriessche, Van der Straeten... Toegankelijk tij dens de werkdagen van 15 tot 19 uur. 's Zaterdags en 's zondags van 11 tot 19 uur ZATERDAG 24 AUGUSTUS Tentoonstelling Aquarel en Gouache tot 25 augustus in het Kultureel Centrum Toegankelijk op zaterdag van 14 tot 20 uur, 's zondags van 11 tot 13 uur en van 14.30 tot 20 uur. ZONDAG 25 AUGUSTUS Aalst 11 uur: Grote Markt, koncert door de harmonie «Hand aan Hand» DINSDAG 27 AUGUSTUS Aalst Sint-Martinuskerk (toegangsprijzen 150-75 F) Uitvoerders The National Youth Orchestra of Great Britain; Elizabeth Treanor, vioool; dirigent Christopher Seaman Programma Rssini. Mozart, Tsjaikowski. Brahms Koncert in het kader van het Jong Festival van Vlaanderen, in samen werking met de British Council. WEEK VAN 23 TOT EN MET 29 AUGUSTUS 1974 Eris nogal wat filmnieuws deze week, naast de gebruikelijl cinema-informatie kan ik de mensen van Herzele en omg{ ving een initiatief melden dat zeker de aandacht verdiei Vanaf zondag 25 augustus start men in zaal El Roda m filmprojekties, elke zondag zijn er drie vertoningen (om 2,5 e 8 uur). Het is de bedoeling eerst een aantal films van uiteent pende genres te vertonen om aldus de smaak van hetpubin te kennen. Op die manier wil men dan later een programmat opstellen die aan de behoeften beantwoordt. Dit is dus ee enige kans voor de mensen die van gezonde ontspannir houden: indien de belangstelling voor goede films groot g< noeg is zullen er in de nabije toekomst meer en betere filn worden vertoond. Ik geef de mensen van Herzele en omstr ken dan ook de goede raad deze unieke gelegenheid ni zomaar te laten voorbijgaan. Verder hoop ik ook dat dit initi, tief slaagt. Op zondag 25 augustus gaat men van start metKarthoum een film met super-produktie allures. De film werd in 191 gerealiseerd door Basil Dearden en is de rekonstruktie v< een konflikt dat in 1833 in Soedan plaatsgreep. Charltc Heston vertolkt de rol van generaal Gordon, een Engelsmai die de haast onmogelijke opdracht kreeg 13.000 soldaten a burgers uit Karthoum te evakueren. Zijn tegenstrever is nip mand minder dan Laurence Olivier, die als Mahdi een mach tig leger aanvoert. De beide mannen bekampen elkaar in ea eerlijke strijd, wat niet belet dat generaal Gordon in tragisclm omstandigheden het onderspit moest delven. Op de foto zu U Charlton Heston, de man die «Ben Hur» en «El Cid» onsteI felijk maakte door zijn prachtige vertolking. Terug naar Aalst nu, naar cinema Alfa: van vrijdag tot en n zondag kan U de prachtige debuutfilm van James Williaèar Guernico gaan zien. De titelElectra Glide in Blue», verwijf k naar de zwarte moto, een Harley Davidson type Electra Glitpqt waarmee John Wintergreen over de wegen van Arizok w scheert om als «zwaantje» over de veiligheid, recht en ordenet waken. Johnny, omwille van zijn kleine gestalte Big Joke genoemd, is een Vietnam veteraan en eigenlijk wil hij best wihri anders dan een ganse dag op zijn moto te moeten doorbrak gen. Dat lukt hem uiteindelijk doch daar op zijn nieuwe pa wordt hij tevens gekonfronteerd met de uitwassen van i Amerikaanse maatschappij. Hij wil niet meedoen aan korruk tie en andere oneerlijke praktijken. Dit brengt hem in konfll met zijn overste, en het resultaat ervan is dat Johnny weer zige oude baantje krijgt toegewezen. De slotsekwens doet onw lekeurig denken aan Easy Rider: Johnny wordt —evenals»ht Easy Rider om een onbegrijpelijke reden neergeknald. wkc is wel een kleine verschuiving gebeurd: Johnny wordt doiho een hippie-achtig personage onder vuur genomen. In Eavlei Rider daarentegen wordt de hippie door een gedegen burgen neergeschoten. Charmante en pretentieloze film, technisch en op gebied v^sto struktuur zeer goed verzorgd, goede vertolking en boeier M Kortom: een aanrader. on In Cinema Feestpaleis loopt deze week de zeer recente fi ir h van Pierre Granier-Deferre: «La Race des Seigneurs|rge Granier-Deferre is de man die in 1961 onopvallend deöfet c teerde met «The Liftboy» (Engelse titel) en sedertdien e%jei groot aantal boeken, vooral van Simenon (Le Chat, La Vet/ ine Couderc, Le Train) verfilmde. «La Race des seigneursis (fetsti verfilming van «Creezy», het boek van Félicien Marceau dpra in Frankrijk met de Goncourt Prijs werd bekroond. De vo^en naamste akteurs zijn: Alain Delon, Sydne Rome, Jeanne Mime reau en Claude Rich. De film geeft een beeld van de politiek Sjt- Frankrijk: Julien Dandieu (Alain Delon) maakt een kans een minister-portefeuille, hij vertegenwoordigt de linkse lib$de ralen. Zijn moeder draagt op een mysterieuze manier ha steentje bij, zodat Julien wat zijn politieke karrière betreft i q,- zijn twee oren kan slapen. In zijn privé-leven is Julien echt n n minder gelukkig: zijn vrouw is zenuwziek en zijn zoon is e£s n lastige knaap. Onze jonge politicus vindt echter troost bij eö. q( knap fotomodel. Uiteindelijk moet hij echter kiezen tussen zi v politieke karrière en de knappe Creezy. Hij kiest voor minister-portefeuille en verliest Creezy dan ook onherroep e |a lijk. Dat is in het kort waar alles om draait. Het is beslist ge fa moeilijke film, alhoewel de veelvuldige flashbacks wel erin vc aandacht vergen. Foto: Julien wordt door zijn politieke vrienden gefeliciteei ^|jn( Cinema Palace tenslotte: van 23 tot en met 26 august '£j° «Groundstar Conspiration», Nederlandse titel: Requiem vo jSu een spion, dat zegt wel voldoende voor de liefhebbers v het genre. Van 27 tot 29 augustus: «La nuit des diables», e<n P£ i gruwelfilm van Giorgio Ferroni. nse: uze Guy De Lom bal tnin ikk1

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Voorpost | 1974 | | pagina 24