TE AALST
RESTAURATIE GEVELS JEZUÏETENKERKEN OUD-KOLLEGE,EERSTE
(PRIVÉ) INITIATIEF IN HET KADER VAN HET MONUMENTENJAAR
LEEDSE KUNSTENAARS
WEER SAMEN.
FILM BIJ ONS
OPEN DOEK
VOOR EEN BOEK
24 - 21-3-75 - De Voorpost
Meersche, een Gentenaar was
toen te Aalst rector, toch was het
inzonderheid pater Boele. de
toenmalige ekonooni, die het
geld hiervoor inzamelde.
De voorgevel is in zuivere
eenvoudige barokstijl die juist
door zijn eenvoud opvalt en
wonderwel past bij de gevel van
het oud-kollege dat opgericht
werd in 1622. De ingang van de
kerk werd helemaal gemaakt
naar het model van de ingang
van het oud-college.
INTERIEUR
Het hoogaltaar is een kopie in
hout van het marmeren Sint-
Ignatiusaltaar in de Gesu-kerk
te Rome. Biechtstoelen en
lambrisering werden
aangebracht in 1732. De preek
stoel (1850) is het werk van
Devoort uit Turnhout. De voor
zijde van de preekstoel biedt een
gebeeldhouwd tafereel van de
Bergrede, onderaan in levens
groot Sint-lgnatius. die de
konstituties van de Jezuïeten
orde schrijft en daarbij een
verschijning heeft van Onze
Lieve Vrouw. Het vormt een
geheel dat in de kerkruimte zeer
goed met het overige in overeen
stemming is. De kruisweg, in
wittesteen. werd aangebracht in
1850. De nu weggenomen
kommuniebank, dateert van
1831Het jaar dat de Jezuiëten
na 48 jaar verdreven te zijn
geweest, AaJst als eerste kollege
hebben hernomen in dezelfde
oude gebouwen van voor de
Franse Revolutie. De medaljons
van St.-Ignatius en Xaverius in
de kommuniebank zijn gemaakt
naar de tekeningen van de
welbekende Aalsterse kunste
naar Van Den Bossche. Vermel
denswaardig is wel dat diezelfde
Van Den Bossche de mooie
rechtse repliek-ets maakte van
de Rubensschilderij in de Sint-
Martinuskerk, repliek die prijkt
in vele huizen van kunstmin
nende Aalstenaars. De beelden
van Maria en Jozef boven de
zijdeuren van het koor werden
geplaatst in 1870-1871, ze zijn
eerder neo-gotisch. Tijdens het
jaar hangt boven het altaar de
schilderij «De vlucht van
Egypte» werk van broeder
Quartier s.j. (1811-1883). Tij
dens de kersttijd wordt een
ander schilderij voorgezet «De
kribbe» van de hand van Pieter
Carael (1831-84), een Aalsters
schilder die bij broeder Quartier
in de leer ging. Vroeger stond er
op de kerk, kant speelplaats een
klein torentje waarin een klok
hing gegoten te Leuven. IN 1958
werd zij bij dezelfde firma te
Leuven hergoten en geschonken
aan het Jezuiëtentehuis te
Heverlee.
Het orgel geplaatst in 1891 is
werk van P. Scheyven. Het oude
orgel verhuisde toen naar de
Abdij van Affligem. Vroeger
waren er twee zijkapellen. De
ene van O.L.Vrouw. in 1872
werd er een grot in opgericht ter
ere van O.L.Vrouw van Lourdes,
deze grot werd in 1946 vervan
gen door een kapel ter ere van
O.L.Vrouw van Fatima. De
andere kapel was die van het
H.Hart, ze was opgericht in
1890. Ze werd neo-gotisch
beschilderd, met als resultaat
een duister geval. In 1965-66
toen de nieuwe ingang met
lokalen voor direktie en sekre-
tariaat gebouwd werden, is deze
HHartkapel afgebroken.
RESTAURATIES
In 1844-45 werd de gevel die
toen ook al eens erg vervallen
was. flink onder handen geno-
men. In 1876-77 werd bovenaan
in het fronton het jaarschrift
1730 en het I.H.S.-embleem
aangebracht. Vermoedelijk
werd. bij die gelegenheid de
bepleistering aangebracht. In
1912 werd de kerk geschilderd
zoals men ze meer dan zestig
jaar gekend heeft de muren in
donkergroen, de kruisweg in
koper. In 1951 werd de zuidkant
van het dak herlegd. Einde 1973
werd de kerk binnenin volledig
herschilderd de muren in
gebroken wit, de omlijsting van
de vensters in franse steen, de
kruisweg gepatineerd, het altaar
slechts bijgewerkt waar het
moest en de preekstoel en
lambrisering mat gevernist.
FINANCIERING
De jongste restauratic van de
gevels is volledig privé-initiatief.
Reeds meer dan honderdvijftig
oud-leerlingen stortten spon
taan duizend of meer frank. De
plaatselijke banken en het
Aalsters stadsbestuur droegen
hun steentje bij.
Oud-leerlingen die gewacht
hebben om te storten tot dat de
werken waren beëindigd om de
resultateif te zien kunnen nog
steeds hun bijdrage kwijt op de
bankrekening van het kollege
432-5055081-69 van het Sint-
Jozefskollege - Aalst, met ver
melding «restauratie»
Het is niet de eerste maal dat de Leedse kunstenaars gezamelijk
naar buiten treden in Lede. Het jeugdhuis Leeuwerik bracht ze
reeds meer dan eenmaal samen. Sindsdien zijn echter een paar
jaren verlopen, zodat er intussen wellicht nieuwe gezichten
mogen verwacht worden.
Het gemeentelijk Feest- en Sportkomitee nam het initiatief om
alle Leedse kunstenaars samen te brengen in het Kultureel
Centrum, gedurende de noene van 25.5 tot en met 2/6/75.
Schilders, beeldhouwers en alle takken der beeldende kunst
zullen vertegenwoordigd zijn.
Het Feestkomitee doet dan ook een oproep aan alle kunstenaars
om zich voor 15/4/75 in te schrijven bij de voorzitter van het
komitee.dhr. DeCremerJulien, Kasteeldreef 1. tel. 21.81.55.
De deelname is volledig kosteloos. En we hoeven echt geen
grootmeesters te zijn. Wie meent, over een paar eigen
kunstwerkjes te beschikken die best mogen gezien worden, geeft
gerust zijn naam op. Heel wat Leedse jongeren hanteren borstel of
beitel om in hun vrije uurtjes met de muze van de kunst te flirten.
We hopen dat we ze in grote getale mogen verwelkomen in het
Kultureel Centrum.
MARCOLE.
Week van vrijdag 21 tot en met donderdag 27 maart 1975
Voor het geval dat het nergens anders in dit blad staat aan
gekondigd wil ik er wel even Uw aandacht op vestigen dat
vandaag de lente begint, voorwaar een heuglijk feit, als het
weer wat meewil tenminste.
!n de eerste plaats wil ik er U ook nog aan herinneren dat
U vanavond in de Mikisklub kan gaan kijken naar De ZE
VENTIENDE BREEDTEGRAAD een buitengewone film van
de thans 76-jarige Nederlandse kineast Joris Ivens. De film
handelt over de strijd van het Vietnamese volk, doch belicht
wel een ander standpunt dan datgene wat U geregeld op
Uw televisiescherm kunt zien. Alleen daarom al moet U deze
film beslist gaan zien, meteen ontdekt U dan ook de andere
kwaliteiten van Ivens" werk.
In jeugdklub Kreja kan U op zondag 23 maart (en niet op
vrijdag 21 zoals ik vorige week schreef) ROMEO AND JU-
LIET van Franco Zeffirelli zien. Voornaamste akteurs zijn
hier Leonard Whithing, Olivia Hussey en Michael York.
«Romeo and Juliet» is een heerlijke verfilming van Shakes
peare's drama.
Meer over de twee vorige films vindt U in de Voorpost van
vorige week.
Daarmee sluiten we dan de niet-kommerciële vertoningen af
en ondertussen komt een vriendelijke knaap mij een lekker
drankje aandraven, iets wat ik voor het ogenblik wel lust, dat
geeft moed en schept een goede sfeer. Ik moet opletten dat
ik, in navolging van mijn kollega van het plezante nieuws,
André, ook niet op de Anth.erens-toer ga want dan gaat de
baas kwaad worden vrees ik. Het zou anders best gezellig
kunnen worden, al zou het dan meer op een geixker.^.aauje
dan op een weekblad met standing (prik) en streeknieuws
gaan lijken. Goed, we gaan over tot de kern van de zaak,
zijnde de cinemaprogramma's.
In cinema Feestpaleis wordt «SALUT EN DE KOST» een week
doorgespeeld, hopelijk komen daar nog tien weken bij, dan
is het rekord van Emmanuelle» meteen ook gebroken. «Sa-
lut en de kost» is een film van de Antwerpse kineast Patrick
Le Bon, waarin meespelen Hans Rooyaards en Hanny Vree
(zijnde Billy en Mieke, beiden op de foto), Romam De Co-
ninck, U niet onbekend naar ik veronderstel. Doris Van Cane-
ghem en Mark Dex. Hoe deze laatste in het gezelschap ver
zeild is geraakt weet ik ook niet (kommerciele motieven
misschien feit is dat hij geen moeite moet doen om zich
zelf te zijn, hij kweelt warempel ook een liedekijn.
die tenslotte uit Uw en mijn belastingsofferte is gepuurd,
dan is dat toch wel een reden om eens te gaan kijken wat
die kerel met onze centen heeft gemaakt, of niet soms. Ik
kan U verzekeren dat het resultaat U niet zal teleurstellen,
al moet U wel de bedenking maken dat het de eerste lange
speelfilm van Patrick Le Bon is. (Le Bon, zou dat familie zijn
van Filips de Goede of is dat weeral geen pertinente vraag
van mijnentwege Dat betekent echter niet dat de film
blijk zou geven van een amateuristische aanpak, integen
deel, op de afwerking valt niets aan te merken. De muziek
van Roger Mores en de titelsong van Zjef Vanuytsel (die bin
nenkort trouwens naar de Tuf-Tuf klub komt, weeral sluikre-
klame tussen de haakjes) geven de film een charmant eigen
tijds tintje, (nee, niet een pintje, maar een Tintje).
Ondertussen maak ik mij toch even de bedenking dat ik
weer zo veel tussen haakjes schrijf en dat dat niet pluis is,
bovendien moet het voor U lezer niet erg aangenaam zijn
om altijd in en uit de haakjes te lezen, maar dat betert wei
met de tijd, even wennen en dan gaat het weer beter.
In cinema Palace is de nieuwe film van de Franse kineast
André Cayatte aan de beurt«VERDICT», en daarin spelen
twee grote namen mee, te weten Jean Gabin en Sophia
Loren (foto). Nu weet ik wel dat een groot deel van U niet
van Franse films houdt, doch een film van Cayatte is telkens
weer een belevenis, denk maar even terug aan II n'y a pas
de fumée sans feu», «Mourir d'aimer», «La vie conjugale»
enz. (Indien U die gezien heeft tenminste, zoniet hebt U toch
wat gemist). Cayatte is een man die in elk van zijn films iets
probeert aan te tonen, iets te bewijzen, en wonder boven
wonder, meestal slaagt hij daar nog in ook. Zoals de titel
al laat vermoeden gaat het in «Verdict» om een gerechts
zaak, en dat is ook alles wat ik er U over vertel, de rest
kan Cayatte veel beter. Hij zet de heersende rechtspraak
flink op de helling, door te vertrekken van een duidelijke
tegenstelling, niet alleen in de tekening (of vertekening) van
de situatie, maar ook die van de personnage's Een film voor
mensen die zich wel eens de vraag stellenofer nog gerechtig
heid bestaat. In cinema Alfa tenslotte kan U gaan kijken
(maar het hoeft echt niet hoor) naar «La Chambre Rouge»,
Toen ik onlangs (dat is ondertussen al een vijftal maanden
geleden hoor) aan Patrick Le Bon vroeg hoe onze vriend
Mark Dex zelf reageerde op zijn eerste, nogal belachelijk
uitvallend, filmoptreden, antwoordde hij dat die daar helemaal
geen graten in zag, integendeel, hij vondt het geslaagd. Nu
ja, als de brave borst daarmee tevreden is zie ik er ook hele
maal geen graten meer in.
Ik moet U toch ook wat over de film vertellen want ik had
«Salut en de Kost» (en niet «Salut en de KoTs» zoals kwade
tongen de film wel eens durven noemen) graag een sukses-
rijke 'karrière zien maken, en dat niet alleen in Aalst Dat
komt doordat ik het een bijzonder sympathieke film vind en
ik alle respekt heb voor mensen met eerlijke bedoelingen
die er alles voor over hebben om datgene te doen waarin
ze zin hebben (even een knipoog terzijde, voor de mensen
die het mij niet kwalijk nemen) «Salut en de Kost» is naar
mijn weten de derde Vlaamse lange speelfilm (na «Louisa,
een woord van liefde» en «Verloren maandag») die gemaakt
is naar een origineel scenario, van Patrick Le Bon en Mare
De Boever. Het is bovendien de eerste met goede, vlotte en
spontane dialogen die meehelpen om de identifikatie te ver
sterken. De struktuur van de film komt mij weliswaar eerder
zwak voor, doch dramatisch zit er wel een boeiende lijn in
een jongeman die van het leger afkomt en terug in die bur
gerlijke (hé waar heb ik dat woord nog gehoord sfeer komt
die hij verafschuwt, biedt inderdaad heel wat stof
Laat mij U nog vertellen dat de film met een miniem budget
werd verwezenlijkt (negen miljoen als ik het goed voor heb)
en dat hij een ruime subsidie (van een kleine vijf miljoen
•Is ik het nog steeds goed voorheb) heeft genoten, subsidie
een film van onze landgenoot Jean-Pierre Berckmans (die
sedertdien ook Le Rempart des Béguines» op zijn aktief
staan heeft), naar het gelijknamige boek van de Fransschrij-
vende Antwerpse Franpoise Mallet-Joris.
Naar mijn bescheiden oordeel is deze eerste langse speel
film van Berckmans een onnoemlijk vervelend produkt dat
sterk op de geeuwspieren gaat werken, tenzij men op een
harde houten stoel zou gaan zitten met de voeten in ijskoud
water. Het is een film met een uiterst traag (nodeloos overi
gens) ritme, met stuntelig akterende personnages die een
stupied toneeltje opvoeren.
Dat was het dan weer voor deze week, we hebben U alweer
lekker verwend met heel wat foto's (als er wat plaats over
blijft tenminste), de tekst is dan ook navenant maar dat moet
U er heiaar weer eens bijnemen
Guy De Lombaert
De grauH-grijs vale plek die tot voor enkele weken de gevels van de
Jezuïetenkerk en deze van het oud-kollege in de Pontstraat vormde,
heeft de plaats moeten ruimen voor de prachtig oude stenen in hun
natuurgedaante. In twee maand tijd werden de gevels gerestaureerd,
waarbij de vervallen beplakking rood geverfd met steentjes in
witte verf beschilderd weggehakt werd en de blauwgeverfde
Baiegemse stenen eronder gezandstraald en gevoegd werden. De
gunstige weersomstandigheden tijdens januari en februari lieten
eveneens toe dat de noordzijde van het dak herlegd werd.
In de loop van haar tweehon
derdvijftig jaar onderging de
Jezuïetenkerk herhaaldelijk
herstellingen. Even in vogel
vlucht de kerkgeschiedenis. De
kollegekerk werd gebouwd van
1729 tot 1730. Het jaartal 1790
prijkt trouwens bovenaan in het
fronton. Pater Carolus Van den
Ishtar (De ICauwaert, Leu
ven), Rose Gronons meest re
cente publikatie, is geen his
torische roman. Want dit is
een verhaal, niets meer, zelfs
niet historisch, en het krioelt
van fouten. Gronon bedoelt
natuurlijkfouten tegen de
geschiedenis of wat ervoor
doorgaat Dat is bewust ge
beurd. De vrome Esther, een
oud-testamentische bijbelfi
guur, wordt vereenzelvigd
met Ishtar, de Babylonische
godin van de avond- en de
morgenvrede Isthar is de
morgen- en de avondster
Rose Gronon wil hiermee 'n
eigen interpretatie opbou
wen omtrent het verhaal van
Het boek Ester, dat om een
tot op heden niet verklaarde
reden en in de Bijbel én in
Perzische overleveringen op
genomen is. Zij tracht de
vraag te beantwoorden of
beterzij tracht er een men
selijke verklaring voor te ge
ven welke intriges schuil
den achter de door de jood
se Koningin Ester bevolen of
toegelaten massamoord op
een Perzische stam. Wie wa
ren daarenboven die men
sen
Rose Gronon kiest zélf de
namen voor haar interpreta
tie de (joodse) Ishtar, haar
oom Mardochai en de intri
gant en hofdienaar Masabe-
tes Artakhshatra, fshtars ge
maal en Perzisch koning die
zijn eerste vrouw en konin
gin Vashti blameert en ver
stoot Faïdume. zuster van
Vashti en echtgenote van
Aman, de hoogste ambtenaar
aan Artakhshatra's hof Bes-
sos, pleegbroer van Faïdume;
Prexaspes, Gobryas, Othanes,
Hydarnes, Aspathynes, Visht-
aspa en Oarses zonen van
Aman en Faïdume.
Ook de epische feiten wor
den door Gronon verdicht.
Zij- laat die verhalen door Faï
dume en Bessos, enkele
ogenblikken nadat beiden de
eerste massale slachting heb
ben overleefd en zich voor
bereiden op het onvermijde
lijke de komst van de Jo
den die door Ishtar uitge
stuurd worden om ook hen
beiden te doden.
Bessos had gemakkelijk kun-
- nen vluchten toen in de eer
ste golf van terreur Aman en
zijn zonen en zijn trouwge-
bleven omgeving werden ver
moord. Maar de diepe gene
genheid voor zijn beproefde
pleegzuster weerhoudt hem
Ené heeft het gewaagd, bij
mij te blijven. Hij is lang
roerloos neergehurkt geble
ven. Nu schuift hij naar mij
toe, van zuil tot zuil, zijn
twee handen vatten mijn en
kels in hun warme, vertrouw
de greep, zijn mond drukt aan
mijn verkleumde voetan. Zo
deed hij toch, toen wij nog
semen kinderen waren en ik
schreide, omdat ik weer ge
straft was, en het zo koud
had.
De in-goede en trouwe Bes
sos is een getekende. Als
kind door Faïdume's over
grootmoeder ontmand, kon
hij als volwassene de wijze
schoonheid Vashti niet tot
vrouw nemen, hoewel beider
harten op elkaar afgestemd
waren. Faïdume lijdt erg veel
onder die toestand en blijft
onveranderlijk zijn aanhanke
lijke zuster en een deelgeno
te in Bessos' bodemloze een
zaamheid Van liefde zou je
nooit de bevrediging en de
vreugde kennen. Enkel de on
macht en de pijn.
Na enige aarzeling, huwt
Vashti met Artkhshatra en
wordt koningin aan het hof
van Susa. Als blijkt dat Vash
ti geen zoon zal baren voor
d ekoning, legt de koning al
de gebruiken terzake naast
zich neer en verstoot zijn ge
malin niet. Hieruitgroeit het
eerste konflikt tussen de ko
ningin e nde eunuch Masa-
betes, die de laan uitgezon
den wordt en meteen een
net van intriges spant rond
om Aman en diens oudste
zoon Prexaspes, die inmid
dels als belangrijkste gezant
van het hof de vriendschap
van de koning wint.
En dan treedt Ishtar in het
verhaal. Als Joods weesmeis
je opgevoed bij haar oom,
ontluikt in haar de wonder-
gunst velen dingen. Ishtar
mooie vrouw, naar wiens
zend allen kategoriek wande
len en wil alleen Prexaspes
hebben Als deze haar bru
taal afwijst, slaat haar liefde
om in oeverloze haat. Die
haat zal zij jaren later vrijuit
kunnen botvieren op het ge
zin van Aman. De weg naar
dit gruwelijke schouwspel
wordt door Masabetes bereid
als hij teruggekeerd is in het
hof, weet hij de koning er
toe te overhalen Vashti te
krenken en te verstoten,
loodst de joodse Ishtar in de
troon van de koningin, brengt
Mardochai en diens vrienden
en familieleden op sleutelpo
sities aan het hof en zorgt
ervoor dat die hele troep de
positie van Aman ondergraaft
Als Amans zonen op een
avond een gewaagde grap
uithalen met Masabetes en
Mardochai. heeft Ishtar een
aanleiding voorhanden om
haar monsterachtige wraak
oefening te laten uitvoeren
In dit episch meesterwerk
Ishtar steken moed, sereniteit
en tederheid schril af tegen
een dekor van list, lichtzinnig
heid en moordzucht van Per
zische koningen en hun die
naars en van joodse sjache
raars.
Frans -Jos Verdoodt
