KUNSTGROEP ALKUONE
NAAR NOORWEGEN
12 - 6-8-76 - De Voorpost
en bur
haast |ot
Kunstgroep Alkuone, misschien nog beter gekend of bekend onder de naam Wolfs-
angel, zal van 14 tot 31 augustus eerstkomend een tournee maken door Noorwegen.
Dit tournee gaat door in het kader van de internationale Kulturele betrekkingen onder
de auspiciën van het Ministerie van Buitenlandse Zaken en dat van Nederlandse Kui
tuur. Naar aanleiding van dit tournee willen we even de 18-jarige loopbaan van deze
groep belichten.
HOE HET BEGON.
De groep Alkuone werd ii\
1957-58 gesticht door de heer
Oscar Van Malder, licentiaat
Lichamelijke Opvoeding aan
het Vrij Technisch Instituut te
Aalst en gewezen leerling van
Elza Darciel.
Zoals telken jare werd er tij
dens de proklamaties op het
VTI voor een beetje ontspan
ning gezorgd. Gewoonlijk wa
ren dat turnoefeningen. In '55,
toen de heer Van Malder op de
school aankwam, bracht hij
reeds onmiddellijk een lichte
wijziging in het traditionele pro
gramma aan. Naast de turners
trad hij ook op met een groep
je studenten die het vendel-
zwaaien beoefenden. In 1956
groeide dit uit tot een groep
keurturners en vendelzwaaiers.
In 1958 tenslotte werd de groep
Wolfsangel gesticht. Van de
naam Alkuone was toen in het
geheel nog geen sprake, deze
werd pas in de jaren '70 aan
de groep gegeven nadat de
naam Wolfsangel verwarring
zaaide in politieke kringen, dit
terwijl de groep steeds buiten
alle politieke stond en ook wou
blijven staan.
«What's in a name», zei Sha-
kespear reeds. Inderdaad, ook
de Kunstgroep Alkuone kan
daar van meespreken. Reeds
van in het begin kunnen we "n
plezante annekdote over de
naam vertellen. Toen de groep
vreugdevol uitkeek naar het
eerste officiële optreden onder
de naam 'Fro' stelden zij met
ontzetting vast dat acht dagen
voor 'hun' eerste optreden te
Dendermonde een gelijkaardi
ge groep op de proppen kwam
met de naam 'Fro'. Zij waren
de tweede, en in allereil moest
een nieuwe naam gezocht wor
den voor de groep. Opnieuw
ging ment grasduinen in de ou
de Germaanse runetekens. Hun
blik viel op «Wolfsangel»,
strijdvaardig. Dat was 'n naam
waarin een boodschap, een le
vensstrijd, werd weergegeven.
Om het hoofdstukje Wolfsan
gel af te sluiten en om een
vereglijking te kunnen maken
met de hedendaagse Kunst
groep Alkuone willen we nog
even ene fragment citeren uit
een interview met O. Van Mal-
Cisr u3t iü ISol verscheen in
het dagblad «Het Volk»:
Was het, bij het stichten van
«Wolfsangel» alleen de bedoe
ling er mede op te treden op
prijsuitreikingen
Gedeeltelijk wel, doch in
hoofdzaak stichtte ik de groep
om de jongens de gelegenheid
te geven zichzelf te leren ont
dekken, zelf kreatief te wor
den. Mijns inziens moeten de
jongens buiten een technische
en intellektuele onderlegdheid
ook een kulturele en sociale
vorming medegegeven worden;
zoals ik reeds zei, een ontdek
king van zichzelf, van hun mo
gelijkheden. Hun bewustmaken
dat ze zelf ook iets kunnen
presteren. De jeugd heeft in
deze omstreden wereld waarin
we leven een boodschap le
brengen aan het volk, een
boodschap van levensblijheid
van openheid en Vlaamsbe-
wustzijn. Meer dan ooit hebben
wij fijne mensen nodig en geen
volgepropte automaten, doch
mensen die vatbaar zijn voor
het echte, het ware, het scho
ne
Uit hoeveel leden bestaat
uw groep
Voor het ogenblik bestaat
hij uit een 25-tal studenten.
M. Van Malder, wij hadden
reeds de eer uw groep aan het
werk te zien. Het deed ons ge
noegen vast te stellen dat u
steeds met nieuwe zaken uit
pakt en dat u meestal uw the
ma's uit Vlaamse liederen en
dansen haalt.
Ja, en het is zeer dankbaar,
bijoznder die Vlaamse ilederen
en dansen te bewerken. Het is
feitelijk een arbeidsveld dat op
het achterplan is geraakt,
WOLFSANGEL.
Meer dan vijftien jaar was de
groep drager van de naam
Wolfangel. Jaar na jaar vond
deze naam meer en meer
weerklank in binnen- en bui
tenland.
Op binnenlands vlak zijn zij
vaste waarden. De Brusselse
Ommegang, 11 juil-vieringen, de
Ijzerbedevaart, het Nationaal
Zangfeest, de druivenfeesten te
Overijse, de Kasteelfeesten in
Groot Bijgaarden, de Europa
stoet te Blankenberge, en
noem maar op.
Ook op buitenlands vlak zijn
ze graaggeziene kulturele am
bassadeurs. Meerdere malen
per jaar zijn ze te gast in
Frankrijk. Zomerkavalkades, de
Jeanne D'Arc-feesten in Rou
en, vieirngen in Angers, en der
gelijke meer. Buiten Frankrijk
treden of traden zij ook nog op
in Nederland, Duitsland, Ier
land, Oostenrijk, Italië en Span
je. Een van de hoogtepunten
uit de buitenlandse optredens
was toen de groep in 1970 als
lid van de Brusselse Omme
gang afgevaardigd werd naar
Japan. Dit naar aanleiding van
de Wereldtentoonstelling te O-
saka.
ALKUONE.
De vraag kan gesteld worden
waarom een groep in volle
bloei, waarvan de naam in bin
nen- en buitenland bekend is,
plotseling van naam gaat ver
anderen. Wolfsangel had om
zeggens weinig keuze. Ze wer-
«Wolfsangel», en dan kwam de
tegenslag. In Vlaanderen werd
de uiterst rechtse en agressief
ingestelde beweging «Wolfsan
gel» gesticht. Aanvankelijk als
een militantenbeweging; later
omgevormd tot een politieke
randgroepering. Deze splinter
groep liet op een bepaald mo
ment fel van zich horen, en
het onheil was geschied. De
initialen van de leider van de
groep Van Malderen Oscar,
VMO, deden er nog een schep
je bij. De bal was aan het rol
len, en het sneeuwbaleffekt
bleef niet uit. Kunstgroep
Wolfsangel had vanzelfspre
kend niets te maken met het
politieke klubje van dezelfde
naam en distantieerde er zich
volkomen van. Maar, de dub
belzinnigheid was geboren. Er
werden vragen gesteld, er
kwam wantrouwen en het on
verdachte Wolfsangel zag zelfs
enkele optredens in Wallonië
geanuuleerd worden, om dan
nog niet te spreken van de
optredens in Vlaanderen waar
het soms krioelde van BOB-
ers.
Aanvankelijk overwoog de
Kunstgroep zich langs juridi
sche weg te verdedigen, maar
pen die symbolisch van toe
passing zijn op de Aalsterse
Kunstgroep.
Na de naamverandering, date
rende van september 1974,
werd de groep ook een vzw.
Het werd een hernieuwde start
waarbij de groep tevens een
juridisch statuut kreeg. Daar
naast werden ook nog nieuwe
beroepskrachten aangeworven,
iets wat de groep zeker ten
goede komt.
Alkuone wil een gezelschap
blijven van studenten en stu
dentinnen - dus zuivere ama
teurs - niettegenstaande pro
fessionele normen nagestreefd
worden om deze jonge mensen
op te leiden tot volwaardige
artiesten die bezieling weten
te geven.
Voor Alkuone ziet de toekomst
er rooskleurig uit. Na het Noor-
wegentournee van 1976 staan
er voor de volgende jaren
reeds een aantal andere tour
nees op het programmade
Verenigde Staten, Tsjechoslo-
vakije en Kanada.
WERKING.
De in 1961 nog 25 leden tellen
de jongensgroep is in de loop
der jaren en sinds het oprich
ten van de meisjesgroep in
1970 uitgegroeid tot een ge
mengde kunstgroep die meer
dan honderd leden telt.
Wekelijks wordt er geoefend.
Gewoonlijk de woensdag- en
de vrijdagavond. Voor belang
rijke optreden wordt er haast
1970: Een van de mijlpalen. Te gast op de wereldtentoonstelling in Osaka, Japen.
Alkuone voelt zich thuis op de planken.
den er als het ware toe ge
dwongen. Dat Wolfsangel van
naam moest veranderen is te
wijten aan een half en half po
litieke tegenslag. Wolfsangel
heeft steeds en staat nog
steeds volkomen buiten de po
litiek. De groep wil alleen, bre
der dan de enge Vlaamse be
grenzing, een wat ze noemen
«universele boodschap bren
gen aan de weredl. Dat werd
soms verkeerd begrepen en
uitgelegd. Jarenlang zag nie
mand graten in die naam
na beraad werd daarvan afge
zien en besloot men van naam
te veranderen om op die ma
nier alle eventuele misverstan
den uit te sluiten.
Kunstgroep Wolfsangel werd
aldus omgedoopt tot Kunst
groep Alkuone, dit naar een
idee van de Vlaamse dichter
Anton Van Wilderode, die te
ruggreep naar de Griekse myto-
logie, waar Alkuone de beteke
nis heeft van ijsvogel. Een
kleurrijke, vriendelijke en sterke
trekvogel. Allemaal eigenschap-
dagelijks geoefend. Verder zijn
er .nog de werkweek-ends
waaraan de ganse groep deel
neemt en die gewoonlijk door
gaan op een rustige plaats bui
ten Aalst, o.a. het Kultureel
Centrum te Neerpelt. Daar
werkt ne leeft de groep dan
gedurende een twee drie da
gen samen.
Vanaf 8 jaar kan men bij de
groep aansluiten. Wie als acht
jarige binnenkomt doorloopt
het volledige S.E.T.-program-
ma (Speels - Explorerend -
1957De eerste wankele volksdanspasjes naar het sukses.
Technisch). Hierop willen we
even nader ingaan.
S.E.T. is de afkorting van
Speels- Explorerend en Tech
nisch en omvat in feite de 3
leeftijdsgroepen welke bij Al
kuone aktief zijn. Vooreerst is
er de groep van 8 tot 11 jaar,
Speels Spelend (SS), vervol
gens is er de groep van 12
tot 14 jaar, Explorerende Ex
pressie (EE) en tenslotte is er
de keurgroep bestaande uit le
den van 15 jaar en ouder, de
groep Technische Taal (TT).
Tussen de EE-groep en de TT-
groep bevinden zich de 14-jari-
gen. Vooral aan deze over
gangsgroep wordt veel aan
dacht besteed, voornamelijk
wat betreft basisopleiding.
In de Speels Spelende groep
van 8 tot 11 jaar wordt vooral
aandacht besteed aan het krea-
tieve spel en de fantasie van
de kinderen. Kinderen van 8
tot 11 jaar zijn niet alleen in
staat om op muziek van Mor-
ricone een indianendans uit te
voeren, ze zijn ook in staat tot
mere, tot moeilijkere tema's,
Biivoorbeeld wordt het volgen
de verhaal vertelt«Langsheen
de berghelling liggen de rots
blokken. In alle vormen, groot
en klein, plat en rond, maar. al
tijd een blok. Levenloos en
koud. Hard tot in hun diepste
binnenste. Wie zich eraan stoot
bezeert zich. Regen vatl neer
over de helling en vanop de
top vloeit het water naar be
neden. Het botst tegen de blok
ken aan. Het zoekt zich een
weg. Het stroomt er over heen
en maakt ze glad en rond.
De vloed wordt hevigerlang
zaam worden rotsblokken los
gewrikt. Er komt beweging in.
Enkele rollen naar beneden,
botsen tegen elkaar op. In de
diepe vallei vinden ze hun nieu
we rustplaats.
De rotsblokken worden leven,"
want van over de bergtop
brengt de wind kleine zaad
jes aan, die zich in de aarde
in de groeven vastzetten. En
het zaadje droomt dat het een
maal een boom zal zijn, met
brede takken en duizende fris
se bladeren.
Steeds dieper zakt het zaadje
weg in zijn droom... totdat het
wakker wordt. Maar zaadje is
zaadje niet meer. Het huis werd
te klein en uit het donker groei
de het kiempje naar het licht.
Naar de zon. Naar de warmte.
Naar buiten.
Een plantje, een stengel, een
blad, een boom... altijd verder
groeiend naar de zon.
Bomen in de wind.
Maar dan brengt, weer van o-
ver de berghelling, de wind het
vuur. Rode slierten, die dan
send naar beneden buitelen,
springend van tak naar tak,
kronkelend langsheen de stam
men, hoog opspetterend tot ver
boven de kruinen.
Bomen en vuur zijn één. In een
laaiende gloed van krinkelen
de kleuren. Dan langzaam uit
stervend tot een stille, dode
massa...».
Met dit. verhaaltje voor ogen
wordt aan de speelse fantasie
van de jongeren de vrije teu
gels gelaten. Door de leiding
wordt een bijpassend melodiet
je gezocht en het kreatieve ele
ment kan beginnen.
Technisch wordt wat geholpen.
Een steen in hard en koud. Om
dat te ervaren moeten alle spie
ren van het lichaam samenge
bald zijn, zo krachtig alsof ze
gaan uiteenspatten. Aan de
hand van dergelijke gegevens
komt men stilaan tot een vast
geheel. Statische rotsblokken
en dansende vlammen. De han
den van de kostumier en van
de lichtregisseur geven op het
podium het geheel nog een
kleurrijk tintje en... een nieuw
nummer is geboren. Een krea-
tie van 8 a 11-jarigen.
Aan de Explorerende Expres-
siegroep van 12 tot 14 jaar wor
den reeds zwaardere eisen ge
steld. Bij hen gaat het om het
systematisch exploreren van
de bewegingen, het lichaam en
de ruimte. Verder worden ook
de expressiemogelijkheden on
der de loepe genomen.
Een paar voorbeelden. Bewe
gingen. De bewegingen van het
klassieke ballet zijn anders
dan een burger op de straat.
Elke spier van je lichaam moet
door de danser kunnen be
heerst worden. Om dit alles
in realiteit te kunnen omzetten
worden aan de EE-groep en
aan de TT-groep regelmatig
oefenstonden klassiek ballet,
jazz-ballet, karate, en yoga ge
geven. Het lichaam moet naast
beheerst ook in evenwicht ge
houden worden. Het moet kun
nen bewegen in de ruimte. Op
en neer, heen en weer, links
rechts, achetr voor, en... stil
staan. Deze oefeningen op be-
wegings-, lichaams- en ruimte-
beheersing maken het mogelijk
dat deze jongeren op het tema-
muziekje van «The Sting», met
als opgave 'een achtervolging',
haast automatisch en perfekt
ds sneüe hoskigs uSwoyingên
uit de stomme film gaan na
bootsen.
Naast het gebruik van het ei
gen lichaam en de ruimte wordt
ook aandacht besteed aan de
expressiemiddelen Wat kan
men aanvangen met een krant,
een lang stuk doek, een vlag,
een wimpel, een bal, een hoe
pel, en noem maar op. Een
lang doek kan niet alleen de
stengel zijn van een ontluiken-
de bloemknop, gevormd door
vijf dansers, het kan ook de
drijfstang zijn van een futuris
tische machne gevormd door
vijf dansers.
De basisopleiding van het o-
vergangsjaar, de 14-jarigen om
vat schematisch gezien vier e-
lementen houdingskorrektie,
danstechnische training work
shop en produktietraining.
De houdingskorrektie zijn oe
feningen ontleend aan gymnas
tiek en dans, waarin aandacht
wordt besteed aan de verschil
lende lichaamshoudingen
(staan, lopen, balans), aan de
konditietraining en aan de
spierversterking (vooral rug en
buikspieren). Door herhaling,
door het wijzen op fouten en
geven van adviezen kan elk
een de evolutie volgen en de
ze training thuis verder per
soonlijk onderhouden.
De danstechnische training
heeft een dubbele aard. Op
basis van improvisatie en ei
gen kreatieve training kan elk
een de eigen dansstijl verwer
ven. Hiermede wordt bedoeld
een dansstijl naar eigen kapa-
citeit en gevoelens. Alledaag
se bewegingen en bewegings
patronen worden vertaald naar
dans. Naast de persoonlijke
presentatie is er ook een vas
te danstechnische training van
uit andere disciplines, bv. Jazz-
ballet. Ook hier komt het er
op aan de nodige tijd beschik
baar te stellen om door zelf-
aktiviteit een techniek te ver
werven.
De Workshop is de werktijd
waarin de gelegenheid gege
ven wordt om ideeën over
dans, over de eigen leefwe- die
reld en de persoonlijke inte- Zijl
resse gestalte te geven
werkstukken. Hierbij kan men yaf
experimenteren met ruimte, van
met bewegingsexpressie, met str.
ritme, met materialen, met ge
luiden en zo meer.
De produktietraining tenslotte
steekt de haalbare werkstuk
ken in elkaar tot een podium
nummer. Hoe kom je over in
een rol Hoe wordt dit
samen met anderen, omgezetj^d
in een choreografisch geheel?|-|
Hoe krijgen klank, licht en kos-jriei
tumering in dit alles een ak-r>'
tieve rol Onder de leiding
van een koreograaf, en meting
vooropgegeven vragen voor o-ivan
gen, wordt een produktie ge-F'91
perfectioneerd. L"nc
Dit overgangsjaar is een aan-narj
loop naar de Keurgroèp
waar uitsluitend gewerkt
aan presentatie en teater.
EVOLUTIE.
De kunstgroep Alkuone is
ëvolueerd van een groep keur
turners, vendelzwaaiers
volksdansers naar een
professionele groep dansers.
Het vendelzwaaien is ir
groep behouden gebleven
sukses trouwens. De talrijke VEF
stoeten die jaarlijks opgeluis-^a|
terd worden en de eerste prijsWer
op het internationaal kampi-fee*
oenschap te Bologna liegen err!^1.
bift
niet om. Het turnen en def,^
volksdans hebben echter dej>1
plaats moeten ruimen voor
meer akiueiere dansvormen.
Alkuone is een groep die leeft hg f
en die groeit. Een springplank Dp
naar 'n eventuele latere show- fjen
karrière, in welke zin dan ook. I'"9
Steeds opnieuw wordt gezocht j.tre
riaar nieuwe expressiemidde
len, naar nieuwe horizonten.
Alkuone heeft in de toekomst
nog wat te bieden. Alkuone is
een Vlaamse groep die zich
niet blindstaart op onze
Vlaams-Waalse taaltwisten,
maar die probeert de Vlaam
se Kuituur in het algemeen o-
ver de landsgrenzen te ver
spreiden. Moge zij de titel van
«Kulturele Ambassadeurs», hen
gegeven tijdens de wereldten
toonstelling in Japan, nog lang
blijven hoog houden.
NOORWEGEN.
Op 14 augustus ek. vertrekken
40 leden van de groep op tour
nee door Noorwegen. Dit tour
nee dit loopt van 14 tot 31 au
gustus gaat door in het kader ^rv
van de Internationale Kulture
le Betrekkingen en staat onder
de auspiciën van het Ministe
rie van Buitenlandse Zaken, het
Ministerie van Nederlandse Kui
tuur en de Noorse Ambassa
de. Optredens zullen verzorgd
worden te EvjemonKjewek,
Lillehammer, Elverum Oslo, en
Drammen. Ook een optreden
van ongeveer 30 minuten in het
Volksmuseum van Oslo, voor
de Noorse televisie, saat op
het programma. Naast de op
tredens is er voor de leden van
de Kunstgroep ook nog een
aantal dagen vrijgehouden voor
toeristische vankatieuitstappen.
In een van onze volgende edi
ties hopen wij u hierover een
exclusieve reportage te bren
gen.
KONTAKTADRES.
Wie meer inlichtingen wenst
over Kunstgroep Alkuone kan
zich steeds wenden tot volgend
adres
Kunstgroep Alkuone, vzw.
Sekretariaat
Hogebrug 30
9371 DENDERBELLE
Tel. 052-211906.
S.J.
