palet -BB- uitnodiging mmg mm Kunstgalerij HIM JEAN GABRIËL 46 JAAR VLAMING EN WAT MINDER LANG SOCIALIST OVER POLITIEKE EN ANDERE WENKEN OF HOE EN WAAROM DR. MARC GALLE NAAR AALST KOMT HOE GOED IS DE DOKUMENTAT1E VAN ONZE BESTUURDERS? 10 - 24-12-76 - De Voorpost Fr. Courtensstr. 33, HiTXJ 9330 DENDERM. Tel. 052/21.46.10 KUNSTSCHILDER stelt zijn schilderijen tentoon van 24 december 1976 tot 6 januari 1977 - de tentoonstelling is open alle werkdagen van 9 tot 20 u. - zondagen van 10 tot 12.30 u. en van 14 tot 19 u. - Toegang vrij. Atelier Sas 26, 9330 DENDERMONDE v Tel. 052/21.71.14 Dr. Mare Galle werd te Denderleeuw geboren op 11 september 1930. Vader was bij 't spoor, verbonden aan het station van Den derleeuw Toen ie verplaatst werd naar Aalst pakte de piepjonge Mare bij het verhuizen ook zes mooie kinderjaren in. Van '36 tot '42 liep hij school aan het Sint-Maartensinstituut om later aan het Atheneum latijn te volgen. «Er was al iets bezig in mij», zegt ie wanneer we vragen waarom hij niet naar het St.-Jozefskollege ging Dr. Galle vertelt graag over die humaniora-periode: «Samen met o.m. Mark De Cock (nu befaamd advokaat en tevens voorzitter van de Belgische Liga voor de Rechten van de Mens) en Lucie DUooghe stichtten wij het tijdschrift «Waarom?». André Cluitens was de man die er mij toe aanzette de richting van de letteren uit te gaan. Hij zei dat ik daarvoor in de wieg was gelegd. Een kleine anekdote misschien: in '46 ik was toen amper zestien gaf hij mij de opdracht voor het tijdschrift een bezoek te brengen aan James Ensor. We woonden toen in de Volksverheffingsstraat Nou goed. ik lifte toen naar Oostende en hoe een dubbeltje rollen kan, ik werd opgepikt door professor Quick. Bij James Ensor aangeko men leek de meid nogal verbaasd een knaap om een interview te horen verzoeken en toen Ensor van boven de trap vroeg wat er aan de hand was zei ze: «C'est un gamin Ensor heeft me toen ontvangen in zijn prachtig interieur Ik heb geen interview gekre gen maar hij heeft speciaal voor mij op zijn harmonium gespeeld- Samen met zijn broer wiens boeken Mare afkocht wanneer hij geld nodig had ging hij geregeld bij Louis Paul Boon op bezoek. («Ik geloof dat mijn broer in «De Kapellekensbaan» de rol speelt van de zieke student») Hij leerde Bert Van Hoorick kennen tijdens de oorlog, maakte de sfeer der herinneringen aan Priester Daens mee, nam intens deel aan het leven van Aalst. Aan de R.U-G behaalde hij het diploma van Germaanse Filologie. In '63, nadat hij achttien maand legerdienst achter de rug had, slaagde hij in het doktoraal eksamen en dit, drie jaar nadat zijn echtgenote doktor in de Romaanse filologie was geworden Uit hun huwelijk werden twee kinderen geboren. Ines (19 jaar) en Marnix (13 jaar) Op aanvraag van goeverneur Roppe werd Dr. Mare Galle profes sor aan de Ekonomische Hogeschool van Hasselt en stichtte er de leerstoel der talen. Het dagelijkse pendelen woog hem echter nogal zwaar zodat hij Europese literatuur ging doceren aan het RITS Ondertussen had Dr. Galle zich ingewerkt in het leven van Brussel, echter zonder er zich thuis te voelen Hij leerde er het milieu der kunstenaars kennen. Hij werd bevriend met Herman Teirlinck, Gerard Walschap, Maurice Roelants, EmestClaes, Felix De Boeck e.a. In 1964 is hij lid geworden van de Vaste Kommissie voor Taaltoezicht en was een paar jaar lang voorzitter van de Nederlandse kamer. Dit jaar nam hij ontslag als voorzitter toen de regering de taaika ders van de Spaarkas bekend maakte zonder het advies van die taaikommissie te hebben afgewacht. In 1967 werd hij plotseling aangeduid als rapporteur van het Vlaams socialistisch Kongres in Klemskerke (hij is sinds '55 aan gesloten bij de BSP). Bij dit kongres lag de wieg van de Rode Leeuwen, een naam die Dr. Galle trouwens bij de eerste samen komst in Vilvoorde bedacht uit het socialistische «rood» en het vlaamse «leeuw». Aangezien hij het lont aan het branden had gezet en er van de stichting veel afhing («we gingen ons gezicht verliezen mocht Vermeylen niet verkozen zijn») werd hij liistduwer (dit woord is toen ontstaan in een gesprek met Manu Ruys). Begon toen het werk om alle federaties wakker te schudden. Gelders. Fayat en Vermeylen werden verkozen en Galle zette zich voor de zaak verder in zonder feitelijke politieke ambities Ondertussen ging Dr. Mare Galle ijverig verder met de op 2 no vember '65 aangevatte taalrubriek. «Voor wie er soms geweld aandoet» Dit programma weekte iets los in Vlaanderen: «In het begin kreeg ik zo n vijftal brieven per dag. Nu zijn er dat al vijftien waarvan zelfs uit Nederland, van arbeider tot eerste minister. Vermits ik tweemaal per dag op zeer goeie luisteruren in de eter kwam werd ik stilaan een vertrouwd figuur in de huiskamer. Zo kreeg ik brieven die niets te maken hadden met de rubriek in zichzelf maar die kwamen van mensen die hulpeloos waren Ik herinner me die brief van een oude vrouw die amper 2.800 F per maand pensioen kreeg en niet wist waar ze zich moest wenden Wel ik heb dat in een mum van tijd geregeld voor haar Totnogtoe is er nog geen enkele brief onbeantwoord gebleven. Daar maak ik een punt van.» R D W. België kent drie karnavalsteden: Aalst, Binche en Brussel. In Brussel vecht men kommunau- taire robbertjes uit met achter het masker een gebrek aan politieke moed. Er wordt daar dan ook regelmatig hartig gelachen, alleen, spijtig dat de partners dat nooit samen doen. Voor beelden: Schaarbeek, de ASLK-taalkaders en straks misschien de ABOS. Nochtans zijn er in deze politieke sfeer vooraanstaande Vlamingen die zich met een niet afnemende ijver inzetten voor de billijke verdeling van 's lands rijkdommen en medezeg- gingsrechten. Een katalyzator hiertoe is de liefde voor de taal en ruimer gezien, het bewust worden van de waarde van de eigen kuituur. Dr. Mare Galle heeft doorheen de jaren hiertoe zeker bijgedragen met zijn aageiijkse taalkundige bijdrage op de BRT en verder ook door zich met de Rode Leeuwen in het politieke arena te hebben gewaagd. Nu verlegt ie als nieuwe eerste BSP-kandidaat voor de komende parlementaire verkiezingen zijn werkterrein naar het rustiger Aalst. De «Section alostoise du Front Francophone» zal weer groen lachen... DV: Uw komst In het politieke leven van de stad is een nieuw hoofdstuk uit uw leven? Dr MG: Ik ben er mij van bewust dat dit geen gemakkelijke taak is. Daarom dat ik bedenktijd heb ge vraagd toen ze mij dat vroegen in april. Het is voor mij een nieuw le ven, vergeet dat niet. Ik heb een zeer interessant leven en dat gaat opeens allemaal veranderen. Mijn vrouw en ik hebben over die keuze lang nagedacht. Zij heeft gezegd: als ze u nodig hebben moogt ge niet nee zeggen Ik dacht dat ze mij nodig hebben DV: Uw naam als opvolger Bert Van Hoorick is pas na 10 oktober gevallen terwijl het par tijbestuur al lang de zaak had uitgepraat. Was dat verzwijgen wel fair ten opzichte van het kie zerskorps? Dr. MG: Men wist dat ie ging weg gaan uit het parlement. Bert Van Hoorick is de meest faire mens die ik ontmoet heb. Hij heeft het zo lang mogelijk gehouden omdat hij hier geen opvolging zag Toen mij dat ward gevraagd in april wist Bert Van Hoorick dat hij ontslag zou kunnen nemen zonder dat hij moest bang zijn voor de opvolging. Indien men vóór de tiende oktober had bekend gemaakt dat ik zou op komen als lijsttrekker zouden de mensen je weet hoe rap ze in de war zijn op de lijst gaan zoeken zijn naar mijn naam, ze zouden zich vergissen en daarom vond ik het zeer wijs 'van Van Hoorick en Vernimmen om het niet publiek te maken vóór de verkiezingen Eens de tiende oktober voorbij mocht het natuurlijk. Vergeet ook niet dat Bert Van Hoorick gemeen teraadslid biijft. Je weet dat hij zich tijdens de gemeenteraadsverkie zingen zodanig heeft ingespannen dat ie naar het zuiden is moeten gaan rusten. Nu, hij is zo korrekt geweest geen schepenambt te aanvaarden, ledereen had ge dacht dat «den Bert» eerste sche pen zou worden, ledereen zou het aanvaard hebben, ziek of niet ziek Bert daarentegen weigerde en zei rechtuit dat hij het fysiek niet meer zou aankunnen Hij is daarin zeer korrekt geweest. Maar hij blijft ge meenteraadslid en voorzitter van de socialistische fraktie DVBert Van Hoorick is nu in de kamer opgevolgd door burge meester Van der Niepen uit Den derleeuw. Wat voor een man is dat? MG: Een hele brave mens. Hij doet het mandaat van Van Hoorick uit omdat hij als eerste opvolger op de lijst heeft gestaan tijdens de vorige parlementaire verkiezingen De af spraak is nu dat de senator uit Ge- raardsbergen komt en het kamerlid uit Aalst DV: U sprak daarstraks over verdraagzame jonge mensen die u in het Volkshuis ziet. Zet dit de MG: Ja. De jeugd is voor de kwali teit. Ik ben zelf nu twintig jaar in het onderwijs. Meestal heb ik jeugd gehad vanaf 18, 19 jaar. Wel, de jeugd gaat naar kwaliteit, dat is in ieder geval zo. Bvb. toen de inter nationale nieuwe scène hier Harle kijn kwam spelen waren er zes honderd jonge mensen, je moet ze maar samen krijgen. We moeten het laten groeien van onderuit Rond themas zoals Chili, de diktatuur er zijn zoveel an dere themas kun je een massa op gang krijgen. Als ze slapen moet je ze wakker maken. Er zijn veel jongeren die mij geschreven hebben dat ze met een idee klaar zitten maar dat ze geen kontakten hebben. Wel, je moet ze dan sa men krijgen. Er is hier in Aalst veel te doen Aalst is altijd kultureel gezind ge weest maar er ontbreken alweer zalen, een infra-struktuur. Je mag niet paternalistisch werken natuur lijk Neen, de jeugd moet zelf kun nen bepalen. Je voelt dat men hier zoekt. Er is weer een nieuw tijd schrift ontstaan «Vies Oilsjt». In 't Fabrikske heb je dat en elders heb je iets anders Ik ben voor die ver scheidenheid. maar rond sommige themas moet je ze samen krijgen. Ik herhaal: er is hier zo een geest van ontmoediging. DV: Ziet u de jongste tijd een verschi'iving in de verhouding dialekt- en A.B.N.-praters? MG: Er is eigenlijk op dat gebied een mirakel gebeurd Meer dan we denken. Hadden wij hier twintig jaar geleden met mekaar zitten praten dan hadden we het gedaan in het dialekt. De vergaderingen bij de socialisten waren vroeger altijd in het dialekt. Nu komt het neder- lands aan bod. Ik zou echter eerst willen een misverstand voorko men: ik ben niet tegen dialekt, ik ben geen taalzuiveraar in de slechte betekenis van het woord Het dialekt moet echter echt zijn Bvb. toen de internationale scène het stuk Harlekijn bracht werden er dialekten gesproken die niet be- De spreker. Nu de in menige hoek geprezen politieker Bert Van Hoorick om ge zondheidsredenen en vooralsnog verzwegen spanningen in de BSP-kringen, een punt zet achter zijn nationale kombatieve politieke werkzaamheden zoekt Dr. Mare Galle naar een woning te Aalst. «Je kan je niet voorstellen hoeveel mensen mij hierbij hebben willen helpen», vertelde hij ons en inder daad, Mare Galle heeft zich tijdens zijn verblijf in het Brusselse nooit vervreemd van de keizerlijke ste de. Hij legt hiergraag de nadrukop, wellicht mede om de lezer duidelijk te maken dat hij echt niet kunstma tig ingeplant is in de kleurrijke poli tieke tuin van onze streek. Hij voelt zich thuis in deze stad, hij houdt ervan en is bereid zich op zo kort mogelijke tijd opnieuw volledig in te burgeren. Hij wilt er ook wat voor doen: «Er heerst hier de laatste tijd een geest van ontmoediging. Er zijn geen grote investeringen (nl. 7 van de investeringen van Oost- Vlaanderen en we zijn met een be volking van 20%), men heeft geen infra-struktuur (je moet naar Ni- nove'via een kronkelweg, er zijn slecht spoorverbindingen met Zotte 3jm, Geraardsbergen...) enz. Je vraagt naar mijn plannen Wel, er zijn er die moeten kunnen verwezenlijkt worden bvb. nu, met de administratieve decentralizatie. Aalst moet een departement krij gen, of een onderdeel, dat volk aantrekt, dat Aalst weer leven geeft. Maar dan moet men 'n infra- struktuur hebben om die mensen te ontvangen. Dat is een voor waarde om van Brussel iets van de koek te krijgen. Aalst is altijd be schouwd als een soort arbeidsre servevan Brussel. Er moeten grote ondernemingen naar hier komen met alle sympathie voor de kleine ondernemingen. Je moet erbij zijn. Mechelen was er bvb. rap bij om de Gewestraad te krijgen.» weg open naar het pluralisme? MG: Ik hoop het! Eindelijk, want de Vlamingen zijn altijd versnipperd geweest. Vroeger met de school- oorlog en in feite is die nog niet voorbij. Is dat nu toch ernstig datze de jeugd indelen: jij gaat naar die school, jij gaat naar die andere, en terwijl we allemaal goed weten dat het ondereen loopt? In de ka tholieke scholen zijn er veel men sen die niet katholiek zijn en in de officiële scholen is het omge keerde ook waar. Je weet, dat zijn machten geworden met geld. Dat we daar nu a.u.b. eens een einde konden aan maken en gewoon samen gingen zitten. Die ver draagzaamheid moet je verder trekken: wat maakt dat uit of die andere nu liberaal, kommunist of budhist is. Ik ben op alle gebied voor de verdraagzaamheid. DV: Ziet u ditgroeien, en denkt u niet dat men voor iets dergelijks vooral bij de jeugd, bij de jonge basis moet beginnen? MG: Alhoewel ik hier nog niet lang ben, heb ik reeds verschillende uit nodigingen gekregen van jeugd- klubs om er eens te gaan praten, om er mijn ideeën uiteen te zetten of om samen een glas te drinken. Ik hoop dat ik de jeugd kan warm ma ken. Ik zou van onderuit met de jeugd willen proberen nog meer pluralistische jeugdgroeperingen op te richten. Het moeten geen strakke groeperingen zijn. Ik ben daar niet voor, ik ben voor het be weeglijke. En ik denk dat er mis schien wel een vonk kan komen in Aalst Onze jeugd zou moeten in zien dat zij moet samenkomen. Er zijn hier genoeg progressieven maar ze zijn nog te individualis tisch, geïsoleerd van mekaar Waarom eens niet met alle groepe ringen samen een avond wijten aan bvb. Chili. Ik geloof dat ieder rechtgeaard mens tegen de dikta tuur is. Rond dergelijke themas waar ze allemaal akkoord mee gaan kan je ze uit hun kastje lok ken. DV: Denkt u dat de jeugd kan gesensibilizeerd worden voor zo'n avond? staan. Wel, dat klinkt vals. Dat is paternalisme. Ik ben daar grondig tegen, Dat is zeggen: kijk arbeiders we zullen u tegemoetkomen en uw taaltje spreken. Een van mijn goeie vrienden is Willem Vermandere. Het dialekt waarin hij zingt is echt, Walter De Buck zingt in echt Gents... In «De Witte» zie je een Brusselaar Zichems spreken. Maar dat is een belediging voor het volk. Veronderstel dat ik in het Volkshuis kom en ik spreek met de voorzitter Nederlands en met de arbeider die mijne raad komt vra gen spreek ik dialekt, dan zou ik dat beschouwen als een vermindering. Hoe kan ik iets tegen dialekt heb ben? Maar daarnaast en dat is mijn aktie op de radio zou ieder een nederlands moeten kunnen praten. Het nederlands mag geen statustaal worden, het mag het f rans niet vervangen als taal van de bourgoisie. Daar wil ik mij tegen verzetten. Vandaar de impakt van mijn taai- wenken in de radio. Er wordt over gesproken Er komt een taalbe wustzijn. En wie zijn taal goed be heerst kan ook goed denken in zijn taal. DV: Sommige mensen zeggen dat je naast het ABN zeker ook dialekt moeten kunnen praten. MG: Ikzoudat niet zeggen. Veron derstel dat er uit Aalst een dialekt- sprekende jongen gaat studeren aan de universiteit voor ingenieur. Wanneer hij over zijn komputervak een uiteenzetting komt houden te Aalst dan zou hij dit toch niet kun nen doen in het dialekt. Wel, het dialekt evolueert niet mee Dat wil ik zeggen. Het dialekt zal zichzelf beschaven, daar ben ik absoluut van overtuigd 't Is toch onzinnig dat wij als klein stukje grond in België, dat wij met onze wereldfaam en onze socio- ekonomische infra-struktuur die toch belangnjk is. dat wij een taal zouden spreken die ons zou af zonderen van de rest van onze taalgemeenschap. Wat niet wil zeggen dat wij de Nederlanders moeten achterna lopen, want dat vind ik ook slecht. Ik doe het ook niet en de Nederlanders hebben daarvoor respekt voor mij. Zij kun nen van hierook iets leren. Meteen dialekt kunt ge niet wedijveren te gen een taal. Met een taal kunt ge dat wel. Vandaar dat ik door de grond zou gaan wanneer ik een van mijn studenten in de gang dia lekt hoor praten wanneer er fran- staligen in de buurt zijn In het bui tenland is er in dergelijke instituten die zich met kuituur bezig houden een echte wedijver onder de stu denten om het mooist te praten. DV: Om de twee hoofdstukken tot besluit misschien met me kaar in verband te brengen: wel, ik geloof dat de Vlaming taalge voelig is.... MG: Geweldig! Ja, dat is zo. DV:... Nu blijkt dat in sommige gevallen deze taalgevoeligheid weieens durft misbruikt te wor den. Een voorbeeld: men be weert in sommige syndikale kringen dat de recente stakings- akties van de lagere beambten van de ASLK tot meerdere glorie diende van bepaalde leidingge vende funktionarissen die hun «minderen» op basis van deze taalgevoeligheid voor hun kar wisten te spannen. Een splitsing betekent immers ook de ont dubbeling van de topplaatsen. Er zijn nog van die voorbeelden. MG: Dat is waar en daar moeten we voorzichtig mee zijn, want onze strijd als Vlamingen mag niet louter een taalstrijd zijn Ik ga u geen namen noemen, dat zou van mij niet korrekt zijn, maar een zeer bekend franstalig politi- kus van Brussel nodigde mij ooit uit om iets te gebruiken ik zat met hem aan tafel te praten, in het ne derlands, en ik zag dat er iemand voortdurend foto's zat te nemen. Nu, ik heb daar niets tegen als ik weet waan/oor ze moeten dienen. Ik ging naar die man en vroeg het DV: Aalst is ten opzichte vj Brussel een der halswervels vi Vlaanderen. U komt naar hit maar blijft toch in de buurt. MG: Guy Fontaine van De Stat daard heeft mij onlangs gezegd d zij in Brussel bedroefd zijn dat t wegga, maar dat ik hen nog vei beter kan helpen Ik kan immet later, als parlementslid van een tx langrijk arrondissement dat lij tussen de grootste stad van Vlaar deren nl. Gent en Brussel, veel bt ter helpen vanin Aalst dan in Brui sel. Ik ken Brussel zeer goed. W zijn echter te weinig talrijk in Brus sel. De mensen die iets doen zijn I weinig talrijk, 't zijn altijd dezelfde! die iets doen. Aan de andere kaf zijn er te weinig Vlaamse park mentsleden die zich voor Brusst interesseren. Er wonen toch in to taal 1.200.000 mensen in hoofdstad. Toch de moeite om iel voor te doen. René De Wittt Deel 1 van de «inventaris» van wat voorhanden is in de fusiegemeenten, treffen we een afzonderlijke rubriek aan onder de titel: «dokumentatie», tijdschriften, naslagwerken en wetboeken. Het is misschien nuttig even na te gaan hoe men in stad en streek op peil is, naast de bestaande bibliotheken. Uiteraard bevindt zich het grootste aantal in ons eigen stadhuis. Zo bevinden er zich een zestal werken over aan sprakelijkheid en verantwoorde lijkheid en zestien werken over administratie. Zeventien werken over algemeenheden en een negental over arbeid en verze kering. Beheer en bewind bevat 24 werken, en evenveel over belastingen. Bevolking en on derwerpen betreffende brand weer komen er elk met drie werken vanaf. Dokumentatic- werken die betrekking hebben op het buitenland beslaan vier delen. Ook omtrent het burger lijk recht. Burgerlijke stand en burgerlijke staal kent 12 wer ken. Dienstplicht en Douane elk drie. Ekonomie en handel 12 w erken. Onder de encyclopediën zijn er vier werken, het omvang rijkste is wel de algemene praktische rechtsverzameling die uit 43 delen bestaat Op het kabinet van de burgemeester bevinden er zich (onder andere) twee werken over Europa. Zeer uitgebreid is de afdeling gemeente en gemeentekieswet met 23 boeken, waarvan de keurkodes 8 delen beslaan. Omtrent Gerecht twee werken en I boekwerk over informatica. Idem voor memoralis. Over kuituur 4 boeken. Onderwijs 8 werken. Onteigening 4. Open bare onderstand 3. Openbare werken 12. Organisatie 5. Over eenkomsten I. Pacht 2. Pen sioenen 8. Pers 1 (officieel jaarboek van de Belgische pers). Personeel 5. Politiek I. Politie 6. Prioriteit 2 en Provincie 1. Raad van state 3. Sociaal 5. Statistie ken 7. Strafrecht 4. Over taalgebruik b. Daarnaast een 31 diverse tijdschriften. Een 7 tal werken over vennootschappen en ondernemingen. Dertien ovei het verkeer. Slechts 1 ovei vrijetijdsbesteding. Vier over wedden. 22 wetboeken, codes, codificaties, grondwet, wetten, (codificaties openbaar ambt be slaat 12 delen en codificaties] personeel en algemene zaken 9 delen). Tenslotte de woorden-1 boeken met 17 werken. Een indrukwekkende lijst literatuur. Vakliteratuur dan. In onze randgemeenten deed men het minder. Baardegem 14. Erem-j bodegem slechts 2 Mare Galle met het echtpaar Marnix Gijsen en fïlmrealisator Juul Claes. DV: Dat was nu een franstal( politikus. Een nog minder skrt puleus eigenbelang vind je od elders, of niet? MG: Dat is dan bij mensen zond^ ander programma dan de taa Nou, als ik bvb aanvaard om pa lementslid te worden dan is dit nit voor de taal. Dan is het omdat i denk dat iken dat mag ik zondq pretentie wel zeggen door di talrijke relaties die ik gemaakt hel in dit gewest hier mensen kaï meekrijgen in een geestdrift. W, zijn een verpaupenzeerd gebied miserabilistisch. Ik ben er mij wë van bewust dat er mensen zijn dit dat taaiargument gaan misbruiken Er zijn er van alle soorten Wat wi je. hem. Het bleek voor die franstalid politikus te zijn om later in zijn pn paganda deze foto te publiceren zijn imago bij de Vlamingen wj goed te maken Dat bewijst dat uj op de goede baan zitten. Dat zot den ze twintig jaar geleden ook nit gedaan hebben.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Voorpost | 1976 | | pagina 10