GASTON
14 - 31.12.76 - De Voorpost
VAN KULTUUR NAAR FINANCIEN
Schepen Gaston Van Den Eede is in Aalst algemeen gekend. Een Schepen van
Kuituur heeft immers een druk openbaar leven
In witte pull met hoge kraag zat hij vóór ons ontspannen en toch aandachtig
cn waakzaam. Tijdens het gesprek schoof hij af en toe zijn bril op het voorhoofd,
een gebaar dat men van hem even gewoon is als die lichte glimlach waardoor het
lijkt of hij in veel van wat hij zegt of hoort iets amusants meent te onderkennen.
We betraden het appartement aan de Zoutstraat langs het bureel van de Sche
pen, en waren verwonderd alles daar netjes en ordelijk aan te treffen Kuituur
zorgt immers nogal eens voor stapels paperassen. Niets echter daarvan. Het bu
reel was niet ruim, maar wel rustig en stemmig. Datzelfde kan ook gezegd wor
den van de woonkamer, waar we vervolgens binnenstapten. («Met twee heb je
niet zoveel plaats nodig zei ons mevrouw). Alles kraakhelder. Veel bloemen en
planten. Ja, ik zie erg graag bloemen Mooie stijlmeubelen empire. Een
beetje druk gedekoreerd, maar toch smaakvol en gezellig. Er hing de genum
merde kopie van een der laatste etsen van Ebbelinck, een winterlandschap in
Etikhove. Ook een groot schilderij van de vorig jaar overleden Gentenaar Henri
De Buck. Het werk stelt de Oude Dender aan de Burchtstraat voor. In dit gezel
lig dekor spraken we met de toekomstige Schepen van Financiën. Ook Mevrouw
Van Den Eede was erbij.
Een inleidend vraagje
Zijt U een echte Aalstenaar
Ja, honderd procent. Ik ben er
in 1908 geboren.
1914 Eerste wereldoorlog een
bewogen tijd. Hoe was uw
jeugd?
Ik had een gelukkige jeugd,
hoewel inderdaad zeer bewo
gen. Ik was zes jaar toen de
eerste wereldoorlog uitbrak.
Een zware tijd. De bevoorra
ding verliep uiterst moeilijk. En
er werden heel wat mensen
opgeëist. Ook mijn vader. Moe
der moest zijn ransel klaarma
ken. Die mensen werden dan
in de brouwerij Zeeberg sa
mengebracht. Het was een zeer
dramatische situatie. Vrouwen
en kinderen stonden voor de
brouwerij te wachten om
nieuws te krijgen en om de be
stemming van hun mannen te
kennen. Maar als je zes jaar
bent, filosofeer je daar nog niet
vooral op een maandagmor
gen
Maar onmiddellijk na het kolle
ge, nog vóór mijn legerdienst
dus. trok ik naar Brussel, naar
de rue du Canalwaar ik
boekhouding volgde. Later stu
deerde ik aan het Provinciaal
Taaiinstituut» te Gent: twee
maal in de week 's avonds, en
's zondags in de voormiddag.
Want ik zou in dienst treden
in La Couverturete Aalst,
afdeling handel met binnen- en
buitenland. Frans, Engels en
Duits kon je daar uiteraard
goed gebruiken. Op de Cou
verture» was mijn vader fabri-
kageoverste.
Is de Couverture niet eens
door brand geteisterd
Ja, in de nieuwe fabrieken in
de Schoolstraat, meer bepaald
in de lompenafdeling. De blus-
Hij was er in 1896 getrouwd.
De textiel was daar al goed
ontwikkeld. De Familie De-
clercq richtte hier toen een
nieuwe fabriek op. Ze zochten
bekwame mensen. Zo zijn mijn
grootvader, mijn vader en later
ikzelf daar terecht gekomen.
De ontwikkeling van de indus
trie was ook hier volop aan de
gang in die tijd. Mijn ouders
zijn echter in Aalst getrouwd
in 1906. Mijn moeder was
meestergast - mistesse zei
men toen in de breigoedfa-
briek van Octaaf Limbourg
waar nu de salons Carlton
staan in de Zonnestraat.
Uw stamboom staa' dus eigen
lijk In Dendermonde geplant
Ach, die tegenstellingen Den-
dermonde-Aalst zijn louter fol
kloristisch, hoor
Natuurlijk. Maar hoe zijt U dan
over. In 1940 was de oorlog er
opnieuw. Die beleefde ik uiter
aard heel wat bewuster.
U ging later naar het St.-Maar-
teninstituut. Hoe verliep het
daar
Zeer goed. Het was een zeer
goeie school met bekwame le
raren. De school leverde ook
heel wat jonge mensen af die
later in het openbaar ambt hun
weg maakten. Maar de meeste
kursussen werden er nog in het
Frans gegeven. De ultieme fa
se van de vervlaamsing heb ik
niet meer meegemaakt. Die
had pas in 1932 plaats.
En na uw middelbare studies
In 1928-'29 deed ik mijn leger
dienst. Toen 12 maanden. Ook
daar was het nog in het Frans
te doen. Maar ik had een ste
vige basis van het Frans. Ik
volgde er de kursus Officier
d'Administration Ik herinner
me nog goed de voetmars naar
Beverlo via Leuven en St.-Trui
den. Bijna 40 km met die zware
bagage op uw rug Het was
een harde, maar plezierige tijd.
Ik kwam op de administratie
terecht en mocht toen elke za
terdag naar huis. 's Zondags
moesten we vóór 12 u. in de
nacht terug binnen zijn. De vol
gende morgen begonnen we
dan met een mars, die soms
wel eens aan de ribben hing,
singswerken hebben dagenlang
geduurd.
Wat deed U daar in de Cou
verture
Ik heb er alle stadia doorlopen.
Doordat mijn vader fabricage-
overste was, kreeg ik daartoe
gemakkelijk de gelegenheid. Ik
kon veel met mijn ogen ste
len». Financiën hebben me al
tijd geïnteresseerd. Ik werd la
ter ook overste van de export
diensten. Daar kwam mijn ken
nis van boekhouding en 'talen
zeer goed van pas natuurlijk. Ik
had er ook de hulp van boek
houders omdat het werk er te
omvangrijk was voor één man.
Het was nog de tijd dat de
boekhouders rechtstaande ach
ter houten katheders stonden
te werken. In 1930 ongeveer
werd op de Couverture een
der eerste boekhoudmachines
in gebruik genomen.
Was U leergierig
Jawel, ik leerde altijd graag
iets bij Ik was nieuwsgierig
van aard. Ik deed graag nieuwe
kennis op Nu ook nog, men
is nooit te oud om te leren
Uw familie was blijkbaar nauw
ean De Couverture gebon
den
Mijn grootvader was eigenlijk
van Dendermonde afkomstig.
met de politiek in kontakt ge
komen Had U het van huis
uit
Mijn vader was een liberaal mi
litant. Zelfs een zeer hardnek
kig militant. Ik werd als vanzelf
in de beweging ingeschakeld
Mijn vader vroeg mij of ik wat
kon helpen in de partij. Men
had er een sekretaris nodig.
In 1932 werd ik dan sekretaris.
van de Liberale Federatie van
het arrondissement Aalst. Het
was de tijd van de Liberale
Jonge Wachten, waarvan ook
mijn vader lid was. Die jonge
wachten waren zeer aktief. Na
mijn legerdienst zat ik dan ook
vlug in de politiek.
U was ook bij de Middenstand
erg bedrijvig. Speelde uw poli
tieke aktivitelt zich af tegen
een sociale achtergrond
Zeer zeker. Het is een hele
geschiedenis. Ik sprak u al
over het jaar 1932, de tijd toen
het eerste sociaal sekretariaat
hier ontstond voor een onpar
tijdige middenstand. Er was
toen iemand die, met de
fardé onder de arm, de be
drijven afliep (bakkers of been
houwers bijvoorbeeld). Bedrij
ven met één of meerdere «gas
ten Deze man ging dan de
nodige informatie'ophalen, re
kende de lonen uit, hield zich
bezig met de sociale kanten
van het bedrijf. Kortom de ad-
hen maal thuis, wil nog niet zeggen rust, er zijn nog stapels huiswerk.
ministratie van het bedrijf. Dit
sociaal sekretariaat was al een
idee, een start voor verdere
uitwerking.
Een avondje gezellig t.v. kijken is een zeldzaamheid bij de familie Van den Eede.
En dit sociaal sekretariaat
groeide verder uit
Jawel. In 1967 kwam ik bij Dhr
D'haeseleer terecht. Hij bood
mij aan een middenstandsse-
kretariaat op te richten. Dit
deed ik dan tot einde 1970. We
ontplooiden heel wat aktivitei-
ten voor de middenstanders.
Middenstanders en werkgevers
konden er met al hun proble
men terecht. Een dergelijke
organisatie was er toen hard
nodig. We hielden ons bezig
met boekhouding, MZ en zulke
zaken meer. Kortom, het werd
een volwaardig sociaal sekre
tariaat waar personeel voor no
dig was. Het was een adminis
tratie die de heer D'haeseleer
ter beschikking stelde voor wie
er nood aan had.
Dat begon In 1965.
Had U tevoren nog andere be
roepsbezigheden
Ja zeker. Ik sprak U over onze
aktiviteiten voor de midden
standers. Ik ben zelf ook mid
denstander geweest. In 1946
hadden we een eigen bedrijf
een weverij op export toe
gelegd. Hierin kon ik de on
dervinding die ik op de Cou
verture had opgedaan, uitwer
ken. Maar in 1966 legden we
die aktiviteiten stil. Het was
een periode van groeiende in
dustrialisatie. Maar het was
vooral de grote konkurrentie
die te scherp werd voor een
klein bedrijf. Nieuw materiaal
was zeer duur. Wat de grond
stoffen betreft.er werd toen
reeds katoen ingevoerd, o.a. uit
India.
We zitten nog altijd In de privé-
sfeer, althans wat uw beroeps
bezigheden betreft. Maar mag
ik U ook vragen hoe hebt U
e'kaar leren kennen
Dit is wel mijn tweede echtge
note. Ik ben hertrouwd.
Jawel. Maar U hoefl niet nood
zakelijk die eerste periode uit
de doeken te doen. U beslist
daar uiteraard zef over. Het
mag natuurlijk wel.
Zeker. In 1964 is mijn eerste
echtgenote overleden. We had
den toen nog de fabriek in de
Drieseutelsstraat Ook dit is
een faktor die bij het stopzet
ten van het bedrijf wei heeft
meegeteld. Het is moeilijk voor
een man alleen in een grote
zaak. In 1967 ben ik hier ko
men werken. Mijn tweede echt
genote woonde hier trouwens
al. In 1968 werd ik bureelhoofd
oo het middens'.andssekreta-
riaat. In dat jaar he. trouwden
we ook.
Hertrouwden we
Jawel, ook mijn tweede echt
genote was weduwe geworden.
Maar we kenden elkaar van
vroeger al. We waren geen on
bekenden voor elkaar. We wa
ren samen in een toneelkring
Hoe een dubbeltje rollen kan.
Inderdaad, de eerste keer ben
ik in 1932 getrouwd. In 1934
werd ons eerste kind geboren.
Drie maanden vóór de tweede
wereldoorlog uitbrak ons twee
de.
Alweer een' oorlog.
Ja, het was een erge tijd. Het
was geen kleinigheid vrouw en
kinderen te verlaten. Die oor
logsjaren staan dan ook nog
levendiger in ons geheugen.
Maar de miserie is dan toch
voorbij gegaan.
U was een sportieve jonge
man
Ja. vooral in de atletiek dan. In
1920 werd de Atletiekklub van
de Eendracht gesticht, (de
voetbalklub bestond toen al).
Ik was daarbij. Van mijn 12de
jaar deed ik al aan atletiek.
Ik herinner me nog Jos Rin-
goir en De Stobbeleir. Ik deed
veel aan atletiek. Vooral in de
winter en meer bepaald cross
over 5 en 7 km. De naam Jos
Ringoir is trouwens nog in at-
letiekkringen goed gekend.
Dit betreft dan de sport. Maar
U sprak ook over een toneel
kring
Dat was bij Voor Taal en Vrij
heid in de tijd van o.a. Ro
bert Claes en Richard De Stob
beleir. De tijd ook van het Ko
ninklijk Landjuweel. In 't «Bur-
gershuis hadden we ook een
jeugdkring waar aan toneel
Mevrouw Van Den Eede
werd gedaan, en ook wel een
beetje muziek werd beoefend.
In dit Burgershuis was trou
wens ook de onpartijdige mid
denstandsbond gevestigd. Het
was een kring van mensen uit
de burgerij.
Was U ook aktief as muzi
kant
Ja, ik was lid van de Koninklij
ke Harmonie «De Oude Gar
de». Ik speelde klarinet tot
1944. Tijdens de oorlog was de
harmonie uiteraard niet aktief.
Ik had echter een ongeval aan
de duim in 1944, waardoor ik
spijtig genoeg de klarinet
moest opbergen. Wat muziek
betreft heb ik dus wel een ste
vige basis kunnen leggen. Als
schepen van Kuituur is mij dat
trouwens goed van pas geko
men. Bij het Festival van Vlaan
deren bv.
Het heeft een tijdje
eer dit gesprek kon
worden. U hebt het zeer
U moet ook veel weg.
die uithuizigheid U niet
stoort het uw privé-leven niet
te erg
Met gekruiste armen komt men als schepen niet ver
