VIN HEKSEN,TOVERESSEN,KUDDES, DPENESSEN, DE MAAR,
DE ZWARTE HAND EN ANDER DUIVELS GEBROED..
f /-
{IW/'r
,<?r{ i tl 'M
STORT TE VOORDE SUKSES
Yf
u%! 't
WEDDENSCHAP LEIDT TOT VERDRINKINGDSD00D TE LEDE
AFLEVERING VII
i Jjj£ »-j
'JU
■EnHBIu m-
10 - 15-7-1977 - De Voorpost
Nadruk verboden.
Verboden, zelfs gedeeltelijk, over
te nemen.
P.J.Henderickx
Sagen in het land tussen Schelde en Dender
Selektie van sagen uit de studie van Lie. Germ. Fil. P. Jules Hendrickx die de volkse verhalen uit
de mond van de vertellers zelf optekende, ze klasseerde en ze verwerkte tot een uitgebreide
studie van dat bijna verdwenen patrimonium, waar onze streek zo rijk aan is geweest. Tot
bewijs van autenticjteit worden de naam. de woonplaats en de leeftijd (let op. 20 jaar geleden!)
van de^ertellers bij het verhaal vermeld.
DE VARENDE VROUW,
DE BLAREN VROUW
OF DE
BARENDE VROUW
Sagen over deze luchtgeesten
zijn in onze streek nogal ver
spreid. Deze sagenmotieven
zouden de verpersoonlijking
zijn van een wervelwind. Er is
enig verband te vinden met de
heksepjritr-Maar in tegenstel-
lingjA.de heksen,berokkenen
deze'* «zwev ende geesten - geen
kwasjd..,- -
DE VARENDE VROUW
De varendevrouw was gelijk
nen dwarrelwind. Ze kwam
meestal in de zomer wanneer het
nijg (zeer) warm was. Al voort
lopend wierp ze de bussels stro
of het hooi al draaiend de lucht
in. Dat was vroeger een kwaad
aardige geest die ongeluk bracht
(Van Hauwermeiren F. Hof-
stade. 64 j.)
De varende vrouw, wat dat
eigenlijk is, weet ik ook niet,
maar dat was iets gelijk als ne
vreselijke wind. Ze speelde in 't
hooi en in 't zand en ze smeet dat
hoog in de luchtAlzo hebben ze
hier dikwijls hele oppers hooi al
draaiend de lucht zien ingaan.
(De Vuyst C.. Vlierzele, 44 j.)
DE BARENDE VROUW
Ik heb de barende vrouw ne
keer gezien en dat is nog geen
dertig jaar geleên (gleden). Dat
was in onze Victor zijne meers
(weide), 't Weer was zo stil als
nu. En ginder in de hoek van die
meers ging dat hooi mee ne keer
omhoog en 't draaide gelijk als
ne kolk. Een beetje nadien kwam
dat weer naar bencen. Ja. en dat
was mee stil weer. (Lievens H..
Mere, 78 j.)
DE BLAREN VROUW
In mijn jongen tijd werkten
wij veel in 't hooi. Meer als ne
keer heb ik gezien dat bij bladstil
weer opeens ne helen opper hooi
dwarrelend de lucht invloog.
«Kijk, de blaren vrouw is daar
weer»", zeiden de oude mensen.
Wat dat daar eigenlijk van was,
weet ik niet maar 't was in alle
geval een raar gezicht. (Van den
Eckhout A.. Vlekkem, 59 j.)
Mijn vader en ik waren in de
Grote Meers 't hooi aan 't keren.
Neffest (naast) ons was den boer
ook in zijn hooi bezig. Mee ne
keer werd al zijn hooi opgepakt
en zo vreselijk hoog gesmeten,
dat als het beneen kwam, het op
d' ander mensen hun land en hun
meersen viel. En we stonden er
misschien van hier tot aan 't
straat af en we werden geen wind
gewaar. Mijn vader zei dat dat de
blaren vrouw was. (De Prez M..
Impe, 35 j.)
ZWEVENDE
WITTE VROUW
Te B. gebeurden er ook aar
dige dingen, 't Heeft er dik
wijls gespookt. Ze zeggen dat
er daar alle nachten een witte
vrouw op het hof over en weer
vloog. (De Vriendt G., Vlek
kem, 72 j.)
Te Erpe op Zevekote kwam
er alle nachten om twaalf uur een
witte madame voorbij gevlogen.
De mensen peinsden dat het ie
mand uit de geburen was die
weerkwam uit de dood) (Lievens
M., Nieuwerkerken, 35 j.)
KWELGEESTEN
KLEDDEN EN DE WEER
WOLF
Onze streek was rijk aan sagen
waar kwelgeesten in optreden,
ontelbaar moeten die duivelse
gedrochten hier hebben rondge
lopen. Een kledden of een
weerwolf is iemand die een kon-
trakt met'de duivel gesloten heeft
en van de duivel dan speciale
macht gekregen heeft, die hij
moet aanwenden om de mensen
te kwellen of te plagen. Die
macht zit dan in een vel, meestal
een hondenvel. dat overdag
weggestopt wordt in een hout- of
hooimijt of in een holle boom,
maar dat *s nachts door de be
trokken persoon aangetrokken
wordt om «kledden te gaan lo
pen». Sommige kleddens zijn
daarbij nog voorzien van een stel
stevige ketens. En het zijn ver
draaid rare lastposten...
Ze worden meestal geïdentifi
ceerd doordat men hun vel vindt
en het probeert te verbranden.
Eigenaardig hierbij is, dat het
bijna altijd gaat om boeren
knechten en dat. wanneer men 't
vel vindt, de boer altijd bezig is
met de oven op te wannen. En
meteen staat de duivelse klcdde-
loper daar. Hij wil ten allen prijs
zijn veF terug...
KLEDDEN LOST VOOR
ZICH HET
VERVOERPROBLEEM OP
Jef heeft Kledden eens moe-
tei|dragen. Op nen avond kwam
hij langs "t baantje dat ginder bo
ven de beek loopt naar huis en
We ne keer sprong kledden op
zijnen rug. Jef voelde die poten
in zijn zij. Hij heeft kledden tot
aan de beek moeten dragen, en
daar liet kledden hem weer ge
rust. (De Middcleer Liza. Eron-
degem. 54 j.)
In die bossen daar stond een
klein huizeken. Ze zeggen dat
daar ne kledden woonde Op ne
zekeren keer rond den avond
kwam er ne strodekker van Her-
dersem voorbij en kledden
sprong op zijne ru en hij heeft
hem tot aan zijn huis moeten
dragen. (X. Gijzegem, 76 j.)
VOOR WIE TE LAAT
THUIS KOMT, IS
KLEDDEN EEN
WELGEKOMEN ALIBI...
"Op Vlierzele kende ik ie
mand van rond de vijftig jaar.
Hij vertelde aan zijn vrouw als
hij op nen avond enkele uren te
laat thuis gekomen was dat het
de schuld van kledden was. Als
ik bijkanst (bijna) thuis was
kwam kledde daar en ik moést
hem nijg ver dragen. Daarmee
ben ik nu zo laat thuis- zei hij.
En 't moet waar geweest zijn
want hij zweette van schrik. (De
GrooteJG.. Mere* 36 j.)
,Mijn moeder vertelde dat
tiaaT grootvader alle zondaga
vonden ging bollen. Als hij dan
om een uur of twaalf naar huis
kwam, moest hij van aan de beek
tot aan de Vijfhuizen altijd kled
den dragen. Hij sprong op zijnen
rug en daar was niets aan te
doen. Hij moest hem dragen,
maar anders deed kledden hem
geen kwaad (De Geyter C.,
Erpe, 66 j.)
In de straat woonde er een
die macht had voor twee. Op nen
avond kwam hij naar huis en
daar op de kouter sprong kledden
op zijne rug en mee al zijn krach
ten kreeg hij kledden niet van
zijne rug. Hij moest hem dragen
zover als het kledden beliefde.
En dat is echt gebeurd want die
mens heeft mij dat zelf verteld.
(Boelaert G., Erpe, 83 j.)
Hetgeen ik nu ga vertellen is
wel 80 jaar leên (geleden). (Wij
schrijven 1959). Een zekere J.
B. Hendrickx was varkensslach-1
ter bij de boeren. Hij heeft dik
wijls kledden moeten dragen
als hij varkens ging zouten. Als
hij hem nen eind gedragen had,
liet kledden hem gerust (Cam-
merman Fr., Mespelare, 72 j.)
Van Letterhoutem ging er
een vrouw leuren mee ne korf.
Ze ging rond mee spelden en
naalden en alle andere kleine ba
zaar. Ze heeft dikwijls verteld
dat ze kledden moest dragen als
ze naar Aalst ging op de steen
weg te Bambrugge.
(De Vuyst K., Erondegem. 87
j)
Ne koejongen uit de buurt
werkte op een hof. Op ne zater
dagavond kwam hij naar huis om
vers dingen (proper ondergoed).
Hij trok mee zijn paksken weer
naard' hofstee. Er sprong iets op
zijnen rug. Dat was iets gelijk
een groot beest mee een honden-
vel. Dat moet kledden geweest
zijn, want hij heeft hem moeten
dragen. (Bosman B., Erpe 80 j.)
DANKBAAR IS HIJ NIET...
Het was rond 1910 dat er hier
in Nieuwerkerken ook van kled
den dragen gesproken werd. en
*l gebeurde werkelijk ook. De
mensen hadden de schrik in het
lijf. En niemand durfde nog mee
de donkerte op straat komen.
Kledden sprong op de rug van
zijn slachtoffer, hij stak zijn po
ten in de vestzakken en greep de
mensen vast bij hun oren. Zo liet
kledden zich dragen naar afgele
gen kanten en hoeken, waar hij
zijn slachtoffer moe liet neerval
len en op de koop toe nog eens
ferm afranselde. (Govaert O..
Nieuwerkerken. 55 j.)
HIJ HEEFT NOG ANDERE
MIDDELEN IN ZIJN MOUW
OM DE MENSEN TE SAR-
REN..
De twee gasten van S.
(knechten) moesten om ne wan
molen gaan 't Waren mensen
gelijk als bomen. Ze kwamen er
op hun gemak mee af. Maar mee
ne keer werd die molen zo ge
weldig zwaar dat ze hem moes
ten afzetten, ja, en 't waren zo'n
sterke mensen! Maar mee ne
keer zagen ze ne kledden uit die
molen springen en toen kosten ze
hem weer dragen zonder moeite.
(Sonck A., Nieuwerkerken, 76
j)
Op een hof hierachter kwam
kledden geregeld alle nachten.
Op een zekere nacht stond er op
dat hof een stuk hout te dansen
en te springen. Ze zeggen dal
dat ne kledden was die zich in
een stronk veranderd had. Ge
weet dan toch dat kledden zijn
macht van de duvel krijgt en dat
hij dan alle deugnieterij moet
uithalen. (X. Gijsegem, 70 j.)
f:n toch kan kledden
OP DE VLUCHT GEJAAGD
WORDEN..
Pië Kassier kwam op een
zondag nogal laat thuis, samen
met zijn broer. Ze moesten water
hebben daar over de beek
heeft niemand goed water en
Pic kwam om water. Maar op het
brugske over de beek lag kled
den. Kledden verlet zich, maar
vanals Pië voorbij was. sprong
kledden op zijn rug. Maar Pië
bleef zolang weg dat zijn broer
mee ne riek kwam kijken. Van
toen af heelt kledden zich nooit
meer aan de beek laten zien.
(Duquet J., Erpe, 66 j.)
Mijn vader was nen been
houwer. Hij had in Vlekkem een
varken gezouten en hij kwam al
't Mei weer naar huis. Maar in
het midden van het baantje lag er
een kledden, zoiets de grootte
van een hond. Mijn vader keerde
weer, maar hij zei'toch eerst: zie
dat ik u niet meer in mijn weg zie
liggen, of ik klop met het bijl. En
kledden was direkt weg en heeft
daar nooit meer gelegen. (De
Boeck O.. Ottergem. 69 j.)
Mijn grootvader was een
beenhouwer. Hij moest 's mijr-
gens 's morgens) vroeg, soms
wel om twee uur, de varkens
gaan zouten. En alle nachten
kwam hij kledden tegen en
moest hem dragen. Maar op de
duur begost dat Goren. zo heette
mijn grootvader, te verdrieten.
Als hij de volgende nacht bij
kanst op die plaats was, pakte hij
zijn staal (slijpsteen), en begost
zijn mes te wetten (slijpen). Hij
riep «Als ge nu komt. kledden.
dan zullen wij er eens voor
doen». Maar kledden is nooit
meer geweest. (De Sutter Ch..
Lede. 81 j.)
Ze hebben hier eens kledden
verjaagd. Hij liep hier al enige
weken rond. Er was hier een
handelaar die een dringende le
verantie moest doen in Ninove
Zijn huisgenoten, die schrik
hadden, smeekten hem die le
verantie uit te stellen. Hij deed
het. Acht dagen later ging hij
toch rijden, de commerce moest
vooruit gaan. Maar die dag stierf
zijn paard. Dezelfde avond nog
was de handelaar op straat aan 't
spreken met de geburen. Almc-
teens ging er in de straat weerom
een gehuil en geroep, dat kled
den weer op gang was. De han
delaar. nogal een durver, en en
kele geburen trokken er op af en
goed gewapend trok het bende
ken op. Er was geen kledden
meer te horen of te zien en kled
den was ervan onder, en van toen
af heeft hij zich nooit meer laten
zien. (Govaert O., Nieuwerker
ken, 55 j.)
HOE IDENTIFICEER
JE EEN KLEDDF!N?
Hier op een boerderij was er
een knecht en die was alle nach
ten de baan op. De boer wist niet
wat hij altijd ging doen. hij
meende dat zijn knecht ging la-
veien (stropen). Maar op zeke
ren avond vond de boer het vel
van en kledden in een houtmijt.
Hij was juist aan 't bakken cn als
de oven heet was, wierp hij het
vel erin cn op het eigenste (het
zelfde) ogenblik stond de knecht
daar. Hij wilde in de oven sprin
gen om het vel eruit te halen. Ze
moesten hem met alle geweld
tegenhouden Als het vel ver
brand was, was hij kontent dat
alles voorbij was. (DeClercqC.,
Nieuwerkerken. 84 j.)
Als ik nog een kleine jongen
was, hadden we thuis een knecht
die alle nachten weg was. Mijn
vader begost te peinzen dat hij
kledden liep. Dat is dan uitge
komen Op ne keer werd er ge
bakken cn mijn vader trok een
bussel ovenhout uit de mijt en hij
trok het vel van een kledden
mee. De knecht was juist op de
kouter aan het werk. Ze wierpen
het vel in de gloeiende oven en
op hetzelfde moment stond" de
knecht daar en hij wilde perforce
met geweld) in de oven. Ze
moesten hem met twee, drie
mannen vasthouden. Als het vel
verbrand was zei hij: «Nu ben ik
weer gerust». (Lievens H.,
Mere. 85 j.)
Op het boerenhof van Jwas
er een paardenknecht die kled
den moest lopen. Daarom had hij
een velOp een zekere dag als de
boer de oven heet maakte, ging
hij om hout in de mijt cn hij vond
er een klcddcnvcl. Ze wierpen
het vel in den oven en op slag
stond de knecht daar en hij wilde
in de oven springen. Ze moesten
hem tegenhouden. Als het vel
verbrand was, was hij blij dat ze
hem bevrijd hadden. (Van Key-
molcn Th.. Mere, 78 j.)
Op een boerenhof maakten
ze den oven heet. Maar tussen
het hout moet er een kleddenvel
gelegen hebben. Want almc-
teens komt de knecht afgelopen
en hij wilde in de oven springen
terwijl dat hij riep dat zijn vel aan
't branden was. Ze hebben hem
moeten vasthouden totdat het vel
verbrand was en toen werd hij
weer kalm en was hij blij. (Bos
man B.. Erpe. 80 j.)
Tonen was knecht op een
boerderij Op ne zekere keer
moest hij van den boer een haag
scheren en hij vond een vel mee
polen. Ze peinsden direkt dat het
een vel van een kledden was cn
ze deden den oven branden cn ze
wierpen dat vel erin. Maar dat
wilde niet branden, dat rookte
alleen maar en 't was hclcgans
zwart. Maar die man uit dat klein
huizeken (zie 2° sage over
kledden) was ook zwartgerookt.
Hij is dan subiet vertrokken en ze
hebben hem nooit meer weer ge
zien. (X, Gijzegem. 76 j.)
Op een hof in de geburen
woonde er een knecht in. Die
was alle nachten weg, maar eerst
wisten ze dat niet. Op den duur is
dat uitgekomen, doordat op een
nacht een zeug moest biggen en
de knecht was niet in zijn bed
Een tijd nadien moest er een koe
kalveren, en ze vonden hem
weer niet. Ze begostcn hem dan
ga te slaan. Vanachter op <1
boogerd (boomgaard) vj
boerderij stond er een oude troi
met een groot hol erin. I
knecht trok erop af en haalde
een vel uit Hij trok dat aan en 1
was weg. Daarmee wisten zij d
hij kledden ging lopen, 's Ai
dcrendaags laadde de boer ct
wagen patatten die moesten na
de Walen gevoerd worden l
een koopman, 's Avonds reed
knecht weg en hij moest zek
twee dagen rijden, 's Andere
daags 's mijrgens ('s morgen
deed den boer den oven brandt
en als hij stikheet was, smeten
het kleddenvel erin. Maar dire
stond die knecht daar en
moesten hem tegenhouden of 1
sprong in het vuur. Zolang a
dat vel brandde had hij
schrikkelijke pijnen. ma
daarna was hij blij dat hij erv;
verlost was. (De Sutter C
Lede, 81 j.)
Volgende week: Nog over d
nachtelijke tochten van klcddea
identifikatie van kleddens. vel
blijfplaatsen van kleddens, enq
Brieven waarvan de afzender niet aan de redaktie
bekend is, komen niet voor plaatsing in aanmerking.
De redaktie behoudt zich het recht voor de tekst te
bekorten. Publikatie betekent niet dat de redaktie
achter de inhoud staat.
Deze week zondagmorgen is de 22-jarige Willy Blondeel, wonende
Heipias 28 te Lede verdronken in de vijver die grenst aan etablisse
ment «Eden Roe» op de wijk Steenland te Lede. Het slachtoffer
woonde in bovengenoemde instelling een huwelijksfeest bij. In feest
stemming sloot hij met enkele vrienden een weddingschap af. Inzet
éen bak bier en vijfhonderd frank. Hij zou samen met zijn vriend
Van Leuven de aangrenzende vijver overzwemmen.
Waarde Redaktie,
Dit is een echt verhaal over
«kledde». In de jaren 1887 waren
er weinige mensen die na 11 uren
's avonds de baan Aalst - Moorsel
nog durfden betreden, daar
spookte Kledde met zware ket
tingen omhangen sprong hij op de
Greep Kledde van achter bij zijn
nek, rukte hem over zijn hoofd en
smakte «kledde» op de kasseiste
nen, en liep toen met zijn holle
blokken naar huis.
Een paar dagen nadien liep een
manspersoon hinkend met een
paar krukken over de straat.
«Kledde» was gekend. Die
De twee feestvierders wedders
sprongen te water en begonnen
aan de overtocht, toen plots Willy
Blondeel enkele keren kopje onder
ging en in de diepte verdween.
Omstaande feestvierders waar
schuwden onmiddellijk de hulp
dienst 900. Een andere man
sprong ondertussen samen met
Van Leuven, terug in het water om
te pogen het slachtoffer te redden.
Hij slaagde er dan ook in hem op
het droge te krijgen.
Een aanwezige dokter paste on
middellijk de eerste hulp toe, hij
poogde tevens het slachtoffer te
redden met hartmassages
mond-aan-mond ademhal!
Toen de ziekenwagen uit Aalsti
riveerde, weid tevens gebruik*
maakt van de aanwezige harta|
ratuur. Alle hulp was evei
vruchteloos. De heer Willy
deel overleed tijdens zijn of
brenging naar het ziekenhuis.!
Willy Blondeel was de jongste
een gezin van drie kinderen. D
nogmaals het bewijs van wat
keloosheid cn onbedachtzaaml
met zich kunnen meebrenj
vooral tijdens een feest in
warme zomeravonden.
rug van de man die zich durfde woonde enkele huizen voorbij het
vertonen. -
De grootvader van mijn vrouw,
die toen 20 jaar was moest toen tot
11 uur 's avonds op de fabriek
werken. Toen de fabriek «Lci-
rens» genoemd. In de winter pik
donker. was de baan Aalst - Moor
sel alle vijftig meter verlicht met
gaslantaarns zodat ge nauwelijks
de straatstenen kon zien. Opeens
van achter een wegeltje waar toen
de watermolen zich bevond
sprong Kledde op de rug van P.S.: Met deze wil ik ook melden
grootvader. Petrus Bocquc cn ge- dat ik ook tentoon stel met mijn
bood hem! Kledde te dragen tot schilderijen tijdens de pikfeesten
aan de Herberg (De Kongo). (Parochie Centrum) te Meldert.
Grootvader was een paar sekon- Daar ik iedere week uw «Dagblad
den geschrokken, maar gr<x>tva- De Voorpost» lees verwonderde
der was een heel sterke man en van het mij dat mijn naam niet vermeld
geen klein geruchtje vervaard wordt bij de andere schilders
hof van de familie Coudron.
«Kledde» is niet meer te zien ge
weest.
Dit is mij dikwijls verteld geweest
door grootvader, Petrus Bocquc
zelve.
Met hoogachting,
Leo Cortcn, 67 jaar
Binnenstraat 129
Aalst
Men weet dat «Land van Aalstom te voorzien in de meest drin
gende behoeften van de omliggende gemeenten, te Voorde een voor
lopig stort heeft ingericht. Daartoe werden bijna 16 ha verworven.
Er blijft nog een laatste medeeigenaar van een perceel van 9 aren om
een akkoord mee te bereiken en aldus alle verwervingen in der
minne te hebben gerealiseerd.
Dit initiatief, zo zegt de Inter-
kommunale. heelt een stijgend
sukscs gekend. Van bij het begin
sloten de grootste steden er bij
aan. Vóór de fusies werd er van de
10 gemeenten waaruit ons arron
dissement nog bestaat 8 die te
Voorde gaan storten. Alleen Lede
en Sint-Licvens-Houtem zijn nog
niet aangesloten.
Tans worden ongeveer 1.000
vrachtwagens per maand aange
voerd. daarin begrepen de aanvoer
van industrieel vuil. De aanvoer
van de privé-scktor (industrieel
vuil) schommelt tussen de 190 en
400 wagens per maand. De stad
Aalst voert ongeveer 300 wagens
per maand aan.
Op zichzelf is dit resultaat voor de
verbetering van het leefmilieu in
grijpend. zo meent «Land van
Aalst». Binnenkort zullen andere
storten afgeschaft zijn cn zal met
meer kracht kunnen worden inge
grepen tegen sluikstortingcn die
nog al te veelvuldig voorkomen.
VASTE OPLOSSING
Het sukses zelf van Voorde maakt
dat een vaste oplossing dringender
wordt. Alle voorbereidingen zou-
dciTdaartoc reeds zijn getroffen.
Uit de studies die op verzoek van
de Minister van Volksgezond»
en op initiatief van de Interkc*
munale werden ondernomen.
de menigvuldige besprekingen!
gevoerd werden in de schoot
de werkgroep samengesteld dl
de Minister, cn waarin niet alli
«Land van Aalst» maar ook vet
genwoordigers van de grote
meenten zetelden, is gebleken]
hoeveel stads- en industri
vuil diende verwerkt te wordej
welke de goedkoopste
van verwerking is;
welke terreinen in aanmerkil
kunnen komen voor storten I
verbranding, storten na veritl
ling, gekontroleerd storten en va
hoeveel jaren;
de waarborgen die door da
terreinen worden geboden te»
mógelijke infiltratie en grond»
terbezoedeling.
