JEF VALCKENIERS OVER ZUID-AFRIKA
AFFLIGEMSE TENTOONSTELLING
DE GRILLIGE KRONKELS VAN EEN RIVIERVERHAAL NAAR GILBERT DE SMET
hmiiiHimmtmiiimimiHmwH
De Bosbeek: lot dusver onbezoedeld (SJ)
stam) heem (woonplaats),
zoals bv. Erembodegem (Erem-
bald inga heem) en
Zomergem (Sumar inga
heem).
De Frankische dorpen waren
kleine levensgemeenschappen
met een gesloten landbouweko-
nomie. D.w.z. de eigen bodem
moest alle inwoners kunnen
voeden zonder hulp van buiten-
uit. De Kouter (uit het Latijn
«cultura» en het Keltisch
«coultre») was gemeenschappe
lijk bewerkte landbouwgrond.
De geteelde graangewassen wa
ren vooral rogge, haver en tarwe.
Met nog zeer primitieve midde
len dienden de Franken, om in
leven te blijven, een harde strijd
aan te gaan om van de woeste
grond een vruchtbare bodem te
maken. Hun nazaten zetten deze
strijd, ook in veel latere tijd,
onverpoosd en hardnekkig ver
der.
R.Blanchard schrijft in «La
Flandre» hieromtrent het vol
gende «II se trouve que cette
infériorité devint un avantage.
Pour vivre, le paysan flamand
dut engager avec son sol une
lutte d'ou sortit cette agriculture
savante dont s'est inspirée
depuis toute l'Europe occidenta
le.»
De goeie kant van 't water
Vanouds spreekt men te Erem
bodegem van een «goede zijde»
en «een kwade zijde». De goede
zijde is de linkeroever en wordt
zo genoemd omdat daar de beste
akkergrond te vinden is. terwijl
de grond aan de overkant van
veel mindere kwaliteit is. Het is
dan ook niet verwonderlijk dat
de kouters zich uitsluitend op de
«goede zijde» bevinden, en dat
ook daar het dorp ontstond. Ook
de eerste hoven bevonden zich
op de goede zijde. In vergelijking
met de kwade zijde zijn de
percelen er veel groter en minder
versnipperd. De reeds in 1344
vermelde Zwalmkouter was
waarschijnlijk de dorpskouter te
Erembodegem. De naam van
het nabijgelegen «Hofveld» wijst
op latere ontginning.
Aangezien de Dender te dien
tijde in open verbinding stond
met de Schelde, was ze onderhe
vig aan de getijden. Bij stormtij
of springvloed trad ze buiten
haar oevers. In de herfst zette de
Dender de oeverweiden blank,
en na de winter bij plotse dooi
kon de overstroming dreigende
afmetingen aannemen. Al be
vonden de Frankische nederzet
tingen zich meestal niet in de
direkte nabijheid van de Dender
of in de alluviale vlakte, toch
hadden de toenmalige bewoners
voortdurend te kampen met de
grillen van het water.
De Frankische waterstrategie
De Frankische kolonisten blij
ken bekwame dijkenbouwers te
zijn geweest. Ze maakten ook
een aanvang met het droogleg
gen van moerassen door het
aanleggen van rijtgrachten om
het water af te voeren. Hun
metoden inzake waterstrategie
bleven trouwens gedurende vele
eeuwen vrijwel ongewijzigd.
Dat de geregelde overstromin
gen van de Dender tot in de
vorige eeuw nog een echte gesel
voor de bevolking waren, moge
blijken uit de talrijke historische
feitjes en gebeurtenissen, die af
en toe in verband hiermee in de
archieven opduiken. We lichten
er enkele uit voor wat Erembo
degem betreft.
In een parochiaal register van
deze gemeente vinden we het
verhaal over ene Carolus Vonck,
die op 7 februari 1716 in de
Dender verdronk. Deze was met
kar en twee paarden op weg naar
Aalst. Tengevolge van de hoge
waterstand geraakten boer en
paarden in moeilijkheden. Ver
woede pogingen om de drenke
lingen te redden waren vruchte
loos. Boer en gespan werden
verzwolgen door het water.
In mei 1721 deden de overvloe
dige regens de Dender buiten
haar oevers treden, zodat 26
bunder land en weiland over
stroomde. De schade bedroeg
624 gulden.
Ook de plaats waar vroeger het
kapelletje Ter Muren stond -
aan de andere kant van de
spoorweg - had te lijden van de
overstromingen. Omdat het te
dicht bij de Dender stond, «soo
verre datter den vloedt van den
Dender in quam», werd het in
1763 herbouwd op de plaats
waar het nu staat.
Het grootste deel van de
bevolking van Erembodegem
woonde ten oosten van de
Dender en bestond uit kleine
lieden, die een klein lapje grond
bewerkten - uit noodzaak- voor
eigen gebruik. Het westelijk deel
daarentegen werd vooral inge
nomen door de grote hoeven en
de dorpskom.
Zelfs heden ten dage zijn de
sporen van die verscheidenheid
nog met geheel uitgewist.
De denden'allei te Erembodegem met de steil oplopende oostelijke oever (SJ)
Tussen Erembodegem en Denderleeuw stroomt de Dender doorheen een prachtig natuurgebied (SJ)
IHIHIRII
lllllllllHIIIIIIIinililllllUlBHBIIHH
Op uitnodiging van het V.U.-afdelingsbestuur van Erem-
bodegem-Centrum sprak volksvertegenwoordiger Jef
Valckeniers op vrijdag 10 februari j.l. in de zaal Rembrandt
aan de Stationsstraat. Dit soort voordrachtavonden zijn
bedoeld om de afdelingsleden te informeren over verschil
lende aktuele onderwerpen. Als Zuid-Afrika kenner bij
uitstek - Jef Velckeniers woonde verschillende jaren in
Z.A., waar hij als arts werkzaam was en bezocht ook nadien
nog regelmatig dit land - was hij de meest aangewezen
persoon om op een informele en onbevangen wijze over dit
mooie land te vertellen.
Zoals het deze geboren en
getogen «payot» eigen is
was elke artificialiteit ver te
zoeken. Met enkele memo-
riepunten op een klein stuk
je papier onder de hand
sprak Dr. Jef Valckeniers
op een gemoedelijk Bra
bantse wijze, de niet zo tal
rijke maar wel hoogst be
langstellende aanwezigen,
bijna drie uur lang over dit
land wat hem zo nauw aan
het hart ligt.
Het werd een boeiend en
hoogst interessant hoogge-
tuigeverslag van iemand die
weliswaar dit land een
warm hart toedraagt maar
toch niet blind is voor de
talrijke onvolkomenheden,
'de tekortkomingen en de
onrechtvaardigheden al
daar.
Hij ergert zich echter sterk
aan de georchestreerde
eenrichtingsberichtgeving
waarbij Zuid-Afrika steeds
en alleen, met alle zonden
van Israel wordt beladen.
Ter illustratie van de manier
waarop hier te lande over
ZA.-wordt bericht haalde
hij een ergens in de wereld
verschenen sensatiebericht
aan dat gretig ook door on
ze pers werd overgenomen.
Bovendien werd en wordt
deze berichtgeving als be
wijs en argument tegen Z.
A. gebruikt op alle mogelijk
en onmogelijke zogeheten
anti-apartheidsvergade
ringen.
Toen echter naam en stuk
genoemd werden van deze
feiten bleek Dr. Jef Valcke
niers toevallig zelf bij deze
gehele aangelegenheid be
trokken te zijn geweest
destijds.
Hij had er geen moeite om
in dit geval met onweerleg
bare bewijzen aan te tonen
dat men op een moedwillige
wijze de eigenlijke feiten
had verdraaid en er dus niet
voor terug had geschrokken
om leugens te doen door
gaan als autentieke bericht
geving.
Jef Valckeniers gaat er van
uit dat men de situatie in
Z.A. niet met dezelfde
maatstaven kan meten als
deze welke men in West-Eu
ropa aanlegt.
In België weet iedereen hoe
moeilijk het reeds is om
twee gemeenschappen in
harmonie te doen samenle
ven. Het is dus begrijpelijk
dat in een land met tiental
len verschillende negervol
keren en grote groepen In-
diers, Kleurlingen Maleiers
en Blanken het geen ge
makkelijke taak is om hier
de verzuchtingen van alle
belangengroepen te onder
vangen met in achtneming
van de historische gegroei
de situatie.
Het is duidelijk dat Jef
Valckeniers gelooft in de
oprechte wil van de Zuid-
Afrikaanse leiders om deze
multi-raciale en multi-kultu-
rele samenleving in voor
iedereen optimale voor
waarden in stand te hou
den.
Als West-Europa, mede
door zijn gemakzucht, zich
afzet tegen Zuid-Afrika dan
worden wijzelf de eerste en
de groote slachtoffers.
Jef Valckeniers bezweert
niet maar is gewoon over
tuigend door zijn persoon
lijke materiekennis en door
de wijze waarop zijn liefde
en zijn bekommernis uit
gaat naar dit land en naar al
zijn inwoners zonder onder
scheid van kleur, herkomst
of kuituur.
Deze verfrissend- verhel
derende gespreksavond -
eigenlijk werd het een ver
telavond - zou ongetwijfeld
een veel groter en breder
publiek kunnen interesse
ren.
En dat Jef Valckeniers zijn
meningen en inzichten aan
deze van anderen maar al te
graag wil toetsen heeft hij
reeds herhaaldelijk bewe
zen. E.V.
Jef Valckeniers kwam te Erembodegem spreken over Zuid-Afrika (SJ)
Vanaf zaterdag 24 februari te 14.30 u exposeren in het Affli-
gems Kultureel Centrum Magda Nagels en Julien Van Puym-
broeck.
Magda Nagels, een 36-jarige Antwerpse lerares behaalde
haar diploma van olieverfschilderen o.l.v, prof. Verlinden en
Van Nuffel. Van ruw opgezette schilderwerken evolueerdeze
naar fijnere en zachter gehouden uitvoeringen.
Ze is ook bedrijvig in de kera
miek en het vervaardigen van
glasramen. Ze verleent even
eens haar medewerking aan de
kursus «Vrijetijdsbesteding»
van het ACW. Ook tekstiel
vroeg haar aandacht met als
resultaat enkele gebatikte
wandkleden, macraméwerk en
artistiek weefwerk.
Na een onderbreking speciali
seerde ze zich in pastelwerk
o.l.v. prof. Marchand met als
lievelingsonderwerpen het stil
leven. Losse elementen wor
den hierbij samengebracht tot
een harmonisch alhoewel pas
sief geheel.
Naast de olieverftechniek
spreekt dus de pasteltechniek
haar zeer aan. In allebei wor
den eerst de donkere tinten op
gezet waarin koele kleuren
domineren waarna het kleuref-
fekt wordt opgevoerd door
sterke, helle tinten waarna de
diepste en warmste delen aan
bod komen om uiteindelijk te
komen tot de sterkste lichten.
Laatste tentoonstellingen van
Magda Nagels waren in '75 in
Putte-Mecheien, in '76 in Mid-
AKSflMDUih
RARfi NA9fl
lUUO SAN! U A K
MARCELINOCLUB
Op zondag 19 februari e.k. om 14u loopt in de zaal van het
Kapucijnenklooster te Aalst de film «Marisol een zonne
straal».
Carlos, de zoon van de graaf en generaal d'Angelo uit Italië
trouwt te Madrid in het geheim met Elena, een aktrice.
Tijdens een van zijn reizen komt Carlos echter om in een
vliegtuigongeluk. Later komt de graaf te weten dat zijn zoon
gehuwd was met een aktrice Hij wil dit huwelijk niet erken
nen tot op het ogenblik dat het tienjarig dochtertje van
Carlos en Elene. Marisol, tijdens een vakantie op verlof
komt naar Italië. De poppen gaan aan het dansen. Marisol
wordt een zonnetje voor gans het kasteel en ook voor de
jeugd uit de hele omtrek met wie zij veldslagen organi
seert, zowel te land als te water.
Een specifieke kinderfilm. Een musikale komedie vol van
fratsen en guitestreken, ontroerend, teder.
SJ.
delkerke en nog in '76 in
Nieuwpoort.
Julien Van Puymbroeck, een
rasechte geboren en getogen
Aalstenaar uit de Koolstraat
schildert reeds zeven jaar als
hobby waarbij hij zich in de
Akademie tweemaal per week
bijschoolt.
Alhoewel stadsmens, en mis
schien juist daarom, gaat zijn
belangstelling vooral naar lan
delijke taferelen. Wellicht nog
een overblijfsel van zijn jeugd
waarin hij zich bij familie «op de
buiten» kon uitleven.
Deze kunstenaar is gefasci
neerd door de ontegenhoud-
bare wendingen in de natuur,
door de verschijnselen waarop
de mens geen vat heeft. Zo
trekt bvb. wolkvorming vaak
zijn aandacht. Naast zijn inte
resse voor het boerenleven
waarbij oogsttaferel een groot
aandeel vormen waarmede hij
trouwens reeds in het kader
van de Pikfeesten van de VW
«De Falluintjesstreek» reeds
exposeerde wil hij zich ook op
het stilleven koncentreren.
Landschappen langs de kust
en in de Vlaamse Ardennen ei
sen eveneens zijn interesse op
waarbij een steeds weerke
rende «dreef», steeds anders
gezien, een primordiale rol
speelt. Wat gebrek aan inspira
tie zou kunnen zijn is hier eer
der een stoeien met een steeds
weerkerend tema dat hem ob
sedeert.
Ook enkele gelegenheidswer
ken als een zicht uit de Dolo
mieten en de kerk van Lede
behoren tot zijn oeuvre.
U kan beide tentoonstellingen
bezoeken van 25 februari tot 12
maart telkens tijdens de
week-ends op zaterdag van
14.30 tot 20 u en op zondag van
11 tot 13 en van 14.30 tot 20 u.
L.H.
De opgebroken spoorlijn aan het Station te Baardegem (JM)
De Voorpost - 17-2-1978 - 17
