VAN SCHUYLENBERG,
WASSENBERG EN VANDERCAM
TONEN AALST KUNST
ROLAND IN MADELON
16 - 21--1978 - De Voorpost
Drie tentoonstellingen tegelijk werden tijdens het voorbjje week-end
in de stad geopend. Daarbij komt nog dat in het Oud-Hospitaal de
fotografie aan de beurt is. Een goed gevulde periode voor Aalsterse
kunst/kijkers dus.
Skulptuur van Serge Vandercam (EL)
Maio Wassenberg stal in de New
Reform de show met een gelukte
operatie van een tafel. In de
crypte, (vanwaar komt die
naam nu toch?), van het Belfort
toont de jonge Aalstenaar Andre
Van Schuylenberg een aantal
opmerkelijke schilderijen zijde
links van het hyper-realisme. In
de galerij S65 is een boeiende
expositie met Serge Vandercam
een oude bekende uit de zestiger
jaren.
Vandercam in S65
Vandercam (geb. Copenhagen
1924) specialiseerde zich aan
vankelijk in de experimentele
fotografie. In de vijftiger jaren
maakte hij kennis met de Cobra
groep. In 1956 is hij de laureaat
geworden van de prijs 'Jonge
Belgische Schilderkunst', waar
na hij bekendheid heeft verwor
ven in de internationale kunst
wereld.
Vandercam is ondanks zijn goed
gevulde kunstenaarsloopbaan
nooit kunnen doordringen tot de
werkelijke bovenlaag van het
artistieke milieu in dit land. De
oorzaak daarvan is zonder
twijfel niet gelegen aan de
kwaliteiten van het werk. Dat
wordt algemeen aanvaard als
zijnde goed en meermaals werd
hij als Belgische vertegenwoor
diger afgevaardigd naar buiten
landse biënnales zoals Parijs en
Sao Paulo(1959).
Ik vermoed dat zijn engagement
als lid van de kunstenaarsgroep
'phases' wel degelijk de aanlei
ding is geweest om hem buiten
de grote belangstelling te hou
den. Kunstenaars van zijn slag
mogen zich niet te laten strikken
in zogenaamde «groepen-
kunst». Tenzij men zijn eigen
weg kan bewandelen en per
soonlijke principes kan waarma
ken. Ofwel moet men de toon
aangeven zoals Karei Appel dat
inderdaad heett kunnen doen in
de Cobra-groep.
Vandercam is nu sinds een
aantal jaren op zoek gegaan
naar die eigen persoonlijkheid.
In de gekleurde werken heeft hij
het moeilijk om zichzelf terug te
vinden. Vooral in deze werken
doet men de indruk op dat hij
zich wil afzetten van zijn
vroegere periodes.
Het werk dat hij in galerij S65
heeft opgehangen is sterk geëvo
lueerd al blijft de Cobra
techniek soms als uitgangspunt
behouden. Een goed uitgelegde
laag gouache met verfspatten
hier en daar, en figuratieve
kentekens welke verwijzen naar
vogels, "blijkbaar zijn grote
liefde.
De figuratie, aanwezig als een
detail, toont ons een kunstenaar
welke met gerust geweten op zijn
werkstuk afgaat en de snelheid
van uitvoering beperkt. Vander
cam is meer verfijnd en berede
neerd gaan werken. De verfspat
ten, voornamelijk in de zwart
wit werken verraden zijn aktie
afgestemde voorperiode.
Vandercam heeft enkele stoere
uitgelegd. In het geheel voorziet
Wassenberg twintig tekstblade
ren waarvan er nu reeds een
twaalftal zijn afgewerkt. In een
hoek van de ruimte is een
autentieke wand uit het atelier
van de kunstenaar overge
bracht. Schetsbladen, nota's en
allerlei materiaal is daar in
opgestapeld. De wand onder
gaat steeds de invloed en keuze
van het menselijk gedrag. Stuk
ken worden ervan weggehaald
andere aangebracht. Ook tij
dens deze tentoonstelling wor
den stukken nuttig voor deze
nuur doorgestuurd naar New
Reform waar ze door een
bereidwillige hand zullen wor
den opgehangen. Zonder in-
strukties van waar en hoe. "Het
gaat hier om een niet voorberei
de werkelijkheid in de krea-
tieve spontaniteit. Op deze wijze
wil Wassenberg ook het begrip
'kunst' relativeren.
Tijdens de openingsavond werd
door Wassenberg de act tHom-
mage aan Sint Max, Johan
Gaspar Schmidt» (2) voor het
publiek uitgevoerd. De eigenlij
ke publieke performance werd
voorafgegaan door een maaltijd
welke aan de te opereren tafel
werd genuttigd door drie vooraf
uitgenodigde personen. Het bin
nentredende publiek ervaart de
laatste fasen uit de maaltijd. De
tafel wordt afgeruimd. Door het
wegtrekken van het tafelkleed
wordt op het tafelblad een
gezwel zichtbaar. Daarop wordt
een operatieveld aangebracht.
wellicht nooit kan uit worden
weggedacht.
Van Schuylenberg moet zoeken
naar meer artistieke centra
André Van Schuylenberg toont
in de Belfort crypte een vrij
omvangrijke produktie tekenin
gen, etsen en schilderijen. Het
werk mist bij een eerste aanblik
nog persoonlijkheid. Vooral in
de serie tekeningen speelt de
invloed van een en ander. Ook
de lichte tinten van een kunste
naar als David Hochney spelen
mee. Niet verwonderlijk voor een
nog maar kort geleden afgestu
deerd kunstenaar van Sint
Lucas.
Van Schuylenberg is zich bewust
van zijn toestand op zoek gegaan
naar andere middelen. Hij
beschikt over een niet te
miskennen techniek. Maar in
deze tentoonstelling zijn een
vijftal portretten opgenomen
van figuren welke voor de meeste
Aalsterse kijkers vrijwel onbe
kend voorkomen. Voor de
kunstenaar steekt daar echter
meer achter. Ze argumenteren
zijn bedoelingen. Ze zijn bewust
gekozen uit diverse milieus. Van
Schuylenberg onderneemt die
stap om te trachten meer
karakter en identiteit in zijn
werken te leggen. Voor mij
betekent dat een kunstenaar die
zijn omgeving verkent en er
vaart. In deze omstandigheden
schildert hij een realistisch
portret van de Duitse perfor
mance kunstenaar en travestiet
skulpturen in deze galerij opge
steld. Vormenlijk en afgewerkt
sluiten ze aan bij het zoeken van
de kunstenaar naar een eigen
vorm en taal. Momenteel ont
werpt hij een werk voor een
metrostation in Brussel.
Ik heb de indruk dat Vander
cam rustig verder werkt aan zijn
persoonlijkheid. Dat hij zijn
besluiten heeft getrokken uit de
periode welke achter hem ligt en
uiteindelijk het experiment kop
pelt aan vakkennis. Hij expo
seert regelmatig maar niet
overvloedig. In Aalst is hij ten
onrechte te weinig bekend wat
zich dan ook liet gevoelen tijdens
de opening in galerij S65.
Maio Wassenberg aan tafel
Maio Wassenberg (geb. Bree
1939) is in de New Reform vorige
vrijdag erg aktief geweest bij de
operatie van een tafel.
Hij behoort tot deze groep van
kunstenaars welke in de eerste
plaats zijn gaan beginnen wer
ken vanuit wetenschappelijke
analyses en standpunten. In een
eerste fase worden zowel de
figuratieve als abstrakte denk
wijzen op de achtergrond ge
plaatst. Zij worden vervangen
door al of niet ernstige studies
welke de uiteindelijke beeld
vorm mogelijk maken.
Wassenberg is in 1975 aange
vangen met het verzamelen van
materiaal over het 'stigma'. Dit
is een teken dat overblijft na een
verwonding of opperatieve in
greep. Bij de mens worden deze
tekens nu weggewerkt door een
vergaande verzorging en kunst
matige behandelingen. Bij die
ren of planten blijven ze
doorgaans bestaan.
Iemand met een stigma op zijn
lichaam voelt zich herkenbaar.
Langs die weg, zo denkt hij, gaat
een stuk van zijn persoonlijk
heid verloren. Vroeger werden
mensen gebrandmerkt om her
kend te worden en in de meeste
gevallen in ongunstige beteke
nis. Een belangrijk voorbeeld
van opzettelijke stimata vindt
men bij Franciscus Van Assisi
(1). Door dit te doen wilde Van
Assisi zich van de maatschappij
verwijderen en zich aan god
overgeven. Een ander voorbeeld
zijn de kruistochtvaarders dit
zich een kruis op het voorhoofd
lieten branden.
Deze vormen van stigmatisatie
hebben psychologische uitwer
kingen met zich gebracht.
Een stigmatisatie aangebracht
door Wassenberg op een in
kader gespannen schildersdoek
ondergaat het effekt van een
artistieke ontwaarding. De es
thetiek van het schildersdoek
verliest zijn identiteit, zijn
maagdelijkheid, zijn onschend
baarheid. Een dagelijkse be
dreiging boven het hoofd van de
beeldende kunst.
De tentoonstelling in de New
Reform omvat zes tekstbladeren
waarop de tematiek der verschil
lende vormen van stigma wordt
Roland en Bluesworkshop zien optreden voor een dertigtal mensen zou je gezien de kwaliteitsmuziek
die vorengenoemde brengt, een schande noemen. Die scha en schande overkwam Tanu die aan het
spelen van Roland een flinke duit zal verloren hebben. Het grote publiek zei niet geïnformeerd te zijn l
over zijn komst. Te weinig affiches kondigden het spektakel aan (fout van Tanu) maar eigenlijk strekt
dat niet tot eer van onze schare streekmelomanen die nog altijd de grilligheid als een sterke
karaktertrek in zich draagt. En Roland dan? Goeie wijn, dat weet u, maar schitterend was ie verleden
vrijdag eigenlijk niet. Elektrisch schommelde het van Gallagheriaans naar space-rock op z'n John i
Martin's en akoestisch zat het kwa versterking eigenlijk niet erg zuiver. Toch was Something in the
air» van James Taylor bvb. erg overtuigend gebracht op de wijze die Roland zo eigen is. Enzoverder.
enzoverder. Veel te weinig volk dus voor een konsert van iemand die aan onze Aalsterse muziserende I
en muziekminnende bemanning toonde stevige noten te kunnen kraken
RDW-JM
Jurgen Klauke. Hij katalogeert
dat stuk als 'duits schilder'. Een
kleine gouache toont ons eer
dikke amerikaan. In nog andere
portretten zijn figuren voorge
steld met duidelijk uiteenlopen
de kentekens. Van Schuylen
berg wil met deze portrettenserie
doorgaan.
Belangrijk wordt in deze fase
hoe hij het er als kunstenaar wil
vanaf brengen. Men zou hem
igenlijk de raad moeten geven te
verdwijnen uit Aalst om zich
totaal te kunnen ontplooien in
meer artistiek rijpe centra.
Roger D'Hondt
(1) Franciscus Van Assisi (1182 -
1226) Boeteprediker, legde zich
zelf strenge eisen op.
(2) Johan Gaspar Schmidt (1806
1856) Duits filosoof met
nihilistische opvattingen, an
archistische figuur.
Zelfportret van André Van Schuylenberg (JR)
New-Reform eksperimenteerde opnieuw met Maio Wassenberg (JM)
In deze handelingen werkt
Wassenberg met de technische
metodes eigen aan de chirurgie.
De plaats waar de snede
operatief zal worden uitgevoerd
wordt gedesinfecteerd. De haren
worden weggescheerd van de
handen die de ingreep uitvoeren,
plastieken handschoenen aan
getrokken. de snede aange
bracht.
Uit het te behandelen gezwel
komt een zwart doek te voor
schijn dat met rode natte acryl
verf is aangesmeerd. Het doek
wordt vervolgens aan de muur
vastgemaakt. De snede wordt
genaaid en deskundig verzorgd.
De installatie van dit werk is in
de tentoonstelling opgenomen.
Het was de eerste publieke
stigmatisatie welke door Was
senberg werd uitgevoerd.
Tijdens de vijfentwintig minuten
durende act is het publiek in
New Reform muisstil. Enkel het
klikken van de fototoestellen
verstoord de orde. Het publiek
ervaart het gebeuren zoals men
het zou aanvaarden bij de
operatie van een mens. De
absurditeit van de kunstenaar
om een tafel daaraan te onder
werpen wordt door de aanwezi
gen in koelen bloede genomen.
Wellicht omdat Wassenberg te
werk gaat zoals een ervaren
chirurg het zou doen en op deze
wijze het publiek in zijn greep
houdt.
Het veld tussen kunstenaar een
publiek is zo sterk geaksen-
tueerd dat deze laatsten de
morele dragers worden van het
gebeuren.
Het is belangrijk van de kunste
naar om erin te slagen zijn
materie op het publiek over te
dragen. Doorheen de kunstge
schiedenis is dit een fun
damenteel begrip geweest dat
ook nu nog in de hedendaagse
kunst zijn funktie behoudt en er
Schepen Herman Roels aan het woord tijdens de opening van de tentoonstelling n
Ook schepen Bourlon toonde belangstelling (JR)
i André Van Schuylenbt
DE BOND VAN GROTE EN JONGE GEZINNEN IN AKTIE.
De Bond van Grote en Jonge Gezinnen richtte voor de vierde
maal een kindemamiddag in. Deze ging door op zaterdag 15
april laatstleden, in de feestzaal van het Sint-
Maartensinstituut, Moorselbaan. Deze maal koos het inrich
tend bestuur Tante Terry als vedette. De zaal leek veel te klein.
Hij zat proppensvol en op de speelplaats stond nog een lange
rij kleutertjes aan te schuiven. Verscheidene volwassenen
moesten de zaal verlaten om plaats te ruimen voor de jeug
dige supporters van de gevierde TV-ster. De grootsten klom
men in de sportramen, zodat ze een beter zicht hadden op het
toneel.
Toen eindelijk, met een beetje
vertraging wegens de grote toe
loop, het doek openging, vulde
de zaal zich met een enorm la
waai. Op deze manier verwel
komden de aanwezige kinde
ren hun idool. Tante Terry, met
de mikro in de hand, zorgde
dadelijk voor de nodige aan
dacht: zij begon met het ge
kende liedje: «vrolijke vrienden,
dat zijn wij!».
Zij zong de melodie een eerste
maal voor en gaf dan de op
drachten aan de aanwezigen:
eerst de meisjes, daarna de
jongens, vervolgens de ma
ma's en tenslotte de papa's. De
gezellige sfeer, nodig om e9n
namiddag te doen slagen, was
op die manier vlug aanwezig.
Verscheidene kinderen werden
op het toneel geroepen en
mochten op het volgende liedje
een prachtig dansie doen. Als
beloning voor hun inspannin
gen kregen zij een sticker aan
geboden. Wij veronderstellen
dat de meesten dit geschenkje
als een echte relikwie zullen
bewaren. Een handigheids
spelletje kreeg ook een ver
diende plaats in het optreden.
De deelnemers kregen een ge
kleurd olifantje, met aan de
slurf een touw-met-ring. Door
het dier te bewegen moesten zij
proberen de ring over de slurf te
krijgen: dit betekende één punt
Het spelletje werd glansvol
door de jongens gewonnen.
Tot grote verbazing van alle
kinderen, kende Tante Terry
haar eigen liedje «Klein, klein
kleutertje» niet meer Ze zong
het met een versneld ritme en
met zoveel fouten. Een langdu
rig protest reesin de zaal. Ten
slotte moest Tante toegeven dat
het maar een grapje was.
Prompt verbeterden de kinde
ren haar versie en het lied werd
onberispelijk gezongen.
Ook kinderkeeltjes raken
droog. Dit hadden ook de orga
nisatoren voorzien. Er werd
een pauze gehouden. Alle kin
deren die twintig frank ingang
betaald hadden en daan/oor
reeds een briefje voor de gratis
tombola onfVingen, werden nu
vergast op een gratis drankje.
Na heel wat moeite (gezien de
kinderen opeengepropt zaten)
had ieder een koel flesje in de
hand. Op kinderlijke wijze be
woog tante Terry de aanwezi
gen ertoe, alles ordelijk te laten
verlopen, te blijven zitten en te
zorgen dat de lege flesjes veilig
terug in een bak geraakten. En
waarachtig: het lukte. De kinde
ren waren zo onder de indruk
van haar verschijning dat ze
protestloos luisterden, wat on
verwacht was. Na een spelletje
met hoedjes (zorg ervoor dat
ge een hoed hebt als de muziek
ophoudt) kreeg iedereen een
beetje lichtaamsbeweging.
Tante Terry zong van (twee
handjes op de schouders, twee
handjes in de zij...» en de kin
deren mochten met gebaren al
les uitvoeren wat ze hoorden.
Maar aan alles komt een eind:
met een paar populaire kinder
liedjes nam Tante Terry af
scheid van haar vriendjes.
Sommigen klapten luidruchtig
in de handjes, anderen ween
den: «Tante Terry mag niet
weggaan! Ik ga nog niet naar
huis...» De voorzitter van de
BGJG, de heer Stengée, moest
zich haasten om de gratis tom
bola aan te kondigen. Vele prij
zen werden blij opgehaald: 70
mooie boeken, 50 beeldverha
len. Wie niets gewonnen had
kreeg bij het verlaten van de
zaal een kogelpen, zodat ie
dereen tevreden was over de
kindemamiddag. Dat de inrich
ters in hun nopjes waren hoe
geen betoog! Zij gaven ons ee
verklaring: reeds vier jaar o
ganiseren wij een echte kir
dernamiddag. Moet je luiste
ren: in 1974 hadden wij, in hl
centrum van de stad Tim Viste
rim. Er waren toen 25 kindere
in de zaal. We wensten echti
meer en beter. Het voigend jai
vroegen wij een goochelaar
de Wijk Heilig Hart. Tachti
kinderen kwamen naar
voorstelling. Verleden jaar wi
ren we op Sint-Anna met Noi
kei Bob. Resultaat: 250 tor
schouwers. Daarom schatte
wij voor dit jaar 300 aanwez
gen. Stel je voor: hier hebbe
628 kinderen binnengezetei
(de volwassenen telden w
niet mee). Een enorm en or
verwacht sukses! Langs dei
weg wensen de inrichters de
rektie van de school te bedan
ken voor het gratis ter beschik
king stellen van de feestzaa
~R. Deviji
Zij
7P\
|V6 Mn
