DE BIERFABRIKAGE
HISTORIEK
OKTOBERFEESTEN
-
lersen de
Irevnaert.
Bier is een gezonde gevitamineerde drank bekomen
door gisting van gehopt wort. Dit wort komt voort uit
de versuikering van het beslagmout.
Mout bekomt men na een hele reeks bewerkingen. (1)
De brouwgerst wordt eerst en vooral onderworpen
aan een rationele zuivering. (2) Deze zondert het stof
en de verschillende onreinheden, alsmede de vreem
de graankorrels in de gerst af, bij middel van schud
zeven en ronddraaiende trieerziften. (3) De gerst
wordt vervolgens, gedurende drie vier dagen in
water (4) geweekt (5) en aanstonds daarna op vloeren
of in hokken gemouten.
Door «MOUTEN» verstaat men
De geweekte gerst in een atmosfeer van vochtige
frisse lucht laten kiemen. (6) Deze kieming heeft tot
doel het zetmeel en ook gedeeltelijk de eiwitstoffen
van de gerst in oplosbare vorm om te zetten. Het
kiemingsproces beslaat gewoonlijk zeven tot tien
dagen en wordt geremd door het heesten, (7) van het
bekomen van groenmout bij een temperatuur van 60
120 graden, naargelang men bleek of gekleurd mout
wil bekomen.
Het afgeheest mout wordt terug gezuiverd, gepolijst
(8) om kiemworteltjes en stof te verwijderen (9), en
opgeslagen in silo's (10).
Alvorens nu het mout in de brouwerij verwerkt wordt,
is een laatste reiniging voorgeschreven. Het mout
wordt gemalen tot moutmeel in de schrootmolen (11)
welke het zetmeelgedeelte zo fijn mogelijk; en de
pellen zo grof mogelijk plet.
Uit dit moutmeel wordt nu met water (13) een dik
beslag gemaakt (12) dat gedurende ongeveer 30
minuten bij 45 50 graden wordt gehouden, teneinde
een min of meer groter afbrokkeling afhangend
van het gewenste biertype der eiwitstoffen te
bekomen. Het zijn voornamelijk deze opgeloste ei
witstoffen, welke samen met de hopbitterstoffen de
smaak en de volmondigheid aan het bier zullen
geven; niet het versuikerd zetmeel, daar dit tijdens
de gisting voor het merendeel wordt omgezet in
alcohol en koolzuurgas.
Nu laat men de temperatuur stijgen tot 68 70
graden en houdt dit ongeveer een uur vol. Bij deze
warmte wordt het zetmeel van het mout, door inwer
king der versuikeringsenzymen, omgezet tot malt-
suiker en dextrinen. Eens de versuikering volledig
verlopen laat men het beslag in de filtreerkuip of
filtreerpers (15) lopen en gedurende een uur rusten,
I alvorens te filteren. De bekomen heldere gefiltreerde,
I zoete vloeistof noemt men «WORT». De met heet
water uitgewassen massa, noemt men «DRAF», dit
dient als veevoeder (16).
Het bekomen WORT gaat nu in een kookketel om het
■i te steriliseren en op zijn gepaste dichtheid te.bren-
gen door verdamping.
I Gedurende het koken wordt de HOP bij het WORT
gevoegd (18). Het is gedurende deze periode van het
brouwproces, dat het rendement door de aksijnsbe-
dienden wordt vastgesteld en de te betalen rechten
berekend
Om dit rendement te verhogen, en ook, om een
bepaald biertype te bekomen, voegt men soms mais-
grits, gemalen krijt of ruwe granen, alsook kleurmout
aan het schroot toe (in de maisketel 14) soms ook
saccharose, glucose of caramel, (in de kookketel 17).
Na het koken wordt het WORT door de hopbak (20)
gepompt en met rust gelaten gedurende ongeveer 30
minuten. Hierbij scheidt zich de eiwitbreuk bij de
koking ontstaan, uit de WORT af, door bezinking.
Het WORT wordt vervolgens afgekoeld (21) tot onge
veer 4 graden voor lagere gisting (Lagerbier) en tot
ongeveer 15 graden voor hogere gisting (Ale type).
Gedurende deze afkoeling wordt de lucnt aan net
i wort toegevoegd om een sterke oxydatie en verluch
ting van het wort te bekomendit laatste met het
i oog op een snelle Vermenigvuldiging van de aanzet-
1 gist welke nu aan het wort wordt toegevoegd (23) -
(24)
De gisting gebeurt tegenwoordig in gesloten tanks
(26) teneinde het gistingskoolzuurgas te kunnen re
cupereren voor de verzadiging van het uit te leveren
bier.
Gedurende de gisting, welke gemiddeld een achttal
dagen in beslag neemt, wordt het WORTBIER. Men
noemt deze periodede hoofdgisting (26).
Het bier wordt afgekoeld tot 2 0 graden en vervol
gens overgepompt naar de lageringskelders (27) waar
het gedurende een 6 8 tal weken een nagisting
ondergaat en dit in de lageringtanks (27).
Eerst nu is het bier rijp en gereed om aan de man
gebracht te worden. Het wordt gefilterd (28-32) ge-
satureerd (29) en afgetrokken in vaten of flessen (35).
Zo belandt 2 3 maand na het brouwproces het bier
bij de verbruiker. Het bier, is nog steeds onze
nationale drank bij uitmuntendheid zoals het reeds
I was bij onze voorvaderen dit na 20 eeuwen bescha-
I ving.
Wat U hierbij niet moogt vergeten is dat ieder perso
neelslid, van laag tot hoog, welke ook zijn funktie zij,
een onmisbare schakel vormt in het brouwproces,
ten einde aan deze nobele drank al zijn kwaliteiten te
waarborgen.
Meer dan honderd jaar wordt er door de familie Van
Roy uit Wieze bier gebrouwd.
1866: Petrus-Josephus Van Roy brouwt voor eerste
keer enkele kuipen bier in de ouderlijke hoeve.
1910: De opvolger, Raymond Van Roy brengt de
storting uit tot 30.000 kg.
1914-1918: Eerste wereldoorlogalle koperen ketels
worden gedemonteerd...
1929: geboorte van het bier van hoge gisting, de
Royal Ale
1939: Storting van 1.400.000 kg.
1940-1945: Tweede wereldoorlog. Droevige periode
van het «erzatsbier». De storting zakt tot 230.000 kg.
1952: Jan en Willy Van Roy lanceren de ondertussen
beruchte Wieze-Pils. Storting1.800.000 kg.
1966: Honderste verjaardag, storting 3.000.000 kg.
1970: storting 3.700.000 kg of een produktie van
meer dan 250.000 hektoliter bier voor de binnen- en
buitenlandse markt (o.m. Irak, Nigeria e.d.)
De verpakking is ondertussen ook sterk veranderd.
Nu zijn er de plastic-bakken, de klikdoos (cluster-
pak) en het vat met ingebouwde «plongeur»
Opgericht in 1956: in een tent kwamen gedurende 9
dagen 30.000 bezoekers
1957In een hall van 80 x 60m50.000 bezoekers.
1959: In een hal en een tent: 105.000 bezoekers. Het
attraktiepark wordt ingericht.
V ij 1960Officiële verbroedering met Munchen: 200.000
Za« bezoekers.
i. $1967: Drie hallen voor 280.000 bezoekers met han-
'onjdelsfoor
vajl970: 370.000 bezoekers uit het ganse land en het
i «jbuitenland.
Het aantal bezoekers blijft steeds stijgen. Vooral de
Engelsen komen in grote getale naar Wieze.
De dorpskern van Wieze. gezien vanuit de brouwerij.
I
Chemicus Breynaert aan het werk in het labo. (v)
een nieuw bier sa-
jg't'iï stellen, te brouwen
markt te brengen,
vinden dat de aan-
beste verdediging is.
zijn wij verant-
voor de werkge-
van 180 mensen.
in het
i trouwens zeer
we inderdaad
vaststellen. Er
een goede vriend
sfeer. De
werken er blijkbaar
Jan-zoals de Wie
zeggen troont
naar het laborato-
Dit is het ware hart
bedrijf, vertelt hij.
niet alleen de
op hun deug-
getest, ook het
Elke druppel
hier gemaakt wordt
in orde zijn, of hij
brouwerij niet bui
kasten staan
eindeloos veel
flesjes met bier, als
dan al zo mag noe-
want er worden stalen
tijdens het hele
In het la
de heren De Vos
twee brou
wersingenieurs van de klas
van meneer Jan. Je voelt
het zo aan dat deze drie met
mekaar goed kunnen op
schieten. Zij zijn er ook bij
als er moet geproefd wor
den...
Hier wordt een UPPER 19
afgetrokken. Het speciale
glas is heel sierlijk, lijkt wat
op een bourgogneglas en
bewaart uitstekend het aro
ma van het fijne bier. Het
bier is diepgeel met een
prachtig schuim en een vol
le rijpe smaak. Het is van
hoge gisting en gemaakt uit
de fijnste hop en zorgvuldig
geselekteerde maut. Het
moet opgediend worden bij
een temperatuur van 8 12
graden.
Je ziet het aan de twee man
nen van het labo: zij zijn
fier op hun produkt. Bij elke
slok genieten zij nog en dat
hoort zo.
We wandelen ook door de
klassenaftrekkerij waar men
op dat moment net Upper
op flessen trok. Een tame
lijk ingewikkelde keten van
machines verbonden door
een transportband staat er
opgesteld. Eerst worden de
flessen nagekeken daarna
gespeeld volgens een spe
ciaal Drocédé. Elk flesje
wordt wel op vier verschil
lende manieren gespoeld.
Nadien wordt het bier erin
gedaan, zodanig dat het
schuim tot aan de rand
komt als de kapsule op het
flesje komt mag er immers
geen lucht meer in zijn. De
pasteurizatie is al vroeger
gebeurd. Van Roy gebruikt
een ultramodern en zeer
degelijk procédé flash-
- pasteurizatie. In eindeloze
rijen schuiven de flessen
dan verder naar de etike-
teermachine en nadien wor
den ze in de bakken gezet.
Dat gebeurt allemaal auto
matisch zelfs tot het laden
op paletten toe.
De mensen in de produktie-
halle dienen in feite om de
werking van de machines te
kontroleren.
We hebben de produktielijn
maar zeer bondig belicht.
Het is natuurlijk allemaal
veel ingewikkelder dan op
het eerste gezicht lijkt.
Na ons bezoek aan de fles-
senaftrekkerij, wandelen we
naar het museum. Onder
weg vertelt meneer Jan ons
dat de brouwerij ook een
bijzonder sterke vatenvul-
machine heeft met veel zorg
voor de hygiëne. Wieze was
trouwens de eerste brou
werij die de ingebouwde
«plongeur» invoerde. Daar
door moest het hele vaten-
bestand worden veranderd,
zodat men daar nu met zeer
modern materiaal zit. Oude
vaten konden wij bekijken
in het museum. De heren
Van Roy en Breynaert gaven
de deskundige uitleg. Op de
hoogste verdieping van de
De h. Jan Van Roy. meneer Jan.
toren heb je een wonder
baar uitzicht op het dorp.
Het kerkje, de pastorij en
het Neerhof vormen de
meest typische gebouwen.
Het oud-gemeentehuis en
het dorpsplein zijn bijna
niet te zien. De langzaam
golvende streek geeft een
heerlijk vergezicht. De to
rens van Herdersem en
Mespelare tekenen zich dui
delijk af, ook de twee spit
sen van de Dendermondse
abdij priemen boven de bo
men uit.
In het museum zelf: de hele
geschiedenis van de brou
werij. Een rijke geschiede
nis met ingrijpende beslis
singen en strenge tradities.
Het uur van het proeven is
gekomen. Wij zetten ons
aan tafel. Voor ons drie pil-
sen. Wij weten niet welk
merk het is. ledereen geeft
zijn oordeel. Nadien werden
de punten van de proeven
samengeteld, pas daarna
wordt gezegd welk bier het
is. Wieze-pils kwam er voor
treffelijk uit. De kwaliteit en
de smaak mag dus gerust
naast die van de «grotere»
broers staan. Om te sluiten
even proeven van de Upper,
het koninginnestuk, de apo-
theoze.
Mare De Backer
zoals ze in Wieze zeggen
