MAATSCHAPPELIJKE HOUDING VOOROP
IN BELEID MUZIEK-AKADEMIE
lÜÜMI
KACADEMJ
STÉófuÏK!
8 - 19-5-1978 - De Voorpost
hier zijn a p D
ik een b
an het sc ,z
n hun te vekak£
irme brand330 a
U i
jk aan hen ft k°r
moet n
verrui
In de geheime zitting van de gemeenteraad van januari staat het vrijwillig ontslag van
Etienne De Lombaert, direkteur van de stedelijke akademie voor muziek, ballet en toneel,
op de dagorde. De Lombaert is op dat ogenblik naast voornoemde funktie, tevens leraar
aan het konservatorium te Brussel. Hij doceert er notenleer. Sinds het overlijden van Jef
Dispa is hij als voorlopig waarnemend direkteur te Aalst aangesteld. Het gaat hem dus
voor de wind. Tot de nieuwe kumul-wet voor het onderwijs, door de minister uitgevaar
digd, hem voor een probleem stelt. Zijn direkteur-positie te Aalst is sinds enige tijd
onzeker geworden door het feit dat hij niet in aanmerking komt voor een vaste betrekking
in die funktie. De Lombaert voldoet volgens de nieuwe regeling niet aan de vereisten. Hij
kiest dan maar het zekere voor het onzekere, geeft ziin ontslag te Aalst en bliift leraar te
Brussel Enkele weken geleden, nog vóór het ontslag, hebben wij een gesprek gehad met
De Lombaert en met Martin Hutsebaut, voorzitter van de kommissie van bestuur. Beide
heren geven hun mening over de toestand van het akademisch onderricht in de
Schoolstraat. De Lombaert heeft het over de artistieke aspekten van het muziekonderwijs.
Martin Hutsebaut spreekt meer over de beleidsopties en de infrastruktuur.
In beide gevallen is er meer dan voldoende onkruid dat in de nabije toekomst dient te
worden gewied wil men toekomstgerichte objektieven stellen. Eén van de nijpende
problemen is het gebouwenkompleks in de Schoolstraat. Dit is volgens Hutsebaut
dringend aan vernieuwing toe. Hij heelt het over een soort ..Quartier Latin., dat in de
toekomst zou kunnen gerealiseerd worden in de omgeving van de akademie voor schone
kunsten aan de Oude Vismarkt.
De Lombaert spreekt over de vernieuwingen die hij in het onderricht heeft doorgevoerd en
die gericht zijn op de aktieve participatie. Daarin moet volgens hem positie worden
gekozen. Hij ziet heil in een symfonisch schoolorkest en harmonie.
Ook op het pedagogische vlak bracht De Lombaert enkele vernieuwingen aan. De
informatieve evaluatie vervangt bijvoorbeeld het traditionele puntensysteem en stelt meer
de prestatie van de leerling in het daglicht. Er is ook een eksperiment met de gespreidde
eksamens voor de kursus piano. Tenslotte zijn er de kleine audities voor de leerlingen uit
de lagere en middelbare graden en wordt er belang gehecht aan het leren optreden in een
kleine zaal met een beperkt publiek.
Het zal voor een aantal le
zers misschien zwaar vallen
het hier gepubliceerde in-
tervieuw te verwerken. Het
is echter bijna onmogelijk
over dergelijke komplekse
materie zodanig te schrijven
dat iedereen het kan begrij
pen en aanvoelen. Mis-r
schien zijn sommige hier-
aangehaalde aspekten
slechts voor insiders duide
lijk. In elk geval biedt een
onderwijsinstelling met
ruim zestienhonderd leer
lingen voldoende stof. Me
de om deze reden gingen
wij praten met de verant
woordelijken.
De Lombaert aan het
woord
Er is een kursus kreatief
musiceren. Dat is iets voor
de jongeren van zes en ze
ven jaar.
Vp. wat betekent dat kon-
kreet?
Dat is een kursus die louter
op het auditieve ingaat en
waarin men vooral ideeën
van Orfso gebruikt met Orf-
instrumenten. Dat betekent
slagwerk, kleine trommel,
triangel en zo'n zaken meer.
Daarmede leren de leerlin
gen bepaalde ritmen in het
gehoor opnemen, maar nog
altijd niet het beeld daar
van. Dat begint pas wan
neer ze met de traditionele
notenleer beginnen.
VP. Loopt dit buiten het tra
ditionele onderricht?
Voor het kreatief musiceren
komt daar eigenlijk geen
traditioneel instrument bij
te pas. Het zijn gewoon Orf-
instrumenten zoals nog
cylofoon, klokkenspel,
blokfluit en daarbij ook zin
gen en bewegen op deze
muziek. Dat loopt allemaal
wel een beetje in een andere
dan de traditionele richting.
Maar het vormt ook wel een
probleem om dat kreatief
musiceren in te schakelen
in het traditioneel muziek
onderwijs.
VP. Sinds wanneer is men
daar mee begonnen?
Toch wel al een jaar of vijf.
VP. Wordt dit in alle mu
ziekscholen onderwezen?
Neen,, dit is een van de
weinige muziekscholen
waar net gebeurt. Vooral
omdat het ook niet zo ge
makkelijk is. Men moet er
iemand voor vinden die een
beetje met die leeftijd kan
omgaan. Het zou iemand
moeten zijn uit het kleuter
onderwijs, maar dan wel
met een muziekopleiding.
VP. Wie geeft dat nu?
Juffrouw De Vos.
VP. Is datzelfde onderwijs
ook mogelijk voor ouderen?
Voor mij zou dat wel mogen
en moeten kunnen maar zo
ver staan we nog niet. Men
zit altijd aan dat traditionele
programma gebonden waar
buiten men heel weinig kan
doen.
Ik moet zeggen dat het
meest kreatieve in dat on
derwijs een orkest als een
vorm om samen op die ma
nier te musiceren is. Het
zijn tenslotte allemaal in
strumenten die men via een
traditioneel programma
moet benaderen. Daar waar
het mogelijk zou zijn, in
dien men daar een beetje
losser in was, zou men voor
mijn part gemakkelijk kun
nen kreatief zijn in kleine of
grote groepen. Maar dan
moet men de fantasie losla
ten. Dat betekent in de
praktijk veel tijd nodig heb
ben. Hier zitten wij meteen
aan de knoop van gans ons
onderwijs, gebrek aan tijd.
Men gaat het waarschijnlijk
verkeerd interpreteren en bij
de mensen aanbrengen,
men spreekt van een
groepsonderwijs. Goed, dat
onderwijs zou het kunnen
zijn als we vertrekken van
wat wij daarstraks hebben
gezegd, vrij kunnen bewe
gen Maar dat alles staat
dan weer in funktie van de
financiën die er niet zijn.
Martin Hutsebaut: Wij
moeten alle leerlingen hier
trachten in te schakelen
met te weinig middelen. Dat
is ook de nieuwe idee van
minister De Backer. In haar
voorstellen zitten ook een
paar goeie zaken verweven
zoals het inschakelen van
een stage voor de laatste
jaars.
De LombaertIk ga daar
mee akkoord als het goed
bedoeld is. maar dat is het
niet. Er staan voor het gehe
le muziekonderwijs 15.000
leerlingen op wachtlijsten
en men wil die er persé in
steken. Of dat goed is
speelt blijkbaar geen rol.
VP. Waarom laatste jaars
een stage laten doen?
Hutsebaut: Het uitgangs
punt van de minister is wel
degelijk financieel. Om
budgetair te profiteren,
maar desondanks meer
leerlingen in een klas te
kunnen opnemen, vraagt
men mensen in hun stage
periode. Op zichzelf mocht
dat de finaliteit zijn, het is
een goeie zaak om die men
sen praktische ervaring te
laten opdoen.
De LombaertInderdaad!
VP. Wordt dat kreatief mu
siceren waarover wij het
daarnet hadden door de
stad financieel gesteund?
HutsebautAls wij een re
gie cursus zouden kunnen
inrichten, en dat hopen wij
te doen, dan wordt dat niet
door de staat gesubsi
dieerd. Dat betreft ook de
op te richten accordeon
klas. De stad moet dat zelf
financieren en inrichten.
VP. Wat kost dat aan de
stad?
In de eerste zitting van de
kommissie hebben wij de
schepen van financiën ge
vraagd ons een bondige uit
eenzetting te komen geven
van de begroting der aka
demie. En als ik mij niet
vergis, is voor wat de globa
le weddelasten betreft een
bedrag voorzien van 15 mil
joen frank.
VP. Tot welke periode in de
muziekgeschiedenis wordt
hier onderricht?
De LombaertTot de he
dendaagse richtingen. De
kursus loopt over twee ja
ren.
VP. Wordt er binnen de
kommissie over de artistie
ke problemen gepraat of
beperkt men zich tot het
ordenen van de administra
tieve punten?
HutsebautWij richten ons
niet exclusief tot het admi
nistratieve beheer. Onze
grote verantwoordelijkhe
den zijn in de eerste plaats
Hel voormalige herenhuis Van de Velde, nu muziekakademie (JM)
de beleidsopties. De rol van
de akademie op zichzelf is
een ander punt. Wij willen
de kwaliteit van ons onder
wijs hier behouden. Wij
buigen ons ook over de rol
van de akademie zelf, met
de vraag of dat een ivoren
toren is of een organisatie
welke zich moet dienstbaar
maken.
VP. De akademie van Aalst
geniet inderdaad een be
kende reputatie.
De LombaertInderdaad, ze
is in het land een van de
vooraanstaande scholen.
VP. Bestaat er hier voor de
studenten een mogelijkheid
om informatie op te doen
betreffende de hedendaag
se aktuele strekkingen in
het muziekbeleid?
Kennismaken, dat is geen
probleem. Als het louter in
formatie is. Maar we moe
ten toch altijd ook rekening
houden met de leeftijd van
de leerlingen. Ik denk dat
dit een muziekvorm is waar
je bij onze 12 jarigen niet
kunt mee aankomen.
VP. De stukken van Louis
Andriessen bijvoorbeeld.
Ik ben daar niet zo voor. Een
tijdje geleden heb ik nog
een werk van hem gehoord.
Dat was afschuwelijk moet
ik zeggen.
VP. Er is toch een verschil
tussen uw persoonlijke me
ning en deze van iemand
anders...
Ik heb het op verschillende
manieren bekeken. Als le
raar aan het konservatorium
(«ik zou hem daar gewoon
niet laten optreden hebben
moest ik daar direkteur
zijn») en als student. En bij
dit laatste zag ik er wat in
omdat studenten uiteraard
ekstravagant zijn. Ik zou het
spijtig vinden deze muziek
vorm te moeten geven naast
de traditionele. Dat is onge
zond. Dat kan niet. Er ont
breekt een brug.
Het moet mogelijk zijn om
een brug te leggen maar
hier gaat het van het ene
uiterste naar het andere en
dat maakt veel onmogelijk
voor de twee. Zelfs voor
iemand die professioneel is
in het vak is die sprong veel
te groot.
In de ogen van de studenten
is alles wat daarvoor geko
men is aan waarde en tradi
tie gewoon van de kaart ge
veegd. En dat is verkeerd.
Daarmee zeg ik niet dat An
driessen, of dan toch die
richting, of de avant-garde
muziek, waar ik voorstander
van ben trouwens, niet
mag. Het moet voor mij.
VP. Is er in de akademie dan
geen konfrontatie mogelijk?
De mogelijkheid bestaat dat
om het individualisme gaat,
zoals dat al jaren gebeurt.
VP. Wil men op deze wijze
het klassiek patroon door
breken?
Wel, muziek maken is in de
eerste plaats samen spelen.
VP. Het initiatief was voor
velen een verassing.
Toen ik vroeger notenleer
gaf in de hoogste klassen
heb ik al geexperimenteerd.
Maar de groep was toen nog
te klein om naar voor te
treden. Ik kon dat op dat
ogenblik trouwens alleen
vokaal realiseren omdat er
geen orkest bestond. Maar
met alle mogelijke technie
ken welke leerlingen van dat
niveau aankunnen.
VP. Waar zie je nog andere
experimenteervormen?
Wij zouden ook de traditio
nele jaarlijkse poezie avond
anders willen. Ik had daar
over reeds een gesprek met
de mensen van «voordra
gen». Wij willen daar in de
toekomst een algemeen
spektakel van maken waar
gans de school in betrokken
wordt.
HutsebautDat is een twee
de vorm van samenwerking,
het verbinden van de ver
schillende disciplines.
VP. Is men in het voordra
gen reeds aan Paul Van
Ostayen toe?
De Lombaert: Toef) wel.
Wij dachten aan een s
«Quartier Latin». Een k
pleks waar de twee
mies (dus ook sch
kunsten) samen moge
heden zouden krijgen,
lokaal is toch ergens
infrastruktuur. Het is
belangrijkste.
De Lombaert: Het
moet ook kunnen inv
op de relatie tussen
en school. Men moet
aangetrokken voelen. Ik
de indruk dat de
hier zo vlug mogelijk
willen, omdat het
drukkend is.
Hutsebaut: Maanden
den reeds toen wij
eerst als nieuw geTnstalle 8Chnj,
de kommissie
gekomen, heb ik een
geschreven aan het
penkollege om hun te
zen op het enorme
vaar.
Het is natuurlijk aan
daar wat aan te doen.
hebben de
lijkheid.
VP. Hoe gaat het in de
sturende Kommissie!
In principe vergaderen
om de maand maar
meer om de drie weken
houden die vaste tred
Er wordt ernstig werk
verd. Het loopt goed.
resultaat hebben wij al
aantal formuleringen
het schepenkollege
r
do<
i
K
Onze medewerker in gesprek mei Martin Hutsebaut en Etienne de Lombaert (JM)
demie er zo iets bijkomt tij
dens een voorstelling, dat
wij daar zoiets aan toe kun
nen voegen en dan is het
voor ons een opvoedende
taak.
Hutsebaut: Zoals het pro
gramma dat wij vorig jaar
hebben gebracht in het
Osteriethuis voor een ser
vice klub van daar. Dat was
een cocktail van alles en
nog wat.
De LombaertMaar men
ging natuurlijk niet tot «dat»
uiterste zoals we daar net
bespraken Men kwam daar
tot Sjostakowitsj.
Volgens mij zit er een mo
gelijkheid in om ergens tij
dens zo'n optreden een bin
ding te maken. Om onze
leerlingen dat zelf te laten
doen, dat is wat anders.
VP. U stelt alleen het prin
cipe maar het wordt moei
lijk om het in de praktijk te
verwezenlijken.
HutsebautDat schijnt mij
enkel voor mensen die zich
zelf daaraan interesseren en
het werkelijk kunnen bren
gen ook.
De Lombaert: Ik denk dat
we daar met ons symfo
nisch orkest toe kunnen ko
men.
Maar men mag dat niet
overhaast doen. Het is een
groep die eerst op elkaar
moet ingespeeld raken. We
zijn pas in september 1977
begonnen. Dat orkest moet
zijn traditionele weg afleg
gen.
VP Met welke vooropgezet
te bedoelingen zijn die twee
orkesten opgericht?
De eerste bedoeling is dat
de mensen die hier naar
school komen aan muziek
rimnn inen er- d?' het me'.
Maar verder kan men gezien
het publiek nog niet. Men
wil momenteel de ouders
niet shokeren. Als men leer
lingen heeft welke daar zelf
achter staan, dan is het
oké.
VP. Maar er zijn in alle dis
ciplines nieuwe richtingen
aan te duiden die in de
kunstwereld reeds ruim aan
bod komen.
Ge kunt deze zaken niet te
genover elkaar plaatsen en
ze ook niet verwerpen. De
evolutie gaat nu eenmaal
traag bij ons. Daar is niets
aan te doen.
In Duitsland bijvoorbeeld
heeft men een veel grotere
traditie en werkt dat alle
maal direkter. Ze zijn daar
ook minder gebonden. Een
direkteur is daar baas in zijn
school en werkt zijn eigen
programma uit met de le-
raads. Hier zijn we gehou
den aan nationale program-
mas.
VP. De leraars zijn daar ook
verplicht deel te nemen aan
de talrijke schoolmanifesta-
ties zoals tentoonstellingen
en konserten. Het beleid
wordt daardoor aantrekke
lijk gemaakt.
Hier schikt zelfs het ge
bouw zich daar niet toe. Dat
alleen al remt vele zaken.
Het remt bijna ons orkest
Hutsebaut: Dat is een van
onze hoofdproblemen. Wij
hebben dringend ruimte no
dig. Naar een oplossing
wordt uitgekeken. De ge
bouwen zijn helemaal niet
aangepast aan de nood
wendigheden van een aka
demie Dat is alles.
VP. Wat adviseert de
kommissie?
Als
voor diverse zaken,
volg van de fusie
wij nu tot een
van de Kommissie
gaan. Dat houdt in dat a%|a?
in de toekomst
leden deel zullen van
maken. feki
Wij denken ook aan een
steviger uitbouw naar gori
deelgemeenten, de wijk ejt
van Groot-Aalst. Er zijn
reeds filialen in Moorsel|jjfj
Gijzegem.
Vp. Er is ook een examjda;
aangekondigd voor dirflvat
teur. gei
Dat moet zijn normale gaf"
gaan. Het zit bij de adrj
nistratie van kuituur en
derwijs.
VP. Stelt het voor de wal
nemende direkteur gel
probleem te moeten werk(
in onzekerheid?
De LombaertDe onzekf
heid is niet zo belangr 'I
voor mij. Belangrijk is d I
de school evolueert in el H
andere richting. Dat is ml
enige betrachting.
En als die andere richtifi i
loskomt dan hoop ik dat «H
het even wie direkteur wor I
in deze richting alstublic
voortdoet.
rtstE
lijl
it VF
Martin Hutsebaut: Ik wil
aan toevoegen dat direktei
De Lombaert er in geslaag
is om bij zijn leraren vo
doende enthoesiasme
vinden. Er was een ruim
instemming om voor di
nieuwe oriëntatie te kiezel
Dus meer nadruk op
menspel, nieuwe systeme
voor evaluatie enzovooi
Muziek in de ware zin va
het woord.
Lees verder bl/.
