MOEDER,
WAAROM
DOPPEN
WIJ?
I
i
Een marathonartikel
over een boel dingen
die met werken en
niet-werken
te maken hebben
PROJEKTEN BDZONDER
TIJDELIJK KADER GE
KEURD DOOR SUBREGIO
NAAL TEWERKSTELLINGS
KOMITEE DENDERMONDE
-
r
e Voorpost - 16-6-78 - 11
a) Openbare instellingen
1. Gemeente BERLARE
- informatieve en administratieve taken
- verbetering van het leefmilieu
2. Stadsbestuur DENDERMONDE
- verbetering leefmilieu-wegruimen sluikstorten
- openbare werken (begraafplaatsen)
- buitengewone adminstratieve werken
- bouwbedrijf en openbare werken
- sport- en vrijetijdsbesteding
- buitengewone administratieve werken
- openbare werken
- openbare werken
- bouwbedrijf en openbare werken
- leefmilieu: buitengewone schoonmaak gebouwen
3. Gemeentebestuur HAMME
- openbare werken
4. Gemeentebestuur LAARNE
- verbetering leefmilieu
- O. W. administratieve hulp
5. Gemeentebestuur WAASMUNSTER
- gemengd project
- verbetering van het leefmilieu
6. Gemeentebestuur WICHELEN
- gemengd project
7. Gemeentebestuur ZELE
- bouw en openbare werken
- buitengewone schoonmaak gebouwen
- verbetering van het leefmilieu
- buitengewone administratieve werken
- socio-kultureel. sport- en vrijetijdsbesteding
8. Gemeentebestuur WETTEREN
- bouw en openbare werken
9.0.C.M.C. BUGGENHOUT
- aanleggen van woonerven
10.0.C.M.W. DENDERMONDE
- schoonmaak en karweiendienst
- sociale wijkbureaus
ll.O.C.M.W. ZELE
- onderzoek en administratief werk
- gezondheids- en sociale diensten
12.0.C.M.W. WICHELEN
- gemengd project
13.0.C.M.W. WETTEREN
- administratie en onderhoudswerk
14.0.C.M.W. LEBBEKE
- gezondheids- en sociale diensten
- bouw en openbare werken
Mannen Vrouwen
1
18
5
10
10
5 -
4 1
- 5
5 -
5 -
7 -
6 9
- 7
- 5
5 1
15. Polder Sint-Onolfs
- onderhoudswerken ter verbetering van het leefmilieu 5
16. D.D.S.
- groenaanleg: bosbeheer 11
b| Rechts- en feitelijke verenigingen
1. M.P.l. BLIJ DORP
- bouw en openbare werken 5
2. Informatiecentrum JEUGDZORG V.Z.W.
- oprichting gezinsvervangend tehuis
- 5
Totaal aantal promotoren aantal projecten
Totaal aantal promotoren: 16
Totaal aantal projecten: 35
Totaal aantal gevraagde arbeidskrachten: 1% mannelijke en
79 vrouwelijke
Lange rijen mensen staren dagelijks uitzichtloos in mekaars nek aan het stempellokaal.
Doppers, met of tegen hun goesting maar om den brode. De meesten doen dit liever niet,
schamen zich een beetje, maar kunnen niet anders. Er zijn ook profiteurs, zoals echtgenotes
van een of andere man-met-een-vrij-beroep die met de Mercedes een paar extra bankjes bij
mekaar gaan stempelen.
Heel wat van die mensen zijn het allang beu werk te zoeken. Kranten puilen dagelijks uit van
werkaanbiedingen, maar papier is verduldig. Ben je boven de veertig dan heb je een kans die
niet veel hoger ligt dan nul om nog ergens binnen te raken. Ben je nog piepjong, dat wil zeggen
pas van de schoolbanken, dan is je werkkans evenmin groot.
De grote groep werklozen geeft het patronaat immers de kans mensen met ervaring te eisen.
Een ervaring krijg je op de schoolbanken niet mee, enkele stages uitgezonderd, maar over het
nut daarvan valt te diskussiëren. Ook als je tussen beide groepen zit blijf je gewoonlijk de dag
van vandaag lang aan net stempeten. Daar sta je aan, groentje met je diploma, mens boven de
veertig. Je krijgt van het ene bedrijf beleefd te horen dat je kan opsodemieteren en het andere
bedrijf wil je evenmin inschakelen.
Mensen worden verbitterd, geven de schuld aan alles en nog wat. Terwijl het, laat ons niet met
ooglappen rondlopen, toch de schuld is van onze kapitalistische maatschappijstruktuur. Die
faalt, die ondanks alles toch niet je dat blijkt te zijn. Het kapitaal zet vele mensen een hak want
loonvast weegt zwaar door op een budget. En als je met één machine een aantal werknemers
opeens niet meer nodig hebt, wat doe je dan, moderne manager? Juist. Je kiest voor de
levenloze, snelle machipe zonder verlofdagen of eindejaarspremie, met enkel het onderhoud
en de jaarlijkse afschrijving.
Hoeveel open deuren heb ik al ingetrapt?
Toevallig maakten we daags voor het schrijven van dit artikel de opnamen mee van het
B.R.T.-totaalprogramma «Van werken en niet-werken» (uitzending op twee mei, dag van de
niet-werkers). We kunnen je verzekeren dat het een somber, realistisch maar zeer interessant
televisieavondje wordt. Maar daar gaat het nu niet over. We gaan het hebben over werkloos
heid in het Dendermondse, noodgebied met halfvolle industrieparken en een massa pende
laars. Dit naar aanleiding van een aantal ingediende projekten tot het bekomen van een aantal
werknemers in de kontekst van het Bijzonder Tijdelijk Kader, een nieuwigheid, deel uitmakend
van het zogenaamde Plan Spitaels. Projekten die werden goedgekeurd of niet goedgekeurd,
zoals dat van het Revalidatiecentrum. De oorzaken van deze niet-goedkeuring door het
Subregionaal Tewerkstellingscomité zijn voor mij voorlopig zo duister als de bodemloze kop
pikzwarte koffie vóór mij, die poogt de televisiekater (het werd immers een gat in de nacht) weg
te werken. Niet wanhopen echter, er komt misschien toch een lichtpuntje. Misschien begrijpt
je alles wat beter als je de moed hebt dit artikel van begin tot einde te lezen. Het wordt, laat het je
gezegd zijn, lezer, een marathonartikel. Zoals velen dagelijks de marathon van de stempelrijen
doen.
Laat ons beginnen met het ge
ven van enkele cijfers. Een
noodzakelijk kwaad ter infor
matie. Noodzakelijk kwaad
omdat cijfers eigenlijk toch niet
zoveel zeggen en het gevaar
erin zit dat we door het bos (cij
fers) de bomen (elke werkloze
afzonderlijk) niet meer zien. We
beloven dan ook verder over
die arabische cijfergedrochten
te zwijgen. We vragen ons wel
af of het niet de nationale en
internationale tendens is door
voornoemd bos voornoemde
bomen niet te zien. We zien de
rijen staan maar vergeten de
mensen die erachter zitten.
In het arrondissement Den-
dermonde woonden in decem
ber vorig jaar 6.269 volledig
werklozen. In januari van dat
zelfde jaar waren dat er
«slechts» 5.607. Stijgende lijn,
waar ga je naartoe? Je bent de
enige stijgende lijn die ik naar
beneden zou willen halen. O
utopia. Waar zit de oorzaak van
al die donkere wolken, de oor
zaak van de tijd van rommel
maar wat aan je vindt toch geen
werk?
en politiek vlak. De recht
streekse aanleiding tot de ma
gere jaren van deze tijd, is de
eerste devaluatie van de Ame
rikaanse Dollar geweest in au
gustus 1971. De dollar ging
toen met ongeveer tien procent
de dieperik in, weet je nog.
Bedoeling van deze devaluatie
was Amerika een meer konkur-
rentiële positie te bezorgen.
Maar da's dan weer niet naar
de zin van de petroleumbon-
zen. Een en ander maakt dat de
olielanden niet pikken dat ze
door die devaluatie tien procent
minder worden betaald, terwijl
de afnemers van deze ener
giebron nog van alles uitzoe
ken om goedkopere olie te krij
gen. Resultaat: kraantje dicht.
Het spel zit definitef op de wa
gen. Petroleumkrisis, door Jan
met de pet aan den lijve erva
ren door de autoloze zonda
gen, gevolg van een stijging
van het geboortecijfer, maar
dat doet hier niets ter zake.
Deze petroleummoeilijkheden
hebben een weerslag op alles.
Zij speelt haar rol in de politieke
problemen van de zware dag
aan de gang. Een voorbeeld:
de een zo stevige Franse frank
is niet meer zoals vroeger.
Waar hij tien Belgische frank
waard was in een niet zo ver
verleden haalt hij nu nog juist
zeven Belgische frank. Een
binnen de slang is het ook niet
alles. Europese munten op een
laag pitje, Amerikaanse dollar
met een bijna opgebrande
wiek.
Voor René Verdoodt, en dus
ook voor het A.B.V.V., want
daar spreekt hij voor, is de eko-
nomische krisis inherent aan
het kapitalistische regime.
Daar zijn voorbeelden genoeg
van in de geschiedenis van het
kapitalisme, met zijn steeds
weerkerende werkloosheid.
«Vroeger zat er een oplossing
voor de krisis in de oorlogen.
Alles kaputt machen en daarna
weer opbouwen. Opbouwen,
herbeginnen, betekent werk.
Werk betekent geld, geld bete
kent koopkracht, koopkracht
betekent nog meer werk en ga
zo maar door met je eindeloze
cirkels. Helaas voor de krisis,
maar gelukkig voor ons zit deze
ling van mezelf, lezer, niet op
geworpen door de heer Ver
doodt. Ben ik een haarkliever
door dat te zeggen.
KORTZICHTIGHEID
Dat arbeidersherverdeling een
dringende noodzaak is, moet
echter niet uitsluitend in de
schoenen van het kapitalisme,
worden geschoven, maar heeft
historische oorzaken. Wat dan
weer niet wil zeggen dat het
geen gebeurde met de krisis
als gevolg niet moest of kon
worden voorzien. Er is bijvoor
beeld de nalatigheid in de in
vesteringspolitiek, met als ge
volg dat de buitenlandse multi
nationale ondernemingen naar
België komen, ongeveer vijftien
jaar geleden alweer. We jubel
den, maar toen was het echter
ook duidelijk dat deze multina
tionale ondernemingen een
negatieve invloed zouden heb
ben in geval van krisis, dat on
dervinden we nu. Gaat het
slecht in een land, dan vertrekt
de multinational en gaat bij
voorbeeld naar landen met la
gere loonlasten. We hebben
het zelf een textielfabrikant,
een Belgische dan nog en he
lemaal geen multinational ho
ren zeggen dat hij hier zijn
boeltje heeft opgedoekt en
naar een ontwikkelingsland is
getrokken. Weet je hoeveel hij
de vrouwen daar betaalt? Nog
moet een rol toekennen aan al
wat leeft».
Verder zit er voor de socialisti
sche vakbond ook een oplos
sing in 't socialiseren van
sleutelsektoren van alge
meen belang. Deze sleutel
sektoren zijn onder andere het
kredietwezen, de energiesek-
tor, de farmaceutische sektor.
Noodzakelijk is eveneens een
sterke openbare holding, terwijl j
de Gewestelijke Ontwikkelings
maatschappijen (GOMS) een
rol zouden moeten spelen als
investeringsmaatschappij
Eén enkele GOM voor Vlaan
deren is gewenst. De bedoeling
van deze ekonomische politiek
is kontrole te krijgen over het
hele apparaat, alsook over de
kostprijzen van bepaalde pro-
dukten. Nu kan je zeggen watje
wil, maar die socialisatie ruikt
voor mij heel erg naar een be
paalde, misschien minder erge
vorm van nationalisatie, de
staat, dus het ministerie van
ekonomische zaken, be
heerst alles. Maar da's weer
een persoonlijke mening. René
Verdoodt vi ndt dat socialisering
eigenlijk niet vergelijkbaar is
met nationalisering op zichzelf.
Het A.B.V.V. wil ook een een
heid in boekhouding, een
openbare bank en een verster
king van de reeds bestaande
dienst van werkgelegenheids-
bevordering.
Het leven schenkt cle stervelingen niets
zonder zware arbeid.
Horatius
geen vijfentwintig frank (25, je
leest goed) per uur. Dan moet
je er niet meer over verwonderd
zijn dat hij goedkope produkten
op de markt kan brengen.
Er zit ook een totaal nieuw ver
schijnsel in deze krisis en wel in
die zin dat waar er vroeger
werkloosheid was maar geen
inflatie, beide verschijnselen
momenteel tegelijk komen.
Vroeger daalden de prijzen
naarmate er meer werklozen
waren, nu komen er meer werk
lozen en wordt tegelijkertijd al
les ook duurder.
We kunnen nu wel met veel
woorden schrijven dat er krisis
is, dat weet iedereen. Oplos
singen zoeken is iets anders.
Woorden ja, massa's woorden,
maar what's in a word?
Volledig werklozen loop voor 1977 voor het arrondissement.
ARRONDISSEMENT DENDERMONDE
I
ARRONDISSEMENT DENDERMONDE
JFMAMJJASOND
MAAND
MAN.
VR.
TOT.
JANUARI
2273
3334
5607
FEBRUARI
2259
3228
5487
MAART
22t2
3222
5434
APRIL
2180
3196
5376
MEI
2177
3154
5331
JUNI
2165
3177
5342
JULI
1583
2956
4539
AUGUSTUS
2185
3321
5506
SEPTEMBER
2307
3483
5790
OKTOBER
2277
3532
5809
NOVEMBER
2486
3767
6253
DECEMBER
2513
3756
6269
René Verdoodt van het Alge-
meen Belgisch Vakverbond
vertelt het ons.
KRISIS van de
MAATSCHAPPIJ
STRUKTUUR
Nee, lezer, anderen kunnen
zeggen wat ze willen, maar de
huidige krisis is niet te wijten
aan tijdelijke verschijnselen. Dit
was al lang een standpunt van
mijzelf en René Verdoodt van
het Algemeen Belgisch Vak
verbond heeft het nieuw leven
in geblazen.
van vandaag. Moet ik ze kris
kras op een rijtje zetten: Chili,
de spanning Arabische landen
ten overstaan van Israël, Rho-
desië (of moeten we al Zim
babwe zeggen, Cecil Rhodes?)
noem maar op. Persoonlijk vind
ik, als schrijver van dit artikel
ook het gemeenschapsgepa-
laver in België ergens wel een
afleidingsmaneuver voor de
ekonomische moeilijkheden.
Geef de mensen de mogelijk
heid te diskussiëren over
Vlaams - Waals, maak er zelf
Ik heb mensen gekend die bleven staan om
een appel op de hoek Ie kopen en
vervolgens wegliepen alsof ze het hele
werkloosheidsprobleem hadden opgelost.
Hevwood Brown
Waar liggen de echte oorzaken
dan wel? Volgens het A.B.V.V.
is de huidige toestand een we-
reldkrisis van het systeem. Een
bijna alles omvattende krisis
dan, die zowel speelt op eko-
nomisch vlak, als op monetair
een soepje moeilijkheden rond
en jan publiek zwijgt over de
rest. Let wel, dit wil niet zeggen
dat Vlaanderen mij niet ter
harte gaat.
Maar genoeg over politiek. Er is
ook nog een monetaire krisis
mogelijkheid er niet meer in.»
Inderdaad, wie nu een neutro
nenbom werpt, vindt geen
mensen meer om de boel op te
kuisen... De boel hoeft niet
eens opgekuist.
René Verdoodt zegt nog meer
«Voor wat België betreft», zegt
hij, «ligt een groot stuk van de
oorzaak van deze krisis in de
kortzichtigheid van de kapitalis
tische groepen na de tweede
wereldoorlog. Er was in de be
drijven een gebrek aan investe
ringen, een slechte of totaal
ontbrekende planning op lange
termijn, een verouderd machi
nepark en een onvoldoende
research.
Het resultaat van dit alles is dat
wij vandaag met toch wel ver
ouderde produkten voor de dag
komen».
Arbeidsherverdeling en solida
riteit blijken noodzaken te zijn
waar wij niet te buiten kunnen
(pleonasme). We moeten het
werk zodanig verdelen dat ie
dereen een deel van de koek
krijgt, al komt dit dan misschien
niet zo goed over bij wie werk
heeft en er een deel moet van
afstaan. Dit is een veronderstel-
Voor het A.B.V.V. zit een op
lossing in volgende elementen.
Er zou eerst en vooral een de
gelijke planekonomie moeten
zijn.
Maar men kent de behoeften
niet, daar deed men nog geen
diepgaand onderzoek naar.
Lijkt niet nodig in België. Men
kan dus ook niet degelijk plan
nen. Men moddert hier maar
wat aan. Men plant maar wat.
Volgens het A.B.V.V. moeten
bij deze planning alle sektoren
worden betrokken, evenals de
financiële instellingen, maar
dan zit je met de strakke hou
ding van de holdings, die ver
tikken mee te werken. René
Verdoodt: «In deze planeko
nomie moet ook een deel voor
de private sektor zitten, men
Ernstige struktuurhervormin-
gen blijken een noodzaak en
men zou ook moeten overgaan
tot het inrichten van openbare
bedrijven die op een gekontro-
leerde manier werkerr. Met aan
het hoofd daarvan bekwame
elementen, ernstige managers
die men eventueel zelf vormt.
Er komen jaarlijks genoeg
mensen uit de universiteiten
die zonder al teveel moeite de
gelijk een openbaar bedrijf
zouden kunnen runnen. Over
igens is het slecht beheer van
vele bedrijven eveneens één
van de oorzaken van de hui
dige werkloosheid.
Op korte termijn moeten vol
gens het A.B.V.V. maatregelen
getroffen worden, teneinde de
arbeidsintensieve bedrijven
een lagere last te laten dragen
dan de kapitaalsintensieve be
drijven. Bijvoorbeeld door de
R.S.V -bijdrage te berekenen
via de toegevoegde waarde.
Dan ook de billijke herverdeling
van het werk door bijvoorbeeld
stagiaires, brugpensioen, het
Plan Spitaels, Plan Claes,
Werktijdverkorting en wat weet
ik nog meer. 't Is wel zo dat men
nog niet al te goed overweg
blijkt te kunnen met de pa
troonorganisaties, al wil
V.B.O. wel met de vakbonden
rond de tafel. We zegden het
echter reeds: «What's in a
word?»
PLAN SPITAELS:
PLEISTER OP
HOUTEN BEEN
Je bent jong, pas van school,
met een diploma en een karre-
vracht goede moed waardoor
je een frisse, verruimende blik
op het leven hebt. I n veel geval
len smoort ons syteem je en-
toesiasme in de kiem. Je laatje
inschrijven als werkzoekende
bij de Rijksdienst voor Arbeids
voorziening. Op hoop van ze
ge. Na de wachttijd blijk je nog
geen werk gevonden te heb
ben.
Daar sta je danin de rij aan den
dop. Stempelen om den brode.
Lege dagen vervallen in herha
ling. Elke dag weer, stempelen,
niet weten wat te doen, werk
zoeken, geen vinden. Botte
weigeringen, steeds maar
weer, maken je zelf ook bot.
Het hangt je de keel uit maar er
is niets aan te doen. Of toch?
Minister van Tewerkstelling en
Arbeid, Guy Spitaels dokterde
mede op basis van vroegere in
itiatieven van verschillende zij
den feite het gehele rege
ringsprogramma tot opslorping
van de werkloosheid omvat,
zoals dit geformuleerd werd in
de programmawet van 22 de
cember 1977. Niet elk deel van
dit plan is voor jongeren be
stemd, dat moeten we er al
onmiddellijk bij vertellen. Het
programma bestaat uit een
zestal delen, waarvan er drie
overgenomen werden uit vroe
gere programma's.
Het moeilijkste van alles is, om net te doen
alsof je het druk hebt, terwijl dat niet zo is.
William Feather
