Catharinisten mikken weer hoog
met Maria Stuart
32 - 24-11-1978 - De Voorpost
Voor een veel te lege zaal hebben De Catharinisten, tijdens het voorbije week-end, op zeer
prijzenswaardige manier hun titel voor het Renaat Ravijts-tornooi verdedigd. Zij brachten op
opmerkelijke wijze, een reeks voorstellingen van het werk van Friedrich von Schiller, Maria
Stuart, voor het voetlicht. Een uitdagende opgave die zij, dankzij de sterke regiehand van
regisseur Walter Boni, tot een grote prestatie wilsten uit te bouwen.
Met dit stuk verdedigden De
Catharinisten hun titel voor het
Renaat Ravijtstornooi. Met het
stuk Heksenjacht hadden zij de
Maria Stuart (Nicole Gits) biecht nog even voor zij naar het schavot
gaat. (JM)
eerste prijs weten in de wacht
te slepen, daarom maar weer
een stuk gezocht uit, laten we
zeggen, het grote genre. Een
uitdaging die overwonnen
werd, en dit door de sterke re
gie van Walter Boni. Hij heeft
door een doordacht visie op het
gegeven en het maximaal uit
buiten van het spelerspotenti-
eel en van de mogelijke sceni
sche mogelijkheden, zijn eigen
talent en dat van de akteurs en
de aktrices enerzijds bevestigd
en anderzijds een aantal men
sen boven hun gewone presta
ties laten uitstijgen.
Nicole Gits, ars Maria Stuart,
heeft deze keer zichzelf over
troffen Een goed doorvoelde
karakteropbouw eri een juist
gedoseerde gevoelsmatigheid
hebben haar tot een niet meer
weg te cijferen waarde voor dit
gezelschap gemaakt. Simone
Van Laethem, koningin Elisa
beth, gaf blijk van grote pre
sence, doch liet haar karakter
af en toe even uit de hand glip
pen. Nelly De Hert, Hanna
Kennedy, was opmerkelijk vlot
en typerend. Haar betrokken
heid bij het gebeuren was in het
oog springend. Ook Erwin Van
Herreweghe. als Mortimer, gaf
een opmerkelijke prestatie ten
beste. Hij gaf blijk van een ge
dragen vertolking met zeer
sterke en bewogen momenten.
De hele cast was verder meer
dan verdienstelijk waarbij we
mogen stellen dat de vertolking
in het geheel zeer homogeen
was, niemand heeft voor ie
mand moeten onderdoen. Het
samenspel was vlot en op de
zelfde golflengte. Twee namen
echter toch nog te noemen. Jos
Vanmol en Dirk Klinck hebben
in hun respektievelijke rollen
als Paulet en baron Van Bur
leigh ook verder gerijkt dan wat
zij de laatste tijd ten tonele
voerden. Voor elk van deze in
dividuele prestaties zijn de ak
teurs zelf te bewonderen maar
evenzeer de regisseur die ze
zover wist te brengen. De vrij
strakke regie heeft voor het
hoge speelpeil gezorgd en te
vens voor de vlekkeloze inkle
ding van de opvoering." Regie
assistente Annie Moortgat zal
er zeker een vette kluif aan ge
had hebben maar het resultaat
was er dan ook. De dekorbou-
wers hebben voor de juiste
sfeer kunnen zorgen. Biezon-
der mooi waren de wapen
schilden. De klankband was
een voorbeeld van hoe het
moet. De belichting was einde
lijk eens zonder moeilijkheden.
Wat niet over het hoofd werd
gezien, wat het publiek dan ook
apprecieerde, waren de niet al
leen mooie, maar ook histo
risch juiste kapsels. Het is pret
tig te zien dat amateurs zich op
alle punten met het beroeps-
teater kunnen meten. Wat bij
elkeen het oog streelde waren
de ronduit prachtige kostuums,
die niet alleen sfeerbepalend
waren maar tevens enige glans
gaven aan het statige werk van
Von Schiller.
Wij zijn ervan overtuigd dat De
Catharinisten met deze produk-
tie een mooie kans maken om
de trofee binnen de kamer te
houden. Ere wie ere toekomt.
JVS
In New Reform (Peter Benoitstraat nr. 1) opende vorige zater
dag 19 november, en eindigt alweer op 26 november, een
tentoonstelling van Jonas Wille. Zoals gebruikelijk en erg 'n
trek in de hedendaagse kunststromingen opende men met
een mobiele aktiviteit waa/bij de kunstenaar eigenlijk zijn
werk ter plaatse installeert.
Jonas Wille (34) uit Oudergem behoort tot de nieuwe genera
tie kunstenaars welke vooralsnog trachten een en ander aan
het uitzichtloos en verouderd kunstsysteem te wijzigen.
Daarmee bedoel ik dat het niet de intensie is van deze jonge
man om zomaar «kunstenaar» te zijn maar het meer zijn be
trachting is als informateur te opereren. Meerdere kunste
naars stellen de informatie voorop tegenover de werkelijke
realisaties van kunstwerken. Dit omdat ze zichzelf willen be
hoeden voor een al te opdringerige business welke alles wat
zich ook maar aanbiedt kan verheffen tot het beste.
De projekten welke Wille tot op (220 m2), verrassend zicht op
heden ondernam zijn gedacht
van uit een vrijblijvende hou
ding tegenover het publiek. Het
schroeft ze niet op tot zakelijke
relaties. De uitnodiging die hij
voor het bekendmaken van zijn
aktiviteiten verstuurde zijn
stencils of fotokopijen, pamflet
ten in de maatschappij gewor
pen
In 1977 voerde hij in het Brus
selse een aktie omtrent de ves
tiging en het verhuur van bure
len. Zelf stelde hij een klein
kamertje in zijn pnvé woning als
volgt te huur- Uitsluitend voor
Multi-Nationale onderneming
te huur: klein intiem bureel
groenzone, niet gemeubeld.
Deze aankondiging geplaatst
in een plaatselijk advertentie
blad lokte wel enkele reakties
uit.
Hijzelf organiseerde in zijn
'mini-bureel' een aktie rond
«moorden-vermoorden in-van
deze maatschappij».
Dit jaar organiseerde hij ook al
een projekt rond oude
schoenen. Het kwam daarop
neer dat honderd door hem aan
geschreven personen elk een
paar oude schoenen ter be
schikking zouden stellen. Zijn
aktie handelde over het pro
bleem dat ieder zich heden ten
dage een paar schoenen kan
aanschaffen aan lage prijzen
maar dat de echte goede
schoenen peperduur blijven.
Wat is er dan veranderd in de
maatschappij?
In New Reform organiseerde
hij een 1 uur durende aktie over
«Green for Ever» een slogan,
een daad? Het gegeven is een
uitspraak van Bondskanselier
Helmut Schmidt «ik ben geen
groentje»
Over een en ander rond de
waanzinnige projekten van Jo
nas Wille hadden wij met hem
een interessant gesprek. Nog te
vermelden is dat hij zijn kleinste
bureel (ter wereld?) voorstelt
om opgenomen te worden in
het Gumess book of records.
«Green for ever»
Je hebt een aantal akties on
dernomen in dewelke je de
slogan «Greenforever» hebt
gebruikt. Waarom?
J.W. Deze slogan is een nood
kreet, een dringend alarm, (na
tuur en werkelijkheid worden
dagelijks hard aangepakt en
door mekaar geschud) en ver
wijst tevens naar een persoon
lijk bezit, (bewust deel willen
uitmaken en verbonden voelen
met een levende biotoop).
Je zegt dat groen voor jou al
leen maar een mentaliteits
kwestie is. Leg dat eens even
uit.
J.W Groen is niet altijd een
kleur het is een mentaliteit.
Deze slogan is een persiflage
op de historische formulering
van R. Magritte (x): «Ceci n est
pas une pipe», waarmee hij be
doelde dat zijn geschilderde
pijp slechts een voorstelling
was van een pijp. Mijn groen-
voorstellingen duiden niet altijd
op een loutere picturale uit
drukking (kleur, verf), de bena
dering kan van andere aard zijn
(mentaliteit, gedragspatroon)
idem, voor sommige andere
gebruikte slogans «ceci n'est
pas une performance», ont
kennend en eerder bedoelend:
reconstruktie met gekombi-
neerde middelen van een re-
ëele uitgevoerde handeling
«Ced est ma couleur préfé-
rée», bevestigend, de keuze
van deze kleur benadrukkend,
(x): met M. Duchamp een van
de opvallendste pikturale
orde-verstoorders tijdens de
eerste helft van deze eeuw. R.
Magritte leerde niet zijn volk le
zen maar zien.
Koningin Elisabeth van Engeland had blijkbaar beter van dit tochtje naar -de buiten- afgezien. (JM)
Begeleidend didactisch materiaal...(EDV
Politiek
Voor de tentoonstelling bij
New Reform heb je onder
meer op de uitnodiging een
gezegde van Helmut Schmidt
«Ik ben geen groentje» laten
opnemen. Geeft dat een poli
tieke betekenis aan je werk?
J.W.: Mijn werk zou naargelang
het onderwerp van politieke in
slag kunnen zijn; in dit geval is
deze uitspraak van de Bonds
kanselier vrij toevallig en van
gelukkige aard. Het paste won
derbaar om mijn gekozen
motto «Green for ever» te on
dersteunen. Des te meer boei
end gelet op de dualiteit van het
gezegde en de verwijzing naar
de tegenstelling: groen-rood.
Jacht maken op rood of groen
is sinds huichelijke tijd bekend
hier en elders: bevoorbeeld de
amputering van de amazone
long. daar is me dunkt dringend
politiek engagement mee ge
moeid en vereist. Zou daar het
einde van het groen begonnen
zijn? (het laatste...)
Ook in vroegere werken
bracht je sociaal-politieke
elementen naar voor. Ten
minste toch maatschappe
lijke vragen zoals je aktie
rond «bureel te huur» in het
Brusselse.
J.W Inderdaad, er zijn eerder
veel meer dergelijke maat
schappelijke konstanten aan
wezig in mijn huidig werk, t.t.z.
rechtstreeks aanpikken op de
realiteitsbronnen, o.a.: polutie-
fenomeen, leefmilieu van mens
en dier, individueel, leefpa
troon. fysisch en mentaal voor
komen. en andere a.h.w. een
noodzaak hebben om in de
werkelijkheid te willen snijden,
vandaar het veelvuldig gebruik
van knip- en kollage techniek,
(zie in green for even) 2 naar
het snijden en vrijmaken van
het gorene licht in de spot, het
snijden en losmaken, en her-
naaien en opnieuw losrukken
van de ABL hemdsmouw, het
snijden en vernietigen van de
gauloises-verpakkingskarton,
het losscheuren van kleine
vierkanten in de gorne textiel).
H. Matisse sneed in gekleurd
papier, hij wilde de kleur in de
hand voelen, zijn benadering is
streng esthetisch te noemen.
Mijn «rekuperatie-beelden» uit
tijdschriften en magazins ten
behoeve van de opbouw van
een vindplaats zijn getuigen
van een bepaalde gebeurtenis
waar mensen en dingen in hun
omgeving gesitueerd waren en
in mijn vindplaatsen eventueel
andere funkties en associaties
kunnen ondergaan.
Een taart in stukken snijden, is
in de werkelijkheid snijden,
Maio Wassenberg sneed in
een wolk voor supra-picturale
reden. Trachten een wolk te
vatten blijft een illusie, een mys
terie (H. Michaux: «même si
e est vrai, c'est faux»).
In elk geval kan uw werk toch
als politieke kunst worden
beschouwd, of vergis ik mij?
J.W.: Politiek gericht, in die
mate dat het picturaal ordend
verstorend is. Niet aangepast
zijn aan de gangbare traditio
nele terminologie of mentaliteit
is reeds voldoende. Groen kan
in bepaalde omstandigheden in
een politieke kontekst terecht
komen: groen-natuur - werke
lijkheid (waarheid, echtheid)
betreft iedereen, ook de politie
kers. (Politiek is met iedereen
begaao, iedereen is met poli
tiek begaan; met de kunst
ook?). Nochtans vooraleer mijn
werk pamfletair geïnterpre
teerd kan worden is er een kon
stante bezorgdheid om ieder
onderwerp beeldend en effi
cient te formuleren. J. Grel zei
frappant: les messages
sontpourle facteur». Er is al het
groene kaartschandaal in de
Hasseltse autocontrole. Groen
zal dan pas krachtig zijn en
overwinnend waar de verbeel
dingskrachten aan de macht
zullen zijn. In de mate dat ieder
indidvidu beschikt over auto
nome kapaciteiten, zich vol
doende betrokken voelt bij
toestanden en gebeurtenissen,
en zich kan uitdrukken door
middel van en (ontwikkeld)
kritisch- en gevoelsoordeel»
Mag ik je vragen welke an
dere betekenis groen voor
iou heeft.
J.W.: Groen heeft hoofdzakelijk
een artistieke funktie. Met va
riërende inhoud en presentatie.
«De hedendaagse kunstenaar
heeft een komplekse en inter
disciplinaire opdracht, hij moet
op efficiente wijze trachten op
te treden, op de verscheidene
terreinen, want de werkelijk
heid in permanente transforma
tie. «Algemeen is de voorstel
ling van groen rustig, alles om
vattend. slachtoffer, het vraagt
om respekt Het gebruik van
rood is komplementair en in te
genstelling. Groen heeft onder
andere een zuivere taak, gene
rerend. V.b. tijdens de proloog
van Green for even 2 verwij
derde de ventilator de teksten
«zuivere tabak» en «St. Michel»
van een groene vierkantige kar
tonnen verpakkingsmaquette
door de muzikale frottage van
karton-kleur tegen de metalen
ventilator beweging. Visueel,
roept groen immers zijn kom-
plementaire tegenligger op:
rood. In New Reform zeer dui
delijk zijn aanwezig door de
groen TL-neon in de hall, die
het naastgelegen lokaal met de
normale witte neon TL verlich
ting onderdompeldt in een rozig
licht.
Aktie
Had je zelf de indruk dat de
aanwezigen meeleefden met
wat er gebeurde. In feite werd
het publiek slechts in je aktie
betrokken op het einde.
J.W.: Het publiek moet het ge
voel hebben van het zelf te
kunnen, van het zelf gezien en
gedaan te hebben, vertrouwde
voor de hand liggende hande
lingen zoals: scheuren, verza
melen, reinigen, vernietigen,
ophangen, zagen, snijden, sta
pelen, etc.
Vandaar de opzettelijke hou
ding tijdens de aktie. meestal
gekeerd naar het publiek,
d.w.z. ik kijk dezelfde richting
uit als zij, ik ben uitvoerder
toeschouwer onder de ande
ren.
Hun eigentlijke participatie is
niet opgedrongen, wordt
sléchts gewenst indien ze het
nodig achten om als vrij mede
werker op te treden. De mede
werking onder de aanwezigen
voor het opzoeken van cera-
mieken was vrij direkt en aktief
De uitvoering bij andere projek
ten of interventies met mede
werkers zijn bijzonder verrij
kend, in die zin dat het geleverd
werk toevallige en onvoorziene
wendingen kan aannemen,
waarbij een bepaald gedrag
wordt bevestigd.
Wat er nu nog in New Reform
op de tentoonstelling te be
kijken valt noem je begelei
dend didactisch materiaal
J.W.: De voorstelling van het
illustratie materiaal steunt de
uitvoering van de publiek aktie
op identieke wijze als het trach
ten verduidelijken van een kur-
sus of het aanbieden van een
produkt door een handelsafge-
Vaardi9de Roger D Hond.
Jonas Welle (EDV)
Koningin Elisabeth (Simone Van Laethem) tijdens een kennismaking met Maria Stuart op een buitenverblijf
Koningin Elisabeth met haar raadgevers rond het lichaam van Mortimer. (JM)
