VERBODEN tE STORTEN
NZE STREEK KRIJGT IN 1980 GANSE REEKS
TAATS IN FRASTRUKTU U R WERKEN
AALSTERSE
KULTUURRAAD
NAAR HISTORISCHE
GEBOUWEN
...JIJ
=NIET.
MAAR
ÏWEL!
1RT .7, PDLITIEREGLEMENT
STAD AALST DD
DENDERVERVUILING BEREIKT 3
MILJOEN INWONERSEKWIVALENTEN
71 j
L»e vuurposi ea.c.. iaou - o
rkell
:hijr ik zij een parlementaire vraag van volksvertegen-
goe ordiger Willy Van Renterghem (PVV) krijgt de
sterse lezer van de jongste publikatie van de
agen en Antwoorden» van de Kamer, terug een
van de openbare werken, die op dit ogenblik
d de gang zijn in het arrondissement Aalst, en van
'j e welke voor 1980 gepland zijn.
specifiek het ver- 1.998.873.-fr.
ng ijningsgebied van De Ook het aanbrengen van
di h irpost-Aalst betreft, de elektromechanische
eer erhielden wij volgen- uitrusting van de nieuwe
h werken, die zullen uit- zwarte Hoekbrug wordt
(oerd worden door het dit jaar in het vooruitzicht
ïisterie van Openbare gesteld. Hiervan zou de
rken. kostprijs 30 miljoen frank
het Bestuur der Wa- bedragen.
'egen wordt aldus
f viiding gemaakt van oe- We9en
versterkingen van de Wat het Bestuur der We-
G<fider te Erembode- gen betreft meldt het Mi-
die aanvingen op nisterie van Openbare
,1978 en dienen Werken een aantal wer-
r.nJindigd te zijn in het ken, die in uitvoering
ggin van 1980. De kost- zouden zijn. Als investe-
van deze werken, ringswerken wordt aldus
uit twee delen be- het inrichten van de
n, bedraagt kruispunten Sint-Anna-
"1545.594,- fr. laan - Koolstraat - Gent-
rvolgens ontdekten wij sestraat en Arbeidsstraat
bouw van een nieuwe vermeld. Het bedrag hier-
arte Hoekhefbrug te van loopt op tot
1st. Deze werken be- 20.965.048 fr., terwijl het
wannen volgèns Minister einde der werken voor-
zij< ithot op 2.4.1979 en zien wordt voor 20 maart
erw jden dienen beëindigd 1980.
'zijn op 25.8.1980. De Zoals bekend wordt op
:c stprijs hiervan be- dit ogenblik ook gewerkt
v jagt 52.110.430 fr. aan de inkokering van de
go< or de werken, die moe- Kerrebroekstraat onder
2t i aangevangen worden de nieuwe verbinding
dairdt melding gemaakt Aalst - Dendermonde,
'sin het aanbrengen van zijnde de rijksweg nr. 60.
slen nieuwe wegverhar- Het bedrag van deze wer-
)eh ig onder en aan de ken loopt op tot
igbrug te Erembode- 42.980.919 fr. en de eind-
[m. De begindatum van datum ervan is voorzien
jze herstellingswerken op 30 juni 1980.
inog niet bepaald, maar Als derde belangrijk
bl wordt de uitvoerin- openbaar werk te Aalst is
itermijn op 30 werkda- er de aanbrenging van
Ijn geschat, dit voor een een middenberm in de
'tale kostprijs van Heilig Hartlaan en Leo-
poldlaan te Aalst op de
rijksweg 719. De kostprijs
van deze werken be
draagt 18.350.400 fr. en
volgens Minister Mathot
zouden deze werken
beëindigd zijn op 5 fe
bruari 1980. Deze datum
lijkt ons weinig realis
tisch want op dit ogenblik
werd de middenberm
slechts over enkele tien
tallen meters aangelegd,
en zijn deze werken hele
maal niet voltooid.
Andere investerings-
werken worden dit jaar in
onze stad niet meer voor
zien. Als onderhouds
werken wordt enkel nog
melding gemaakt van het
vernieuwen van deksteen
en leuning aan spoor
wegbrug te Aalst. Over
welke spoorwegbrug het
gaat wordt hier niet ver
meld. Enkel vernemen
wij dat de kostprijs ervan
5.982.970 fr. bedraagt en
dat de voorziene eindda
tum 15 februari 1980 is.
De andere werken, op
een totaal van 32, die in
het ministerieel ant
woord opgenomen wer
den hebben betrekking
op de streek van Ninove-
Geraardsbergen - Zotte-
gem. Belangrijk om mel
den is misschien wel het
feit dat dit jaar blijkbaar
intens zal begonnen wor
den met de nieuwe ver
binding tussen Aalst en
Ninove. Voor deze nieu
we weg rijksweg 731
gedoopt wordt aldus
de aanleg voorzien van
het vak tussen Ninove en
de Hoogstraat te Dender
leeuw. Dit vak zal
133.188.990 fr. kosten en
250 werkdagen in beslag
nemen. Ook de tweede
fase wordt in het vooruit
zicht gesteld voor een
som van 140 miljoen,
maar hier is de aanbeste
dingsdatum afhankelijk houdswerken het herstel
van de nodige onteige- van een fietspad te Leb-
ningen. beke vermeld staat.
Pikant detail is ook het Sinds wanneer ligt Leb
feit dat in het ministerieel beke in het arrondisse-
antwoord bij de onder- ment Aalst?
VEHE
flk
De Stedelijke Kultuurraad van de stad Aalst wiens
taak het is te adviseren, stimuleren en koördineren
trad verleden zaterdag naar buiten met een rondlei
ding door Denise Van de Velde en Mark de Jode
door de merkwaardige gebouwen van het stadscen
trum.
Werden alle aangesloten verenigingen inderdaad
aangeschreven en deelde ook de pers deze aktiviteit
waarvan men aannam dat ze een heel aantal men
sen kon boeien, slechts 32 verenigingen uit Groot-
Aalst stuurden afgevaardigden en de rest gewoon
hun kat.
Gilbert Claus
Voorzitter van de Kuituur-
raad, Gilbert Claus, en een
aantal bestuursleden moch
ten dan ook in het Oud-Hos
pitaal, bij eeri uiterst gunstig
lenteweertje, een 75-tal per
sonen verwelkomen.
Was het voor de organisatie
een niet zo bemoedigend re
sultaat, voor de aanwezigen
was het des te beter want
hoe minder groot het aantal
deelnemers, hoe beter men
alles zou kunnen meemaken
en volgen.
Trekpleister en blikvanger
was uiteraard het bezoek
aan het nog steeds in op
bouw zijnde kultureel cen
trum in de Molenstraat
waarbij architekt Walter Van
Herreweghe de leiding zou
nemen maar hierover meer
in een afzonderlijk artikel.
De typische gebouwen van
het stadscentrum, het Bel
fort, het Stadhuis en de St.-
Martinuskerk bleken min
stens even interessant en de
gidsen werden weetgierig
aanhoord.
197
Het laatste huis, nr 97 van de Schietbaan, lijkt wel het einde van de wereld te zijn.
Het Aalsterse vuil wordt er door de stadsdiensten in een hoog tempo gestort; met
de buren (die slechts op 15 m wonen) wordt er geen rekening gehouden. Een stort
ols tuin is zeker geen pretje. De stadsdiensten plaatsen nochtans zelf dit bord...
(Per)
Het «Belfort»
Wat gemeenlijk «het belfort»
wordt genoemd is eigenlijk
een geheel van drie verschil
lende gebouwen, schepen
huis, belfort en gebiedshuis-
je. Het schepenhuis, het
oudste der Nederlanden, da
teert uit 1225 doch alleen het
onderste, oostelijk en noor
delijk deel, zijn ervan over
gebleven. Het werd hersteld
in 1407.
Het belfort zelf werd er «bij
geplakt» in 1460 en een spe
cifiek torentje ervan dateert
slechts ui 1886. Vierhoekig
in de onderbouw en acht
hoekig bovenaan is dit bel
fort reeds aan zijn zesde
klokkenspel toe. De huidige
beiaard telt 52 klokken en in
het dakruitertje hangt de
«werkklok» die van in het
stadhuis makkelijk kan ge
hoord worden. Men wil deze
klok terug in werking
stellen...
Als derde gebouw kwam het
bretesk of gebiedshuisje,
een juweeltje uit 1774. Een
vrouwspersoon stelt er de
gerechtigheid voor en ver
der vindt men er beelden
van Keizer Karei V, Dirk van
Aalst, de laatste graaf van
Aalst, humanist Cornelis De
Schrijver en hofschilder Pie-
ter Coeck.
Vooraan twee ramen waar
van een werd gebruikt om
de wetten «af te roepen».
Wie de wet wilde kennen
moest maar komen luiste
ren. Deze ramen werden ook
gebruikt door baljuw en
graaf als ze trouw zwoeren.
Het Stadhuis
Voorgevel en ingang zijn
eerder monumentaal opge
vat in de neo-klassicistische
stijl van rond 1830 met een
zuilengang en massieve ka
pitelen. Op deze plaats ston
den vroeger twee huizen,
een met 4 en een met 6
ramen.
De feestzaal, die niet kon
worden aangedaan wegens
het er aan gang zijnde koor-
zangtornooi, telt 910 versie
ringen in de zoldering en
heeft schilderijen van Le
brun en de nog niet lang
geleden overleden schilder
Maurits Schelck.
De achterzijde van het voor
gebouw van het stadhuis
werd eerder sober gehou
den. Als landhuis is dit ge
bouw het derde. Het eerste
landhuis, plaats waar burge
meester en schepen van
Aalst en Geraardsbergen en
de baljuws van Boelare, Ga
vere, Schorisse, Rode en
Zottegem samenkwamen
was gebouwd op de plaats
waar zich nu de «Graaf van
Egmont» bevindt. Tweede
landhuis was huis «de Roze»
op de hoek van Markt en
Zoutstraat. De huizen ston
den toen op de Markt niet
aaneengesloten. Er moesten
doorgangen tussen worden
gelaten voor de brandweer
mannen.
Derde landhuis werd het
huidige van 1643.
Op de binnenkoer is de lin
kervleugel, het westelijk
deel, best bewaard gebleven
met zijn 12 traveeën, zijn za
deldak en kruiskapelletje.
Het middenstuk, de achter
kant van het stadhuis, da
teert uit de 18e eeuw met
een middenstuk, in rococo,
zwierig van opvatting en uit
werking en met zonnewijzer
en oculus met schelpvormi
ge rocaille. Tevens ziet men
er een balkon met fijn
smeedwerk.
De rechterkant, nu gedeelte
lijk ingenomen door de
brandweer, vroegere ei
gendom van de graven van
Izegem, was het koetshuis
voor de wagens van de He
ren van het Land van Aalst.
Het laatste stuk rechts werd
in 1870 bijgebouwd om het
geheel te sluiten in geïmi
teerde rococo.
Verder op dit binnenplein de
«Aalsterse toede», een leng
temaat (5,54 m) en een ge
denkteken opgericht voor de
drie dapperen die Aalst in
1830 telde Vermeldde dit
monument voorheen hun
namen, bij herschildering
heeft men ze gewoon weg
gelaten.
Ook de achterkant van dit
plein is bezienswaardig met
balkon in smeedwerk.
De trouwzaal werd onlangs
gerestaureerd door eigen
stadspersoneel die er een
pareltje van maakten met
gebruik van o.m. bladgoud
in rococo en empirestijl. De
laatste burgemeesters kan
men er in een aantal schil
derijen eventueel bewon
deren.
Dc achterzijde van de trouw
zaal. waar zich vroeger het
openluchtteater bevond,
vertoont een balkon op drie
mooie konsoles en een
bordes.
Van op deze zeer rustige
plaats alhoewel totaal in het
centrum kan men op een
ideale manier de beiaard-
konserten bijwonen.
De St.-Marï:nuskerk
Deze kerk, waarvan men dit
jaar herdenkt dat vóór 500
jaar met de bouw ervan
werd begonnen is niet af. De
achtergevel werd er in 1650
«voorlopig» in baksteen en
zandsteen in gezet doch dat
«voorlopig» evolueerde tot
definitief. «Men» zegt dat
een Angelsakser zou hebben
aangeboden de kerk totaal af
te maken, toren van 140 m,
hoger dan die van de O.L.V.-
kerk van Antwerpen, inbe
grepen in ruil voor de groot
ste schat van deze dekanale
kerk: het schilderij van Ru
bens met «Rochus en de
Pestlijders».
Uit die onafgewerktheid
sproot een wanverhouding
tussen het grootse hoogkoor
met zuilenommegang en
straalkapellen en de eerder
bescheiden ruimte voor de
kerkgangers.
In 1480 gestart, was het koor
gereed rond 1500, doch dan
kwam een periode van ver
arming door de te talrijke
oorlogen en dacht men
meer aan vernielen dan aan
opbouw zodat het werk stag
neerde. Met de kontra-refor
matie kwam er weer enig
schot in en werd verder ge
werkt aan deze gotische kerk
met kruisribgewelven, talrij
ke glasramen en steun
beren.
Het altaar, in Balegemse
zandsteen, bevindt zich nu
op de viering, een plaatsing
aangepast bij de huidige li
turgie maar voor sommigen
een minder gelukkige oplos
sing. Weet iemand beter?
Buiten het schilderij van de
Vlaamse grootmeester om
geven door een aantal ande
re heiligen tegen de pest,
Antonius, Adrianus, Kristof-
fel en Sebastianus (de «bij
zonderste» zou nog ontbre
ken, de H. Macarius), heeft
deze kerk ook nog het graf
van Dirk Martens, «eerste
letterdrukker van Duitsland»
(sic). Van Gütenberg had
men in Aalst toen blijkbaar
nog niet zoveel gehoord.
Deze rondleiding waarvoor
Denise Van de Velde en
Mare de Jode ons aller
waardering en dank verdie
nen, werd besloten met een
door de Kultuurraad aange
boden demokratische drink:
een Aalsterse pint.
LH
AZOEI NEN TO YD
Damme wajjer va serrewoerdeg beleven, dad 'n
hei geloeif ek toch nog noeit ni bestoon. Allei,
zeg na ne kier zelf, van wa kejje naa nog zeikes
zèn? Zjust van nimmendalen minier. Ne mensj
'n es nimmer zeikes van onze frang, van 't
weir, va zé weirk, van de proys van aal 't gein
dagge noeideg hetj. De léste daogen zén z' ons
al stillekes on 't veirberoyn meh lanst de
gazetten en de radejao te zeggen da z' al
verschillege kieren heer krik moete steiken
hemmen onder onze frang want dat 'n anders
den beirg af es. Hè es hè zeikes al lank on't
bollen, mor 't goo van langsom rapper en
rapper, 't Weir door kaan oeik nimmand
ginne kop nimmer oonkroygen. Dagge most
zing wa blommekes dat er oeveraal al in d'
hofkes stoon, ze kennen 't noste weik verom al
afvriezen as 't kontrore goot. Wie es 't er nog
zeikes op zè weirk? Alle daogen stoon de
gazette vol meh weireken die de poyp on
Mèrten geiven en tèn stoon der verom al ne
kier zuveil mier doppers oon te schooi ven.En
de proys van de marsandies ver a hoois te
verweiremen, 't zè koelen of mazoet, den die
nen es oeik op hol gesleigen. 'k Weit va goe
poort da 't pekanst nimmer meigelèk 'n es ver
nog iverantst 'n haatstoefken te koeipen En
domei goot tèn vanoyges de proys van 't
stoefhaat nor omhoeig nog rapper as nen
assaanseur! Dor in mèn gebeiren es 't er ienen
beizig meh ghiel daogen haat on 't zaogen en
on 't kleinen. Hè heid dor al 'n roet liggen, 'k
peis dat 'n hem on 't verzing es ver nen
honderdjoregen oerlog.En lanst alle kanten
op den booiten ziede afgezoagde boeimen lig
gen of komende remorken teigen die vol lig
gen meh stikken boeim die al min of mier op
lingde gezoagd zèn ver der kloempen van te
maoken ver in 'n haaststoef of nen oepen
heerd. Azoei zeilen de boeimen wel ne gèrla
goon!
On die mensjen die haat banienhaven wil ek
tissendeir nog eh remeideken geiven van
binsjt den oerlog: haafd allemol ajjer gazette-
papier en aal die reklammekes banien die ze
toch nog attoydoon in aal de bissen daven. Da
papier scheerde in klein ripkes en daaft dad
allemol in nen iemer wator woor dagge iest 'n
eirvol salpeiter in gedoon hedjLodj dad ieneg-
te daogen stoon tot as da papier pesies eh
papken geworren es en nept er tèn balen af.
Loten droeigen en g'hedj papierbriketten die
lank oonhaven... 't Es mor ne weit hein en
metnienen 'n zejje zuveil pakken aad papier
nimmer moeten booitezetten. Oever 'n weik of
droy klapten 'k hier oever ne peraoein die van
den doktoer ne spesjole schoeng most droagen
omdat lanst zèn ien bien lan was en dat denne
voet ni goe mei 'n waa. En dat 'n dad oonge-
vraogd hooi on de ziekebis mor nog attoyd
gien antwoerd gekreigen 'n hooi. 'k Weit ni
ofdat na domei gekommen es dad 'n peis ek
ni mor verleide weik was 't er toch ant-
woerd. Ze woren t' akkoerd ver iene schoeng!
Mor denne mensj hei twie voeten en woor dat
'n tèn dennen andere schoeng moed holen, die
toch 't zélde model van denne spesjollen moe
zèn, dad 'n stoot er ni boy... Ja vanoyges, ze
kennen atooyd zeggen door es mor iene zieke
voet, dus wajjer moeten mor iene spesjole
schoeng betolen... dad es meigelèk. Mor 'k
weit toch dat da geer in eh verkierd keelgat
geschoeten es. En denne persoein hei gezeid:
da z' heren iene schoeng haven... en da z' hem
steiken woor da 'k peis. 'k Zal alles zelf betolen
en 'k zal on die ziekebis gie schoei woerd
nimmer geiven!».
Waffer nen toyd dammen beleven? Naa begin
nen de die van Deiremonne heer al te permetei-
ren van in ons Veirpost heer gedacht te geiven
oever onze Karnaval.
Joot jong, ge moetj mor toepei hemmen en van
Deiremonne zèn! As ek da leisden peisden 'k
azoei: ocl^ot, ze 'n weiten ni beiter en 't es toch
allemol mor van zjaloezerikkeroy. 't Zal 't beste
zèn van der ni op in te goon want ge zodj da
Polledorken te veil ier oondoeng en hè 'n wetj
toch ni wa dat 'n verteldj. Want 'k hem 't
Fiestkommetoyt nog noeit ni weiten oever-
hoeip liggen meh de Draokenieren. Ajja, hoe
zol da na kennen? Den helft van de Draokenie
ren zitten in 't fiestkommetoyt en omgekierd.
Mor ien dingen wil ek toch nog kwoyt en dad
es woor dat dinne kopvliesmarsjang hem af-
vroagt hoe da 't in goeisjnaom meigelek es dat
de Keinink dor va ze leven nor onze stoet
komme zing es... Awei, dad es toch kl^er
zeikes, veil kleerder as da ze va ze leven in
Deiremonne kenne verstoon!
Omdat de Keinink van Deiremonne nie 'n es,
ajja!
DOLF
Het Aalsters parlementslid Willy Van Renterghem
(PVV) is op dit ogenblik zeer aktief in het stellen van
parlementaire vragen. Slechts sporadisch, en voor
zover ze belang hebben op onze stad of streek,
wordt de inhoud ervan weergegeven in dit week
blad.
Het is opvallend hoe men
langs dergelijke vragen om
interessante informatie kan
bekomen over één of ander
deelaspekt van het plaatse
lijk leven. Zo vroeg de volks
vertegenwoordiger onlangs
aan zijn stadsgenoot minis
ter Galle hoe groot de globa
le verontreiniging bedroeg
van de Dender in inwoners-
ekwivalenten. Hierbij vroeg
hij naar de onderverdeling
van het aandeel van de be
volking de landbouw en de
industrie. In dit verband
wenstte hij de grootte te
kennen van de vervuiling
van de bewoonde centra als
Geraardsbergen, Ninove,
Denderleeuw en Aalst. Wat
de industrie betrof wenstte
de heer Van Renterghem
nog te vernemen welke de
voornaamste vervuilers wa
ren, en welke subsidies aan
deze firma's gegeven werd
voor het oprichten van wa
terzuiveringsinstallaties.
Minister van het Vlaams Ge
west Mare Galle antwoordde
onomwonden dat uit een
studie van het Instituut voor
Hygiëne en Epidemologie
blijkt dat de globale potenti
ële verontreiniging van de
Dender 3 miljoen inwoners-
ekwivalenten bedraagt.
Het aandeel van de bevol
king hierin bedraagt
500.000, dat van de land
bouw 1 900.000 en dat van
de industrie 600.000 inwo-
ners-ekwivalenten, zodat
mag gesteld worden dat de
landbouw de grootste ver
vuiler is.
Wat de bewoonde centra be
treft dient er volgens de mi
nister een onderscheid ge
maakt te worden tussen de
centra zelf en de zones die
officieel afgebakend wer
den. De verontreiniging ver
oorzaakt door het centrum
Geraardsbergen bedraagt
aldus 30.000 inwonersekwi-
valenten, deze van Ninove
33.000, Denderleeuw 16.000
en Aalst 80.000.
De verontreiniging veroor
zaakt door de verschillende
zones bedraagt voor Den
dermonde 88.560, voor Aalst
155.012, voor Ninove 56.523
en voor Geraardsbergen
65.569 inwoners-ekwivalen-
ten. Het verschil tussen de
totale verbntreining van de
Dender en deze zones is te
vinden in het Waalse lands
gedeelte.
Industrie
Wat de voornaamste industri
ële vervuilers van de Dender
betreft, deelde Minister Gulle
mede dat dit de firma's Unal
(Geraardsbergen) Fabelta (Ni
nove). Animalia (Dender
leeuw) en Amylum (Aalst)
zijn.
Hiervan deden de firma's
Unal. Fabelta. Amylum alsook
dc Verenigde Papier- en Kar
tonfabrieken uit Oudegem
reeds een aanvraag tot subsidi
ëring voor een waterzuive
ringsinstallatie. Aan deze fir
ma's werden trouwens reeds
heel wat subsidies voor de
bouw van dergelijke installa
ties uitbetaald De Belgische
Staat kende aldus reeds
787. 000 fr. toe aan Unal.
10.266.000 fr. aan Fabelta.
33.631.000 fr. aan Amylum en
6.027.000 fr. aan de Verenigde
Papier- en Kartonfabrieken.
Drie firma's ervan, met name
Unal. Amylum en de Papierfa
brieken van Oudegem beschik
ken op dit ogenblik reeds over
een operatiónele zuiveringsin
stallatie
VEHE
