EEN WEEKBLAI
RUSH TEGEN I
>t»\/ 'V (Ui
Elke week opnieuw krijgt u dit weekblad netjes in de bus gedropt door de postbode of de krantenventer
ofwel gaat u samen met het gebruikelijke pakje sigaretten dit weekblad op het hoekje halen. Je rekent erop
dat het klaar ligt en als dat dan een keer niet zo is dan voel je dat aan als een gemis, een hiaat, een onrecht u
aangedaan. Toch loont het even de moeite om de weg te bekijken die een tekst volgt vooraleer hij gedrukt
is. Op die manier krijgt men een beter begrip van de wedstrijd tegen de tijd, die de redaktie en het
technisch personeel van de drukkerij iedere week uitvechten om het eindprodukt, de krant, tijdig bij de
lezer te hebben.
Zowel «Ons Klein-Brabant» als «De Voorpost» maken deel uit van een groter geheel. Het is de Drukkerij-
Uitgeverij De Cuyper uit Dendermonde-Zele die deze verschillende edities op de markt brengt. Deze bladen
zijn geinkorporeerd in een veel groter uitgavenpakket, waar onder meer ook verschillende Reklaambladen,
Gouden Bladen en De Cirkel toe behoren. In het bedrijf werken ongeveer 125 mensen. Daarbij moeten
echter diegenen gerekend worden die ook onrechtstreeks bij de produktie van al die bladen betrokken zijn.
Er zijn niet alleen de krantenverkopers, de uitdragers van reklaambladen, maar ook de schrijvende
medewerkers en de vrije fotografen. Alles samen zijn zij ook met een vierhonderd mensen.
Deze weekbladen maken dus gebruik van alle installaties die de drukkerij-uitgeverij ter beschikking heeft.
In een andere bijdrage hebben we reeds verteld hoe de firma geëvolueerd is, hoe ze van een klein
familiebedrijf is uitgegroeid tot een van Vlaanderens meest toonaangevende drukkerijen. Uit die tekst hebt
u verstaan dat de Uitgeverij te Dendermonde is gevestigd en de Drukkerij te Zele.
Een deel van het werk wordt door beide afdelingen verricht.
In Dendermonde wordt vooral het voorbereidend werk gedaan.
Een tekst die door een medewerker of gelijk wie op de redaktie wordt afgeleverd, komt dus eerst bij de
redakteur terecht. Deze wordt geacht er de schrijf- en taalfouten uit te verwijderen en de tekst in een
vloeiend leesbare vorm te gieten. Nadat het artikel dus «zetklaar» is gemaakt gaat de tekst naar de zetterij.
1. ZETTERIJ
Om van een geschreven
tekst tot een krant of een
ander drukwerk te komen
moet een lange en soms
ingewikkelde weg gevolgd
worden. De eerste stap
daarin is de zetterij. Nadat
de teksten een eerste keer
nagekeken werden door de
redaktie, de stijl- en schrijf
fouten werden verbeterd
en de eerste kodering aan
gebracht, worden deze
door typistes op ponsband
gezet. Dertien klavieren
van het gewone azerty-sys-
teem worden daarvoor ge
bruikt. De typisten volgen
de door de redaktie aange
geven aanwijzingen in ver
band met lettertypes en -
grootten, breedte van ko
lommen en dergelijke. De
ze gegevens worden in co
des omgezet.
Tussen de zetterij en de
daaropvolgende computer
afdeling horen de korrek-
tieklavieren. Deze beschik
ken over een scherm waar
op de gezette teksten kun
nen geprojekteerd worden.
De typistes die deze klavie
ren bedienen zien dus op
het scherm wat er fout is en
hoe ze die kunnen verbete
ren. Deze korrekties wor
den onmiddellijk door de
computer geregistreerd en
bij de reproduktie van de
teksten zijn de fouten ver
dwenen.
Twee compugraphics
(waarvan één in Zele) ver
volledigen deze
zetmogelijkheden. De
Compugraphics zijn zelf
standige zeteenheden met
klein leesscherm die de tek
sten onmiddellijk op
fotopapier zetten. Voor de
ze toestellen is geen tussen
stadium (zoals de compu
ter) nodig.
2. DE COMPUTER
AFDELING
Hier worden de op pions-
band gezette teksten gere
produceerd. Er is één cen
trale computer met twee
schijfgeheugens en twee Li-
notrons 202. Een leesappa-
raat leest de ponsbanden
en slaat de gegevens op in
de schijfgeheugens. Dat
gaat zeer snel. De operator
beschikt over een toestel
dat het hem mogelijk
maakt om met de computer
te «konverseren». Hij kan
dus niet alleen teksten op
vragen maar ook om inlich
tingen verzoeken. Dit ge
sprek is echter geen mono
loog. Ook de computer kan
zeggen dat er iets fout gaat
of dat een of andere be
werking onmogelijk is.
Zoiets komt bijvoorbeeld
voor als de schijfgeheugens
volledig met teksten gevuld
zijn.
De operator kan de teksten
van een volledige krant op
vragen, gelijk wanneer de
ze teksten gezet zijn. Op
dat moment worden in de
Linotrons de teksten tegen
een snelheid van één mil
joen tekens per uur op
fotopapier gezet. Dat
fotopapier wordt ontwik
keld en zo bekomt men
foutloze teksten die klaar
zijn voor de montage.
3. REPROGRAFIE
De donkere kamer is een
raakpunt tussen verschil
lende afdelingen. Het gaat
er soms druk aan toe. Niet
alleen worden er de op
fotopapier gezette teksten
automatisch ontwikkeld,
ook de lay-outafdeling
maakt van de mogelijk
heden van de. enorme verti-
kale camera gebruik om te
keningen, afdrukken of
foto's te rasteren, te ver
groten of te verkleinen. De
persfotografen kunnen er
gebruik maken van de in
stallaties om hun films te
ontwikkelen, de foto's af te
drukken en te ontwikkelen.
Alle foto's die in de week
bladen verschijnen dat
zijn er per week zo'n drie
honderdtal worden er
door de reprofotograaf ge
rasterd. Dat rasteren is een
beeld voorzien van punten.
Hoe groter de koncentratie
van de punten op ee'n be
paalde oppervlakte, hoe
donkerder dat deel van de
foto wordt. Deze geraster
de foto's worden in het off
setsysteem gebruikt in de
plaats van de vroegere
clichés.
4. LAY-OUT
In Dendermonde wordt
een groot aantal publici-
teitsbladen van onze eigen
uitgeverij en van verschil
lende klanten en alle ver
kochte weekbladen druk
klaar gemaakt. Deze hon
derden bladzijden per
week worden door ervaren
tekenaars en grafici samen
gesteld uit enerzijds de ad
vertenties en anderzijds de
teksten en foto's.
Soms worden deze bladen
vooraf door de redaktie ge
schetst, zodat het aantal
foto's, de plaats ervan en
de rangorde der teksten
juist worden aangeduid.
De mensen van de lay-out
moeten er tevens over wa
ken dat de advertenties op
de juiste plaats staan en
eventueel van een steun
kleur worden voorzien.
Deze gemonteerde pagi
na's worden dan te Zele
verder bewerkt.
5. RECEPTIE,
ADMINISTRATIE EN
BOEKHOUDING
Bestellingen worden niet
alleen per brief of telefo
nisch aanvaard Klanten
kunnen ook ter plaatse hun
problemen komen bespre
ken of hun wensen uiten.
Een degelijk funktioneren-
de administratie waakt ero
ver dat de advertenties op
de juiste plaats en de
gepaste datum verschijnen.
Vele klanten bestellen im
mers vooraf voor een grote
periode.
De boekhouding sluit nauw
bij de administratie aan.
De gegevens komen im
mers van daar. Twee boek-
houdcomputers helpen bij
het verwerken van deze
boekhoudgegevens. Zoals
Ook volksvertegenwoordiger Frans Verberckmoes kwam de familie De Ook senator Van den Broeck wou meer details
Cuyper-Robberecht gelukwensen. weten over het montage- en tekenwerk.
Donderdagavond konden de vele bezoekers zichzelf reeds terugvinden lri|*s
editie Dendermonde van «De Voorpost». Ir de
En of er belangstelling was voor de kranten die net van de pers kwamen.
Deze stonden dan ook boordevol foto's van gebeurtenissen die pas enkele
uren voorbij waren.
elk bedrijf dat voor een
groot deel gestoeld is op
advertentiebladen moeten
er zeer veel fakturen ge
maakt worden zodat er
nogal wat schrijfwerk moet
verricht worden. Daarbij
zijn de computers van
groot nut. Vaste gegevens
van een klant worden im
mers automatisch aange
bracht, de variabele wor
den door de operatrice toe
gevoegd.
Deze tenslotte nog eenvou
dige boekhoudcomputers
zijn ook een belangrijke
steun voor de personeels
dienst bij het bijhouden en
berekenen van lonen, va
kantiegeld. einde jaarsver
goedingen, vakantiedagen.
Al deze aktiviteiten wor
den in Dendermonde ver
richt. Een vijfendertigtal
personeelsleden staan
daarvoor garant. De ge
monteerde bladzijden wor
den nadien naar Zele ge
bracht waar zij klaar wor
den gemaakt om gedrukt te
worden.
Let wel, in deze beschrij
ving van het bedrijf komen
meer stadia voor dan diege
ne die nodig zijn voor het
afwerken van een verkocht
weekblad. De Drukkerij
omvat immers ook een af
deling handels-, luxe- en
familiedrukwerken.
In Zele is het bedrijf twee
ledig gebleven. Er is nog
steeds de typo-afdeling die
een belangrijk kontingent
van het werk voor haar re
kening neemt, daarom is
het ook noodzakelijk om
daarover even verder uit te
weiden.
A. Typoafdeling
A.l. MECHANISCHE
ZETTERIJ
In Dendermonde zagen we
reeds de fotozetmachines.
Hier daarentegen wordt er
gewerkt met regelzetma-
chines of linotypes die be
diend worden door een li
notypist. Op het klavier
wordt de toets van de ge
wenste letter aangeslagen.
Op dat ogenblik valt er een
matrijs uit het magazijn in
de zethaak. Achteraan in
de matrijs is het beeld van
de aangeslagen letter ge
grift. De regel is klaar als
de zethaak vol is. Alle ma
trijzen samen vormen zo
een «moule» die in de
mond van de loodpot ge
bracht wordt. Dan wordt er
vloeibaar lood in gespoten.
Als het lood gestold is, is
de regel klaar. De matrij
zen worden dan via de ver
deelkop terug naar hun res-
pektievelijke kanaal in het
magazijn gebracht. Deze
zetmethode, die in principe
kan gebruikt worden tot
letterkorpsen van 24 punt,
wordt in ons bedrijf ge
bruikt tot letterkorpsen van
14 punt.
Voor het zetten van grotere
letters wordt gebruik ge
maakt van de «Ludlow».
Bij deze machine worden
de matrijzen met de hand
verzameld in de zethaak.
Als de regel gegoten is, net
op dezelfde manier als bij
de linotype, verdeelt de
zetter zelf de letters op
nieuw in de letterkast. Dat
noemt men distributie.
~%Lic.rwLe*te.
öt ti
Jf^cuxr c^iel^u-Ar* cjrc
tiOJC oj^cuuj u
bid M aJA-
|dom.K.ttr
ijÉ Llfr fujM.
v«J- catS M».
frij ttKJU RiieuMae-
ila.1
De typografen vei
de gezette teksten
loodzetmachines, t
ze samen, schikken
gens estetische en t;
fische regels, bren
eventueel de clichés
en trekken van het
een proef die of\*<
plaatse door de ko
wordt overlezen of\
de klant ter verl
wordt voorgelegd,
afdeling bevindt zi<
de handzetterij. Hii
den de regels met t
gevormd door mid<11
letters die zich in le
ten bevinden. Deze
de wordt gebruik
luxe- en familiedruk
A.2. TYPODRUKK ;i
De te drukken vornf<
opgespannen in de t
fische drukmachine
degeldrukmachine
bruikt wordt voor hi
ken van familiednp
briefhoofden, omsl;
eenvoudig admin
drukwerk tot een
van max. din A4 (j
mm), bevindt het
v ie.
i
Mm
dt
ml
end
lit
loog
bed
b3r e
jgers
j, ruk
it n
'°r<
per
gr
pap
r et
I leui
