Achter de schermen van de arbitrage (14)
De ANDERE matcb-
iX
28 - 4.4.1980 - De Voorpost
Paul De Moor speurde vergeefs naar Eddy Merckx en ging dan maar een cognac slurpen in Hamme
Het is alsof de mieren in mijn vingers zitten vandaag, en op de koop toe laten ze
hun afkeer voor de toetsen van het schrijfmachineklavier meer dan zomaar blijken.
Dat gevoel gaat zich steeds meer en meer uiten over het hele lichaam. Ik weet wel
hoe het komt hoor. Beneden in de garage staat een flitsend rood karretje op zijn
lichtvoetige chauffeur te wachten. Jammer genoeg heeft deze laatste nog geen geldig
rijbewijs zodat hij zich tevreden moet stellen met een paar ritjes in de garage zelf.
De auto's van mijn geburen staan weliswaar een klein beetje in de weg, maar op een
blutsje min of meer wordt er nu toch niet meer gekeken, nietwaar? De situatie is iets
gevaarlijker voor mensen die om een of andere reden hun vehikel nodig hebben. In
de lift slaan ze een laatste (of het allerlaatstekruisteken, sluiten even de ogen
terwijl een diepe zucht uit hun tenen opwelt, en vervolgens spurten de roekeloze
waaghalzen naar hun vierwielig-bezit, achterna gereden door ondergeschikte die
naar het rempedaal zit te zoeken.
Marcel stelde voor om in Overmere Donk wat te gaan oefenen. Ik ging natuurlijk
binnen de kortst mogelijke tijd akkoord. Als hij voor de auto-scooter stopte, begon hij
plots op zijn voetbalbillen te klappen van het lachen. Ik heb in geen tien sekonden een
woord uitgesproken, groen van razernij zag ik. Ik heb die uitlating toen maar op haar
juiste waarde getaxeerd (wetende van wie ze kwamen ik nam opnieuw een
vriendelijker houding aan. Mijn zoetgevooisde wraak komt nog wel, misschien wel
iets vroeger dan het slachtoffer vermoedt.
'Ik heb al een on-betrouwbaar fotograaf in dienst genomen die naar het schijnt
reeds enkele bezwarende kiekjes van de ongelukkige heeft kunnen bij elkaar
knippen. Getrukeerd of niet, dat speelt helemaal geen rol. Het hangt er trouwens
van af welke lens men gebruikt om de waarheid op te tekenen. Enfin, ik zit hier
achter mijn geêlektrokuteerde typmachine en niet achter het stuur van mijn rooie
lotus-super-de-luxe- met-versnellingen. Straks ben ik de vlugste gozer die op het
aardbolletje kilometers vreet. Ik heb er al aan gedacht er een soort schrijftoestel te
laten inbouwen of een privé-sekretaresse af te huren, want de baas weet van geen
ophouden als hij met werk begint te gooien. Momentje, er zijn altijd mensen die me
niet geloven. Daarom geef ik een kort overzicht van het weekend-werk. Zaterdag
voormiddag volgden we een wedstrijd tussen twee kerels die binnen een bepaalde
tijd zoveel mogelijk kilo's aardappelen van een winkel naar een wagen moesten
zeulen. In de namiddag werden de lorejassen, eh laureaten van de Ronde van
Vlaanderen in de bloemetjes gezet in Sint-Niklaas (niet door Sinterklaas).
Natuurlijk dat ook De Voorpost bij dit evenement aanwezig moest zijn, wat dacht
je? Exclusiviteit staat in ons woordenboek met een dikke rode lijn onderstreept.
Maar gaven ze je daar een lekkere cocktail, zeg. Jongens-nog-aan-toe, ik had er
amper twee uit of ik voelde me als in de zeven maal zevende hemel.
Ik zweefde tussen Achiel Buysse, lachte naar Fiorrenzo Magni, stootte per toeval
tegen mevrouw Godefroot, trapte net niet op de tenen van Fred De Bruyne die zijn
naam niet gestolen heeft) en dit terwijl anderen tevergeefs op Eddy Merckx wachtten.
Waarschijnlijk was die vlug-vlug nog een fiets in elkaar aan het steken.
De doorsnee-mensen plegen die aktiviteiten van ons nogal eens langs de leukste
kant te bekijken: «Jullie hebben me een leventje,merken ze soms afkeurend op.
Akkoord, maar ik wil dan toch even het volgende kwijt. Ten eerste: we moeten
naar bepaalde gebeurtenissen weer of on-weer) en ten tweede eenmaal thuisgeko
men (hoe zeldzaam dat ook is) hebben we de eer te arbeiden dat het zweet van ons
vermoeid gelaat stroomt. Maar we klagen niet hoor, godsgeklaag helpt toch niet. Ik
had nog net de tijd om een halfjaarlijks badje te nemen, en een half boterhammetje
met toespijs achter de tanden te verstoppen wanneer men mij kwam oppikken om
naar Zottegem te vertrekken. Om zot te worden inderdaad. Ik weet nu niet of je in
dat geuzenstadje al ooit eens een half-en-half doorgespoeld hebt. Ik kan je met de
rechterhand op het linkerhart vertellen dat hét geen sinecure is de brouwerij zonder
veel spijtgevoelens de rug toe te keren. Je wordt er niet eens dronken van, de beste
limonade die ik in mijn vele lentes tellende leven te proeven kreeg. Zondagmiddag
kwam ik bijna onder een wagen met een Duitstalige plaat terecht. Ik tastte nog naar
mijn pijnlijke rug, terwijl ik het stof van mijn mouw wreef, toen die kerel
breedlachend uitstapte en me vroeg waar hij de «Flandren Rundfahrt» kon
bewonderen. In Wetteren kan je die Koninginneklassieker enkel op teevee volgen,
lachte ik nijdig terug. Maar die kerel moest de renners in levende lijve zien zweten.
Ik heb hem dan maar naar de Muur in Geraardsbergen gestuurd, daar kon hij
Thurau misschien nog naar boven zien klauteren. Voor wie zou die artiest anders
komen supporteren, denk je? Altig, koerst reeds in geen jaren meer. We wedden
nog vlug voor een «Mattetaart» dal hij de Frankfurtse krullebol niet te zien zou
krijgen, en de duitstalige wielersupporter sprong in zijn Duitse (de chauvinist)
wagen. Hij zwenkte zo gierend de straat op dat ik een tweede aanslag op mijn
duurbetaald leven net kon ontvluchten.
Weet je wat een normaal persoon doet op zondagnamiddag (tenzij hij op
zaterdagavond zijn wekelijkse plichten onderhieldInderdaad, die gaat naar de
voetbalshow! Even voor halfdrie opent operazanger Marcel de deuren van zijn
woning voor deze voetbalverslaggever. Onmiddellijk word ik getrakteerd op een
«karamelle». Ik bukte me al om een fatale mep in de smoel te ontwijken. In de
Wetterse voertaal staat een dergelijk woord voor «slagen krijgenIn Wichelen
bedoelt men er echter bonbon mee. Een heel verschil. Met een lekkere snoep in de
mond en met een koekje in de hand stap ik door de hall.
Ik was trouwens nog gewapend met liefst twee fototoestellen. Maar noch het ene
noch het andere bleek behoorlijk te funktioneren. Bah, nee.de schuld ligt niet bij
mij. Hoe kom je op zo'n nonsens idee? Die spullen zijn doodgewoon tot en met
onbetrouwbaar. Das alles. Vandaag rijden we naar Vigor Wuitens Hamme, een
elftal dat in zwartblauwe kleuren de hele eerste provinciale afdeling onveilig maakt.
De afkorting VW maakt me wel een beetje korzelig, ik moet denken aan die Duitser
van deze ochtend. Ik zal wel naar mijn mattetaart kunnen fluiten, denk ik. Op de
baan rijden tal van flierefluiters. Maar wat wil je? Tenslotte is het hun dag. Vroeger
heeft men die mensen hun autopretje proberen te ontnemen door de autoloze
zondagen in te voeren, maar daar kwam een berg kritiek op, zodat de regering dan
maar van die maatregel afstand heeft genomen. Voor een groene poort, de ingang
tot het Hams terrein, stoppen we heel even. Een ijverig klubmedewerker draait de
sleutel tweemaal om en opent het kriepend poortje. Marcel stuurt de wagen de
parking op, even nonchalant als iemand die naar de wielerwedstrijd zit te staren
vanuit zijn diepste zetel. Hoog op de tribune zitten reeds ettelijke konfraters inkt uit
hun pen te schudden. Dat is nu iets wat ik nooit ofte nimmer doe gedurende het
voetbalvertoon. Ik zit liever wat rond te gluren en in mijn handen te klappen. Soms
roep ik wel Aaaaahof «Euuuuuh» of zoiets, maar \Qorts hou ik me nog aardig
kalm. Af en toe durf ik zelfs een fijn gesneden sigaartje roken om mijn longen op
We leven in een wereld van eenzamen: zelfs een voetballer
ontsnapt er niet aan... de doelman, de goalgetter. En dan
spreek je nog niet over de figuranten, zoals de vlaggeman-
nen.
temperatuur te houden. De wedstrijd is pas tien minuten uit de startblokken
geschoten of de Wuitens wuiven de 0-0 stand van het schoolbord. Tuurlijk dat het
oogappeltje van het dansende publiek voor die stunt instond. Luc Schuddinck is
klein, maar niet klein te krijgen, als je begrijpt wat ik bedoel. Een paar duizenden
sekonden later wordt het zelfs bijna twee-nul maar de linkerpaal koos de kant van
de Ajuinkeeper. SK Aalst kon net niet wat haar grote broer wel bleek te kunnen:
het behoud te verzekeren. Jammer voor de oranjegroenen, maar volgend jaar
zullen ze onder andere Standaard Wetteren van antwoord moeten dienen. En pas
dan op.
Ondertussen begint een en ander in de zakken van voetbalschrijver Eddy te piepen.
Ik vroeg hem of hij soms muizenissen had, maar nee hoor. Het was een of ander
toestel dat in aktie treedt als wat geheimzinnigs gebeurt. Een radio De techniek staat
niet voor niets. De toeters doen de eter trillen, maar Vigor laat zich door de bezoekers
in slaap wiegen. Het publiek, dat rinkelende wekker speelt, slaagt er niet in de lokalen
wakker te schudden, zodat de doelpuntenmachine niet bediend kan worden. Voor de
betalende toeschouwer is dat erg. Heel erg.
Toch ketste de bal net voor rust nog even af tegen de paal. Maar een goaltje zat er
niet in. Wanneer de spelers de kleedkamers invluchten spurten wij de receptieruim
te in. Eddy neemt grote passen nu, die heeft meer dan dorst. Zijn pogingen om het
eerst aan drank te komen bleken nutteloos want Marcel, die een plaatsje op de bank
versierde, won afgetekend. Die heeft een speciale neus voor dit soort zaken. Ik heb
lak aan cognac, maar tijdens de voetbalpauze heb ik er enorm veel deugd aan. Dat
spul brandt zich een weg naar je maag. Wie elke dag een volle fles van dat goedje
door zijn keel zou sturen, zal zich wel nooit een verkoudheid op het lijf halen. Hij
zou ten hoogste wegbranden. Na de welverdiende rust sluip ik ongemerkt naar het
hotdog-kraampje dat aan de overkant opgesteld staat. Achter de tribunes zoek ik
me een weg naar het restaurant waar men broodjes uit de vuist kan eten. Het talrijk
opgekomen publiek heeft hoorbaar genoegen aan het vertoon. De worstenventstei
heeft het meer dan druk. Een kleine kerel die me voorgaat koopt zelfs twet
eksemplaren van die dingen. Nauwelijks heeft hij de broodjes in zijn vuistje:
geklemd of hij wordt door onbekenden aangelopen. Ik kan net zien hoe eenl
sandwich tegen de aarde terechtkomt. Pech, duizendmaal pech. En wenen
natuurlijk. Ik niet, maar hij. De traantjes lopen zo over zijn wangen. Mevrouw-de-
hot-dogster had het eveneens in de gaten. Zij kreeg zelf bijna het water in de ogen.\
Ze gaf de arme jongen een ander broodje, gratis wel te verstaan.
Dat is de liefste kraamster die ik ooit al zag venten. Om haar een plezier te doen
ik elke keer dat ik haar tegenkom dertig frank betalen voor brood met worst. Als
later nogmaals achter de tribune wandel om naar mijn bankje te zoeken, hoor ik plots
wild en onstuimig gebrul. Verdomd! Ik heb een goal gemist. Voor mij alleen zullen z<
het wel niet eens opnieuw doen, ik heb nooit geluk. Nooit. Duizend goals ei
honderdmiljoen strafschoppen!!!
Ik haast me onder de eretribune door, beland via een soort kooi op de groene,I
sompige weide en zie enkel nog jubelende supporters en de hartelijk zoenende
voetballers. Maar niet getreurd. Wie zo vroeg in de tweede periode kan scoren,
heeft nog meer noten op zijn zang. Ook al is het een zwanezang. Achter mij
komen, totaal onverwacht, twee politie-agenten staan. Zonder er bij na te denkeiiah
duw ik mijn twee armen in de lucht om me te laten gevangen nemen. Ik wil Edd)ildi
vertellen dat hij Marcel moet waarschuwen van het pijnlijke feit. En dat er dezars
week geen «Andere Matchin De Voorpost zal staan aangezien een dienstdoem
kollega om duistere redenen door de Hespse Polizei is opgepakt. Natuurlijk heb ii
niets op mijn kerfstok, het is gewoon een politionele dwaling zonder erg. Maar dt
twee blauwe atleten laten me met rust. Er wordt zelfs een goeiedag uitgewisseld. D^nt
hemel klaart weer uit. Ik kan mijn gefronste wenkbrauwen laten zakkenlnd
Ondertussen is het spel vervallen tot iets wat men misschien voetbal zou kunnt
noemen. Voor mijn part mag het tot degradatie veroordeelde Aalst nog eeri d(
doelpunt meepikken. Met hun beperkte middelen doen ze het behoorlijk tegen ee/»rli<
grieperig Hamme. De laatsten kunnen natuurlijk ook enkele exkuses ihroepenkai
Week na week worden ze gekonfronteerd met de dwanggedachte dat er moektj<
gewonnen worden wil men de kansen om kampioen te spelen gaaf houden
Vandaag zit het tegen. De rechtstreekse konkurrent Denderhoutem wint wis ei
zeker de voorlaatste match tegen Dendermonde. De schuimwijn zal ginds in litei
vloeien. Alleen de Belgische Voetbalbond kan nog dreigen en straffen.
klubverantwoordelijken in Hamme kunnen er niet mee lachen. Weeral eindigen
tweede, op twee jaar tijd! Pijnlijk!
Maar kom, ze moeten niet wanhopen. Toen ik voor het eerst een penalty naar dot
trapte, lukte het niet. De tweede keer ging het al evenmin. Maar de derde maal gin,
het van de eerste keer. We laten de bestuursleden van Hamme in de steek en slappej
moegewerkt naar de diesel. Ik herinner er Marcel aan dat ik een weddenschap
hem heb gewonnen. Hij kijkt me stomverbaasd aan en vraagt over welk onderwerp h»
dan een zo hoogoplopende diskussie gehad hebben dat er moest gewed worden om
gemoederen af te koelen. Ik wist het ook niet meer zo goed, maar ik was er wel vat
overtuigd dat ik had gewonnen. |er
In Grembergen stoppen wij bij «De Flor». Eén van de beste voetbalkrocgen
heel Vlaanderen. Iedereen komt hier toe, supporters van Lokeren (die lachen nit
veel meer), die van Beveren (ook niet meer zo vrolijk), die van Dendermonde (eekn
hele tijd grimlachten ze enkel)en vele andere soorten fans. Terwijl we aan e
heerlijk geserveerd pintje slurpen bestuderen we de voetbaluitslagen. Hamme w
vandaag met 2-0 tegen SK Aalst lezen we. Amaai, Lokeren verliest tegt
StandaardWablieftDat Lokeren tegen Standard verloor. Met een arsem
score!!! Club Brugge speelt zeker kampioen. Ja? En den Erweedeeëm?
En zo gaat dat uren na elkaar door. Voetbalfazen worden honderdmaal verteld ciha|
herverteld. Na verloop van tijd beginnen de supporters zelfs een match te verslar
die ze niet gezien hebben. Ik bedoel daarmee dat ze de match gezien hebben
horen zeggen. |t
Na de tweede pint kruipen we moe-gepraat in het vierwielertje en laten ons rtai||ei
Wetteren drijven. We worden echter in ons normale doen verstoord door een aanfi|je,
hitsige Standard Club de Ltège-supporters die ons bijna van de weg af drummen. Jij r
haal vlug een rode kaart uit mijn vestzak. Zonder resultaat echter, want de man ml
de roodwitte sjaal wuift enkel terug.
«Marcel,» vraag ik, «Marcel, zijn de klokken al vertrokken naar Rome?» De e/itn
haalt verwonderd de schouders op: «Die zijn me al jaren vergeten, dus heb ik da£^
niet veel meer met te maken».
Dat is nu jammer zie. Als ze reeds vertrokken zijn zal ik opslag moeten vragen aan
baas om mijn auto te betalen. Dat is niet alles. Ik zal nog veel meergeld nodig hebi
voor dat fameuze rijbewijs.
pifii
pek!
door Marcel Van Hauwermeiren
De «bond» eist de jongste tijd erg veel van de
scheidsrechters. Refs die tot de kategorie G1 beho
ren, dus de jongens die geroepen schijnen om eens of
later naar Vierde Provinciale te klimmen doch nog
steeds aan reservenmatchkes vasthangen, worden
eveneens verplicht in de fyzische tests te slagen.
Eigenlijk een logische maatregel, want die elementen
kunnen tijdens het seizoen, als gevolg van een
pozitief praktisch examen op het terrein, voorgesteld
worden om een proefin «Vierde» af te leggen. Als de
provinciale scheidsrechterskommissie niets afweet
over de lichamelijke paraatheid van de «kandidaat»,
zou later kunnen blijken dat de k^rel opnieuw van
kategorie moet dalen Voor de provinciale scheids
rechters, of ze nu in Vierde Provinciale optreden of
in Eerste Provinciale, zijn voortaan twee fyzische
tests per seizoen gepland.
Voor de toprefs trekt de Belgische voetbalbond de
lijn nog verder door. Die moeten aan verplichte
trainingen deelnemen.
Het paradoksale in heel deze onderneming is, dat het
uitknobbelen van het projekl en de realizatie ervan
gedeeltelijk is toevertrouwd aan Jaak Van Melkebe-
ke, begin dit seizoen in de centrale scheidsrechters
kommissie geparachuteerd, na een niet zo lange
loopbaan als man in het zwart». Van Melkebekc zal
beter dan wie ook weten hoe belangrijk het is «een
stukje te kunnen lopen». Dat hijzelf geen hazewind
was, hebben duizenden op een goeie dag over de
teevee kunnen zien: de kameramensen waren erbij
toen de «hoge omes» hun tests aflegden. Nadien de
BRT-kijkers de show getoond: ze zagen hoe de
advokaat uit Gent letterlijk moest worden voortge
duwd om binnen de vastgestelde tijd de finish te
bereiken. We vinden het een beetje zielig dat de
centrale scheidsrechterskommissie een en ander heeft
toevertrouwd aan iemand die van een ander moet
eisen wat hijzelf ternauwernood kon. Luister naar
mijn woorden, zie niet naar mijn daden
Je kan pro of contra de lichamelijke tests zijn. Voor
de «top» moet je als «bond» veeleisend zijn. Maar
dan moet je ook de financiële konsekwenties willen
dragen. Een scheidsrechter die tevreden is met een
plaatsje onder de «provinciale» zon, zou je met rust
moeten laten. Er zijn middelen genoeg om na te gaan
of een ref al dan niet «meekan»: waarvoor dienen de
praktische eksamens op het terrein? Wie anderhalf
uur kan «volgen», kun je onmogelijk een «onvol
doende» meegeven onder de rubriek lichamelijke
geschiktheid». Nu weten we wel dat het organizeren
van die fyzische tests de scheidsrechters moet stimule
ren om wat aan hun konditie te doen. Maar wie gaat
onvoorbereid een seizoen tegemoet, en wie is tijdens
dé kompetitie te lui om af en toe wat aan footing te
doen? Het is lang niet zo, dat alleen een «renpaard»
kan arbitreren: een scheidsrechter moet veel meer
kunnen dan er af en toe een spurtje uitpersen.
Lichamelijke paraatheid is slechts één van de vele
kwaliteiten die de scheidsrechter in zich moet vere
nigen.
Reeds eerder raakten we het begrip «gezag» aan.
Kleine, ogenschijnlijk onbelangrijke details kunnen
de autoriteit van een scheidsrechter slopen. Het
begint bij de jongens met de radde tong: eerst
beginnen ze tegen hun eigen teamgenoten, daarna
hebben ze een kritisch woordje over voor hun
tegenstanders. En daarna, als je er niet op reageert,
beginnen ze tegen de ref te zaniken. Je hebt niet met
doofstommen te doen, maar je mag een voetbal
match met laten ontaarden tol een vismarkt waar
iedereen iedereen overschreeuwt. Maat houden. Je
moet ergens rekening houden met de menselijke
reakties van de spelers. Je kunt een faze totaal
verkeerd beoordelen en een foute beslissing nemen:
dat kan bij de benadeelde een spontane en felle
reaktie uitlokken. Hang dan als scheidsrechter niet
de onnozelaar uit en begin niet met de gele kaart te
wuiven: in plaats van je gezag te verstevigen, heb je
het bij iedereen verkorven. Op en rond het terrein
lopen en staan geen blinden.
Kritiek moet gesmoord worden. Het brutaal spel
tegengaan is nog véél belangrijker. Iemand (figuur
lijk) laten afslachten door een tegenstander, zonder
daar kordaat tegen op te treden, is veel erger dan zo
lichtgeraakt te zijn dat de minste reaktie tegen een
beslissing met «geel» wordt afgestraft. Fouten be
straffen, en zé blijven bestraffen, is technisch dik in
orde. Door zijn houding die «ingrepen» doen op
houden, is pas écht arbitreren, want van dat ogenblik
af vloeien techniek en gezag samen tot één harmo
nisch geheel.
De scheidsrechter beschikt, en dat zegden we reeds
eerder, over hel recht bepaalde fazen te interpreteren.
Hij mag zich daar echter niet achter verschuilen om
zijn gebrek aan moed te verdoezelen of om «de
match te redden». Onlangs lazen we dat een scheids
rechter na de wedstrijd verklaarde dal hij een penal
ty fout onbestraft liet voorbijgaan om de «geest van de
match niet te verkrachtenZo ver mag de «zwarte
man» niet gaan de eerlijkheid gebiedt hem kom
kwent te fluiten wat hij ziet. Hij is niet bevoegd om)
oordelen wie verdient te winnen: hij staat er gewoI
als rechtvaardige rechter en als een man die 1
opdracht heeft de spelregels te doen naleven. Uitspm»
ken als voetbal is één zaak, arbitreren een anderi
zijn godgevloekt. Met sentiment of rekensommem,
heeft het scheidsrechteren geen barst te zien. r
Het is de opdracht van degene die door de sche'u
rechterskommissie belast is met het nazicht van e D°9
referee, na te gaan in hoeverre de «examinandus»
spelregels op de goede manier laat toepassen e' e
eventueel interpreteert. Primordiaal in die beoort Sti
ling is de graad van gevorderdheid van de nagezit nt-(
scheidsrechter. Het is duidelijk dat andere norm art
gelden voor een schuchter debutantje dan voor t e v
element dat er reeds jaren praktijk heeft opzittt B g;
Van een scheidsrechter die «Eerste Provinciale» fh irda
mag en moet veel meer geëist dan van een referee n it v
beperkte kwaliteiten, die na een aantal seizoenen n ngs
steeds niet buiten de naamloze massa uitklom. idr(
Er moet krenterig worden omgesprongen met I ees
toekennen van punten ais een of andere «man in I
zwartwordt nagezien met het oog op een eventu
promoveren in de reeksen «klimmen en dalen», j
bazis is erg breed, de top zeer smal. Het komt cr
aan slechts de beste elementen te laten doorstott
Mooie teorie, niet? Noch in het beroepsleven, no
in de arbitrage kan het bewijzen van «vriendendien
jes» vermeden. Relaties met mensen die het voor
zeggen hebben, kunnen nooit kwaad. Je als jo ae
arbiterke tonen op feesten en banketten, op verga 8
ringen van vriendenkringen, is veeleer een voord
dan een nadeel. Onbekend is onbemind. n(^e
(vervak
liddi
