faluintjes
erpe.mere
1
«4
WANNEER DOORTREKKEN
VAN DE «LEIREKENSROUTE»?
MOORSEL OMSTREEKS 1900»
PROJEKT GEMEENTESCHOOL
INNENHOEK
iUSSISCH KL0SKANT-0NDERRICHT
"E MERE
Toen het leven
nog een kort
verblijf in de
fabriek
Overdekking
basketbalterrein te Mere
was...
Davidsfonds Burst
25 jaar
rfv
4
i i
JZZx
De Voorpost - 18.4.1980 - 9
Vii het kader van de tentoonstelling in kasteer
""Terlinden door de gemeentescholen van Aalst over
rojektonderwijs» beet schoolhoofd Fred Van
Niesen van de Tinnenhoekschool Herbergstraat te
i loorsel verleden zaterdag de spits af met een expo
f fewijd aan het projekt «Moorsel omstreeks 1900»
waarmede dan bedoeld wordt de periode van circa
I890 tot vóór wereldoorlog I.
h een uiterst gezellige opzoekingswerk en al
feer toonden de 30 wat ermee als voorberei-
'rajtinderen van 5e en 6e ding en als naverwerking
a3(aar de vruchten van hun mee gepaard ging.
Een vertrouwd beeld in Moorsel, de dame met haar
[muziekinstrument, (per)
Vermits een projekt door
de leerlingen en niet
door de leerkracht wordt
gekozen en uitgewerkt
waarbij de meester niet
de leider is maar enkel
de begeleider v^as het
Anja die, na een kort
welkomstwoord door
Fred Van Biesen, uiteen
zette waarover het eigen
lijk ging. Nadat de leer
lingen hun projekt had
den bepaald werd ge
zocht in alle mogelijke
boeken en werden acht
tien oudere mensen uit
de omgeving van de
school geïnterviewd wat
telkens een schriftelijk
relaas opleverde. Te
Aalst werd de tentoon
stelling «Kinderarbeid
rond de eeuwwisseling»
bezocht en in heel de
omgeving werd uitgeke
ken uit wat nog restte
van «de tijd van toen».
Na al deze voorbereiden
de aktiviteiten kwam een
verwerking met uiteraard
stellen, procentbere
kening en omzetten in
diagrammen, kaartte
kenen, natuurkennis en
noties over natuurvervui-
ling, handvaardigheid,
Frans en uiteraard ook
een passend lied. In dit
geval «Boerenkermis»
dat even later op de
speelplaats met eigen
begeleiding en gedanst
naar eigen kreativiteit
werd uitgevoerd tot
groot jolijt van de aan
wezige ouders, leer
krachten en van schepen
en mevrouw Hooghuys
die na enig slalommen
door Moorsel in de Tin
nenhoekschool waren
beland.
Bij een drink en het
beluisteren van een me
lodie uit 1900 gespeeld
door «Anna Saeys-Van
Eeckhoorn», «Anna van
de Kuiper» in ouder
wetse klederdracht, werd
dan de tentoonstelling
geopend.
Ook voor het opstellen
van uitnodigingen en het
schrijven van de adres
sen hadden de leerlingen
zelf gezorgd.
Leerkracht en leerlingen
hadden een plunje uit
1900 aangetrokken
waarbij de schooldirek-
teur zich had voorzien
van een «bolhoed» en de
kinderen uitgedost wa
ren in typische Fa-
luintjeskledij, rood-witte
bolletjeshalsdoek in-
kluis.
Ook voor een tentoon
stelling van allerlei werk
tuigen, gebruiksvoor
werpen, speelgoed en
allerlei handwerk was
gezorgd met o.m. de
«ressortkar» van Pee
Klak, een kuipersbijl,
een vlashamer blokma-
kersgerief, een bietelich-
ter gebruikt bij het
rooien van bieten, wan
delstokken, petroleum
lamp, lei en griffel, over-
paal, plooibare emmers
in zeildoek destijds door
de Moorselse brandweer
gebruikt, kandelaars,
kaarsepannen enz.
Ook een landkaart van
Moorsel met de huizen in
1900 gehaald uit oude
kiezerslijsten en een stel
cirkeldiagrammen waar
bij de evolutie van de
bezigheden van de
Moorselse bevolking van
1900 tot 1980 bvb toont
dat het aantal landbou
wers drastisch is ver
minderd al zitten er mo
menteel nog de bloe
misten bij, dat het aantal
bedienden vertienvou
digd is en het aantal
vaklui ongeveer konstant
is gebleven.
Ook zeer mooie oude
foto's van Moorsel uit
vroegere jaren, uit de
verzameling van Anna
Saeys.
Fred Van Biesen had
tevens gezorgd voor een
passende brochure met
alle informatie over het
gerealiseerd projekt,
brochure die kon, en
wellicht nóg kan, besteld
worden.
Kriskras, en uit hun
verband gerukt, nemen
we er enkele weetjes uit
over waarna U zeker
goesting krijgt ook de
rest te lezen wat dan
neerkomt op het feit dat
een projekt inderdaad
belangwekkend kan zijn,
ook voor volwassenen
Projektonderwijs. Heel knap. De leraar en zijn leerlingen verkleed. Zij waren de
initiatiefnemers van de tentoonstelling Moorsel 1900. (per)
- Moorsel telde in 1900 - Rond 1900 kwamen in Waver. De Keimolen
3544 inwoners en in die jongelui uit Moorsel, was toen reeds verdwe-
periode begon men aan Baardegem, Herdersem nen. Waar nu de veearts
het kasseien van de en Meldert (de Fa-
wegen.
- Het nummeren van de
huizen begon te Moorsel
in 1910
- Rond 1900 was het
luintjes!) te Moorsel «lo
ten».
- Identiteitskaarten wer
den voor het eerst uitge-
reitk door de Duitsers
kerkhof nog rond de tijdens wereldoorlog I.
parochiekerk en dit tot in - Het «Gemeentelijk Vrij-
1923. willig Brandweerkorps»,
- De huidige Stevenkapel gesticht in 1876 met als
is gebouwd in 1911. In bevelhebber tot 1892
1900 stond er nog de burgemeester Reyntens
houten kapel. had oorspronkelijk al-
- De eerste stoomtrein leen 200 plooibare em-
reed door Moorsel op mers in zeildoek. In 1885
zondag 26 oktober 1897. kreeg het een zuig- en
Het postkantoor bevond steekpomp met een ka-
zich in het stationsge- paciteit van 300 liter per
bouw en als postbedien
de fungeerde de echt
genote van de stations
chef.
- De onderpastorij werd
opgericht in 1902.
minuut. In 1901 werd het
bewapend om te kunnen
optreden als burger
wacht.
- In 1890 trok Frans
Muylaert uit de Katte-
Rond de eeuwwisseling straat naar Luxemburg
was het de «lampe bei
ge» die voor de verlich
ting instond
- In 1902 bestond een
weldadigheisbureel. La
ter werd dit dan de
C O.O. en onlangs het
O.C.M.W.
om er zich te bekwamen
in de boomkwekerij.
Vlug werd overgescha
keld op de snijbloemen
teelt.
- In 1900 stond er een
windmolen in de Holle
straat en een watermolen
woont stond een stoom-
graanmolen.
- In 1900 had Moorsel
twee brouwerijen: De
Meyer en De Rop. Ook
twee melkerijen in de
Eksterken straat.
- Stamppot, ajuinsaus en
hutsepot was het eten
van elke dag. 's Zondags
soms gehakt, worst of
kip.
- Bestaande munten wa
ren de centiem, de cent,
de halve «kloemp» (5 ct),
de «kloemp» (10 ct) en
het kwartje (25 ct).
Een doktersbezoek
kostte 1 fr. Een fles
medicijnen evenveel.
- In het gemeentehuis
was in 1900 reeds een
telefoon. In het kasteel
niet.
- Naar Brussel reed de
werkman van Moorsel
met «de Bokser». Het
gebeurde dat in Zellik
iedereen moest uitstap
pen om de trein boven de
berg te duwen.
LH
Fietsen in de streek, in volle rust en kalmte, kan nog wanneer men het geluk
heeft niet door een horde bromfietsers te worden gestoord.
De «Leirekensroute», een kaarsrechte twee meter brede asfaltstrook doorheen
een rustig gebied in de zate van de vroegere spoorweg nr. 61 Opwijk-Aalst,
biedt daartoe alle mogelijkheden. Echter (nog) niet in de Faluintjes niettegen
staande een plechtige ministeriële belofte gedaan bij de Pikkeling te Moorsel
vier jaar terug. De verharde strook bevindt zich inderdaad uitsluitend op
Brabants gebied. Vanaan de Heirbaan te Opwijk, niet zo ver van het station,
over Nijverseel tot uitgerekend aan de grens van de provincie, de grens tussen
Opwijk en Baardegem. Spuiters zouden ook kunnen zeggen tot aan de grens
van de eigen ministeriële kiesomschrijving.
>trjfet kan wat vreemd overkomen: een kursus «Oude
Iclpn nieuwe Russische kant» organizeren in België,
dat prat gaat op de reputatie hèt «land van de
n. jtloskant» te zijn. Vooral Mechelen maakte furore
hdnet een grote verscheidenheid aan motieven.
Jn de late middeleeuwen werd, hier te lande, vooral
goud- of zilverdraad gebruikt om 's mans kostuum
I en linnengoed te dekoreren.
_Jn Brugge, die Scone, zie je den door elkaar geworpen,
te nog dagelijks aan de slag; Er bestaan verschillende
jiijvere kantwerksters, geze- soorten vlechtsteken: de lin-
op een gammele stoel, nenslag, de (dubbele) net-
ngs het pittoreske Begijn- slag, de blaadjesslag en het
f dat herinnert aan betere viechtje: deze slagen liggen
jden, hangen boven aan ten grondslag zowel aan de
t papieren kantpatroon, mazengronden als aan het
gend op een kantkussen, ornament. Telkens worden
veel paren van twee klos- zij met spelden op hun
als nodig, naast elkaar plaats in het patroon vastge-
n spelden op. Met onuit- zet: vandaar dat kloskant
ttelijk geduld en fraaie vaak speldewerk wordt ge-
ndbewegingen worden de noemd. Of de Russische
osjes in bepaalde volgor- kantwerksters er dezelfde
technieken op na houden en
een zelfde kunstopvatting
huldigen, komen we aan de
weet via een kursus betref
fende ouwe en recente Rus
sische kloskant, gedoceerd
door Nicole De Maesschalk.
Plaats van het gebeuren:
Hof ten Daele, Mere (bene
denverdieping).
Tijdstip: elke maandag van
19.30 u. tot 21.30 u.
Hoewel de aanvangsles er
reeds opzit (ma, jl., 14/3), kan
er nog helemaal probleem
loos ingeschreven worden
voor de lessenreeks.
Een unieke gelegenheid,
huismoeders, om manlief
lijn-, tafel-, en beddegoed te
leren garnieren.
Eens op Baardegems,
Aalsters gebied liggen er
eerst nog een paar hon
derd meter straatkeien,
om zo te zeggen mate
riaal voor de bedding
doch daarbij is het dan
ook gebleven al liet het
opruimen van de spoor
wegrails het beste ver
hopen.
Even verder komt men
dan door een doodgewo
ne veldbaan en na een
zwenking naar links via
een straat in triestige toe
stand aan de oude hoeve
«Loeremans».
Gehoopt wordt alleszins
dat de verbinding van
aan de grens over Baar
degem, en Moorsel, met
een oversteek aan «de
Rozen», zal kunnen wor
den gerealizeerd in een
nabije toekomst.
Langs de andere zijde
van Opwijk daarvoor
moet men even we' door
enkele straten van het
centrum kan men weer
vanaf de Broekstraat, op
een degelijk fietspad ver
der tot aan de grens
scheiding Steenhuffel -
Londerzeel. Een tiental
km rustig fietspad. Bij
onze verkenning Baarde
gem - Opwijk was het er
uiterst rustig. In de open
natuur, tussen vruchtba
re akkers en hopvelden er
naast op sommige plaat
sen mooie beplantingen,
was het voor de fietser -
rekreant een enige gele
genheid om, zonder zor
gen met volle teugen te
kunnen genieten van de
ze oase van rust met stil-
vlietende beekjes en vo-
gelgekweel in de vele
bosjes. De achtertuinen
van de huizen aan een
gedeeltelijk parallele
straat gelegen moest
men er dan wel voor lief
bijnemen. Zelfs voor en
kele zitbanken, openbaar
doch ook privaat initia
tief, is er gezorgd. Voor
auto's is deze route
ontoegankelijk gemaakt
door middel van palen en
voor ruiters is het er
eveneens verboden ter
rein. Dat bromfietsers de
ze route niet mogen ge
bruiken zou, naar veront
ruste moeders ons ver
klaarden, bij middel van
verkeersborden aange
duid zijn geweest doch
van deze borden was
geen spoor meer te be
kennen. Anders wel erg
storend voor wandelaars
of fietsers, voor met de
kinderwagen promene-
rende moeders, zo in
eens opgeschrikt te wor
den door een er niet ver
wacht motorisch tuig, la
waaihinder en luchtver
vuiling inkluis.
Deze route kruist wel een
drietal maal na de steen
weg Asse - Dendermon-
de een straat en daar is
het dan wel even oppas
sen geblazen al is er in
derdaad gezorgd voor de
noodzakelijke signalisa
tie. Zo bvb. aan de
Koensstraat en de Wijn
gaardstraat. Dat er bij het
eindpunt bijna aan de
Heirbaan een nieuwe
wijk komt zal het landelij
ke karakter van de Leire
kensroute uiteraard iets
bevorderen doch die wijk
beantwoordt wellicht aan
een meer dwingende
noodzaak waarvoor de
rekreant wel respekt en
begrip dient op te
brengen. m
-j»
- .Ui1'
kJ*,j F323
Tv- f
if in ),i:i Ki:iKirii.ii|i: wckcriiaritj hoeft stilgelegen, wordt er nu toch
•iM /'il Ij I; I uromtiri don tor.h uil het slop geraken? (rik)
Door toedoen van het Frans Masereelfonds, afdeling
Aalst, zal van 6 tot 15 juni een merkwaardige
tentoonstelling te bezichtigen zijn. Onder het motto
«Toen het leven nog een kortstondig verblijf in de
textielfabriek was» wordt een fotomontage geëxpo-
zeerd van de industrializatie en haar ontwikkeling in
de Belgische vlas-, katoen- en wolindustrie.
Het behandelde tijdvak
beslaat 1800-1914.
Samensteller is het so-
ciaal-kultureel vormings-
en animatiecentrum De
Sfinks te Boechout. Ook
het Gemeentekrediet van
België verleent haar me
dewerking. Aan het uit
eindelijke rezultaat ging
een (boeiende) zoektocht
vooraf in het industriële
verleden van de textiel-
sektor in ons land. Deze
sektor was inderdaad tot
aan de eerste wereldoor
log de meest arbeidsin
tensieve industriële tak
van ons land.
In de tentoonstelling ko
men de diverse sociale
en ekonomische aspek-
ten aan bod: de eerste
grote stoomtuigen, de
machines, pauperizaties,
arbeidershuisvesting,
kinderarbeid, repressie,
stakin^Jj^en betogingen,
de vorming van een
georganizeerde arbei
dersbeweging...
Deze tentoonstelling, die
pas enkele maanden na
die over kinderarbeid
naar Aalst komt, is een
zoveelste bewijs dat de
industriële archeologie
(met schrijnende aspek-
ten inbegrepen) ook in
Vlaanderen aan belang
stelling wint.
(PETER)
Het bestuur van Davidsfonds Impe in feest:
25 jaar bestaat deze kulturele vereniging.
