Plant een kernkopje in ]e tuin,
rozenbloesem is uil de mode
«Zijn nieuwe kerncentrales nodig?»
Wordt Waasmunster
wakker? h
Lïf
Kernbewapeningsdebat te Dendermonde
ft*
Een deskundige aan het woord in De Spiegel te Beveren
zo een uitzonderlijke
voor het debat rot
24 - 21.1.1983- De Voorpost
De Culturele Centrale organiseerde in samenwerking met
de Linkse Socialistische Vrouwen een film- en debatavond
met als tema de kernbewapening.
Mw. Meskens stelde bij de aanvang van de avond
duidelijk dat het verzet tegen kernwapens en kernenergie
verschillend zijn.
De film «Paul Jacobs en de
atoommaffia»:
Paul Jacobs, Amerikaans
journalist, deed over een
verloop van 20 jaar ('51-
'71) een onderzoek naar de
gevolgen van de Ameri
kaanse atoomproeven in de
Nevadawoestijn. Hij ont
vreemdde een dokument
dat aantoonde dat de rege
ring op de hoogte was van
de gevaren aan deze proe
ven verbonden. Een 1.000
tal Amerikanen heeft een
proces ingespannen tegen
hun regering en eist scha
devergoeding. In de loop
van deze maand zal de uit
spraak vallen.
Paul Jacobs overleed aan
de gevolgen van de straling
die hij bij het samenstellen
van zijn film opliep.
9e panelleden:
Bram L. Triestram,
N A V O-Voorlichtings
dienst
Erik Van Tienen,
Vlaams Aktiecomité tegen
atoomwapens
Louis Tobback, SP-
volksvertegenwoordiger
Marij Van Hemel-
donck, S P-Europarle
mentslid en moderator.
Manipulatietechniek
In lange, erg lange monolo
gen zetten de panelleden
hun zienswijzen uiteen.
Monologen doen de aan
dacht verslappen en zijn
middel om de dialoog te
ontwijken. Wie niet no
teert vergeet weer te keren
op een standpunt dat om
meer uitleg vraagt, kontra-
dikties en verdraaiing van
feiten kunnen niet weer
legd worden.
Immense woede:
Deze manipulatietechniek
onderging geen korrektie
van de moderator. Het ver
wekte hilariteit bij enkelen
die het politiek spel al lang
moe zijn, verbittering bij
mensen die zich wilden in
formeren. Deze truuk is
niet eigen aan de socialisti
sche partij. Menig politie
ker bedient zich ervan. Een
mens die weigert apatisch
te worden en open staat
voor dialoog kan dit alleen
immense woede bezorgen.
Men kan alleen maar be
sluiten: zij zijn onoprecht.
Het publiek speelde schaap.
Men diende arrogant te
zijn om bepaalde vragen
beantwoord te krijgen. «Ie
dere formulering is een be
nadering van de absolute
waarheid, die onuitspreke
lijk is of in het geheel niet
bestaat. Een dergelijk in
zicht doorbreekt het mono-
logisme en dwingt tot lo
gisch denken.» (Prof. Van
Praag). Zou de wereld niet
heerlijker zijn indien dat
hoog in het. vaandel van
elke politieker geschreven
zou zijn?
Nachtrust laten:
Wegens tijdsgebrek diende
het publiek op te houden
met vragen. «Men had de
film niet voor het debat
moeten plannen,» zei Tob
back. Hij noemt de bewa
peningswedloop «waan
zin». Zou je je nachtrust
niet laten als je van mening
bent dat waanzin de wereld
leidt?
Eén gemeenschappelijke
visie:
Europa is afhankelijk van
Amerika. Bram Triestram
meende dat dit een te aan
vaarden feit was, de overi
ge panelleden willen een
onafhankelijke koers gaan
varen. Daar dat op het
ogenblik niet het geval is:
men schaffe onze dure poli
tici af.
De verschillende standpun
ten: worden hier letterlijk
herhaald, de respons van
de panelleden onderling
wordt verweven bij de uit
eenzetting.
Erik Van Tienen:
«De vredesbeweging wil
een kernvrij Europa. Er is
geen hoop dat er uit de
onderhandelingen ontwa
pening zal voortvloeien
omdat steeds dezelfde elite
een uitbreiding wil. Wij
zien niets in de onderhan
delingen.» Triestram: «Dat
is tragisch. Joeri Andropov
ziet wel wat in onderhande
lingen: hij doet het éne
voorstel na het andere.»
Ziet Amerika er wel iets
in?
Chantagemiddel
Sommige tijdschriften be
weren dat een kernvrij Eu
ropa de kans op een moge
lijk konflikt alhier ver
kleint. Geen verdediging
hebben: een speelbal van
de beide grootmachten?
Als middel tot chantage
van de beide grootmach
ten? B.v.: bij weigering be
paalde produkten van hun
industrie of landbouw af te
nemen; bijvoorbeeld bij de
weigering bepaalde grond
stoffen te leveren, bijvoor
beeld bij een weigering be
paalde gedragslijnen te vol
gen i.v.m. het politiek be
stel. Van Tienen: «Een
kommissie van de landen
van het Warchaupact en de
NAVO, plus Frankrijk...»
kunnen een vertrou-
wensklimaat scheppen dat
moet leiden tot kernvrije
zones. Men moet éénzijdi
ge stappen ondernemen om
tot een tweezijdige ontwa
pening te komen.» Een
naïeve visie?
Triestram: «Een Europese
Veiligheidskonferentie
zonder Amerika heeft geen
zin en zou zonder resultaat
zijn. De veiligheid van
West-Europa is er dankzij
Amerika. We moeten het
spel van de Sovjetunie spe
len.» Welk spel? Zou
het niet eerder het Ameri
kaans spelletje zijn?
De repliek van Van Tienen
werd iets gezonder: «Er
moet een konferentie ko
men met alle betrokkenen.»
Bij de visie van «de stap
pen» bleef hij
Van Tienen: «Er is een ten
dens om de argumentatie
van de Vredesbewegingen
om te buigen en een bewa
peningswedloop te begin
nen op het konventionele
vlak.»
Het is verwonderlijk dat hij
de invloed van de Vredes
bewegingen, zowel in
Amerika als in het Westen
niet heeft benadrukt. Na
het debat werd hem de op
merking gegeven: «Er
dient nu een konstante be
drijvigheid van de Vredes
bewegingen te zijn, moge
lijk gaan er beslissingen
vallen. Nll.» «In november
is er een betoging gep
land...».
Bram L. Triestram:
«Er is vrede dankzij de vei
ligheid die gebaseerd is op
een machtsevenwicht in de
nukleaire middelen. Het
principe van de afschrik
king berust op een totale
vernietiging bij een even
tueel konflikt.» Volgens
Rik Coolsaet, publicist, uit
gever en promotor van de
Vredesbewegingen, is er
een wijziging in het Ameri
kaans denken. «De af
schrikking van vroeger
ruimde langzaam plaats
voor de veronderstelling
dat een beperkte kernoor
log niet automatisch het
einde van de wereld bete
kent, Die gedachte loopt
samen met de herwerking
van het .Field Manual, een
handboek dat aangeeft hoe
een Amerikaans officier
oorlog moet voeren.»
(Kanck, 22-12). Triestram:
«Er zijn nu éénmaal nu
kleaire wapens, wij moeten
leren er mee te leven, het
pessimisme dat het bezit
ervan noodzakelijk tot ge
bruik zou leiden is onge
grond, de geschiedenis
spreekt voor zichzelf.» Hij
vergat even Nagasaki en
Hirosjima. «De vredesbe
wegingen werken konflik-
ten in de hand», vervolgde
hij. Op welke wijze werd
niet verduidelijkt.
«Onder druk van de
Freeze-bewegingen is er dis-
kussie over de Overkill-ka-
paciteit gekomen.» besloot
hij een tijdje later...
«Wij hebben geen konflikt
te verwachten. Amerika zal
een aanval op Europa be
schouwen als een aanval op
zichzelf.» Dit, aldus Rik
Coolsaet, is niet juist. De
doktrine van het «aange
paste antwoord» (de
flexible response) die in
1967 door de NAVO goed
gekeurd werd omhelst:
«Als de Sovjets aanvallen
moeten de Europese bond
genoten zich eerst zelf ver
dedigen met wat ze heb
ben.» Tweemaal werd Trie
stram gevraagd of deze be
wering juist was. De eerste
maal wimpelde de modera
tor de vraag weg, de vol
gende keer antwoordde
Tobback dat deze visie juist
was en zat Triestram er
teneergeslagen bij, ontken
de niet.
«De Sovjetunie heeft
schrik», doch hij gelooft het
zelf niet meer:
«De Sovjetunie heeft
schrik,» vervolgde hij bo
venvermelde zin. Men
diende behoorlijk arrogant
te zijn om hem opnieuw te
onderbreken: «Wij hebben
ook schrik.»
De gezichtsexpressie die de
beaming begeleidde, bleef
2 dagen bij. Die toonde
meer dan angst. Paniek?
Ergens een gevoel van me
delijden: de NAVO heeft
zich zo afhankelijk ge
maakt en ziet in dat ze
momenteel al speelbal
speelt van Amerika. Wat
hangt de West-Europeaan
boven het hoofd?
«Er is een grote openheid
in de NAVO. De Linkse
Socialistische Vrouwen
kunnen een konferentie
meemaken.» De openheid
is in twijfel te trekken: na
het debat verklaarde hij:
«Ik maak er iets speciaal
van. Je moet verwittigen op
voorhand.»
Louis Tobback:
Zijn visie stemde overeen
met die van Van Tienen.
Hij lichtte de Belgische si
tuatie toe: «Men heeft hier
te maken met een schizo
frene situatie: geen enkele
politieker durft nog te zeg
gen dat hij vóór de plaat
sing van de raketten is. On
ze regering houdt zich be
zig met niet ter zake doen
de buitenlandse betrekkin
gen. Gaat men verder gaan
met deze waanzin? Het fi
nanciële gewicht van de be
wapening is voor niemand
meer draaglijk. Een klein
land als het onze moet zijn
invloed aanwenden om de
groten aan tafel te krij
gen.» Dat gebeurt toch?
«Wij moeten aan onze
kinderen denken.» Dat is
zeer juist, doch het beroer
de niemand, het miste
overtuiging.
«De Rus is te temmen door
kracht, sterkte,» zei hij el
ders in de loop van de
avond. Op welk vlak wij
dan zo sterk zijn zei hij
niet. Ekonomisch? Finan
cieel? Wie is schizofreen?
Even vertoonde hij
veerkracht: «Jullie hoorden
toch duidelijk de ganse
avond het verschil in me
ning tussen mij en Trie
stram?» Hij dacht werke
lijk dat hij met schapen te
doen had.
De vraag is: is het ondertus
sen niet welletjes met die
bewapeningswedloop? Zo
nee, waarom niet? Waar
om onderhandelt Amerika
met Japan en stimuleert het
het «Land van de rijzende
zon» tot bewapenen ter
verdediging van Europa?
(BRT I, 17-1-83).
Beschamend voor de Den-
dermondse politici: geen
andere kleur was vertegen
woordigd. Wie kiezen wij?
Louis Tobback begon zijn
uiteenzetting met een kom-
pliment aan Bram Trie
stram:'«Hij blijft steeds de
ze debatten aanvaarden.»
Na het debat werd hem en
N. De Batselier ook een
kompliment kado gedaan:
«Jullie hebben lef om nog
onder het volk te komen.
Jullie hebben jullie parle
mentaire bevoegdheid af
gestaan. Dat is verraad aan
de demokratie en dus ver
raad aan het volk.» «Wij
waren daar niet bij» was de
repliek. Wie heeft bewij
zen? Onze volksvertegen
woordigers en senatoren
moeten naar de stempel-
Dendermonde. De leden van de Culturele Centrale en de Linkse Socialistische
organizeerden een kernwapendebat, (vh)
Dendermonde. Er was niet
kernbewapening, (vh)
kontrole.
Joeri Andropov is ccn psy
choloog. Hij ondermijnt de
zwakke verdediging in de
Amerikaanse invloeds
sfeer, hij zaait paniek.
Oogsten, wat men zaait.
Nochtans: zou Amerika de
eerste stap gezet hebben
voor een ontwapenings-
konferentie?
Reakties van het publiek:
«Het is maar goed dat de
socialisten niet in de rege
ring zitten.» «Ik wil niets
meer zeggen. Ik lach wat
met degenen die het wel
doen.» «Ik heb iets nieuws
geleerd: de NAVO bestaat
uit 16 souvereine lidsta
ten.» «Ook al weet je wei
nig: het is plicht te replike
ren:» «Winkeltjes verko
pen was dat.» «Zij weiger
den een debat.» «Bij de
neus genomen»... geen en
kele positieve kommen-
taar. Toegegeven: er is niet
met alle 70 aanwezigen ge
sproken.
Vol vragen:
Dit verslag bevat een hoop
vragen. De kans ze te stel
len was er niet.
Niemand wou antwoorden:
«Zelfs als de huidige indus
triële groei niet belemmerd
zou worden door een ge
brek aan hulpbronnen,
zelfs dan blijkt er een bar
rière die ons konfronteert
met de volle kracht van een
door de natuur gesteld ulti
matum. Dit bestaat hierin
dat alle industriële produk-
tie, de aanboring van hulp
bronnen inbegrepen, het
gebruik van energie vereist
en dat alle energie, inklu-
sief die, die voortgebracht
wordt door de natuurlijke
processen van windkracht
en zonnestraling, onvermij
delijk hitte opwekt. De
grens van de industriële
groei wordt dus bepaald
door de tolerantie van de
ecosfeer voor hitte-absorp-
tie. Binnen 150 jaar moet
de groei stoppen. In feite
zullen zich ernstige kli
maatproblemen reeds lang
voor die gevaarlijke datum
voordoen (binnen een
eeuw). Wat ons op de lange
duur te wachten staat is een
gelijkelijk grote opgave
voor beide geïndustriali
seerde systemen: de inper
king en misschien wel af
breking van de produktie-
wijze. Misschien hebben
wij in onze ontdekking van
'primitieve' kuituren wel de
belangrijkste les voor de
toekomstige mens gevon
den. De geest van verove
ring en aspiraties zal niet de
inspiratie leveren die voor
deze taak nodig is.»
oorlogen, uit wanhoop!
boren.»
Robert L. Heilbrol
Amerikaans ekonoonf
historicus, 1974.
Talrijke geleerden
schuwen al een 10-tal j
voor dit te verwachten
ma; geen enkele politi
wil ervan weten. Dezi
eenzetting werd kort
gehaald doch M. Van
meldonck gaf het
door aan een afgezant
de Vredesbeweging.
Manipulatietechniek,
erin getrapt.
JJ
«Wat is onze onschuld
wat onze schuld? Iedl
naakt, niemand is
En waarvandaan
is moed...»
Marianne Mo
't Verderf heeft me gel
dit te bedenken
dat de tijd eens zal vei
len wat ik nu bemin.
Deze gedachte is als
dood die niet anders
verkiezen
dan wenen om 't bezilQ
wat hij bang is te verlieP,
William ShakesptFy
er c
den hebben mensen van de bruggen: burgerlijk ingcjfr h<
kerncentrale van Doel zelden K.U.L., dokter in de ekoJop
nagelaten om met een pakket sche wetenschappen Ufsifoac
netelige vragen ter plekke af te Antwerpen en graduate L c
zakken. Nu ziet het er uiter- dent in Engineering EcodF_0
aard wel iets moeilijker uit: Systems aan de Stanford!,9;
wie met degelijke argumenten versity (Verenigde Staff1
de stellingen van Verbruggen Vrijdag 4 februari, ied#lss
wil ondergraven, zal die dag welkom dus in De Spifluw
vroeg moeten opstaan. Stationsstraat te Beveren. pijc
Vermelden we tot slot nog jb s
even de opleiding van Ver- jce^
De werkgroep van de kultuurraad Waasmunster ftard
Wakkere Burger wijst erop dat ze géén winterslaédsi
is begonnen. Men volgt de gang van zaken in üjrar
Durmegemeente op de voet. Daarvan getuigen ojn E
synthesenota en het beleidsafspraken-pakket (Sfe v
men aan de nieuwe raadsleden wil voorleggen rènin
die evenwel ter bespreking en goedkeuring tjwa
hebben voorgelegd aan de kuituur- en sportraad aiva
een gemeenschappelijke vergadering. Met spijt ®eg
zelfs verontwaardiging stelt men echter vast dat tjger
momenteel teveel tijd en energie besteed wordt a£ï. D
de verdeling van mandaten, bevoegdheden en pe^rtsi
soonlijke ambities en dat de beleidsinhoud daarbiasl
totaal in verdrukking komt. Nochtans moeten ons r
nieuwe mandatarissen ervan overtuigd zijn dat'ojiten
Waasmunsterse bevolking ook De Wakkeili v<
Burger fors uitziet naar het te voeren beleid dd c
dat zij hun daarop zullen beoordelen en waardereiit v«
Daarom vraagt De Wakkere Burger om van djlfuu
beleidspersoonlijke golflengte over te schakekins
naar de beleidsinhoudelijke golflengte, teneindüve
Waasmunster deskundig en demokratisch te bestwwc
ren. Tegelijkertijd hopen de mensen van de®
werkgroep op een wederzijdse waardering votjdol
eikaars opstelling en verantwoordelijkheid en tfh vc
vens op een vlotte en vruchtbare samenwerking, iaro
Eén dezer dagen zal beslist
worden of men het kemener-
pevermogen in ons land al dan
niet gaat uitbreiden. De elektri-
:iteitsproducenten (Ebes, In-
ercom en Unerg) wachten al
ang op zo'n besluit. In 1981 al
nebben de 'elektriciens' een
uitrustingsplan ingediend, dat
een overzicht geeft van de mo
gelijke evolutie van het produk-
tieapparaat tot 1991.
Uit de konklusies van dat
uitrustingsplan valt op te ma
ken dat er minstens één, moge
lijk zelfs twee nieuwe kerncen
trales moeten bijkomen. En
voor het Waasland niet onbe
langrijk is dat die eenheden
dan in Doel zullen gebouwd
worden, om de eenvoudige re
denen dat er in Tihange geen
plaats meer is.
Nieuwe centrales zijn een
noodzaak, zeggen de 'elektri
ciens', en wel om twee rede
nen: vooreerst zijn bijkomen
de eenheden nodig om de elek
triciteitsvoorziening blijvend
veilig te kunnen stellen zoals
dat in het verleden het geval
was en, ten tweede, indien de
kemenergiesektor gedemobili
seerd geraakt zullen de daarbij
horende jobs van hoge kwalifi-
katie niet gemakkelijk op
nieuw tot leven kunnen geroe
pen worden. In Doel en Tihan
ge naderen de bouwwerken
ïun voltooiing en beslissingen
•.erzake moeten dus genomen
vorden opdat honderden
werkplaatsen niet verloren
zouden gaan.
Soms wordt ook wel eens
een wetenschappelijk gefun
deerd rapport afgeleverd waar
uit blijkt dat nieuwe kerncen
trales helemaal niét nodig zijn.
En zo komen we bij de figuur
van de heer Verbruggen, een
ekonoom verbonden aan het
Studiecentrum voor Ekono
misch en Sociaal Onderzoek,
die in opdracht van de diensten
van de eerste-minister het Uit
rustingsplan heeft onderzocht.
Het eigenaardige is in elk geval
dat Verbruggen in zijn rapport
tot de konklusie komt dat noch
Doel V, noch doel VI een
noodzaak zijn, maar dat men
in feite beter kan onderhande
len over Chooz en de warm-
tekrachtproduktie tot ontwik
keling brengen. In zijn rapport
heeft Verbruggen niet minder
dan 144 strategieën onderzocht
en de uitbreiding van het ker
nenergievermogen komt daar
zeker niet het beste uit. Bo
vendien komt Verbruggen tot
de slotsom dat zijn strategie
geen hypotheek legt op de toe
komst want «de kosten van
over-investering zijn signifi-
kant hoger dan de kosten van
onder-investering». De 'elek
triciens' stellen daartegenover;
«Bij het opstellen van een uit
rustingsplan kan men zich ver
gissen door over-investering,
maar men mag zich nooit ver
gissen door onderschatting;
door onderschatting ontstaat
immers het risiko d^t men op
een zeker ogenblik niet meer
in staat is de onmisbare elektri
citeit te leveren aan de onder
nemingen en aan de andere
verbruikers». Maar Verbrug
gen staat vast in zijn schoenen.
Volgens hem gaat het evenmin
op zich afhankelijk te maken
van één enkele brandstof of
technologie. We lezen in zijn
rapport: «Zowel vanuit tech
nisch, ekonomisch als strate
gisch oogpunt is het aangewe
zen de sektor van de elektrici-
teitsproduktie, van vitaal be
lang voor de natie, niet afhan
kelijk te maken van één enkele
technologie of brandstof.
Konkreet gesteld betekent dit
dat men het aandeel van de
nukleaire produktie niet onbe
perkt laat toenemen»
Wat studies over de energie-
problematiek betreft is Ver
bruggen overigens niet aan zijn
proefstuk toe. Met betrekking
tot de elektriciteitsproduktie
maakte hij studies voor de zit
tingen in 1982 voor het Natio
naal Komitee voor de Energie
(in het kader van de 'Diensten
voor de Programmalie van het
Wetenschapsbeleid'), op aan
vraag van de Kommissie voor
Beraad inzake kernenergie (de
zogenaamde Wijzen) voor de
deelgroep 'Ekonomische en
Financiële Aspekten' bij de
aktualisatie van het rapport
(begin 1982).
De heer Verbruggen komt
vrijdag 4 februari naar de Spie
gel te Beveren om zijn rapport
persoonlijk toe te lichten. De
ze avond kan best boeiend
worden wanneer zowel voor
als tegenstanders van kerne
nergie van de partij zullen zijn.
Bij info-avonden in het verle-
Hamme. Debat over de kernenergie. In het Klokhuis werd heel wat gediskussieerd over dit wereldomvattend
probleem, (vh)
