Geachte Lezers
LIBERAAL,DEMOCRATISCH WEEKBLAD.
Prijs 5 centiemen het nummer
Eerste Jaargang. Nummer 4
Zondag 28 Juli 1906.
De Wet Woeste N° 2.
De Doeina is
de Doeina.
De fel op i!c Arbeidsongevallen.
Arm
Hun pennestrijd-Onze pennestrijd.
'i! cnnenientsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, St-Janstraat, 36, Aalst.
Gewone 15 centiemen
Reklamen 75 centiemen
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst.
Vonnissen op de derde bladzijde. 2 frank.
Prijs der Annoncen:
per drukregel
Alle briefwisselingen moeten gezonden
worden aan het bureel der Redactie
Graaf van Egmont Groote Markt,
AALST.
Aalst, 28 Juli iOOt;
Eerstdaags zal U door de post een
kwijtbrief (kwittancie) van één frank
zestig centiemen worden aangebo
den, abonnementsprijs van een half
jaar op het demokratisch weekblad
De Volksvriend, van het Arrondisse
ment Aalst.
Wij verzoeken al onze vrienden die
geringe som tc willen betalen, en zoo
ze afwezig moeten zijn, maatregelen
te nemen, opdat ze b.taald worden.
o
Wij zullen niets verwaarloozen om
onze lezers op de hoogte tc houden der
politieke toestanden, der gebeurtenissen
en belangrijke ontdekkingen in den
vreemde en in ons land.
Weldra zal eene reeks artikels ver
schijnen over landbouwbelangen, over
de koopbrekende misselijkheden en on
deugden bij de paarden, over de melke-
rijen, enz, te beginnen van zondag
wekelijks een artikel over de hop, de
vooruitzichten van opbrengst, prijzen
op de verschillende markten van het
land en den vreemde enz. enz.
Als men in aanmerking neemt de
belangrijkheid var 3ns weekblad is de
abonnementspriv/,. eer gering en mogen
iwe hopen, dat veie, zoo niet alle vrien
den, één frank zestig centiemen
zullen betalen.
De Redahtie.
De Heer Woeste en zijne klerikale
partijgeno'en zullen zich wel wachten
het recht van Gelijkheid in te roepen
om hun voorstel van wet op de school-
soepen en andere schoolbehoeften te
verrechtvaardigen alhoewel zij goed
weten dat wij, liberalen, op dit terrein
hun voorstel noch willen, noch kunnen
tegenspreken. Het bewijs daarvan
vindt men in de handelwijze der ge
meentebesturen van meest al de groote
steden, zooals Brussel en andere,
waar toelagen verleend worden aan
katholieke stichtingen, zoowel als aan
andere.
Niettegenstaande, zullen onze tegen
strevers in hun d^vaas gedacht blijven
volharden, en verders de vrijheid van
geweten op eene onbedachte wijze in
roepen
De reden daarvan is enkel dat
gansch hunne macht steunt op Onge
lijkheidop Onrecht. De katholieken
zijn meester van de twee derden der
gemeentebesturen des lands en, waar
zij meester zijn, heerscht overal on
recht en voorrecht. In al deze gemeen
ten palmen zij de publieke toelagen bin
nen, ten uitsluitelijken voordeele van
hunne vrienden. In aide gemeenten
waar de klerikalen aan 't bewind zijn,
worden de liberalen en al wie demo-
kratische gedachten heeft, buiten de
openbare voordelen gesloten het geld
der gemeentekas dient alleenlijk voor
de katholieke vriendjes het geld van
het armbureel helpt uitsluitelijk de on
gelukkige werklieden die hunne vr.je
politieke gezindheid verloochenen, al
les voor de katholieken, niets voorde
anderen.
Ziedaar waarom er van geen gelijk
heid van >s,~nt mag gesproken worden.
Inderdaad is het onze politieke tegen
sprekers niet onbekend dat wij, liberale
en vrijzinnige burgers, in alles en voor
alles recht en gelijkheid vragen Wij
willen dat er gelijkheid heersche niet
alleenlijk wanneer het de uitdeelin-
gen betreft der toelagen voor de
schoolhelpende maatschappijen, maar
ook wanneer het geldt toelagen te ver-
leenen aan maatschappijen van onder-
lingen bijstand, aan muziekmaatschap
pijen of andere maatschappijen van
vermaak.
Te Aalst, te Geeraardsbergen en in
bijna al de gemeenten van ons arrondis
sement, kent men uitsluitelijk de katho
lieke maatschappijen van onderlingen
bijstand om deel te nemen in de hulp
gelden verleend door de besturen zijn
de liberalen, de demokraten en socialis
ten geene burgers zoowel als de katho
lieken?
Te Aalst, verkrijgt het katkoliek mu
ziek eenen geldelijken onderstand van
2500 franken jaarlijks en het liberaal
muziek zero En zoo is 't het gansche
land door.
De Heer Woeste weet dus zeer wel
hoe gevaarlijk voor zijne vrienden het
recht van Gelijkheid zou ingeroepen
worden, hij vreest dat de linkerzijde
aan zijn voorstel van wet eene grootere
uitbreiding zou kunnen geven, en niet
alleenlijk aan de toelagen voor onder
wijsinstellingen maar ook aan alle an
dere toelagen der gemeente zou willen
toepassen.
Kortom, de heer Woeste weet dat er
enkel twee middelen bestaan om recht
en gelijkheid in het bestuur der ge
meente te brengen, ofwel de vrijheid
der gemeentebesturen ontnemen in za
ke van geldelijde toelagen door regle
menten en andere wettelijke maatrege
len ofwel de Evenredige Vertegen
woordiging in de gemeente kiezingen
instellen. Het eerste middel verwerpt
hij omdat het belang der katholieke
partij vrijheid eischt om onrecht te be
houden het tweede middel verstoot hij
omdat Evenredige Vertegenwoordiging
voor gemeente kiezingen de katholieke
heerschappij voor altijd buiten het land
moet verbannen.
Ten slotte, de wet Woeste Nr 2, moet
voor alle klaarziende burgers, voor al
len overtuigde liberaal een nieuw be
wijs uitmaken dat de toekomst der libe
rale partij afhangt van de Evenredige
Vertegenwoordiging voor de gemeente-
kiezing omdat zij alleen de voorrechten
en het favoritism in gemeentebestuur
zal afschaffen, omdat zij alleen aan het
volk gelijkheid en rechtveerdigheid kan
verschaffen
Jules Rens
Volksvertegenwoordiger.
De tzar heeft aan de reactionnairen
toegegeven. Hij heeft de Doema ont
bonden. De tzar verklaart den oorlog
aan 't Russische Volk. Na veel beloofd
en weinig geschonken te hebben, komt
hij met een pennentrek zijn geschenk
te verbrijzelen. Die daad kan schrik
kelijke gevolgen hebben. De Doema
waarin het Russische Volk zijn laatste
hoop had gesteld om meer rechtvaar
digheid en gelijkheid te bekomen, om
tegen die wreedaardige bureaucratie
den strijd te voeren, is niet meer. Maar
de gewichtige woorden door Sir Henri
Campbell Bannerman, hoofd van het
engelsch ministerie op de interpar
lementaire vergadering uitgeroepen.
De Doema is dood, leve de Doema
galmen reeds doorheel Rusland, door
heel Europa. Zullen zij invloed oefenen
te Peterhof en de keizer van Rusland
tot betere gevoelens brengen daar is
veel aan te twijfelen. Maar in alle
geval zullen die woorden, door de ver
tegenwoordigers van alle beschaafde
natiën met geestdrift toegejuicht, aan
het vernederde volk van Rusland doen
kennen dat de vertegenwoordigers van
al de beschaafde landen met hen zijn
en hen aanmoedigen in den strijd, dien
ze tegen hunnen tzar verplicht zijn te
Deze wet is nu sinds een jaar in
voege zij wordt dagelijksch toegepast
en het is nu het oogenblik zich af te
vragen of zij aan de verwachting van
eenieder heeft beantwoordt.
Over 't algemeen is men het eens
om te besluiten dat de wetgever op
maatschappelijk gebied een groote stap
heeft vooruitgedaan met een einde te
stellen aan het oud regiem. Wanneer
zich heden een arbeidsongeval voor
doet, is het slachtoffer altijd verzekerd
van eene vergoeding. Men verplicht
hem niet meer, om eene vergoeding te
bekomen, van eerst te bewijzen, wat
in de meeste gevallen onmogelijk is,
dat het ongeval voorgekomen was door
de schuld of de onvoorzichtigheid van
den meester.
Van den anderen kant is de meester
van alle verantwoordelijkheid ontlast
door het storten van eene jaarlijksche
premie aan de eene of de andere verze
keringsmaatschappij
Nochtans is die wet verre van vol
maakt te zijn. In vele gevallen is de
vergoeding door de wet vastgesteld
onvoldoende en brengt ze ware onrecht
vaardigheden te weeg. Zoo bijvoor
beeld een werkman sterft in een arbeids
ongeval. Volgens de wet heeft zijne
weduwe recht aan een pensioen dat
gelijk is aan 30% van zijn dagloon.
Dit pensioen zal voldoende zijn wan
neer het slachtoffer eene weduwe zon
der kinderen achterlaat, of waarvan de
kinderen reeds iets kunnen inbrengen.
Maar de arme wroeter laat eene vrouw
achter met een aantal kleine kinderen.
Zal iemand durven beweren dat het
kleine pensioen dat de wet haar toelaat
eene voldoende vergoeding is. Eene
z00 schreeuwende onrechtvaardigheid
heeft de Wetgever niet afgekeerd. Zie
hier nog een ander gebrek der Wet
wanneer het slachtoffer blijft leven,
heeft het recht aan eene vergoeding
die berekend wordt in eene rente gelijk
aan de helft van het verschil tusschen
het dagloon dat het op het oogenblik
van het ongeval won en het dagloon
dat het nog zal in staat zijn te verdie
nen. En ziehier het gebrek in de toe
passing. Nemen wij bij voorbeeld een
werkman die 2,50 fr. per dag wint
zijne drie vingers worden afgedraaid.
Na 5 maanden is de wonde genezen.
Gedurende dit tijdstip betaalt de ver
zekeringsmaatschappij hem de helft
van zijn dagloon omdat hij niet in staat
is te werken. Dan wordt een dokter
aangeduid die gelast wordt met de
vermindering van arbeidskracht van
het slachtoffer te schatten. De dokter
schat dat de werkman nog b. v. 75
waard is van te voren, 't is te zeggen
wat zijne arbeidskracht 1/4 ver
minderd is. De vergoeding wordt vast
gesteld als volgtte voren won hij 2,50
ir. nu zal hij een vierde minder win
nen, dus heeft hij recht aan eene dage-
lijksche vergoeding van 0,31 fr.
Dit alles is heel juist. Maar er is iets
waarvan men geene rekening houdt
zal die werkman, die drie vingers kwijt
is, zich in de zelfde voorwaarden bevin
den om werk te vinden als diegenen
waaraan niets ontbreekt.
In het algemeen zal de patroon, die
te kiezen heeft tusschen eenen volledi-
j*en werkman en een gebrekkelijken,
dezen laatste niet aanvaarden. Vooral
wanneer er overvloed is van handen,
zal de gebrekkelijke weinig kans heb
ben van werk te vinden. Hier heeft de
toepassing der wet aan het doel van
den Wetgever niet beantwoord.
Arm Frankrijk arm Frankrijk zoo
lamenteert het Aalstersch orgaan der
Woestisten De Denderbode arm,
goddeloos Frankrijk, dat gebukt gaat
onder milliarden schulden, dat de ban
kroet te gemoet loopt, dat meer en meer
vervalt
Het medelijden der klerikalen is op
recht komiek, arm Frankrijk zeggen
ze, dat wil immers toch zeggen dat in
Frankrijk de inwoners rampzalig zijn,
dat ze verdrukt worden, dat ze honger
lijden en hunne lasten niet meer kun
nen betalen, omdat de republikeinen er
de regeering in handen hebben.
Arm Frankrijk dat wil voor die
Woestisten zeggen, dat wij Belgen ons
gelukkig mogen achten te leven onder
de klerikale heerschappij Arm Frank
rijk Ziet eens naar onsin Belgie leven
alle menschen gelijk.,., (ik ging bijna
zeggen gelijk God in Frankrijk) in
Belgie leven alle menschen in weelde,
in Belgie moet niemand lasten betalen,
de werklieden winnen er hoog loon,
de burgers zien hunne zaken floreeren,
de landbouwers hebben geld in over
vloed engeitenbonden.
Arm PVankrijk In Belgie troont
de Justicie op den hoogsten trap, dank
de zorg der klerikalen en de medewer
king van bladen als Denderbode in
Belgie heerscht de gelijkheid tot zelfs
inde kieswetten in Belgie is er geen
enkele pastoor die zich met politiek
bemoeit of erfenissen zou willen inpal
men in Belgie wordt het onderwijs
opgehemeld, de wetenschap vereerd
en de broederlijkheid door de klerika
len toegepast tot broodroovens toe
dank zij de klerikale regeering
Arm Frankrijk In Belgie zijnde
schulden onbekend, de misdaden be
staan er niet, de gevangenissen staan
ledig, de rechters weten niet wat doen,
de bedelaarsgestichten worden geslo
ten en in lusthoven herschapen.
Arm Frankrijk dat gebukt gaat
onder het militarism hoe moet ge
Belgie benijden dank aan de klerika
len is hier niemand soldaat of garde
civiek tegen zijn goesting wij betalen
geen centiem voor kanonnen, geen
centiem voor paarden, noch mannen.
In Belgie zijn de kazernen veranderd
in magazijnen de geweren in blaas
pijpen om het zwart uit de hoppe te
schieten en indien er nu weer 500 mil-
lioenen gaan uitgegeven worden aan
nuttelooze forten, dank aan de Woes
tisten, dan geschiedt zulks maar om
werk te verschaffen aan duizenden
werklieden die anders in vreemde
landen naar werk zouden moeten gaan
zoeken, iets dat onder de klerikale re
geering der Woestisten nooit is ge
beurd.
Arm Frankrijk wat zijt ge misera
bel in vergelijking van het gelukkig,
weelderig Belgie. Zeker heeft de kleri
kale regeering de Staatsschuld tot meer
dan 3 milliarden vermeerderd, maar
voor de Woestisten is dat een bewijs
van rijkdom in Belgie, een bewijs van
armoede in Frankrijk En zoo geluk
kig zijn we hier in ons land, datWoeste
eene wet voorstelt waarbij het in het
vervolg aan de kinderen die de gemeen
tescholen bezoeken verboden zal zijn
honger te hebben en de overheden die
voedsel zouden verschaffen aan die
kinderen gestraft zullen worden met
boet en gevang, vermits volgens de
Wet Woeste nr 2, de kinderen geen
honger mogen hebben.
Arm Frankrijk en Rijk gelukkig
Belgie! en vooral Rijk,gelukkig Vlaan
deren
Ja, Vlaanderen ligt onder den hiel
der klerikale partij, onder den hiel der
Woestisten en daarom Rijk, gelukkig
Vlaanderen
Maar als het geringe boerken, bij
den grooten eigenaar zijne pacht gaat
betalen is het met geld door hem of
zijne zonen in Frankrijk gewonnen,
als men in de handen van een nederi-
gen boer van het rijk, gelukkig, kleri
kaal Vlaanderen een goudstuk ziet, is
het een Fransch goudstuk, want in het
rijke Vlaanderen is er voor den boer
geen enkel goudstuk te winnen.
In Belgie krijgen de afgesloofde werk
lieden een pensioen van 9 centen daags,
in Frankrijk zullen ze 1 frank daags
hebben. Gelukkig Belgie Arm Frank
rijk
Hoe klerikaalder een land is, hoe
grooter de onwetendheid, de armoede,
de bedelarij en hoe talrijker de misda
den.
In Rusland woedt het fanatism, de
dweepers der Russische kerk beheer-
schen het, daar worden dagelijksch
duizenden menschen vermoord, daar is
de onwetendheid nog algemeen, daar
is de revolutie in aantocht.
In Turkije woedt het Mahometaansch
fanatism, daar heerscht de bloedhond
Abdul Hamid, die met genoegen dui
zenden Christenen laat vermoorden
in Armenie.
In Spanje is het Roomsch fanatism
almachtig, het bijgeloof vervangt er
de wetenschap, nergens loopen er meer
bedelaars, meer bandieten
De Woestisten en Denderbode zou
den beter hun medelijden plaatsen in
het arme klerikale Vlaanderen dan in
Frankrijk. Hun medelijden is valsch
en verlept.
Eenige dagen geleden viel mij toe
vallig het klerikaal bladje De Volks
stem van Aalst, in de handen.
Ik beken het volgaarn, tot hiertoe
had ik nog nooit den moed gehad dat
pastoorbladje eens te lezen. Maar nu
dacht ik aan de woorden van een kame
raad die nog al veel met de buitenlieden
in betrekking komt.
Ge moet, zegde hij, trachten dezelf
den schrijftrant te volgen in De Volks
vriend als in De Volksstem want
die manier van schrijven valt goed in
den smaak der boeren.
En vol moed begon ik nu De Volks
stem te lezen, daar ik bijna overtuigd
was er een zeker nut voor onze zaak uit
te trekken.
Maar eilaas nog was ik aan 't einde
niet van de eerste bladzijde of het proza
van dat bladje deed mij walgen.
Ik had gedacht dat het aan ons volk
de gezonde rede predikte, dat het door
ernstige behandelingen hunnen geest
trachtte te ontwikkelen, dat 't voor een
edel doel streed, voor vooruitgang,
voor volksontvoogding, voor iederswel-
zijn.
Maar neen, wat las ik persoonlijk
heden, verwijtingen, laster, naamlooze
schimpen.
Ik zag daar, dat het zijne tegenstre
vers uitmaakt voor al wat slecht is,voor
dieven, brandstichters, moordenaars