^ah HET arrondissement Aalst LIBERAAL,DEMOCRATISCH WEEKBLAD. Prijs 5 centiemen het nummer Eerste Jaargang. Nummer 6 Zondag 11 Augusti 1906 8S Nieuwe Burgemeester van Antwerpen Waar gaan wij naartoe Be Maan. Goddelijke Rechtvaardigheid. Scholastica. Godzalig Land. Prijs der Annoncen: Abonnementsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten voor de stad, ten kantore van het blad, St-Janstraat, 36, Aalst. per drukregel. Gewone 15 centiemen Reklamen 75 centiemen Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst. Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank Alle briefwisselingen moeten gezonden worden aan het bureel der Redactie Graaf van Egmont Groote Markt, AALST. Aalst, 11 Oogst 1OOO Toen wij ons Liberaal-Demokratisch Weekblad den titel gaven De Volks vriend wisten we niet dat er nog een liberaal Weekblad De Volksvriend sedert vele jaren verschijnt te Roesse- laere en een ander (een klerikaal blad) ook voor titel dragende De Volksvriend met den onder-titel Vlaamsche Stem te Gerit. We handelden natuurlijk ter goeder trouw, geen der twee bovengemelde bladen troffen we aan in den naam lijst der Belgische bladen bij Lebègue (Office de Publicité) (1906). Daar we den schijn niet willen heb ben iemand oneerlijke mededinging te doen en om alle verwarring te vermij den, veranderen wij van zondag eerst komend den titel van ons blad, welke voortaan zal wezen De Volksgazet van het Arrondissement Aalst. Dat belet niet dat ons blad steeds~3e volksvriend zal blijven, en voor de ver dediging van de belangen der inwoners van ons Arrondissement steeds beter ingericht en beter op de hoogte zal zijn, dan welk ander blad. Sedert Maandag laatst bezit Antwer pen een nieuwe burgemeester Mijn heer Hertogs vervangt onzen Jan Van Rijswijck. Verre van mij het inzicht te beknib belen heeft M. Hertogs het raadza mer gevonden zijnen sluier van Burge meester aan den zeer katholieken Mi nister van binnenlandsche zaken Mr. De Trooz schuldig te zijn liever dan aan zijne liberale lastgevende kiezers, dat zijn de zaken van M. Hertogs en van het kiezerskorps van Antwerpen. Enkel zal ik daarover zeggen, dat de nieuwe Burgemeester onzer groote Scheldestad een weinig meer eerbied voor zijn liberale lastgevers kon bewij zen met hun, het voorstel hem gedaan door het katholiek Gouvernement voor te leggen en te onderwerpen. Daarom vraag ik mij af of de ontrouw van M. Hertogs jegens de liberalen van Ant werpen het bewijs niet is van het wan trouwen der liberalen jegens M. Her togs. De toekomst zal ons daarover wijzer maken. Maar hetgeen nu te Antwerpen ge beurd is, moet ons tot les dienen. Ik koester de hoop dat onze liberale vrien den der Wetgevende Kamer eindelijk zullen verstaan hoe gevaarlijk het is de benoeming der burgemeesters ge heel en ganseh aan het believen, het welbehagen, de begeerte van den Mi nister over te laten. De macht van benoeming der Bur gemeesters is het gevaarlijkste wapen tegen de liberalen wanneer het in handen der katholieken toevertrouwd is inderdaad hoevele scheuringen zijn er tusschen onze vrienden niet gebracht ten gevolge van arglistige benoemingen door het katholiek ministerie gedaan hoevele besturen zijn er in de macht onzer tegenstrevers niet gevallen door katholieke benoemingen daar waar nochtans eene liberale meerderheid bestond Wel is waar, de liberalen zullen inge val van meesterschap hetzelfde wapen ten hunne gebruike bezitten maar de arglistige, valsthe jesuitische strijd middelen der klerikalen steken ons te gen, wij willen eerlijk en treffelijk blij ven in onzen handel, en onze ministers zullen en moeten de Burgemeesters kiezen in de meerderheid en nooit in de minderheid der gemeentebesturen. Daarom zeg ik nog eens, mochte het gebeurde van Antwerpen ons tot les dienen, mochte het aan onze liberale vrienden doen verstaan hoe noodzake lijk het is de Gemeentewet daaromtrent te herzien. De Burgemeester eener stad of ge meente, is een ambtenaar, een verte genwoordiger van het Midden of Hoo- gerbestuur des lands, 't Is waar Maar de Burgemeester is ook de eerste, de hoogste .Magistraat der stad of ge meente, en moet eerst en vooral de vertegenwoordiger, de verdediger der inboorlingen zijner stad of gemeente zijn. Uit dien hoofde ware het geraad zaam dat de benoeming des Burgemees ters toevertrouwd werde, niet aan Koning of Minister alleen, maar aan Koning en Gemeentebestuur te zamen. Hooge ambtenaars zooals politiekom- missarissen, ontvangers, sekretarissen worden door 't gemeentebestunrv^eko- zen en door den Koning benoemd, waarom zouden de Burgemeester door de Gemeentebesturen niet gekozen en door den Koning benoemd worden Jules Rens Volhsvertegemcoordigei-. Altijd en overal schrijven de katho lieke bladen dat indien de liberalen moesten meester worden van 't land, zij eerst en vooral de kloosterlingen, gelijk in Frankrijk, zouden verdrijven. Doch weet iedereen wel dat wij libe ralen, enkel de kloosterlingen, die van de wereldsche zaken afstand gedaan hebben, bestrijden omdat zij tegenwoor dig in alles handel drijven en daardoor veel nadeel berokkenen aan den burger, den neringdoener en den werkman. Nu komt het klerikaal weekblad Het Land van Waas van St. Niklaas ons in den strijd tegen die misbruiken aan moedigen met te schrijven dat het doorgaans hoort zeggen, van wel- meenende katholieken, dat er te veel kloosterlingen zijn in Belgie. Dus zijn het niet alleen de liberalen die klagen over den aangroei der kloos terlingen maar wel de katholieken en dan nog de welmeenende katholieken. Als 't zoo voort gaat, zullen die wel meenende katholieken nog heel te vre- den zijn een Combes, (menschen maakt u een kruis!) aan't hoofd te zien van 't Ministerie Het was een aangename zoele avond. Na een stikkend heete dag, was het weder frisscher geworden en aan den hemeltrans glimlachte goedig de volle maan de gansche schepping tegen. Een moeder trad met haar kleinen jongen, die toch niet slapen wou, even naar buiten om een luchtje te scheppen. Zie, sprak zij tot haar kind, naar omhoog wijzende, zie daar is de maan, hoe helder blinkt zij ons tegen, hoe geheimzinnig is het licht dat ze over de natuur verspreidt. De maan, de maan, begon nu de kleine bengel te schreeuwen, moeder 'k wil de maan hebben, geef ze mij, 'k moet ze hebben moeder, de maan de maaaan.... Nu had de moeder schoon te zeggen, maar jongen dat is niet mogelijk, nie mand kan de maan bereiken, hoe zou ik ze u geven Niets hielp, de kleine schreeuwde nog geweldiger, 'k moet de maan hebben 'k moet de maan heb ben en huilde en stampte en schopte zelfs naar zijne moeder die hem de maan niet geven kon. Kom mee zei eindelijk de moeder ongeduldig, ik zal u de maan laten pakken Ze leidde den schreeuwer aan den zoom van den vijver en zei zie hier is ook eene maan (den effen water spiegel weerkaatste het blinkende beeld dermaan), die daar bovenkunt ge niet bereiken, maar deze kunt ge gemakke lijk bemachtigen... Hadde de moeder den dwazen jongen niet tegen gehouden, hij ware werke lijk in den vijver gesprongen Deze geschiedenis herinnert me het programma der socialisten, die bene vens een stelsel sterren ook eene sociale maan begeeren het collectivism Ze schreeuwen ook hard we moeten de maan hebben we willen de maan en er zijn lieden die zeggen volgt ons wij zullen u de maan geven. Wijs mij een steunpunt aan, zegde de groote Newton, een hefboom nemen de, wijs mij een steunpunt en ik ver plaats de wereld Maar dat steunpunt ligt buiten ons bereik en daarom zal de wereld niet verplaatst worden volgens de grillen van een enkele, zelfs niet van velen, maar hij zal zich voort bewegen, altijd voort; hij zal zich voort ontwikkelen, zonder dat iets die ont wikkeling zal kunnen tegen houden. Zoo ook ontbreekt het steunpunt om de socialistische maan, het collectivism te bereiken. xMaar zulks belet niet, dat slimmerikken tot het volk zeggen zie eens onze maan, hoe schoon, hoe prach tig, hoe gelukkig zullen wij allen zijn als we 't collectivism zullen bemachtigd hebben. Toen de socialistische leider Van de Velde onlangs metgroote welsprekend heid, de schoonheden der maan, 'k wil zeggen van het collectivism, op eene voordracht gehouden te Geneven uit gelegd had, vroeg en verkreeg een een voudige toehoorder de toelating eene vraag te stellen. Zeg mij, sprak de man, of in uwen collectivistischen staat iedereen vrij zal zijn het beroep of werk en de woonplaats te kiezen welke hem behaagt Die eenvoudige vraag is zonder ant woord gebleven. De maanbelovers bekommeren zich niet om het steunpunt. Ze overbluffen de eenvoudige menschen en beloven langsom meer dat geeft aanzien, ter wijl ze echter persoonlijk bij het oude blijven, houden wat ze hebben en trach ten uit te breiden hetgeen ze bezitten. Het liberaal programma bevat prak tische hervormingen, het belooft noch maan noch ster ren verovering, maar verovering van goede demokratische hervormingen, waarvan de verwezen lijking binnen het bereik ligt der men- schelijke krachten. Wij willen niet roepen tot het volk volgt ons we zullen u de maan geven maar we zullen ons best doen dat er voor allen meer welstand kome, door politieke gelijkheid, door algemeen on derwijs, door demokratische wetten, door verschaffen van een behoorlijk pensioen aan ouderlingen en gebrekke- lijke menschen. Een professor komt te berekenen dat er tegenwoordig ongeveer 180 miljoen protestanten op den aardbol zijn. Deze cijfers vinden wij in het katho liek blad Journal de Bruxe/les. Daar er ongeveer 200 miljoen katho lieken zijn, zoo zijn deze sterker in getal dan de protestanten. Dat maakt dus te zamen 380 miljoen kristene geloovigen. Er blijven dus op den aardbol onge veer ij00 miljoen menschen die niet leven volgens de leer van Christus. Ongelukkige menschen die voor eeu wig gedoemd zijn in de hel te branden, omdat de ware God bij hen niet geko men is om hen vrij te koopen van de misdaad van Adam Maar wat wilt ge er aan doen Het schijnt dat dit de goddelijke rechtvaar digheid genoemd wordt Opgedragen aan pastoor Van Heuverzwijn, schrijver van file Jtcuzensli-y(S van 1879-1884. Een schooljaar is alweer verstreken. Ménige ouders, bekommerd 0111 't lot van hun kroost, vragen 0111 raad voor de keuze der school. Immers, de zaak is uiterst be langrijk en de eerste stap is vooral gewich tig, want meestendeels staat de toekomst der jongeren op het spel. Dagelijks, rond ons hierin 'tAalstersch, zien we de noodlottige gevolgen van een ge brekkig onderwijs, de droeve uitkomst van een fanatiek onderricht gedragen en hals starrig doorgedreven met een geest van ver stomping en schraapzucht, waar helaas zoovele ongelukkigen het gedwongen of het onverschillig slachtoffer van worden. Als men rondkijkt, elk in zijne sfeer van eigenbewe ging. los van allen dwang als men nagaat en oordeelt tusschen jongelingen van eene zelfde intellectueel vermogen, aan staat men verbaasd, als verslagen, tegenover de latere uitwerkselen van 't lager en "t middelbaar onderwijs, in het maatschappelijk midden. I).' keuze der school is dus voor u ouders die de verantwoorddelijkheid van nakome lingen op de schouders draagt en in 't harte voelt, van 't allerverhevendste belang. Yari u hangt af, of uw kind eenige rol spelen zal inde samenleving; van u hangt af of uw kind tot nuttig redelijk schepsel moge op groeien, ofwel tot uitschot diene als gedre vene massa in een menscheliik hulsel, ten prooi aan eene politieke dweepzuchtige macht welke ten huidigen dage, alle denk beeld van zelfstandig karakter en onaf- af hankely ken geest verloren heeft. Men huivert.,..; een vrij geweten schrikt bij de gedachte, hoe een jong brein, gevoed door de onveranderlijke grondbeginselen van een verkankerd, eeuwenoud dogma, mis vormd in de wereld kan worden gezonden, onbekwaam tot iets verhevens, verdrukt en verdrongen tot de allerlaagste sporten van het maatschappelijk leven. Zulke schepselen, hoe ook hunne ziel weze zijn onvermijdelijk geroepen om een allerel lendigste rol te vervullen. Hun moed, hun wil, hun gevoel, hun hart, hun geest van menschen-waarde zijn van jongs af geknakt en verbroken hun gansch streven en be wegen lost zich op in een bestendig kruipen voor afgoden en oppermeesters, in wiens handen ze aldus de gevaarlijkste speeltuigen worden. Lijdend naar hart en ziel, komen ze terneer in den modderpoel van fanatism en onwetendheid. Beroofa van alle helder be grip, voelen ze zich ten gronde gestriemd door de oppermacht der uitbuiters en vraat- zuchtigen. 't Menschdom weze genadig voor zulke ongelukkigen En, zult ge me vragen, kan er niets ge daan worden om in dien toestand te verhel- Een kan een ouder zijn kroost zedelijk be- ulpzaam zijn bij d'eerste stappen in de sa menleving kan er gezorgd worden voorde geestelijke en stoffelijke toekomst van een kind Laat me maar rondborstig antwoorden, Ja. duizendmaal Ja de ouders zijn grootendeels verantwoordelijk, zoo hunne kinderen eene ondergeschikte plaats komen te bekleeden. En 0111 in dien toestand te voorzien, moeten de ouders, die zich 0111 hun kroost bekomme ren, eersten vooral zorgen vooreen dege lijk onderwijs. Om degelijk te zijn, 't is te zeggen, om de vereischte zedelijke en stoffelijke vruchten af te werpen, moet nu een onderwijs hoofd zakelijk wetenschappelijk en wereldlijk zyn, vrij van aHe dogma, vrij van aHe gods dienstige leerstelsels, hoe zich ook deze mo gen noemen. Frêro-Orban, de uitstekendste staatsman die ooit in ons land het licht zag, had dit denkbeeld reeds vroegtijdig opgevat. Begre pen en gesteund door al zijne liberale colle- gas werden overal, tot in de verachterdste kralen scholen opgericht. Die scholen werden betaald en onderhouden, niet met het geld der liberalen, maar wel met het geld van allen, omdat een liberaal princiep zegt, dat alle Belgen 111 het onderwijs van de geza- mentlijke Belgische kinderen moeten voor zien. Maar de goede mannen, Frère, Bara, Van Humbeek, enz... die vrije geesten, waar 't. Belgisch vrije volk nog steeds met innige dankbaarheid aan denkt, die kloeke strijders voor de vrijheid van geweten, die heldhaf tige bekampers van de sociale onwetendheid en die hunne partij opofferden voor't welzyn van 't dierbaar vaderland, hadden zonderde Roomsch-katholieke verdrukkers gerekend. In alle kerken en godsdienstige gestichten werden, van op den stoel der waarheid ook nog Leugenstoel genoemd de grofste en vuigste leugens uitgekraamd. Aan een on wetend volk maar dorstig naar onderwijs, een volk dat pas begon te herleven te mid den der groote Europeesche Staten, werd door priesters,paters, nonnen en geestelijken van alle slag, stellig verzekerd, dat de gods dienst in gevaar was, en alle geloof voor eeuwig in ons land zou verdwijnen. Satan, de neef van den Paus van Rome, in eigen persoon, was er mede gemoeid, 't was al scholen zonder God, schoolmeester zonder geloof wat de klok sloeg. De strijd was hevig en 't liberaal goevernement van dien tijd heeft grootelijks zijne plichten gekweten. Edoch, onwetendheid en dweepzucht zege vierden een zedelijke schrik had het volk, vooral van 't platte land, aangetast. Het libe raal goevernement werd omvergeworpen onder den schijnheiligen kreet Voor God en Vaderland en vervangen door nen hoop zoogezegde verdedigers (uitbuiters) van den godsdienst. Geen onderwijs meer, jawel doch een roomsch-klerikaal. Maar de kerk dan, zult ge me vragen, kan men daar 't volk in den godsdienst niet onderrichten, kan daar de priester aan de geloovigen den weg tot den Hemel niet aanwyzen. Voorzeker doch allen gaan niet naar de kerk, de scholen moesten ze hebben ren ze kregen de scholen. Kruipers, laaghartigen, clweepers, fana- tieken moesten in het openbaar leven ge kweekt en gekneed worden van af hun kinderjaren. Godsdienst was een voorwend sel, Klerikaal fanatism was het doel Aldus gesteund door den machtigsten vriend van eerzucht en opperheerschappij Het gouden Kalf, trok het klerikausm tegen 't klaarziende element op, dat, voorge licht door het Liberaal Goevernement, de noodzakelijkheid inzag van een degelyk on derwijs. Dirk Martens. (Vervolg en slot in ons volgend nummer. Er gaat geen dag voorbij dat 't Staats blad of den Moniteur geene koninklijke besluiten afkondigt, waarbij aan kerk fabrieken toelating wordt verleend om soms zeer belangrijke legaten te aan vaarden. De milde gevers eischen, als loon, eeuwigdurende missen voor hunner ziele zaligheid. Het totaal van deze jaarlijksche gif ten gaat zeker het millioen te boven. Deze van de week te voren bedroegen het opzienbarende cijfer van 13.000 fr. Het goud stroomt aldus toe in de beurs der geestelijkheid, overvloedig, standvastig. De uitbating van 't para dijs geeft eene zware winst. Maar de negen tienden der godvruch tige lieden schamen zich niet om aan de liefdadige instellingen den rug toe te keeren. De armen, och, daarom bekomme ren zij zich niet. Zij hebben eene enkele bezorgdheid de rust hunner ziel. En nochtans indien ze eens goed wilden nadenken Want zeker is het dat zij door dat onbeperkt getal diensten den toorn van den oppersten Rechter willen koelen. Zij vragen zich niet af, of ze door de barmhartigheid van den Allerhoogste

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Volksvriend | 1906 | | pagina 1